(HWmilHH'ÜJI
z n anderhalve ton afkwam
MSSSrffis SwSa
smKSBSS
Jongeren keren [Joe (|e rjongeling Vail
zich af van J JO O
Lijden
ZATERDAG 11 OKTOBER
Ds. Hendriksen (België) over het Erfenis werd aanleiding tot oprichting Steunfonds Maatschappijhervorming
„verlichte godsdienstonderwijs
deren met brutale, kille, rationalistische theorieën uit een
voorbije negentiende eeuw. De jonge gelovige mens vindt het
helemaal met vreemd, dat Degene die in de Bijbel "de God die
wonderen werkt" genoemd wordt, ook werkelijk grote, onge-
looflijke wonderen heeft gedaan".
Kritisch onderzoek
Ds. G. A. M. Hendriksen te Den
derleeuw (België), tot mei van dit
Jaar predikant en godsdienstleraar,
meent dat hoe langer hoe meer
godsdienstleraren geen flauw idee
hebben van het werkelijke 'moder- Bultmaan ZZ
v£'emV~ SnS *g
Zo is het voor de gelovige Jeugd
'an nu niet in te zien, dat het his to-»
•isch-kritisch bijbelonderzoek van
andere bijbelgeleerden, die ge
woon vasthouden aan de historische
werkelijkheid van de wonderbare fei
ten die in een wonderbaar boek dat
schrijft dat in een artikel
godsdienstonderwijs en de moderne,
mens, in het in België verschijnen
de blad "Vrienden Gevraagd voor de
schien wel indruk gemaakt hebben op var, htf? verhïl ÏÏÏÏTh
"verlichte" Jongeren van negen- eyent
van de gelijkenis van de verloren
zoon door te beweren dat zoeken naar
de resten van de ark even onzinnig
zijn als het zoeken naar de res-
de boerderij waarvan de
gen, die tot de ontdekking zijn geko- ijk^WertMen'kSÏ
tiende eeuw. Zij passen echter niet
meer bij het idealisme en het fris
se, gezonde levensgevoel van de te
genwoordige jongeren. En dat geldt
niet alleen voor de gelovige Jonge tanten
ongelovi- verIorenv
i K wuw Tl wetenschapsbeoefening,
i de levensvragen ook niet DaaromPkppr, Hp
Hoe aftands
Daarom keert de Jeugd zich steeds
neer af van deze leraren en van de
i ouderwets het al- kerken die hen op haar afsturen, en
lang geworden is. het gebeurt nog vertrouwen zij zich liever toe
op grote schaal dat godsdienstlera
ar de apostel Petrus die
'de moderne gelovige Jeugd, die uitdrukkelijk verklaarde: "Wij zijn
met hart en ziel gelooft aan puur
geestelijke, mystieke, ongrijpbare,
ondefinieerbare, wonderbare en on
bewijsbare werkelijkheden, durven
te benaderen met allerlei koud en dor
en doods rationalistisch gedaas. Het bereid
gevolg is, dat het wantrouwen tegen
dit godsdienstonderwijs steeds meer
groeit, omdat zij het voelen als een
directe aantasting van hun Jonge le
vensbesef en als een poging om hen
Juist die dingen te ontnemen.
geen vernuftig gevonden verdichtsels
nagevolgd". Daarom ook zoekt de
Jeugd steeds meer rechtstreeks con
tact met de persoon van Jezus zelf,
omdat Hij nog altijd in staat is en
eid om de warmte, de zaligheid
het geluk van het bovenaardse,
wonderbare maar daarom niet min
der werkelijke mysterie in het leven
van de moderne, gelovige jonge
mens te brengen.
Wie met deze mentaliteit geen re-
zij verwachten dat die hun ge- vdl houden, is de naam
weldige honger naar het levende, het godsdienstleraar in onze tijd niet
onzienlijke, het troostende, het gees
telijke, het romantische en het
goddelijke in het leven zullen stillen.
Het is, zo vervolgt ds. Hendriksen,
niet mogelijk om op grond van ge
waagde veronderstellingen en aan
vechtbare argumenten d eze Jonge
mensen wijs te maken dat de wonde-
besluit ds. Hendriksen zijn
O Zondagmorgen 10 uur wordt in
de Meerburg-kerk aan de H. Rijn
dijk in Zoeterwoude een jongeren-
mis' gehhouden, waaraan de jonge-
het Oude Testament sprook- ren?roep de Overbrugging van de
irer- Parochie Hartebrug te Leiden me-
dat dewerking verleent, met muziek en
teksten. Beroepingswerk: Herv. K
jes zijn of leerverhalen die
kelijkheid niet zijn gebeurd,
mensen die in de werkelijkheid
de wonderen van Jezus geloven, Hem beroepen te Ooltgensplaat J. v.d.
i soort tovenaar zouden
ken. Zoiets slikken moderne gelovi
ge jongeren niet. Zij laten zich
Velden Woerden, te Longerhou kand.
G. J. Ros IJsselstein; bedankt
Wezep j. Koppenhol Huizen,
niet al het bovennatuurlijke, Haamstede T. Stehouwer Nijverdal.
Geref. K: aangenomen naar Blok
zijl kand. D. Lof Zwolle. Geref. K.
men naar ürk J. StuiJ Steenwijk.
Chr. Geref. Kerken: beroepen te
Maassluis kand. J. Oosterbroek. Ge-
wonderbare en verrassende,
zij in dit leven houden, afnemen.
En degenen die het wagen de spot
te drijven met de watermuren in de
Schelfzee of met de verhalen
Simson en Daniël zullen door deze ref. Gemeenten: beroepen te Bode-
-Jeugd niet gezien worden als echte graven J.W. Verwey t H.I. Ambacht
moderne godsdienstleraren, maar bedankt voor Oudemirdum R. Boo-
worden afgewezen als slaafse kost- gaard Leiden, voor IJsselstein J.
gangers van een achterlijke filosofie, van Haaren Amersfoort.
Er was eens een man in
Utrecht, die op een goede dag
een bedrag van honderdvijftig -
duizend gulden kon incasseren
uit de erfenis van zijn ouders.
Hij was ongehuwd, had een al
leszins redelijk inkomen en
hoefde zich over zijn pensioen
voorzieningen ook geen zorgen
te maken.
Van nature was hij nogal argwa
nend tegenover geld. Het kan ver
plichtingen geven waartegen je le
vensinstelling zich verzet. In ieder ge
val had hij het gevoel dat hij door
die erfenis in het bezit was gekomen
van te veel kapitaal.
Gebruikelijk is, zo'n teveel in on
dernemingen te beleggen. Maar dat
kan betekenen dat je direct of
verkapt een streven in stand houdt
waarbij het maken van winsten niet
het zoeken naar rechtvaardigheid
vóór gaat. Dat wilde deze erfgenaam
niet. Ook was zijn godsdienstig-ethi-
sche inslag te sterk om te bewijken
voor de verleiding de som dan maar
ten eigen bate te besteden.
Toen hij zo naging welke belan
gen hij met dat geld dan wel zou
kunnen dienen, dacht hij eerst aan
instellingen als het Koningin Wilhel-
mina-Ponds, het Roode Kruis en *t
Wereld-Natuurfonds. Maar enthou
siast was hij er toch niet voor. Als
ik, zo redeneerde hij, dat geld nu
weggeef op de traditionele manier,
kies ik dan niet de gemakkelijkste
weg?
Daarmee verandert het lot van men
sen toch niet zoveel. Hij bedoelde dit:
een tandarts vult wel een heleboel
gaatjes en verdient er nog een dikke
boterham mee ook, maar doet hij er
nu weieens wat aan dat de mensen
anders gaan eten en dat het bederf
in de wortel wordt aangepakt?
De gefortuneerde Utrechtenaar
had persoonlijk de ervaring dat vele
instanties meer functioneren ter be
vestiging van de bestaande maat
schappelijke orde dan dat ze die zó
vernieuwen, dat mensen werkelijk be-
vrijd worden uit de vervreemding van
zichzelf, van hun medemensen en
van hun leefmilieu. Daarom ook
zocht hij zelf naar een andere le
vensstijl, meer gericht op een door
braak van vernieuwende en verhef
fende maatschappelijke krachten dan
op de bescherming van het eigen
belang.
De man kende de Utrechtse re
monstrantse predikant Overdiep. Hij
legde hem zjin probleem voor: wie
wijst mij een effectieve bestemming
voor het kapitaal waarvan ik, onver
diend. de eigenaar geworden ben?
Voor Wim Overdiep was zoiets
volslagen nieuw; nog nooit had
iemand hem hierover geconsulteerd.
Hij haalde er de Utrechtse ethicus
professor Johannes (Hannes) de
Graaf en de politicus dr. Jan Ter
louw, zijn tennisvriend, bij. En dit
driemanschap verklaarde zich, na uit
voerig beraad, bereid een steunfonds
in het leven te roepen. Met als doel:
gelijkgerichte plannen te coördine
ren, voorlopig een miljoen gulden
bijeen te brengen voor maatschap-
pijhervormende initiatieven, en dat
geld te helpen distribueren over men
sen en aktiegroepen die met zulke
hervormingen, aan de basis van de
samenleving, bezig zijn.
De initiatiefnemers laten er geen
twijfel over bestaan, dat zij projec
ten op het oog hebben, die een fun
damentele verandering van ons maat
schappelijke bestel in de richting van
een rechtvaardiger spreiding van
kennis, bezit en macht kunnen be
vorderen.
Ds. Klaas van Gelder, vooral be
kend door zijn presentatie van de
NCRV-rubriek „Ander Nieuws", ver
zorgt de publiciteit van het fonds.
Wij zochten hem deze week op in
zijn' woning aan de Baarnse Van
Lenneplaan.
Hij vertelde ons, dat het steun
fonds ook is voortgekomen uit een
gevoel van afkeer van een bestedings
patroon waarin iemand zijn geld en
tijd alleen besteedt om er zelf beter
van te worden.
Van Gelder: „Er zitten in onze sa
menleving nog ernstige fouten, waar
door steeds meer macht, bezit en
kennis in handen komen van steeds
minder groepen. Wij willen daarom
initiatieven helpen die een recht
vaardiger verdeling nastreven en een
democratiseringsproces op sociaal, eco
nomisch en cultureel tererin op gang
brengen, acties die zich keren te
gen een onverantwoord gebruik van
het milieu en mensen die een koplo
persfunctie vervullen.
Wij weten hoe moeilijk het is, door
vaste patronen heen te breken. Vele
groepen kunnen niet goed tot ontwik
keling komen omdat ze juist in hun
beginfase onvoldoende steun van
overheid of particulieren krijgen.
Ons fonds kan ze bij die start van
dienst zijn. Wij leggen uitdrukkelijk
een accent op groepen die niet zozeer
de Derde Wereld als wel onze eigen
maatschappij tot doel hebben ge
kozen. Het is beslist niet de bedoe
ling, Derde-Wereld-fondsen concur
rentie aan te doen. Contribuanten
van andere acties vragen wij daar
om hun bijdrage aan ons fonds niet
in mindering te brengen op hun
steun aan deze organisaties".
In november vorig jaar trad de
Stichting Maatschappijhervorming
in de openbaarheid. Dat maakte nie
alleen veel belangstelling en bijval
los, maar er kwamen ook in korte
tijd meer dan honderd brieven van
particulieren binnen waarin om fi
nanciële bijstand werd gevraagd.
Van Gelder: „Er zijn nog altijd
mensen die onmiddellijk reageren als
zij weten dat er ergens geld zit. De
meeste aanvragen waren reëel. In
onze georganiseerde en sociaal be
schermde samenleving raken nog
steeds mensen tussen wal en schip.
Het gaat ons allemaal redelijk goed,
Klaas
Gelder.
maar dat betekent ondertussen wel,
dat wij onze waakzaamheid gaan
verliezen ten opzichte van hen die
nog niet in die algemene welvaart
delen. Als je dié tegels eens gaat lich
ten, komt er wel wat te voorschijn.
We werden keihard geconfronteerd
met de meest waanzinnige krepeer-
gevallen.
Aan al deze mensen hebben wij
wat gedaan.De meesten konden we
verwijzen naar bestaande instanties.
Waarmee maar weer bevestigd werd,
dat in de doolhof van onze sociale
voorzieningen de weg naar concrete
hulp in bepaalde omstandigheden
moeilijk te vinden is. nog aangeno
men dat men het bestaan van die
mogelijkheden kent".
Het startkapitaal van het steunfonds
(giro 26182 van de Ned. Midden-
standsbank te Utrecht. Maliebaan 8,
rekeningnummer 687160545) was dus
de erfenis van „de rijke Jongeling"
uit Utrecht. Daar zijn nu ongeveer
honderd contribuanten bij gekomen
die hebben toegezegd, jaarlijks een
bedrag in het fonds te zullen storten.
Toen de stichting zich aandiende,
pretendeerde zij, in de eerste plaats
die mensen te willen „steunen" die
van hun teveel aan geld af willen.
Aan die „overmoed" houdt zij be
wust vast. Het stichtingsbestuur ge
looft namelijk, dat er nog wel meer
mensen in ons land zijn die bij
serieus zelfonderzoek dezelfde afkeer
van almeer toenemend bezit voelen
als die man uit Utrecht.
Van Gelder: „Als je nu je geld
effectief wilt beleggen, steek het dan
in maatschappijvernieuwing. Maar
doe het niet alleen omdat je het de
fiscus niet gunt. Weet positief wat
je doet: het is uitdrukkelijk de be
doeling dat met deze besteding een
veranderingsproces op gang wordt
gebracht of wordt verder geholpen.
Je betaalt als het ware de chirurg
vooruit die een ingreep op je gaat
uitvoeren".
Er hebben zich inmiddels 83 actie
groepen voor het ontvangen van
steun gemeld. Dat is heel wat méér
dan het aantal geldgevers. De hulp
van het fonds moet dan ook beperkt
zijn.
Van het eerste pakket aanvragen
werden er zes gehonoreerd, te weten:
de stichting Focus te Groningen (so
ciale en technische adviezen voor
ernstig gehandicapten). De Kleine
Aarde te Boxtel (experimenten met
alternatieve energie en voedingsbron
nen), de stichting Zeggenschap te
Leiderdorp (democratisering van het
bedrijfsleven), de stichting Aide a
toute Détresse te Den Haag (voor de
allerarmsten in Europa), de stichting
Adviesburo Konflikten Kinderbescer-
ming te Amsterdam (zoekt nieuwe
wegen in de kinderbescherming) en
de groep Alle Hens te Baarn (die
zich richt op een andere kringloop-
economie, onder meer door een op
nieuw gebruiken van verpakkingsma
terialen).
Nog dit jaar zal het fonds een
tweede uitkering doen. Ds. Van Gel
der: „Wij doen niet aan geld beleg
gen. Het komt binnen en het moet
er zo gauw mogelijk weer uit".
Het stichtingsbestuur bestaat uit:
ds. Wim Overdiep voorzitter, Antoine
te Kooper secretariaat (Ceintuurbaan
42 m Amsterdam) Wim Bagger
man penningmeester, prof. dr. Han
nes de Graaf, dr. Jan Terlouw en
Klaas van Gelder.
Het bestuur wil voorkomen dat er
met dit fonds een eenrichtingverkeer
ontstaat.
Van Gelder: „We zullen onszelf re
gelmatig de vraag moeten stellen
waar we mee bezig zijn. Het antwoord
is niet alleen aan ons; de deelnemers
aan het fonds en de begunstigden
hebben een actieve inbreng. Doel en
werkwijze zijn onlangs op een bijeen
komst in de Geertekerk in Utrecht
uitvoerig besproken met oude en
nieuwe contribuanten en vertegen
woordigers van actiegroepen".
Gemeenschap
Als bij sommigen de vraag mocht
opkomen zoals vorige week bij
het artikel over ds. Oppenheimer en
zijn verkeersactie wat zo'n verhaal
over maatschappijhervorming nu
doet op een pagina „geestelijk leven",
dan is het verband toch dichterbij
dan zij misschien denken.
Een ideale maatschappij krijgen we
nooit, omdat de structuren niet los
te maken zijn van de menselijke na
tuur. En die zal hardnekkig tegen
werken zolang het eigenbelang de
eerste plaats blijft opeisen.
Maar dat maakt het ijveren voor
rechtvaardiger samenlevingsvormen
nog niet zinloos. Dié ijver is een
vrucht van een innerlijk proces, waar
in een mens de bereidheid vindt, het
eigenbelang te relativeren ten gun
ste van de gemeenschap.
S. J. DE GROOT
KERKDIENSTEN: Lelden Herv.
Gem.Hoogl. kerk 10 u dr Aalders te
Den Haag, 11.45 u oec. stud, dienst;
Marekerk 10 u kand. Dee, 5 u ds Spilt
ds v. Ach- Bapt.
weg zat. 7 u zond. 9, 10.30 12 en 6
Haarl-str. zat. 7 u. zond. 9.30 10.4
en 6.30 u; Rijndijk 201 zat. 7. zo.
11.30 u; Boshuizerlaan zat. 7. zoi
9.30 11 en 12.15 u; Herensingel zs
Geref. Gem. 9.
10 en 6.30 u
dervreugd, hr.
huls Schoonhoven 6 u
Delft. Geref. Gem. 9.30
ds Boogaard Leiden.
Bodegraven Herv. Dorpskerk 9.30
gez. Jeugddienst: De Stt
u dr. Vlijm. Chr. Geref. 9.30 en 4.
prof. v. Genderen Geref. Gem. 9.3
6 u ds. Bac. Remonstr. kerk 10
Hooykaas. Pinkster gem.
RK Bonlfacluskerk
Kerk 4 u ds Patlasi-
•- Verwoerd. Ver. Gelovigen 9.30 i
De Bethel 9.30 u hr. Modderkolk. I
i ds De Vreugd Intrede; de 7. zond. 8.45 10 e
ds Den Tankelaar Warmond;
plaats Plantage 16: f
Hemstede; Merenwljk
s Koolstra
u ds Maaskant: Mar. Kerk 10 u ds
Achterberg, 5 u ds Koolstra: Bevr.
s Bovenberg: Groen-
Geref.
Kerk Vrljg. 10 en 5 u ds Heemskerk.
Chr. Geref. 10 en 5 u kand. Ter Hoe
ve. Geref. Gem. 10 en 4.30 u ds Boo
gaard. Geref. Gem. in Ned. 11.30 en te
5.30 u leesdlenst. Luth. Gem. 10.15 u
ds Happee. Remonstr. Doopsgez Gem.
(Lokhorstkerk) 10.15 u ds Knlpscheer
(medewerking van kerkkoor). Evang.
hr. Dlkkes. Zendlngs-
Zljlslngel 2 10 u hr Leeflang.
u filmavond, 17 okt. 8 u Jeu-
komst. Oud-Kath. Kerk 10
Vrij-Kath. kerk 10.30 u h. r
kerk 9.30 t
10 en 6.30 t
Boskoop -
9.30 u ds Schipper
Hazerswoude Herv. 9.30 en 6.31
ds Geertsema, HA Geref. 9.30 en 5
ds Versluys HA. RK Mlchaelkerk
arlan derveen
Dee. Geref. 10 u ds.
Chr. Geref. 9.30 u dienst, 4 u prof. dr.
Velema. RK Kerk zat. 7. zond. 7.30 en
10.30 u: Ter Aar 9 en 12 u.
Alphen aan den Rijn Herv. Ad-
itkerk 10 u ds Hanemaayer T
Santen. Geref. Kerk Mar. Kerk 10 en
€.30 u ds v. Harmeien; Salv. kerk 10
u kand. v. d. Woude. 7 u ds Rang te
Open-Deur-d
Herv. 9.30 u ds Broek-
Hartkamp; 6.30 uds
Ruiter. Chr.
Wat mij veel bezighoudt en waar
ik iedere dag mee geconfronteerd
word, is de vraag naar het waar
om van het lijden. Waarom moe
ten de mensen zoveel lijden? Lij
den door ziekte al dan niet
ongeneeslijk geweld, ongeluk
ken, mislukte huwelijken, een
zaamheid. Er is zoveel persoon
lijk leed en het leed in de wereld
is zo in schrijnende tegenstel
ling met ons geloof in „een goe
de God", dat het geen wonder is
wanneer mensen het laten afwe
ten en God de rug toekeren.
Wat een bevrijding om dan een
mens te mogen ontmoeten, die
dit lijden aan een ongeneeslijke
ziekte heeft weten te verwerken,
en weet dat God hem in dit lij
den niet alleen laat tobben, maar
meelijdt en mee-draagt en daar
door een nieuw uitzicht geeft.
Nu zullen heel wat mensen het
met mij eens zijn, dat het mees
te lijden op deze wereld lijden is,
dat de mensen elkaar aandoen,
en dat door liefde en eerbied voor
elkaar lees ook: groepen, vol
keren voorkómen had kunnen
worden. Wederzijds begrip zo
wel in de persoonlijke sfeer als in
de mondiale kan veel lijden te
niet doen. Eerbied voor eikaars
leven, voorzichtigheid ten opzich
te van elkaar kan veel verkeers
ongelukken voorkomen.
Waar wij mee zitten Js het lij
den dat veroorzaakt wordt door
natuurrampen als aardbevingen,
overstromingen, cyclonen en
langdurige droogten. Nu kunnen
we hier weer aanvoeren, dat ook
bepaalde rampen voorkomen had
den kunnen worden, b.v. als er in
ons land in '53 voldoende sterke
dijken of bij droogte elders af
doende bevloeiingsinstallaties wa
re geweest. Maar toch blijft de
vraag waarom zovelen slachtoffer
worden van afschuwelijke ram
pen. Als er een God is waarom
grijpt Hij dan niet in om zulke
rampen te verhinderen?
Een vriendin schreef mij dat ze
het wel eens kan zijn met de
goede gedachten die ze in deze
stukjes leest, maar dat ze juist
door deze levensgrote vraag naar
de zin van het lijden niet in God
kan geloven. Dat zij daardoor
niet overtuigd kan zijn van de
steun van een liefhebbend Vader
in Jezus Christus, omdat deze
vraag niet wordt en niet zal wor
den beantwoord. Ze begrijpt wel
dat wij mensen zelf het leven hier
op aarde moeten verbeteren, lief
de moeten geven en daardoor de
vrede bevorderen. Maar voor haar
is het leven één groot mysterie, zo
besluit ze haar brief.
Ik denk dat velen met haar zo
denken.
Nu is het een onmogelijke op
gave om in een paar woorden hier
een verklaring te geven, laat
staan een pasklaar antwoord. Ve
le eeuwen immers houdt de
mensheid zich bezig met deze
vraag en zoeken eenvoudige ge
lovigen en geleerden hierop een
antwoord. Wil God het lijden?
Zendt Hij ons het lijden? Met een
bedoeling? Om de mensen „op te
voeden?" Of om te straffen? Als
vergelding voor onze zonden?
Veel te gauw wordt God alles
in de schoenen geschoven, krijgt
Hij de schuld van ellende om
ons heen. Terecht protesteren we
tegen het lijden maar we adresse
ren ons protest ook verkeerd. Het
is de vraag welke voorstelling we
van God hebben. Zien we Hem
alleen als een Ongeziene, als een
onzichtbare Macht, als een „iets"
dat boven en achter de dingen
staat, of als de God, die we door
Jezus Christus hebben leren ken
nen en die ook onze Vader wil
zijn. De ware God distancieert
zich niet van het lijden maar
lijdt zelf mee.
Maar als Hij een God is die
mee-lijdt en mee-leeft en die geen
behagen heeft in de dood van
mensen, maar in hun leven, hoe
verklaren we dan het kwaad van
al dat lijden waaraan wij als
mensen in directe zin niet schul
dig zijn. Hier staan we voor een
levensgroot raadsel. We weten het
niet. Daardoor blijven er wel heel
wat mysteries in het leven staan.
Maar één ding wordt wel hel
der. Het geheim dat in het Nieu
we Testament heet: de grenzeloze
liefde van God die in Christus
openbaar werd. Door deze liefde
mogen wjj ons mbt Hem verbon
den weten en is Hij onze BOND
GENOOT in het lijden in deze we
reld.
J. T. KOOPMANS-SCHOTANUS
VENDELSTRAAT 10
LEIDEN
teL 071-141009
Haz. dorp zat. 7 u, zond. 8, 10 en 11.30.
Hlllegom Herv. voorm. ds. Pou-
wels, nam. ds. v. Bruggen. Geref. 10
u ds v. Bruggen, 5 u kand. Splinter.
Clir. Getref. 10 en 5 u ds v. d. Kamp
HA. RK Martinuskerk zat. 7. zond te
8.30 10. 11.30 en 12.45 u; St. Jozef zat.
7. zond. 8.30 10 en 11.30 u.
Hoogmade Herv. 10 udr. v Vliet.
RK zat. 7. zond. 9 en 11 u.
De Kaag Herv. 10 u dienst.
RUn Herv. Open
Kaai. Geref. 9.30 en 7 u ds Dij
lo. RK Kerk zat. 7. zond. 8.45 en 11 u.
Noorden Herv. 9.30 en 7 u ds
v. d. Kooy. Geref. 10 en 7 u ds Noo-
Noordwifjk Herv. Hoofdstr. 10 u
ds Keuning; kapel Hoofstr. 5 u dr Jan
sen; De Rank 10 u ds v. d. Bergh R -
dam; HA, 3.30 u ds Hovlus; Binnen Gr
i ds Chr. Geref.
5 Den Boer, 5 u
Kerk 10 u dr.
moetingskerk 10
Hegmans, 6.30 Klaauw,
Bouma; Vinkenlaan
Klaauw; Sole Mio 9 u ds A
ci in ,1c v ri A:l0Prt- RK Kerk
Warnink. Ned. Prot.
Klink Haarlem.
Ter Aar Herv. 9.30 en 6.30 u ds
Lind-enburg. HA. Geref 10 en 6.30 li
ds Bezemer RK Langeraar zat 7 zon
dag8. 9.30 11 en 1^15 u.
Valkenburg Herv. 10 en 6 30 u d.s
Overgaauw. HA Geref. 9.30 en 6 30
u ds Rooze. Geref. K. Vrljg. 9.30u
dienst. 5 u ds Hoff.
Voorhout Herv. 10 u ds Kalkman
7 u zond. 9 10.30
Koelman; O.
i Dikken Benthuizen, 6 u c
Bond O. Zeeweg 10.30 u ds Verheus
RK Maria ter Zee. 9, 11 en
et-oen 8, 10 en 11.30 u. Kerk
i-stlchting 11 u ds Bosman.
Noordwijkerliout Herv. 10
ds Hovlus; Ichthuskerk 10
i Vink, 6 u Streef land; De Zilk 10 u hr
V.hout, RK Jozef zat.
1..30 1
Oegstgeest Herv. Gr. Kerk 10.30
u ds Da Costa; Paiuluskerk 10 u prof.
dr. Heering; Gem.centrum 10.30 u:
ds Ter Linden, 7 u ds Hulzebosoh
Woubrugge. Geref. 10 u
Vroeglndewey; Pniëlkerk
9.30 u ds Hovlius, 6 u ds Vink; Gr. v.
Pr. school 10 u ds Boer; Overduln 2
ds Baas. Geref. Kerk Vredeskerk 10 u
ds v Halsema, 5 u ds Damsma; Trl-
umf. kerk 10 u ds Pijlman. 5 u hr. v.
d. Land. Chr. Geref. 10 en 5 u ds v. d.
Ent. Geref. Kerk Vrije. 8.30 en 3 u
ds Hoff- Geref. Kerk i
Roukema.
100, 9.45 u Soêfl-beweglng 4
Koudekerk aan den Rijn Herv. 10
u hr- Stroo, 7 u ds v. d. Linden. Ge
ref. 10 en 7 u ds Swierts.
Leiderdorp Dorpskerk 10 u ds
Geursen; Hoofdstraatkerk 10 u ds v.
Netten. 6.30 u ds v Loenen; Schep-
plngskerk 9 en 10.30 u ds v Loenen. 5
u ds Huizebosch Woubrugge. BaptLs-
S^De*Vries' RK^erk St. 7 u. zond. Cziria.' 6^30^dTv'. d."
Voorschoten Herv.don> 10 u ds
Meijering 7 u ds v. d. Schoot; Hulp
en Heil 10 u ds Verheule; aula NH 9 30
u vic. Berkhof; kapel Rijndijk 10 u ds
v. d. Schoot, HA; Joannes-schodl 10 u
Jongerendienst Geref. 8.45 u ds Ree
dijk HA 10.30 ds De Zeeuw, HA, 5 u
Geref. K. Vrijg. 10 en 5
'Geref. K. Vrijg. 8.30
Wielen. Geref. K. Vrijg. Bi
ds Smit. 4 u ds v. d. Berg;
Waddüixveen Herv. Brugkerk te
9-30 u ds v. d. Heuvel, 6.30 u ds Noor-
dergraaf; Hoekst. 9.3o u ds Verboom
6.30 u ds v. d. Heuvel; Bethelkerk te
9.30 u prof. Graafland. 5 u ds Ver-
d. boom; Immanuelkerk 10 u ds Flink -
r.) RK Kerk St.Willibrord
zat. 6.30, zond.
Oud-Ade RK kerk
8.30 en 10.30 u.
Oude en Nieuwe Wetering Herv.
5 u kand v. d. Steen. Geref. Kruiskerk
10 u ds Koekkoek, 5 u dr Wind; Ontm
kerk 10 u dr. Wind. 5 u ds Koekkoek.
Afgesch. Gem. 9.30 en 6 u ds Verloop.
Bonaventurakapel Oud-Ger. Gem. 10 en 6.30 u leesdienst
RK Ontm. kerk zat. 7. zond. 8.30 en
11.45 en 6.30 u; Viktorkerk zat. 7 zond.
10 u. Volle Evang. gem. Slon 9.30 u
hr.
d. Helden.
U15 u. Geref. 9.30
u ds v. d. Bos R-dam, 7 u ds Koek
koek Waddlnxveen.
Llsse Herv. Grote Kerk 10 u ds
Oostjlmga, 7 u ds De Wit; Pauluskerk
10 u ds v. d. Velden. Geref. 10 u ds
Dijkstra, 7 u zie herv. Chr. Geref. 10
u ds Rebel, 4.30 u ds Den Boer Rijs
wijk. Geref. Gem. 10 en 4 u leesdienst.
Geref. K. Vrije. 10 u dienst, 2.30 u ds
Deddens. Ger. Kerk Vrljg. BV. Salva-
tori 10.45 u ds Schuurman. 5 u dienst.
Oud-Geref. Gem. 9.30 en 3 u lees
dienst, 16 okt. 7.30 u leesdienst. Aktle
Kruistochten maand. 8 u ds Graven
deel. RK Agathakerk zat. 7 u zond. te
8.30 10 en 11.30 u; Poelhuls zat. 7. zond
9 en 11.30 u: Mariakerk zat. 7 u. zond.
8.30. 10.30. 12 en 5.30 u: Engelbewaar-
12.15 u; Maria Pr.
geest. 6.30 u ds De Vree. Geref. 9.30
ds Firet Ouderkerk a. d. Amstel, 6.30
ds Pouwels H.gom. Chr. Geref. 9.30
Rijnsaterwoude Herv.
Oostenbrug en dr. Holtrop, 7 u ds Oos-
tenbrug. Chr. Geref. 9.30 u dienst 2.15
u ds Bouw.
R'ljnsburg Herv. gr. kerk 9.30 u
ds v. Niel. 5 u ds De Olde R.dam; Bet-
Berg-
Hulsman; Immanuelkerk 9.30
Hulsman. 5 u ds
9.30 u ds Baayen.
Chr. Gref. 9.30 en 5
Geref. Kerk Vrljg-
Evang- Cl
RK genu
D u (aula tuinbouwschool).
Rijpwetering 1
Wa
Herv. Dorpskerk 10 u
dr Frederikse, HA, 4.30 u ds Verploeg
Alphen, 7 u dr Frederikse HA; Kie-
vietkerk 10 u ds Wiersma: Messias-
kerk 10 u drs v Veen; Dorpscentr.
9.30 u ds Stolk Den Haag. Geref. 10
en 5 u ds v. d. Meulen; Zuid 10 en 5
u ds Bech. Ned. Prot. Bond: 10.30 u
prof. dr. Hoenderdaal.
Woubrugge Herv. 9.30 u ds Ste
houwer Alphen.
Hoogmade. Geref.
Netten Leider-
7.30,
Dlenaarkerk zat. 7. zond.
en 6 u; Rijndijk zat. 7. zo
7, zond. 7-30 9. 10.45 en 7 u.
zond. 7.30.
Sassenhelm Herv. 9 en 10.30 u ds
d. EmL RK Kerk Westra. 6.30 u dr. Swagerman. Geref.
9.30 u ds v. d. Berg, 5 u ds v Santen, der.
Herv. 10 u ds Mos-
tert. 6.30 u hr. Christ. Geref. 10 u ds
d. Heiden 6.30 u ds Langedljk Waar-
