Dora van der Groen: geen
toneel, wel film
ZATERDAG 11 OKTOBER
VARIA
PAGINA 2n
Door
Frans Happe
Ze was letterlijk BertHaanstra's
derde keus. Hetgeen voor Dora van
der Groen geen belemmering is
gebleken om met een topprestatie
uit de nieuwe Nederlandse speelfilm
„Dokter Pulder zaait papavers" te
spatten. Dora.een ontdekking.
vinden wij in Nederland.,
Maar in Belgie ontdekte men haar
al lang geleden. Als een talentvol
actrice, die echter sinds 1962 geen
verbintenissen met toneelgezelschap r
pen in Antwerpen en Brussel meer
wenste, die vanaf dat jaar uiterst-
moeilijk voor een rol te vinden was.
Dertien jaar na dat besluit
telefoneren regisseurs nog steeds
met Dora, echtgenote van de in de
Benelux genoegzaam gekende acteur
Wies Andersen. „Een gastrol, Dora,
heb je geen zin.
Ze zegt: „Om het duidelijk te
stellen: ik heb ontdekt dat ik
eigenlijk helemaal niet van toneel
houd. Tenminste, niet van de illusie
die er zou moeten ontstaan tussen
de acteur en het publiek. Zo van: ik
speel nu de koningin en dat moet u
nu geloven".
Geen toneel meer. Wel film» zij het
met mate. In Belgie met regisseurs
als Harry Kumel en Roland
Verhavert. In Nederland met René
van Nie (als de moeder van het
Kind van de Zon). En dan'nu met
Haanstra.
Haar rol in „Dokter Pulder zaait
papavers". Moeilijk met eén paar
woorden aan te duiden, dus slechts
een poging tot indicatieMies een
verloederde vrouw, verslaafd aan
morfine en als de morfine op is
verslaafd aan de drank, tot de
dood er op volgt. Ze heeft haar
Schoonheid van vroeger verloren,
wat rest zijn sporen van educatie en
humor.
Dora van der Groen kreeg die rol
toevallig. Want: toen tijdens de
opnamen bleek dat achtereenvolgens
twee Nederlandse actrices Qyan wie
Dora uit collegiale pieteit de namen
niet wil noemen) niet voldeden, zat
Haanstra hulpeloos met de handen
in het haar. Toen kreeg Kees Brusse
een idee. Hij kende Dora en dacht
dat ze graag „mevrouw Mies" zou
willen spelen.
Zij: „Ik had het boek van Anton
Koolhaas gelezen („Een nage)
achter het behang", Koolhaas schreef
op die basis ook het scenario voor
de film F.H.) en toen fascineerde
die vrouw me al. Later, met het
script voor me, ging ze me steeds
meer boeien. Het is niet alleen een
dronken mens, je yoelt dat ze
cultuur heeft, achtergrond, voordat
ze in de goot raakte moet het een
dame zijn geweest met wie je graag
iets te maken gehad zou willen
hebben. Daarbij, die mevrouw Mies
toont geen zelfmedelijden, ze
dramatiseert niet, welnee, ze heeft
het vermogen om naar zichzelf te
"kijken in die toestand. Ik kan niet
anders zeggen dan dat Koolhaas
deze rol een geweldige tekst gegeven
heeft".
Dora van der Groen. Maakt deel uit
van de hoorspelkern van de B.R.T.,
acteert voor (Belgische) televisie en.
mag voor diezelfde televisie binnen
kort haar eerste regie doen. Die
werkzaamheden, plus de film, het
lijk* allemaal niet zo te passen, bij
deze nuchtere, onopvallende en
vooral bescheiden vrpuw. Bijvoor
beeld: haarantwoord op de vraag
of het fysiek niet geweldig veel
inspanning en geestelijk veel
afvragen kostte om de doorlopend
onder invloed zijnde mevrouw Mies
zo gedetailleerd ongecontroleerd te
laten bewegen. Zij: „Je verbeelden,
hè. Je pikt het pp uit dingen die je
leest. Ach, als gevraagd wordt of je
wilt spelen dat je een moord begaat,
dan doe jé dat ook. Dat is het vak
en dat vak ken je of je kent het
niet".
En- .Fysiek.geestelijk/., kon je
het opbrengen? Ais ik acteurs hoor
zeggen dat ze door een rol de een ófv,
andere inzinkingkrijgen, dan vind
ik dat flauwekul, grote flauwekul.
Zenuwaanvallen, scènes maken, ik
geloof dat het meestal komedie is,
nogmaals je moet maar zorgen dat
je je vak, kent en; geen' toestanden
maken waht dat is geen gepermit.
teerde luxe".
Geen toneel meer voor Dora van dei-
Groen. Weten we nu. Waarom we)
film? Zij: „Het is moeilijk om uit te
leggen. Het komt er op neer dat ik
met de figuur die ik speel in feite
niets te maken wil hebben. Vandaar
ook dat ik geen behoefte heb aan
direct contact met het publiek.
Misschien is dat een soort veiligheid
zoeken. Het is ook dat ik in alle
rust een emotie wil vastleggen en
zoals een schilder of een beeldhou
wer dat dóet met tastbare materie
vind ik dat het met film ook kan. U
zegt dat als je het licht aandoet
film ook niet meer bestaat, goed.
misschien is het surrogaat maar ik
voel het nu eenmaal zo. Bij toneel
projecteer je, speel je van je af, bij
film is het tegenovergestelde waar.
De camera komt, als het nodig is,
bij wijze van spreken binnen in je,
moet je toppunten van gevoel soms
meteen neerleggen, zonder de lange
aanloop die je op het toneel vaak
kunt hemen".
Veel. Belgische acteurs,, doei) het
momenteel goed inNederland. Ze
exporteren geen betere kwaliteit,
wat is dan wei het „meer" dat ze
eventueel hebben?
Dora Van der Groen: „Je' zou
kunnen zeggen dat de Vlamingen
meer sfeer met zich meebrengen,
het is een ander temperament, we
staan dichter bij de wortels van de
grond. Herman Teirlinck, de auteur,
de grootste theatertheoreticus van
Belgie, mijn leermeester, schrijft zo
dat de afgronden zich openen, dat
de aarde kreunt. Bij Koolhaas gaat
de lucht open, dat is geloof ik het
verschil".
T entoonstellingen
gangswegen" t/m 31 okt. Openlngs-
van *2-5 uur'aam.,'zat. van *9-12'uur
vm„ do. ook 's avonds van 7.30-9.30
De Lakenhal: Expositie 'Levenslang
zitten' t/m 2 november
Galerie- bibliotheek,
Wassenaar Tei
pentekeningen
4 t/m 23 okt. Openingstijden van
de bibliotheek of na afspraak, tele
foon 01751-13397
Drukkerij De
RIJksm
?ent
tiins
KLndermatinee: "50 jaar Walt Disney"
woe 2.30 uur. AL.
Nachtvoorstelling: "Denhis love act",
vr. en za. 11.30 uur. 18 jaar
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
Ongevallendienst elke dag Acade
misch ziekenhuis behalve van dins
dag 18.00 uur tot woensdag 13.00 uur
(Dtaconeasenhulsl en van vrijdag
zijn de bezoekuren als volgt:
Bezoekuren Ziekenhuizen-
i ernstige patiënten
r ernstige patiënten door.
toegestaan, kan
de hoofdverpleegkundige hiervoor spe-
i OudhedeD (Rapen-
13 46—14.30 uu
11) ks
Kinderafdeling dage-
14.00— iö.OO uur voor
gracht 40): schilderijen
Volwassenen dag v 11.16 tot
Kraam afdeling;
Leidse bioscopen
Alphen aan den Rijn
Rijnoord: le en 2e klas 1111.80
13.3014.15 en 18.3019.30 u: 3e klas
13.30—14.15 en 18.30—19 30 u Kraam-
afdellng 13.3014.16 uur, alleen voor
echtgenoten 1920 u.; Kinderafdeling
16—15.30 u alleen voor ouders 18—
karatekonlng", dag.
Kinderafdeling dag van Geluidshinder Schiphol
Kindermatinee: "Sjors
16 tot 18.
14 tot 14.14 uur en van 18.30 tot l
uur Kraamafd dag van 16 tot 16
en van 18 30 tot 19.30 uur
deling dag van 16 tot IS
dag
geluidshinder
bij het Informatiecentrum Geluids
hinder Schiphol (020—175000)
(9unf Qllt
leuws
11 okober 1975
Honderd jaar geleden stond
in de krant:
In een boscli te Velv zijn
de lijken gevonden van twee
meisjes van 6 en10 jaar oud,
die beiden vermoord bleken te
zijn. Het waren kinderen va7i
den landbouwer Laarackers uit
Reekbij Grave, die uitgezon
den waren om de koeien te
hoeden. De maréchaussée is.
er snel in geslaagd de moor
denares aan te houden: Maria
v.d. L., een meisje van vijftien
jaren, klein van gestalte, met
woeste flonkerende oogen. Zij
bleek in het bezit te zijn van
een knipmes, bevlekt met bloed
en een zakdoek, evenzeer met
bloed bemorst. Zij had de bei
de kinderen naar een afgele
gen boschje gelokt en had ze
daar op een afschuwelijke wij
ze met het mes afgemaakt.
De jeugdige moordenares kan
lezen noch schrijven. Reeds
gedurende langen tijd ivas zij
door haar kwaadaardig karak
ter door iedereen in het dorp
gevreesd. Men schrijft haar
ook de branden toe, die in den
laatsten tijd in de gemeenten
Reek en Velp hebben gewoed.
Aanvankelijk ontkende zij
hardnekkig haar schuld, maar
toen zij tussen de muren der ge
vangenis was 'opgesloten, kwam
Zij zeer snoedig tot een uit
voerige bekentenis.
Vijftig jaar geleden:
Vijftien goed gewapende
bandieten hebben den sneltrein
van Moskou naar Warschau op
zestig kilometer van eerstge
noemde stad aangehouden. In
den trein bevond zich ook een
der secretarissen van Tsjitse-
rin, den volkscommissaris van
buitenlandsche zaken, en
voorts een aantal leden van de
Communistische Internationa
le. Een groot bedrag aan geld
en een aantal diplomatieke do
cumenten loerden den reizigers
ontnomen. De bandieten vol
voerden hun roof in tien mi
nuten tijds. Zij bleven aan
vankelijk in den trein, doch
sprongen er voor het volgen
de station uit en verdwenen
in de bosschen. Drie comvag-
nieën Tsjeka-troepen door
zochten het district.
PANDA EN DE HULPVAART
36 - 130 Panda wist nu heel zeker dat hij niet op de pool
zaten daarom draafde hij naar Karmozijn Welvaren terug.
"Dit zijn de tropen!" riep hij opgewonden. "Kijk maar naar
de zon. Die staat recht boven ons, inplaats van heel laag aan
de horizon!"
"J-je hebt gelijk..." stamelde de ontwikkelings-helper. "V van
daar dat d,e inboorlingen zo vreemd op hun benen wankelen.
Z-ze hebben de tropen-kolder gekregen omdat ik ze bon:jassen
en levertraan gaf! Ik heb het verkeerde handboek gebruikt.
Dit is heel vreselijk!"
Hij zccht haastig het naslagwerk 'Beschaving brengen in
Warme Landen' op en begon zenuwachtig te bladeren.
"L-lant ze hun jassen uittrekken, Panda!" riep hij mussen
"We w-oeten van voren af aan beginnen."
Toen ae inboorlingen hoorden dat ze hun bontkleding nie' lan
ger hoefden te dragen, waren ze diep onder de indruk.
"Medicijnman B'walla heeft mooie tover gedaan!" sprak een
van hen blij. "B'walla knap. Ikke hoi-hoi!"
Maar Bobo, die zich met de levertraan had ingesmeeri alsof
het zovne-olie was, was niet zo tevreden.
"Ikke stink" zei hij klagend. "Straks ikke weer ABC. En jij
ABC. En allemaal ABC. Of meer goud voor groottover B'wal
la..."
ASPIC VAN TOMAAT
Zet 250 g kippevlerk-
jes of nekjes op met 6 dl-
water, 3 takjes peterselie,
schijfje citroen, zout naar
smaak, gekneusde peper
korrels; 2 stukjes foelie,
stukje prei of ui, snufje
tijm, 1 volle theel. basili
cum en 1 blaadje laurier
en laat de bouillon een
uur trekken. Vis de vlerk
jes of nekjes er uit en
voeg aan de bouillon 6 ge
sneden tomaten toe (niet
ontveld), 1 klein blikje to
matenpuree en 1 theel.
suiker en laat de tomaten
zo 20 min zachtjes ko
ken. Wrijf de vaste be
standdelen door een zeef.
Week 10 blaadjes gelati
ne 5 min in koud water,
knijp ze uit en los ze op
in de warme bouillon.
Giet het mengsel in een
vorm en laat deze afkoe
len. Zet de vorm min
stens 3 uur in de koel
kast en keer de vorm op
een schaal. Garneer met
blaadjes sla, plakjes
hardgekookt ei, kleine
zoetzure augurkjes en ge
pelde witte druiven.
Smaakt uitstekend bij
koud vlees, harde eieren
of garnalen.
FRED BASSET
De
Generaal
en de
kinder
wagen
Copyright:
Oberon/Haarlem.
Tekenaar: Peter de Smet
De
avonturen
van
Jommeke
De
hoed
van
Napoleon
Bremerhave:
TL ANTIC STAR 10 vn Goeteborg
Liverpool.
BATU 9 te Kobe.
bilderdijk y
Rotterdam,
BUSSUM 10. U
1 VAART
A5?AS_9_10_o Gibraltar nr Napels, ^VRON^TOCKY
DUTCH FAITH pass
Stockholm,
DUTCH SAILOR 10 vn Rotterdam
CINULIA
uropoort,
wzw Tenerife
Pto Limon
HERCULES 10 te Georgetown
HOLLANDSBURCHT 9 700 ZO
foundland nr Bandar Abbas,
ILIAS pass 10 Cape
Guantanamo nr
Forcados,
GROTE VAART DI<?NE 9 53i
Golf,
ABIDA 9 te Hudiksvall, DOCKLIFT-I
ACMAEA 9 vn Eastham nr Shellha-
St. Helena
11 ono Cape Hatteras
ITTERSUM 9 vn Hamburg nr Ant-
KAPE^LLE 8 390 wnw Midway nr Crls-
KATWIJK 9 210 wzw Tenerife nr Re-
ONOBA 9 220 wzw Azoren nr Sha-
ramanga,
RUDOLPH PETERSON 11 te Ulsan,
SAFOCEAN AMSTERDAM 10 te East-
londen,
SCHERPENDI
SCHIELLOYD 9 110
STRAAT HOBART
STRAAT KOBE 8 V
STRAAT KOREA 9
10 26 z Masira nr
ALKES 9 325 zw Cap Blanc
ALKMAAr 10 te Barcelona,
60 n Bermuda
1200 o Bermuda
KHASIELLA 9 te Stanlow,
KOROVINA 10 450 wzw
Singapore
TALAMANCA
ce nr Golf v.
AMSTELVEEN
New Orleans,
ARCHIMEDES
130 n Cayenne
Suenos Aires nr
i Port of Spain
GANYMEDES 9 vn Le Havre nr Pto.
Ordaz,
GEOPOTES 10 te Frasenburgh,
Cochin
Kp Verd. eil.
GAASTERLAND
NEDLLOYD NIGER 9 210 zw Lissa- Callao,
TOLOA 8 vn Albany nr Cristobal,
TRIDENT AMSTERDAM 9 vn Rc
terdam nr Hamburg
VLIELAND 10 vn Suva nr Santos,
WESTERKERK 10 te Casablanca.
vn Suezkanaal
WISSEKERK 10 te Manilla.
WONOGIRI 10 te Manilla verw,
WONORATO 9 190 zzw Guyaquil
