Waal kritiseert
directeur van
gemeentewerken
Gemeentearchief: stille
ruimtes met veel leven
„NOOIT MEER VOOR DAT SALARIS"
Meijer
boos op
Du Gardijn
DONDERDAG 28 AUGUSTUS 1975
LEIDEN
Gemeentearchivaris Doioner laat een rekeningenboek uit 1624
zien; de 1500 perkamenten bladzijden vormen een stevig
boekwerkje.
Eeuwenoude geschriften gekoesterd en vertroeteld
Hij wil verdeeldheid zaaien in PvdA - fractie
MEVROUW
VAN AKKEREN
IN RAAD
LEIDEN Mevrouw Van Akkeren
zal het raadslid Stroink (CDA) op
volgen in de Leidse gemeenteraad.
Stroink heeft, zoals gemeld, een
functie aanvaard in Frankrijk.
Mevrouw Van Akkeren (45) is in de
Tweede Kamer werkzaam als assis
tente van het KVP-kamerlid me
vrouw Gardeniers. Zij heeft binnen
de KVP bestuurlijke functies ver
vuld, zowel in de plaatselijke afde
ling als in de kring Leiden. Zij is
kleuterleidster geweest op diverse
Leidse r.k. scholen. Ir. Sala, die vol
gens de verkiezingslijst Stroink zou
moeten opvolgen, heeft van een
raadslidmaatschap afgezien.
TEKORT AAN
MANKRACHT
LEIDEN "Op de afdeling
Stadsontwikkeling, verkeer en grond
zaken moeten er tenminste tien
mensen bijkomen wanneer we iets
van de binnenstad willen maken.
Deze afdeling kraakt in zijn voe
gen" zei gisteravond wethouder Waal
toen in de fractievergadering een
eerste gesprek werd gevoerd over
de begroting voor 1976. Volgens hem
geeft de toekomst een somber
beeld te zien. "De wensen die bij
de gemeente op tafel liggen zijn
veel groter dan de financiële moge
lijkheden," aldus Waal. Ook collega-
wethouder Oosterman stelde vast,
dat de afdeling Welzijnsbevordering
in het stadhuis met een fiks tekort
aan mankracht kampt en dat een
uitbreiding op korte termijn nood
zakelijk is.
LEIDEN „De taktiek van de
directeur Gemeentewerken is ver
deeldheid zaaien in de PvdA-frac-
tie. Dat is zijn doel". En: „Ik wens
geen coalitie tussen fractiegeno
ten en de directeur Gemeente
werken".
Het waren de woorden van een
duidelijke geïrriteerde weth. Waal
tijdens de gisteravond gehouden frac
tie vergadering van PvdA en PPR/
PSP D'66 .Kennelijk kreeg hij kort
daarop alweer spijt van zijn krach
tige uitlatingen, want aan de aanwe
zige journalisten deed hij net ver
zoek zijn opmerkingen over de ge
meenteambtenaren wat genuanceerd
weer te geven.
Wethouder Waal wond zich zo op
omdat partijgenoot Höppener en coa
litiegenoot Beijen (PPR PSP/D'66)
vonden, dat de wethouder onjuist had
gehandeld door een structuurschets
van de directeur Gemeentewerkden
Vos, niet aan de raadsleden te ge-
LEIDEN Het raadslid Du Gar
dijn (PPR/PSP/D '66) heeft van de
Pvd A-fractievoorzitter Meijer een
brief "op poten" gekregen over zijn
houding in de raadsvergadering van
afgelopen maandag. In de brief van
zijn coalitiepartner krijgt Du Gardijn
het verwijt, dat hij Zonder vooraf
gaande kennisgeving aan de fractie
zyn handtekening heeft gezet onder
de motie van afkeuring tegen Van
Aken, die door CDA-er Stroink werd
ingediend.
Meijer, die de brief gisteravond in
de gezamenlijke fractievergadering
van PvdA en PPR/PSP/D '66 voorlas
vond het onbegrijpelijk dat Du Gar
dijn zijn handtekening onder de mo
tie had geplaatst nog voor de dis
cussie over dit onderwerp in de raad
had plaatsgevonden. Bovendien kreeg
hij het verwijt nog voor de stemming
plaatsvond te zijn vertrokken.
Du Gardijn erkende gisteravond
ruiterlijk, dat hij in strijd met de af
spraken gemaakt in het progres
sieve kamp had gehandeld door
geen vooraf overleg te plegen. Dat
hij zijn handtekening had geplaatst
vond hij overigens een juiste zaak.
"Ik was het met Stroink eens in deze
zaak", aldus Du Gardijn, die zei dat
het een overwogen daad was omdat
hij in de commissie van economische
aangelegenheden reeds herhaalde
malen van zijn afkeurhig had blijk
gegeven. De kwestie over de eventuele
vestiging van de Leidse Spaarbank
ven. Het ging om een op 5 juni ge
dateerde schets met rapport, waarin
het idee gelanceerd werd om de
nieuwbouw van 't AZ zo dich moge
lijk bij het station te realiseren.
"Een ondoordacht rapport" noemde
wethouder Waal het werk van de di-
ïecteur Gemeentewerken. 'Er is na
melijk geen alternatief op dit ogen
blik. We hebben te maken met een
vaststaand feit: en dat is de grond-
verkoop. Als de kóper van de grond
zegt daar een ziekenhuis te willen
neerzetten, dan zijn wij als gemeen
tebestuur gehouden er medewerking
aan te verlenen".
Raadslid Beijen was het met het
standpunt van wethouder Waal niet
eens. "Het rapport is zeker relevant
omdat het de mogelijkheden aan
geeft hoe er in Leiden meer grond
beschikbaar kan komen voor de wo
ningbouw. Hy verwees daarbij naar
krantenberichten waarbij melding
Wordt gemaakt over 'n studie naar 3
alternatieven, voor de AZ-nieuwbouw
Wethouder Verboom mengde zich in
Du Gardijn
in het winkelcentrum "De Kopermo-
len" was volgens hem de druppel ge
weest die de emmer deed overlopen
"Het was een illustratie van mijn
onbehagen, niet zo zeer wat het be
leid betreft, maar de manier van op
treden van de wethouder", aldus Du
Gardijn.
Dat hy opzettelijk voor de stem
ming vertrokken was ontkende Du
Gardijn gisteravond. "Ik was maan
dagavond zeer vermoeid. Het was
geen lafheid, maar ik kon het fysiek
niet meer opbrengen."
PvdA-fractieleider Meijer hield Du
Gardijn voor dat zijn kritiek als een
donderslag bij heldere hemel was ge
komen. "Ik heb de notulen van de
commissievergaderingen van econo
mische aangelegenheden er nóg eens
op nageslagen, maar ik heb daarin
nergens kunnen ontdekken, dat je
ooit iets gezegd hebt over de gang
van zaken rond "De Kopermolen."
Wethouder Waal wilde van Du Gar
dijn weten welke waarde hij toekende
aan de motie van afkeuring. "Want
als er ooit een motie van wantrou
wen tegen mij wordt ingediend, zou
ik direct aftreden", voorspelde wet
houder Waal. Du Gardijn zei een
duidelijk verschil te zien in een motie
van afkeuring en een motie van wan
trouwen. En over de kwestie zelf: "Ik
was er destijds erg kwaad over en
nu eigenlijk nog
de discussie en stelde vast dat over
de nieuwbouw van het AZL urenlang
is vergaderd met de directeur Ge-
.meentewerken. Tijdens die vergade
ringen zijn er steeds bezwaren aan
gevoerd tegen een plaats dichtbij
het station. En nu komt cr plotse
ling een structuurschets, waarin alle
bezwaren met één klap van de ta
fel worden geveegd, zo kunnen we
natuurlijk niet werken". Het gesprek
in de fractievergadering mondde ten
slotte uit in de vraag of elk ambte
lijk rapport voor raadsleden ter in
zage moet zijn. Beijen vond van wel,
maar kreeg daarvoor geen enkele
steun bij de wethouders. Die vrees
den dat de ambtenaren daar bezwaar
tegen zouden hebben vanwege de in
bepaalde gevallen gehanteerde ter
minologie en het feit dat ook wel
informatie mondeling wordt verstrekt
waardoor ambtelijke nota's een ver
keerd beeld zouden geven. De kwestie
zal overigens binnen afzienbare tijd
nader bekeken worden.
LEIDEN Een archivaris is iemand
die een archief beheert. Je zou den
ken dat zo iemand een geweldige be-
waarmanie heeft: alles bewaren wat
er maar bewaard kan worden, en dat
alles systematisch opgeborgen in een
archief. Deze vooroordelen moet u
maar vergeten. De gemeente-archiva
ris van Leiden mr. Downer laat het
gemeente-archief zien en vertelt tus
sen neus en lippen door dat van wat
er van de laatste tijd bewaard wordt
in archieven, negentig procent ver
nietigd moet worden Archivarissen
bewaren niet alleen, maar houden
zich ook heel conciëntieus bezig met
het systematisch vernietigen van alle
mogelijke paperassen.
Het is natuurlijk ook wel begrijpe
lijk dat niet de hele papiermassa die
de overheid weet te produceren be
waard kan blijven; kilometers lange
planken zou je daarmee kunnen vul
len. Hetzelfde geldt voor bedrijven
en allerlei instellingen. Zo behoort
het tot de taak van de archivaris om
uit te zoeken wat belangrijk is en
wat niet. Daar bestaan ook zeer strik
te regels voor. Archivaris Downer
heeft verleden jaar aan de hand van
de zogenaamde vernietigingslijst delen
van het archief van de brandweer en
de markt- en havendienst naar de
oud-papierman gebracht. In het jaar
verslag over 1974 lezen we dat het
oud-papier ruim vijfhonderd gulden
opleverde.
Maar de belangrijke papieren die
overblijven en ook alle eeuwenoude
geschriften en prenten worden ge
koesterd en vertroeteld. Archivaris
Downer laat het depot zien, links en
rechts haalt hij wat uit de kasten;
bij al dat schoons bevangt hem een
licht enthousiasme. In rap tempo ver
telt hy wat er zo allemaal staat in
die geheimzinnig stille ruimtes, waar
de speciale "luchtbehandelingsinstal
latie" zacht ruisend zorgt voor de
Juiste temperatuur en vochtigheid:
aangenaam koel. Er staan veel oude
perkamenten geschriften over het be
stuur van de stad. Rond 1695 heeft
men de kadastrale kaarten getekend:
midden in de Breestraat staat nauw
keurig de blauwe steen getekend die
nog steeds het centrum van de stad
aangeeft. In de loop der tijden heeft
het gemeente-archief van alle histo
rische gevels afbeeldingen verzameld
Er staan lange rijen doopboeken. In
de studiezaal staan Rooms-Katho-
lieke doopboeken die men van een
toepasselijk paars nummertje heeft
voorzien. In grote rekken en kasten
staat de geschiedenis systematisch ge
ordend, en bij het minste rookwolkje
dat geregistreerd wordt rinkelt het
alarm bij de brandweer: die staat in
twee minuten voor de deur om de ge
schiedenis te redden.
Om te voorkomen dat alles bij een
ramp verloren zou gaan, en het oude
perkament door het veelvuldig na
slaan zou slijten, wordt zoveel moge
lijk op microfiches gereproduceerd.
De geschriften worden door een eigen
binder in een stevig jasje byeenge-
houden. Indien nodig worden oude
werken gerestaureerd.
Behalve dat veel mensen de studie
zaal bezoeken verleden jaar zorg
den 997 bezoekers voor 4160 bezoeken
en op die manier gebruik maken
van het waardevolle archief, worden
er ook cursussen georganiseerd en
wordt er geholpen door het uitlenen
van films, dia's en prenten. Twee
keer per jaar wordt er een tentoon
stelling georganiseerd; veel scholen
komen dan een kijkje nemen, vaak
om stof op te doen voor werkstukken.
De universiteit maakt van het ar
chief gebruik voor incidentele werk
colleges.
Er blijkt in het stille neo-gotische
gebouw aan de Boisotkade, het eerste
in Nederland dat in 1892 apart als
gemeente-archief gebouwd werd, veel
leven te zitten.
TOM
Plannen om
archief te
verbouwen
LEIDEN De meeste tijd
werd gistermiddag tydens de
commissievergadering voor de
gemeentelijke archiefdienst in
beslag genomen door de behan
deling van de ontwerp-archief-
verordening met bijbehorende
uitvoeringsvoorschriften. Daar
naast deed gemeentearchivaris
Downer enkele mededelingen
over de activiteiten van het ar
chief.
Ook dit jaar zal er weer een
cursus oud schrift en archief
onderzoek gegeven worden. Deze
cursus is bedoeld om archieven
voor geïnteresseerden makkelij
ker toegankelyk te maken. Mo
menteel zijn er 22 gegadigden
die, voor 40 gulden, gedurende
veertien dinsdagavonden weg
wijs gemaakt worden in oude
handschriften.
Voor oktober staat een ten
toonstelling op het programma
over stadspoorten en toegangs
wegen vroeger en nu. Voor vol
gend Jaar denkt men aan een
tentoonstelling over „sociale
zorg".
Het gemeentearchief zal waar
schijnlijk verbouwd worden in
verband met de aanschaf van
nieuwe leesapparatuur voor mi
crofiches. Er zal een copieer-
apparaat aangeschaft worden
dat microfiches op leesbare
grootte copieert. Deze plannen
zullen nog nader uitgewerkt
worden.
Vs WIJN
VAN DE
E-mm'r° maand
CORBIERES
MINERVOIS
LANQUEDOC
COSTIERE ROSÉ
Uit het zonnige
Zuid-Frankrijk
per fles 3.65
3 flessen 10,
STEENSTRAAT 8 - TEL. 21361
HERENSTR. 6 - TEL. 30069
en gratis thuisbezorgd in
Leiden en omgeving.
Donderdag koopavond
tot 9 uur geopend.
Verbazend vitale II illem Post (100):
Door
Paul Wolfswinkel
Foto
Jan Holvast
LEIDEN „Vroeger noemden
de mensen hem „het heertje"; dat
heeft-ie overgehouden uit zijn
diensttijd, hè? Alles was piekfijn
gepoetst en schoon". De op één
na jongste zoon van Willem Post
zegt dat. Willem Post wordt vrij
dag honderd jaar. Die zoon van
daarnet is 69.
Vraag aan vader: „Hy ziet er
nog jong uit, die zoon van u. Haalt
hy ook de honderd?"
Antwoord: „Ik weet het niet.
Ik denk het niet, want hy is te
dik".
Een verbazingwekkend krasse
man met een geweldige vrolijk
heid praat over zijn eeuw, alsof
het gisteren allemaal gebeurd is.
Toch spreekt de ouderdom: hij
ziet slecht, loopt nauwelijks meer
en zet de oren wagenwijd open,
als iemand iets wil weten.
„Dat been van me, dat doet
niks meer. Kijk, toen ik 96 was,
wilde ik iemand helpen door de
deur van de lift hier in huis open
te maken. Maar die deur schiet
uit mijn hand en ik lag op de
grond. Gebroken. Dat komt ervan
als Je by de politie hebt gewerkt:
Je moet behulpzaam zijn".
En dan zijn we waar we wezen
moeten, daar boven in een kleine
kamer in het verzorgingstehuis
Rijn en Vliet: de politie en het
Leidse Politie Muziek Gezelschap.
Hoe je je vragen ook stelt, iedere
keer komt de bugel van Post in
het verhaal voor. Het koperen
blaasinstrument dat hij jaren
lang bespeelde. Met verschrikke
lijk veel lol en pret. En zorgen:
want als oprichter van het LPMG
moest hij, zeker in de beginjaren,
zorgen voor de contributie. „Dat
was toen makkelijk van de ene
kant, want je hoefde maar in het
telefoonboek te kijken en je had
een complete lijst van donateurs.
Alleen de rijkeren hadden toen
telefoon (en „toen" was 1920 pw).
Het probleem was om geld binnen
te krijgen. Och, het is gelukt".
Hij is Utrechtenaar, werd bak
kersleerling in 1876 en werkte
daar 18 jaar. Ging toen in dienst
bij de cavallerie en kwam in 1894
naar Leiden. In 1900, recht uit
dienst, naar de politie, waar hij
als agent en later als agent eer
ste klas dienst deed tot 1930. Was
toen 55 en ging met pensioen.
Veel bekeuringen? „Nee. me
neer, daar hield ik niet van. Ik
stond erom bekend. En de com
missaris vond dat niet leuk. Want
een goede agent is een agent die
veel bonnen schrijft. U begrijpt
dat ik het daar weer niet mee
eens was".
„Ja, ik was een harde op het
bureau, reken maar. Ik was ook
één van de oprichters van de af
deling Leiden van de Algemene
Bond van Politiepersoneel. En als
we dan een bespreking hadden,
waren ze blij dat ik weer wegging.
Ik hield vol hè? Nee, nooit m'n
mond gehouden".
Zoon Post meldt dat vader altijd
erg actief is geweest in het ver
enigingsleven. En met veel over-
Maar vader vindt dat maar
niks: er moet over de muziek
worden gepraat. Dat gebeurt dan
ook meteen. En we horen data en
gebeurtenissen met een stijgende
verbazing aan. Een glasheldere
geest van honderd jaren jong.
„Ik ben acht jaar voorzitter ge
weest van de fanfare. Ik heb nooit
les gehad, hoor. Het ging op een
gegeven moment, nietwaar? Je
moest alleen je hoofd gebruiken
en je mond, haha".
„Och, we hebben vreselijk veel
gespeeld. Als er een echtpaar vyf-
tig jaar getrouwd was bijvoor
beeld, gingen we spelen. Ook toen
Juliaantje afstudeerde. Toen zijn
we helemaal naar Katwijk ge
gaan. Daar hadden de vrouwelijke
studenten voor gezorgd. Man. ik
zal dat nooit vergeten. In mijn
hele leven heb ik nooit zoveel wa
ter in mijn nek gehad. Wat regen
de het toen. Weet je wat ik ook
heb klaargemaakt? De reveille op
3 oktober en op 30 april het toertje
door de stad. Dat doen ze nou
nog steeds, hè? Oh ja, het Min
nehuis bestond op een moment
honderd jaar. Je begrijpt, wij wa
ren een algemeen gezelschap en
psalmen en zo hadden we nooit
gespeeld. We hebben toen een
paar dagen geoefend en muziek
laten schrijven en toen stond
iedereen er verbaasd over. De
avond ervoor hadden ze een chris
telijke vereniging gehad en die
deed het veel slechter. Ja, dan
ben je trots, hoor".
Schitterend
„Hoe ik de muziek van het
LPMG nu vindt? Nou wat denk
je? Schitterend, fantastisch. Weet
je, ze komen morgenavond hier
spelen. Ik hoop in de tuin, want
als we binnen spelen, klinkt, het
wat hard. Het is een fanfare".
Met moeite praat hij over het
eigenlijke werk en zijn leven en
zegt dan met een schaterlach: „Ik
kijk ,wel eens achterom, maar het
begin kan ik niet meer vinden.
Ik weet nog veel van vroeger, vari
thuis. Vader en moeder werkten
bij het spoor, het Nederlandse
Rijn Spoor, „NRS" stond er op
vaders' pet. „Negen Rooie Slok
jes" heette dat. Mijn moeder moest
65 keer per dag de overwegbomen
dicht doen. Met de hand alle
maal".
„Of ik het zou overdoen, als ik
opnieuw mocht beginnén? Nooit
meer voor dat salaris. Toen ik
hier kwam. verdiende ik f525.—
per jaar. Ja. ik krijg nu per maand
meer dan ik ooit heb verdiend,
hoe vind je dat?"
Terugblikkend op de jaren als
agent komt er een beetje boos
heid naar buiten. Maar liefst 91-
urige werkweken. „Je had dienst
van 8 tot 4 overdag, maar dan
moest je vrolyk weer om half tien
's avonds aantreden tot de vol
gende ochtend negen uur. En dan
's middags weer. Ja, zo kwam je
wel aan die werkuren. Je had ook
nooit een dag vrij. Altijd in het
uniform. Alleen later toen ik eer
ste klas werd, kreeg ik eens in de
drie weken een vrije zondag. Dat
was alles. Je probeerde er wel
wat aan te doen als bond. Maar
ja, het ging niet".
„Weet je wat ik jammer vind?
Dat er later geen overkoepelende
bond meer was, maar allerlei ver
schillende organisaties. De damp
was eraf. Jammer hoor".
Voor de foto gaat, de rolstoel
met een heftig kwebbelende Post
naar koffiekamer. Buurvrouwen
in de deuropening krijgen alle
maal een opmerking. Zoals: „Zit
mijn haar goed?", „Moet ik mijn
neus nog snuiten?". De ridder van
Rijn en Vliet lacht zich rot: hij
geniet en zegt als een echte vader
tegen zijn zoon: „Als er iemand
is die weet hoe deze rolstoel rijdt,
dan ben ik dat".
Zoonlief zegt later: „Het was
vroeger geen makkelijke, maar
een hele goede vader".
De burgemeester komt morgen,
de muziek natuurlijk. En de oud
ste van Ryn en Vliet zal zijn
medebewoners ontvangen op de
koffie.
De zes kinderen, 20 kleinkin
deren. achtentwintig achterklein
kinderen en zes achter-achter
kleinkinderen zullen Willem Post
feliciteren.
Tot over honderd jaar? „Nee,
meneer, ik houd niet van af
spraken".
Drankje van de week
Citroen Brandewijn r nr
liter U,VD
11,95
8,95
Whisky Vat 69
fles
Pilsener Gilde
24 pijpjes
