Na Van Gogh bestaat „de
kunstenaar niet meer
RINGBAND MET FIJNSCHILDERS
TRIJFEL
BAANDAG 25 AUGUSTUS 1975
VARIA
PAGINA 17
John Crosby, zo lees ik in
The Observer van gisteren, is
63 jaar mens, 42 jaar journa
list en 30 jaar columnistivaar-
van eerst 13 jaar als televisie
criticus bij de New York Herald
Tribune en daarna 10 jaar als
stukjesschrijver van steeds 800
woorden bij The Observer. Met
dat laatste stopt hij nu, want
hij heeft ontdekt dat hij beter
thrillers kan gaan schrijven.
Vroeger las hij ze alleen, maar
na een tijdje dacht hij: "Dat
kan ik beter", en dat bleek
waar te zijn. Zijn laatste boek
"An affair of strangers"staat
nummer vier op de Amerikaan
se bestsellerslijst en is voor
verfilming aangekocht.
Ik meld u dit niet omdat ik,
na 15 jaar televisiecriticus en
13 jaar columnist te zijn ge
weest, besloten heb voortaan
thrillers te gaan schrijven,
maar omdat Crosby zo onhan
dig is geweest om te schrijven
wat een columnist eigenlijk is.
Ik citeer: "Het dagelijks schrij
ven van de column is de meest
luie, meest egoïstische en meest
zelfzuchtige manier om aan de
kost te komen sinds het over
vallen van postkoetsen onioet-
tig werd verklaard. Jij hebt het
geleerd en je kunt het afvuren
zonder ooit bang te hoeven zijn
dat je doelwit terugschiet."
Diefstal
Er bestaat in Nederland een
club met zeer veel leden, die
geen contributie hoeven te be
talen ze hebben in zekere zin
al betaald voordat zij lid van
de club werden, sterker nog,
als zij niet betaald hadden wa
ren ze nooit lid van die club
geweest), die nooit bijeenko
men, die zelfs niet weten dat
zij tot die club behoren, maar
die zich onderling toch bijzon
der verbonden voelen. Ik be
doel hen die op hun vakantie
in Italië bestolen zijn. Ik be
hoor daar ook toe, ik, ben zelfs
onzichtbaar erelid, omdat mijn
auto binnen 24 uur tweemaal
werd opengebroken in Napels,
de eerste keer 's nachts, de
tweede keer overdag in een
drukke straat. Ik denk er nog
vaak aan terug. Ik praat er
ook nog vaak over met al mijn
vrienden en kennissen, die ook
tot de club behorende naam
Club Mediterrannee was helaas
al gegeven, we zoeken nog naar
een goede naam)louter en al
leen omdat ze wel eens in Ita
lië zijn geweest. Mocht u ook
tot de club behoren, dan heb
ik hier de laatste mededeling
van onze vertegenwoordiger ter
plaatse: "Vorig jaar is in Italië
met 1.700.000 misdaden (naar
beneden afgerond, neem ik
aan) een nieuw record gebro
ken. Tweederde van deze mis
daden betroffen diefstallen,
waarvan meer dan een miljoen
niet loerden opgelost".
Weet u dat die cijfers me
eigenlijk nog meevallen, als ik
bedenk dat er meer dan 50 mil
joen Italianen zijn? Dan moe
ten er toch nog veel meer Ita
lianen zijn die niet stelen dan
die wel stelen. Sterker nog, de
kans zit er dik in dat er meer
Italianen zijn die bestolen wor
den dan Italianen die stelen.
Daarom stel ik voor dat ook
Italianen lid mogen worden
van onze club.
Even een vraag ertussendoor:
ziet u nog wel eens mensen die
hun veiligheidsgordels om
doen? Die fototoestellen waar
mee ze je snelheid fotografe
ren, kunnen die eigenlijk ook
vastleggen of je je veiligheids
riemen hebt vastgemaakt? En
mag je ook terugfotograferen?
Niet zo lang geleden verscheen
"The Oxford book of literary
anecdotes", verzameld door
James Sutherland. Als ik het
boek goed heb nagevlooid, zit
er maar één anecdote in die op
Nederland betrekking heeft. Ze
wordt verteld door de filosoof
Bertrand Russel. over de
schrijver Sidney Webb (1859-
1947)
"Niemand is uit één stuk
hout gesneden, zelfs Webb niet.
Ik zei eens tegen Shaw dat het
mij voorkwam dat het Webb
aan vriendelijke gevoelens ont
brak. "Nee", zei Shaio toen,
"daar vergis je je toch in. Webb
en ik zaten eens in een tram in
Holland biskwietjes uit een zak
te eten. Er werd een misdadiger
met boeien aan door enkele po-
litie-agenten de tram binnen
gebracht. Andere passagiers
deinsden van afschuw terug,
maar Webb stond op, liep naar
de gevangene toe en gaf hem
ivat biskwietjes."
Ik herinner me dit verhaal
iedere keer als ik merk dat ik
geneigd ben mij al te kritisch
op te stellen tegenover Of Webb,
of Shaw". Aldus Bertrand Rus
sell.
NICO SCHEEPMAKER
Een museum is onder
dikwijls nog vooral e<
ling van waardevol geachte kunst
werken. De oude zijn voor de meeste
bezoekers mooi of interessant. Bij de
nieuwe zijn er veel. die nietszeggend
lijken als men ze niet in een ruimer
verband weet te plaatsen. Dat doet
nu het Eindhovense Van Abbe-
museum met een keuze uit hel eigen
kunstbezit.
Er zijn twee thema-tenitoonsteUin-
igen ontworpen. De eerste gaat over
„Teken, illusie en abstract". Deze
loopt eind augustus af. Op 5 decem
ber begint er een, die als onderwer
pen heeft: de kunstenaars-„image",
structuur en expressie. Deze duurt tot
6 oktober. De voorstelling van „de
kunstenaar" verandert in de loop van
de tijden, zowel onder kunstenaars
zelf als onder het publiek. Dat komt
tot uiting in kunstwerken en in de
publiciteit over kunstenaars. In het
Italië van de Renaissance waren kun
stenaars geen onbekende ambachts
lieden meer, maar sterren, die door
Vasari met veel journalistiek talent
werden beschreven. In de vorige eeuw
daarentegen stond tegenover de ge
vierde, maar zich aan de publieke
smaak onderwerpende kunstenaar de
eenzame zoeker, de geniale verschop
peling.
van Gogh heeft lang gegolden als
her. voorbeeld van de ware kunste
naar. die zich onbegrepen offert aan
zHn roeping. Vandaag wekt het wan
trouwen, als een kunstenaar zich
naar dit model dramatiseert. Modern
is de kunstenaar die zich als een
wakkere zakenman voordoet, of als
een strijdbare hervormer van de sa
menleving. Maar er zyn er ook, die
zich buiten laten filmen en fotogra
feren in .het buitenmaatschappelijke
eigen wereldje, dat ze met hun we
reldse succes bekostigen. Er is dus
niet één „image" van de kunstenaar
meer, maar een grote verscheidenheid
in de beeldvorming.
Vrije expressie was rond 1950 de
geloofsbelijdenis van progressieve on
derwijzers zowel als van opvallende
schilders. Nu al kunnen vroegere
Uitingen van dit geloof „jeugdsenti
ment" wekken. In Eindhoven wordt
de hitte van de expressie met de
koelte van de ironie geconfronteerd.
Een „moeilijker" onderwerp is
structuur. Maar men kan meteen
vaststellen, dat deze tentoonstelling
zó is gecanstruetureerd, dat ze naast
dingen met een voorstelling ook ab
stracte werken omvat zodat ze
voor de bezoeker afwisselend is. Dat
we hier over de structuur van de ex
positie spreken is een mode-ver
schijnsel. Het woord is „in". Dat
komt, omdat er op allerlei gebieden
de behoefte bestaat, het stramien van
de dingen en verschijnselen te onder
kennen.
Deze behoefte uit zich in het
woordgebruik en ook in de kunst. Het
een vloeit niet uit het ander voort:
deze dingen gebeuren naast elkaar,
maar zeggen samen iets van wat we
vaag „de tijdgeest" plachten te noe
men. De tentoonstelling toont iets
van dit gelijktijdig met „structuur"
bezig zijn op diverse gebieden. En
laat aldus meteen beseffen, dat de
kunstwerken er niet zo maar los bij
bungelen.
Greet je Kauffeld heeft, in Oslo
de prijs voor de beste soliste in het
internationale Fordring -festival voor
lichte muziek gewonnen. Er namen
9 Europese landen deel aan dit fes
tival De prijzen voor de oeste pro-
duktie en het beste arrangement
vielen ten deel aan het Noorse team.
Het derde sneeljaar van het Pu-
bliekstheater zal zaterdag 20 septem
ber in de Am-terdamse stadsschouw
burg worden geopend met de pre
mière van Elektra van Sophokles.
Medespelendea zijn Anne-W 1 Blan-
kers (titeltol) Marielle Fic-et, Ann
Hasekamp, Sigr. Koetse, Annet Nieu-
wenhuyzen, Celia Nuf aar, Josee Rui
ter. Hans Boswinkel, Max Croiset,
renk Reyn en Eric Schneider. Re
gisseur is Ton Lutz en de vertaling
c van Pe Hawinkels. Nicolaas Wijn
berg zorgde voor decor en kostuums,
tuums.
T entoonstellingen
LalcenhalExpositie Bruno de Klerk
(scüüder en tekenaar) en Steian Buys
(beeldhouwer) t/m 21 september.
Kustzaaj Heuff (Hoflaan 7. Wasse
naar Aeuarellen Maaike Braat en
Gerda Wijmans t/m 30
dag. 2.30. 7.00 en 9.15 uur. zo. ook 4.30
REX: „Flossie", dag. 7.00 en 9.15
uur. 18 jaar.
Kindermatinee: „Pipl ln Takatuka-
Nachtvoorstelling: „Frank en Eva", vr.
en za. 11.30 uur. 18 j^ar.
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
Ongevallendienst elke dag Acade-
Oegstgeest, tel 60220 *n.« v d. Helde(Dlaconessenbuls)
sabetb ziekenhuis)
zaterdag 13.00 i
Derde klasse bezoekuur
woensdagavond uitsluitend voor
Voor alle patiënten (behalve klnt
ren) z(jn de bezoekuren als volgt:
14.15—16.00 i
volgende bezoekuren alleen
burg 28) Werkd 10 i
am «ond 1—5 urn
urukkery De Bink ttooseveltstrai
Bezoekuren Ziekenhuizen Maandag t/m
utodldactiscb 6chUdei 13 4614 30
Dlaconessenbuls: Mldda
Kinderafdeling i
19.00 uur alleen
cht 40): schilderijen Henk Holle- ouders zondag 14.0016.00
beek en plastiek
it/m 27 september)
Sociëteit Burgers, Burgsteeg 2A: Foto
expositie Ernst Kloek (tot eind augus
tus).
L.eidse bioscopen
LUXOR: Flesh-Gordon", dag. 2.30,
CAMERA: „The towering Inferno",
dag. 8.00 uur, 14 Jaar.
Kindermatinee: „Winnetou. groot op
perhoofd", woe. en za. 2.30 uur, zo.
onk 4.15 uur.
Nachtvoorstelling: „Wie een kuil graaft
voor een ander" vr. en za. 23.30 uur,
alle leeftijden.
LIDO: „Brannlgan". dag. 2.30, 7.00 en
TRIANÓN: „Inpikken en wegwezen", dag
•vertge familieleden Kinderen beneden
14 Jaar nebben eeen toegang op de
kinderafdeling
St ElisaDetb-ziekenhuis klasseafde-
dag v 11.16 tot
dag van 11.16 l_„
echtgen.) v 16 tot 16 uur en van 18.30
tot 19 30 uur Kinderafdeling dag van
16 tot 18 30 uur 3e klasse dag van
14 tot 14 14 uur en van 18.30 tot 19.30
uur Kraamafd dag van 16 tot 16 uur
en van 1880 tot 19.30 uur: Kinderaf
deling lag van 16 tot 18.30 uur
CCD (hartbewaklng) dag van 14.16
tot 14 48 uur en van 19 tot 19.30 uur
Intensieve verpleging:^dag van 14 tot
Bndegeeet: dinsdag en vrijdag 13
14.30 uur; zondags 11—12 uur en
1416 uur: eerste klasse: de gehele
tstlge patiënten
r ernstige patiënten door.
de hoofdverpleegkundige hiervoor spe-
18.30—19.00 uur
Alphen aan den Rijn
Rijnoord: le en 2e klas 11—11.30
13.30—14.18 en 18.30—19.30 u; 3e klas
—20 u.; Kinderafdeling
idio.su u alleen voor ouders 18
18.30 uur
Geluidshinder Schiphol
Klachten over geluidshinder van
vliegverkeer van en naar Schiphol
kunnen dag en nacht worden gemeld
bij het Informatiecentrum Geluids
hinder Schiphol (020175ÖOO)
(Due/
teuws-
Honderd jaar geleden stond in
de krant:
25 augustus 1975
Uit Pagusa (Dubrovnik,
Red) wordt gemeld dat de
Turken met vijf bataljons
redifs en drie regimenten in
fanterie oprukken om opstan
delingen mteen te jagen tus-
schen Mostar en Kleck. Er
zijn groote hoeveelheden am
munitie ontboden '.en behoe
ve van 5000 man, d:e Trebin-
je te hulp zullen komen De
opstand is thans ook :n Turk-
sche Croatie uitgebroken De
Uit K nstantinopel wordt
bericht, dat de Porte (De
Turksche regeering) Ie ver
zoenende bemiddeling der
noordelijk". mogendheden
heeft aangenomen. Dit houdt
in, dat de buitenlandsche
consulsvan Bosnië naar de
opstandelingen gezonden zul
len worden en dat laatstge
noemden verwittigd zullen
worden, dat zij geene hulp
van buiten te wachten heb
ben. De opsandelinqen zal
worden aangeraden de wa
pens neer te leggen en hunne
grieven aan een specialen com
missaris te onderwerpen. De
Porte heeft Herver Bassa tot
commissaris benoemd.
Vijftig jaw geleden:
Uit Triest wordt gemeld,
dat tien Alpinisten, die
trachtten de Raspogrot nabij
Pingunete in Istrië te onder
zoeken, plotseling door een
ondergrondschen vloed loer
den overvallen en verdronken
zijn.
De Pruisische minister
president Braun heeft aan de
besturen van Dusseldorpf,
Duisburg en Ruhrort harte
lijke gelukwensch-telegram-
men gezonden in verband
met het vertrek der Fransche
bezetting.
Uit Sofia wordt gemeld,
dat de Kming van Bulgarije
negentig ver oor deelingen-ter-
dood veranderd heeft in le
venlange gevangenisstraf
PANDA EN DE WA WEI-PLANT
67129 Panda stelde zich geeuwend bij de Wa Wei-plant op,
en Joris drukte ongezien met zijn grote teen de "start"-toets
van zijn opname-apparaat in. En daarop luisterde hij glim
lachend naar de klanken van het oosterse gedicht dat Pan
da op zei. Maar zijn tevredenheid verstierf toen hij Fung-Ha
zag naderen.
"Sssst"! siste hij tot de hovenier. "Het baaske reciteert. Maak
geen hinderlijke geluiden, bid ik u. Dat zon de opname versto
ren ehdan kan Wa Wei hem niet verstaan, bedoel ik".
"En wat weet u daarvan"?vroeg de bezoeker koel.
Joris legde uit dat hij bij Panda in dienst was getreden als
tuinman maar daar kreeg hij meteen spvt van.
"Ahasprak Fung-Ha. "Dus u bent mede-verantwoordelijk
voor deze vreugdeloze. Wa Wei! U hebt dus samen de keizer
lijke plant slecht opgevoed. Ik heb lang gedacht over de bevin
dingen die ik op perkament zette en ik vrees dat ik de
Chi-Ch'u zal moeten loslaten"!
Met die woorden ivees hij op het kistje dat hij. bij zich dioeg.
Daaruit steeg een rookwolkje op, dat akelig naar zwavel rook.
Kooktip
PIKANTE HAMLAPPEN
Snijd 2 grote uien in
dunne plakken en fruit
deze in een beetje boter
heel licht goudgul. Leg
er 500 g hamlaopen bij,
strooi er zout naar smaak
en 1 theel-rosmarijn over,
voeg 75 g boter toe en laat
de lappen zachtjes ruim
30 min braden. Leg een
deksel op de pan als de bo
ter te bruin dreigt i-e wor
den. Neem vlees en uien
uit de pan en roer door
net achtergebleven
braadvocht een klein
blikje tomatenp iree, een
kopje heet water, een
theel. basilicum, fynge-
sneden augurk en zout
naar smaak en iaat dit
even goed heet worden,
onder voortdurend roe
ren. Leg de hamlappenen
uien op een ledje van
aardappelpuree eu giet
de saus erover.
WINA BORN
De
Generaal
en
het
Bombardon
Copyright:
Oberon/Haarlem.
Peter de Smc
O Oberon Haarlem
De
avonturen
van
Jommeke
l We zijn veilig O/j z Kijk daar eensj
FUiberke terechtgekomen} doet hj nu t
Als iemand zijn schilderij van te
dichtbij ging bekijken, dan wees
Rembrandt er op dat verf stinkt.
Altijd zijn er veel liefhebbers
geweest, die pas goed genoten als ze
schilderkunst via een vergrootglas
tot zich namen, zoals men ranja
met een rietje drinkt. Voor hen
werkten de Impressionisten tever
geefs en de Haagse School was
grauwe ellende. Met Karei Appel
werd het er al niet beter op: die
man zelf zei dat hij maar wat
rotzooide. Gelukkig is het fijne
vakwerk met marterharen penseel
tjes nooit in onbruik geraakt.
Vandaag zijn zelfs miniatuurtjes
weer zeer in tel. Al vinden ze maar
zelden genade bij de musea,
fijnschilders hebben doorgaans een
aardige klantenkring. Ze zijn niet
aangewezen op de „regeling".
Die grote belangstelling voor realis
ten, meta-realisten en anderen die
het gladjes doen, is voor de heer
Jan R. Blok aanleiding geweest, met
een losbladige uitgave te beginnen
die voortreffelijke reprodukties be
vat van werken van fijnschilders.
De platen en de teksten zijn
verkrijgbaar in eenzelfde ringband
als die van „Openbaar Kunstbezit".
Wie zich wil abonneren, kan zich in
verbinding stellen met Artim,
Postbus 567 in Den Haag. De
abonnementsprijs is voor Nederland
40 per jaar. Een hogere bijdrage
wordt, gezien de kosten van de
onderneming, op prijs gesteld. Er
zijn ook Engelse en Franse edities.
Kunstenaars die via Artim hun
werk willen publiceren (en te koop
aanbieden), kunnen uitvoerige gege
vens inzenden.
reproducties van werken van de
metarealisten Diana, Johfra en
Ellen Lorien, Frans Erkelens, Johan
Hermsen, Han Koning en Victor
Linford, voorts' van Carel Willink,
de stillevenschilder J. F. J.
Nagtegaal en het aardige naievisti-
sche werk van de nog onbekende
Carel de Jong.
Artim staat open voor teksten,
gedichten en commentaren ook
gefundeerde tegenwerpingen. Boeken
over de Artim-catalogus opgenomen
kunstenaars zijn via Artim verkrijg
baar.
