Chaos neemt toe
in Portugal
NAAST HET NIEUWS
Labour wil krachtige ingreep
tot herstel van de economie
Lr F
v j
Akkoord over
Triest - Istrie
Duitse generaal neemt ontslag
5Helpende hand
Leger steeds ongehoorzamer
Arrestaties in Spanje
na de moordaanslagen
De jarigeWeegschaal wikt,weegt envraagt
*n Prisma.
PRISMA V
DONDERDAG _2 OKTOBER 1975
BALTIMORE (AP) Deze serie foto's werd door Irving
Phillips gistermiddag gemaakttoen hij op weg naar een kar
weitje op dit straatgevecht stuitte.
Op de twee bovenste foto's ivordt de 52-jarige Ernest Mit
chell door twee jonge mannen op de grond gesmeten, terwijl
omstanders rustig toekijken. Mitchell heeft net zijn uitkering
opgehaald en met een mes probeert hij zijn bezit te behouden.
Op de onderste foto verjaagt Mitchell, met het mes in de
hand, één van zijn aanvallers.
LISSABON (AP/Reuter) De socialistische partij iin Portugal heeft gisteravond de
waarschuwing uitgesproken dat .minderheidsgroepen" van plan waren „een aanval te
doen op de minister-president en op de dagbladpers, de Vadio en de televisie".
„Dit zelfmoordachtige avontuur is uitgedacht en wordt geleid door onverantwoordelijke
elementen of provocateurs", aldus de bekendmaking.
"Het is derhalve noodzakelijk dat
de volksmassa's zich op snelle en
massale manier togen deze uitda
ging teweer stellen".
De regering tracht haar gezag te
handhaven tegen een steeds meer
toenemend verzet van linkse zijde.
Militaire eenheden plegen openlijk
muiterij. Sommige stellen zich aan
de zijde van arbeiderscomités met
als doel "de overwinningen van de
arbeidende klasse veilig te stel
len".
Dagbladen die banden met de com
munisten onderhouden publiceren
regelmatig berichten die vrijwel
woordelijk gelijk zijn en gaan over
een "rechts complot tot herstel van
het fascisme".
Wat de waarschuwing der socialis
ten betreft, deze richtte zich tegen
een "pseudo-revolutionair links". Een
aanval van die zijde kon leiden tot
een eventueel overnemen van de
macht door rechtse groeperingen,
aldus werd gezegd.
van communisten en gelijkgestemden
onder de ambtenaren, de militairen
en het personeel van kranten, radio
en televisie.
Omdat hij niet meer zeker is van
de betrouwbaarheid van bepaalde mi
litaire eenheden heeft de premier
bevel gegeven een nieuwe militaire
macht samen te stellen die belast
zal zijn met het handhaven van de
openbare orde.
De premier kan vertrouwen op de
loyaliteit van bepaalde eliteregimen
ten in het gebied van Lissabon en op
die van wellicht de meerderheid van
in het land gelegerde regimenten
van beroepsmilitairen.
Maar onderdelen van het Portuge
se leger bleven ook gisteren weige
ren de bevelen van premier De Aze-
vedo op te volgen inzake de bezetting
van de radiostations. Rebellerende
soldaten weigerden te vertrekken uit
de studio's van het uiterst linkse ra
diostation Renascenca. Dit stadion
kan echter niet uizenden omdat rege
ringsgetrouwe commando's de zend-
installaties in handen hebben.
Het is niet düidelijk hoe nu de
krachtsverhoudingen in het Portu
gese leger liggen. Vast staat dat in
ieder geval één belangrijke eenheid
in Lissabon, de commando's, de
regering-Azevedo blijft steunen,' en
er zijn sterke aanwijzingen dat ook
de troepen in het noorden en midden
van het land trouw blijven aan de
regering.
Burgeroorlog
Lissabon gonst op het ogenblik
over geruchten over een op handen
zijnde strijd en over het algemeen be
zadigde politici hebben gezegd te
vrezen dat linksen een staatsgreep
zullen trachten uit te voeren.
Eén hunner zei gisteren: "Dit diep-
verdeelde land staat vlak voor een
burgeroorlog".
Premier Azevedo, een vice-admi-
raal en oud-commandant van de ma
riniers, heeft zich tot eerste taak ge
steld een gezag in het land te vesti
gen dat een weerspiegeling is van de
wensen en opvattingen der meerder
heid van de bevolking.
Daarmee heeft hij zich de haat en
de tegenwerking op de hals gehaald
MADRID/BRUSSEL (UPI/Reuter)
Bij een grootscheepse speurtocht
naar de daders van de vier aansla
gen in Madrid waarbij gisteren drie
politiemannen om het leven kwamen
en één ernstig werd gewond, heeft
de Spaanse politie tot dusver ver
scheidene personen aangehouden. Ook
werd een auto gevonden, die enkele
daders op hun vlucht zouden heb
ben gebruikt.
De politie is er van overtuigd dat
de aanslagen die in vier verschillende
delen van de hoofdstad werden ge
pleegd, het werk zijn van een en
dezefde groep. Het is niet duidelijk
BELGRADO (AFD/DPA) De
regeringen van Italië en Joegoslavië
nebben "duidelijk omlijnde aispra-
ken" gemaakt voor een definitieve re
geling van het vraagstuk-Triëst.
Dit heeft de Joegoslavische minister
van Buitenlandse Zaken, Milos Mi-
nic, in het parlement in Belgrado be
kendgemaakt.
Volgens hem zullen de wee lan
den een verdrag sluiten, waarbij de
nuidige feitelijke grens tussen de
twee landen zal worden vastgelegd
r is staatsgrens. Voorts zal daarin het
"•erloop van de scheidslijn in de baai
ian Triëst worden vastgesteld. Mi
nister Minic zei dat het verdrag voor
goed een eind zal maken aan de
tot dusver bestaande gescnill >n over
deze grens, waardoor een potentiële
brandhaard en een gevaar voor de
stabiliteit en de vrede in dit deel
\an Europa uit de weg "uil n zijn
geruimd.
Hoewel minister Minic geen bij
zonderheden gaf over het atckoord,
komt het er volgens Joegoslavische
functionarissen op neer dat de twee
\i nden afzien van hun aanspraken
op de „A-zone" en de „B-zone" die
aan weerskanten van de grens lig
gen.
In het midden van de jaren vijftig
kwam het fcijna tot een oorlog tus
sen de twee staten over ue kuestie-
7riëst. In het zogenoemde Londense
memorandum werd de zaak in 1954
oorlopig geregeld. Dit hield in dat
Italië de administratieve jurisdictie
kreeg over „zone-A", die de stad
Triëst omvat, en Joegoslavië dezelf
de rechten kreeg ten aanzien van
een deel van het achterland en het
schiereiland Istrië, die samen „zone-
ADVERTENTIE
of dit de Baskische separatistische
organisatie, ETA, dan wel het Mao
ïstisch genoemde "anti-fascistische
en patriottische revolutionaire front"
(FRAP) is. Deze twee groeperingen
waarvan zaterdag jl resp. twee en
drie leden werden terechtgesteld, had
den in muuropschrift aangekondigd
dat deze executies zouden worden
gewroken.
De uitvoerende commissie van de
Europese Gemeenschap heeft giste
ren verklaard dat het op dit moment
niet mogelijk zal zijn met Spanje
tc onderhandelen over een vrijhan
delsverdrag, nu Spanje vijf doodvon
nissen heeft voltrokken.
Men verwacht dat de ministerraad
van de gemeenschap, die maandag
in Luxemburg bijeenkomt, het be
sluit van de commissie zal endosse
ren.
De gemeenschap heeft Spanje in
1962 en 1964 een formeel associatie
verdrag geweigerd maar in 1970 wel
een preferentiële tarief overeenkomst
met Madrid gesloten. Deze overeen
komst loopt in 1976 af.
Onderhandelingen over de verlen
ging van de overeenkomst zijn in
december in een impasse geraakt
maar zouden deze maand worden
hervat. Hiervan zal dus nu voorlo
pig niets komen.
Londen eeuwen ouder Oudheidkun
digen hebben de bewijzen gevonden
dat Londen al een nederzetting was
in het bronzen tijdperk 3.300 jaar ge
leden. De ouderdom van de stad is
worden.
Op een terrein waarop in de twee
de wereldoorlog bommen vielen en
dat bouwrijp werd gemaakt, zijn
ide zijn gemaakt door mensen uit
het stenen tijdperk, misshien wel
12.000 jaar geleden.
EEN GEOEFEND DRINKER
Gilbert Toner uit Glasgow in Schotland is in het uitzonderlijke
bezit van een drankzuchtige herdershond die, als hij nuchter ls,
luistert naar de naam Michael.
Michael heeft het van geen vreemde, want ook de baas mag
graag lang en diep in het glaasje kijken. De twee hangen elke
avond rond in de café's van Glasgow en laten het zich goed
smaken.
Een van deze ommegangen verliep onlangs minder harmonisch
dan anders en leidde tot een strafzaak.
Voor de goede orde liet Toner de politierechter weten dat
Michael het doorgaans houdt op bier. Elf glazen zijn zijn maximum.
Maar af en toe wil de hond er een glas whisky tussendoor hebben,
wat hij door een bepaalde beweging van zijn kop te kennen geeft.
Nu had Michael onlangs zijn „whisky-avond" en hield Toner
het op bier. Na de vierde dubbele werd Michael zo kwaadaardig
dat de andere gasten een heenkomen moesten zoeken. Toen de
waardin Toner en zijn hond had uitgenodigd het etablissement
maar te verlaten, werd ook Toner woedend en begon met bier
glazen te smijten.
De wijkagent greep in en bekeurde Toner. De rechter legde hem
een boete van 22 pond sterling (ongeveer 44 dubbele whisky's)
op, maar liet Michael vrijuit gaan.
Toners laatste woord was: „Het i3 begonnen omdat Michaels
vierde glas niet was volgeschonken. Dat neemt hij niet".
GOKKEN OM AARTSBISSCHOP
De Londense „bookmakers" ladbrokes hebben gisteren bekend
gemaakt dat ze inzetten accepteren rond de naam van de nieuwe
aartsbisschop van Westminster en primaat van de Britse rooms-
katholieke kerkprovincie.
De huidige aartsbisschop, kardinaal John C. Heenan, heeft on
langs bekendgemaakt dat hij vanwege zijn slechte gezondheid
heengaat.
De aartsbisschop vanBirmingham is met 3 tegen 2 favoriet
bij de bookmakers.
CAROLINE AAN HET WERK
Caroline Kennedy, de dochter van wijlen president John F.
Kennedy, is gisteren een kunst-taxeringscursus van achttien maan
den bij het Londense venduhuis Sotheby begonnen.
Carolines moeder, mevrouw Jacqueline Kennedy-Onassis, leverde
haar dochter af bij de kunstgalerij in Bond Street, waar zij deel
zal uitmaken van een klas van 49 a 50 studenten.
De lessen omvatten ook het leren spreken van Italiaans en Duits.
DEENSE ANTI-ROOKKAUWGOM
Een Deense firma heeft in Groot-Brittannië een kauwgomsoort
ingevoerd die duur is, afschuwelijk kan smaken en toch dat
hoopt de firma althans de winkel zal uitvliegen.
De reden voor dit optimisme is dat de kauwgomrokers minder
doet roken of zelfs helemaal doet stoppen. Hij werkt zo:
Men neme een stuk in de mond, kauwt er enkele minuten op
en steekt dan een sigaret op. De chemicaliën in de kauwgom
reageren op de sigaret met het afscheiden van een nare, bittere
smaak die de mond vult.
De smaak is zo vreselijk dat vier stukjes kauwgom per dag
het sigarettenverbruik met de helft zouden kunnen terugbrengen,
vooropgesteld dat men de kauwgom en niet de sigaret in de mond
houdt.
Volgens de Deense firma hebben proeven in Zweden aangetoond
dat in twee weken tijd een rookvermindering van 52 procent optrad.
wmmwmmm
Wordt de gulden
harder of zachter?
Bij E&L wordt uw gulden in elk geval minder snel 'zacht'.
Kijk maar:
Als een man van 25 jaar f 1.000,- per jaar, gedurende 35 jaar,
over heeft voor deelname in ons Verzekerd Groei-projekt 3
krijgt hij op z'n 60e, belastingvrij nog wel,
f 48.346,- gegarandeerd, hetgeen kan oplopen tot
f 104.717,- als het rendement op de veilige Staats- en
Gemeenteleningen konstant 8% blijft.
(En dat rendement is haalbaar in deze tijd van
hoogrentende obligaties.)
f 48,346,- plus de reeds gerealiseerde rendements
bijschrijvingen keert E&Ldirekt uit als
deze man voor z'n 60e zou overlijden.
Heeft u ook geld over voor die veilige zekerheid, dat
aantrekkelijke sparen? Vraag dan of uw verzekeringadviseur
eens wat voorrekent. Dat duurt niet lang en is vrijblijvend.
Zacht gezegd aantrekkelijk.
De goede verzekeringadviseur kent E&L. Als de beste.
Zuid-Afrika reis zoveelste mysterie bij Defensie
Waarom? Omdat
.elk Prisma horloge
een perfekte vormge
ving heeft. Omdat er
een Prisma is voor
elke prijs.
Omdat'n Prisma
is gemaakt met
Moderne kwaliteitshorloges.
ongelooflijke precisie.
En hierom:
Als u in de periode
van 23 september
t/m 22 oktober een
Prismakoopt.
LONDEN (AP) De Britse La
bour-regering heeft gisteren de steun
gekregen van het partijcongres in
Blackpool voor een vijf-jaren-plan
dat ingrijpende industriële hervor
mingen beoogt met als doel de natie
uit de economische crisis te halen.
De afgevaardigden op het congres
Juichten minister van Energie Tony
Benn toe, die in een hartstochtelijk
betoog pleitte voor directe ingrepen
ter verwezenlijking van een socialis
tische maatschappij.
„Wij zijn niet hier om middelen te
bedenken om het kapitalisme in be
dwang te houden," aldus Benn, „wij
moeten de samenleving veranderen".
Het vijf-jaren-plan, dat voor een
groot deel door Benn is opgesteld
en dat nu door de partij als officieel
streefplan is aanvaard, verlangt van
de regering Harald Wilson dat zij op
korte termijn een aantal ingrijpen
de maatregelen neemt.
De belangrijkste zijn:
selectief toezicht op de invoer
uit de Ver. Staten, de Europese Ge
meenschap, Japan en andere Aziati
sche landen, met name toezicht op
de invoer van textiel,
vergaande uitbreiding van de
bevoegdheden van de staat goed
lopende zowel als slecht lopende be
drijven over te nemen, die van vitaal
belang worden geacht voor de natio
nale economie,
geld uit pensioen en' verzeke
ringsfondsen zal worden besteed aan
industriële investeringen, het bank-
stelsel van de staat zal worden uit
gebreid.
Minister Benn haalde passages aan
uit geschriften van de eerste premier
van de Britse partij van de arbeid
na de oorlog, wijlen graaf Attlee. die
ondermeer had gezegd: „Openbaar
bezit is de genezing van het kwaad
van het kapitalisme", en „de mo
derne socialist moet in staat zijn snel
die stappen te nemen die de socialis
ten moeten zetten als zij de macht
aan zich hebben getrokken".
Zonder naar premier Wilson te
kijken die aan zijn pijp zat te zui-
Door
Ewout Janse
BONN SP) De Duitse vertegen
woordiger dn het militaire comité
van de NAVO in Brussel, luitenant-
generaal Gunther Rail (57), wordt
op eigen verzoek met vervroegd pen
sioen gestuurd. De vroegere inspec
teur-generaal van de Westduitse
gen besloot Benn: „Zulk een taal
hebben wij sinds meer dan één gene
ratie niet meer gehoord".
De minister had geen pogingen ge
daan de ernst te verhullen van de
toestand in Groot-Brittannië die het
slechtst is van de afgelopen 40 Jaar.
Buiten het gebouw waren werklo
zen aan het demonstreren toen hfj
sprak, politie met honden hield hen
op een afstand.
Volgens officiële gegevens zijn er
thans 1.25 miljoen werklozen in het
koninkrijk, maar enige gedelegeer
den van vakbonden te Blackpool
aanwezig, geloofden dat het getal
dichter bij de 2 miljoen kwam.
luchtmacht, voordien succesvol vlie
ger onder Hitier, heeft daarmee de
consequenties getrokken uit een pijn
lijke affaire, die in de Bondsrepubliek
veel stof heeft doen opwaaien. In ok
tober 1974 ondernam Rail met zijn
vrouw een - zorgvuldig geheim ge
houden - reis naar Zuid-Afrika.
Blijkens documenten die dezer da
gen in het weekblad Stern zijn gepu
bliceerd, had Rail bij de Zuiadflri-
kaanse ambassade in Bonn de in
druk gewekt, dat hij voor deze reis
de uitdrukkelijke toestemming van
minister van Defensie Leber had ge
kregen. In feite echter was de op
perste chef van Rail volkomen on
kundig van diens uitstapje naar Zuid-
Afrika.
Uit de gepubliceerde documenten
blijkt ook dat Rail er alles aan gele
gen was dat bij een onverhoopt be
kend worden van zijn reis deze zou
worden voorgesteld als een volkomen
privé-aangelegenheid: Rail, zo zou
het dan heten, had daar een oude
kameraad van de Luftwaffe in Wind
hoek bezocht (de plaats waar het
Duitse consulaat nog steeds aan de
Goeringstraat is gevestigd), De stuk
ken waarop het weekblad Stern zich
beroept zijn ontleend aan een speci
aal Raildossier dat de Zuidafrikaan-
se ambassade had aangelegd en daar
na door onbekenden is ontvreemd-
Stern heeft bekendgemaakt dat de
reis van de Duitse generaal in het
geheel geen privékarakter had. De
kosten van de vliegtuigbiljetten wer
den betaald door een public-relations-
bureau van de regering in Pretoria
Bovendien reisden Rail en zijn vrouw
om de zaak zoveel mogelijk te ver
sluieren onder een valse naam.
Tijdens zijn verblijf in Zuia-Afri-
ka is Rail, die bekendstaat als een
**urig voorstander van de apartheid,
vele malen te gast geweest bij re
geringsinstanties. Vooral de aandacht
reeft zijn bezoek aan het atoomcen
trum Pelindaba bij Pretor a getrok
ken. Deze visite werd in verb>nd ge
bracht met plannen van Westduitse
zijde om bij de ontwikkeling van een
eigen Zuidafrikaanse kernindustrie
behulpzaam te zijn, plannen die ove
rigens door een woordvoerder van
buitenlandse zaken telkens weer met
riem zijn ontkend.
Minister Leber heeft na bekend
making van de belastende documen
ten onmiddellijk een onderzoek ge
last, dat gisteren op het ministerie
in aanwezigheid van Rail heeft
I laatsgevonden.
Leber zei dat het vertrouwen in
de generaal als gevolg van diens zo
genaamde privéreis zwaar is geschokt
en er geen basis voor samenwerking
meer aanwezig was.
De minister van Defensie is een
veelgeplaagd man. Voor de derde
maal in korte tijd ziet hij zich met
ten "panne" geconfrontee. l Enkele
maanden geleden nam de inspecteur
van het Westduitse leger, 'generaal
Hildebrandt, op grond "an gebrek
aan politie* inzicht, deel aan een ere-
manifestatie voor Franco tn Madrid,
een gebeuren waarvan Leber pas
achteraf op de hoogte wj.d pesteld.
Onkundig was de bewind. nao ook
van het enkele weken geleden bekend
geworden feit dat bij de academie
van de Bundeswehr in Hamburg een
Chileense officier wordt opgeleid. De
communicatie bij het Westduitse le
ger van beneden naar boven lijkt
nogal gebrekkig te verlopen, vooral
als het gaat om contacten m»t uiterst
lechtse figuren en instanties.
Rivalen eisen
ontslag Franjieh
BEIROET (UPI) In Libanon
hebben zowel christelijke als Isla
mitische politici aangedrongen op
het aftreden van president Soelei-
man Franjieh. Ze verwijten hem dat
hij het land naar een burgeroorlog
stuurt. Het is voor het eerst dat chris
tenen en moslems gezamenlijk het
aftreden van de president eisen.
In twee buitenwijken van Beiroet is
het afgelopen nacht opnieuw hevig
gevochten tussen groepen christenen
en moslims. De noordelijke en oos
telijke invalswegen van Beiroet zijn
gesloten in verband met de aanwe
zigheid van sluipschutters en wegver
sperringen.
Minister van Binnenlandse Zak n
Camille Chamoen zou vandaag gaan
praten met de leiders van enkele
Palestijnse groepen 'om tot een de
finitieve wapenstilstand te komen.
Explosie Op de terreinen van ae
Canadian Industries Ltd in Beloeil
in Quebec is eer kruitfabriek :n de
lucht gevlogen.
zich op dat ogenblik naar schatting
tussen de 15 en 20 mensen in de fa
briek bevonden omtrent wier lot nog
niets bekend is.
