Hulp aan Portugal handhaven ZIEKTEVERZUIM GROTER DAN OOIT ANWB ook in Frankrijk alert Buitenom Binnendoor Premier Den Uyl Kamerlid vraagt om een tandheelkundig centrum Zoetermeer Kijkje bij Lyon .ZATERDAG 19 JULI 1975 Zilveren Kinis in jaarverslag DEN HAAG „Hoewel vandaag de dag bijna iedereen een redelijk I welvaartsniveau heeft bereikt, en vrij wel aan alle verlangens naar medi- 16che behandeling kan worden vol- daan, is 't ziekteverzuim groter dan ooit en zijn de onlustgevoelens niet van de lucht". i Dit schrijft het bestuur van de in 'Noordwijk gevestigde Stichting Het ^Zilveren Kruis, één van de grootste ziektekostenverzekeraars in ons land, in het jaavrerslag over 1974. Gezond zijn is geen constant be grip, aldus het Jaarverslag. Het heeft zich door de jaren heen sterk ge wijzigd. Een voortdurend groeiende vraag naar medische hulp, waaraan praktisch onbegrensd voldaan kan worden, heeft de kosten voor de ver zekeraars, en daardoor de premie, voortdurend opgevoerd. Aan deze ont wikkeling lijkt voorlopig nog geen ein de te komen. Bij de presentatie van het jaar verslag zei de voorzitter van de Stich ting Het Zilveren Kruis, drs. J. P. van der Reyden, sceptisch te staan tegenover de aanmatiging, staatssecretaris Hendriks van Volks gezondheid de problemen in de ge zondheidszorg aanpakt. „In de opzet van Hendriks zitten een aantal elementen, die ook in Engeland en Zweden voorkomen. En die voorbeelden zijn echt niet zo be moedigend," aldus de heer Van der Reyden. In de Structuurnota van Hendriks wordt volgens de stichting voorzitter bovendien onvoldoende aangegeven, hoe de lastenverdeling zal moeten plaatsvinden. „Maar het meest we zenlijke vinden we, dat in de nota geheel wordt voorbijgegaan aan een verandering van de realtie arts-pa tiënt", aldus Van der Reyden, die wees op de noodzaak, de overmatige consuptie van gezondheidsdiensten terug te dringen. Behalve aan de consumptie, ont breekt er volgens de stichting ook het een en ander aan het systeem van de gezondheidszorg. Dat is on doorzichtig, werkt verwarrend en staat de totstandkoming van'n uni- vorme beleidsgedachte in deweg, al dus het jaarverslag. De samenwer king tussen instellingen met gelijk soortige doeleinden ontbreekt of laat te wensen over. Wettelijke kaders waarbinnen die samenwerking ge stimuleerd zou kunnen worden zijn er evenmin. Er is nogal wat „wild groei" in de gezondheidszorg die tot uiting komt in doublures, verspilling van geld en mankracht en vooral in prestigeconflicten bij het nemen van beleidsbeslissingen. DEN HAAG Op ogenblik moet er beslist niet worden gestopt met de hulp aan Portugal. Minister-presi- dient Den Uyl vindt dat daardoor de suggestie gewekt zou worden dat de strijd voor een echte democratie al opge geven is. De premier, die indirect contact heeft gehad met de afgetreden Por tugese Soares, vindt dat de hulp vanuit de Europese Gemeenschap in feite te traag op gang is geko men. Vorig' jaar had er al steun moeten komen. Hij acht de strijd nog niet beslecht. „Zolang democra tische krachten nog kunnen demon streren en vechten, blijven er mo- '2271 gelijkheden", aldus Den Uyl. Tijdens het Europese topoverieg heeft Nederland de afgelopen week dan ook gepleit in Brussel voor con crete financiële hulp aan Portugal, die onmiddellijk moet worden ge stopt indien er een dictatuur wordt gevormd. Over het eindresultaat van het overleg was Den Uyl wat te leurgesteld. Er werd wel over hulp verlening gepraat, maar een bepaald bedrag is niet genoemd. Den Uyl vindt dat de EG met het uitblij ven van hulp aan Portugal „onder de maat" blijft. „Nu sned conclusies HILVERSUM In de tv-ac- tualiteitenrubriek van de KRO, Brandpunt, zal Willebrord Nieuwen- huys vanavond een gesprek hebben met mr. W. Aantjes van de ARP over de nieuwe moeilijkheden, die het CDA bedreigen door verschillen van opvatting tussen de drie par tijen. trekken over de situatie in Portugal zou hoogst onverantwoordelijk zijn", zei de premier. Twee jaar cel voor wurging prostituee AMSTERDAM De rechtbank in Amsterdam heeft gisteren con form de eis de 34-Jarige schipper Hans R. uit de hoofdstad wegens wurging van een prostituee veroor deeld tot twee Jaar gevangenisstraf met aftrek. De schipper had in de nacht van 24 op 25 november van het vorig jaar de 21-Jarige West- duitse Karin Ingrid K. in haar pees kamertje aan de Warmoesstraat in Amsterdam door wurging om het le ven gebracht. De schipper, die de dag tevoren op staande voet door zijn baas was ontslagen, was de be wuste avond op stap gegaan en had volgens zijn zeggen al voor 150 gul den gedronken voordat hy de pros tituee ontmoette. Hij zei ook zich niet meer te kunnen herinneren dat hy de vrouw bij de keel had ge grepen. In Ede en Amsterdam deden zich gisteren hevige regenbuien voor als gevolg waarvan de straten blank kwamen te staan. In Amster dam liep het regenwater tal van kelders binnen en ook winkels op de begane grond vertoonden kleine meertjes. Ook werd op een aantal plaatsen blikseminslag ge meld: In Ede werd het lager gelegen centrum volledig on der water gezet. Op sommige plaatsen stond het hemelwa ter een halve meter hoog. In Ede ook werd deze foto ge maakt van de hardnekkige agent, die in de ogen van de twee waterweggebruïkers kennelijk maar weinig indruk maakt. Zijn officiële bord ten Autoles duurder DEN HAAG Autorijschoolhou ders mogen met ingang van van daag de lesuurtarieven met f 2,50 (inclusief omzetbelasting) verhogen. De losprijs mag daardoor echter niet boven f 26 per uur uitstijgen. De mi nisters van Economische Zaken en van Verkeer zijn met de verhoging akkoord gegaan. Deze is het gevolg van verhoogde loon- en overige kos ten terwijl hiermee tevens het on- dernemersloon op een aanvaardbaar der niveau wordt gebracht, aldus het ministerie van Economische Zaken. DEN HAAG Veel ziekenfonds verzekerden kunnen in Zoetermeer geen tandheelkundige behande ling krijgen door het grote tekort aan tandartsen. Het PvdA-tweede kamerlid H. Drenth heeft naar aanleiding van dat tekort staatsse cretaris Hendriks van Volksgezond heid schriftelijk gevraagd om een tandheelkundig centrum in Zoe termeer. Drenth verklaart dat het Haagse ziekenfonds AZIVO bereid en in staat is om het tandartsentekort in Zoetermeer onmiddellijk op te hef fen. Veel pas afgestudeerde tand artsen geven er de voorkeur aan om in dienstverband te werken, zo als dat binnen een ziekenfonds ge beurt. De schaarste aan tandartsen wordt in Zoetermeer echter in de hand gewerkt doordat de Neder landse Maatschappij tot Bevor dering der Tandheelkunde alleen wil meewerken op basis van een aantal dwingende voorwaarden. De voorwaarde die de kring Den Haag aan het AZIVO stelt acht het kamerlid onaanvaardbaar. HIJ doelt hiermee op de eis dat alle zieken fondsen slechts gezamenlijk tand heelkundige hulp mogen verstrek ken. UTRECHT In Utrecht hebben gisteravond een hon derdtal Spanjaarden en Neder landers een protestbueenkomst gehouden naar aanleiding van de doodstrafeisen tegen tien Spaanse en Baskische gevange nen. De avond werd georgani seerd door het solidariteitscomi- té voor Spaanse politieke ge vangenen, opgericht door onder meer Spaanse socialisten en communisten in Nederland. Meer dan ooit tevoren trekken Nederlandse vakantie gangers in of door Frankrijk. Vandaar de kreten: "Het lijkt wel of half Nederland naar Frankrijk is verhuisd" en "Half Nederland zit aan de kust tussen het Zuidfranse Perpignan en het Noordspaanse Barcelona, rug aan rug en drie hoog". Toegegeven, het is wat overdreven uitgedrukt. Maar Frank rijk is deze dagen een toeristische heksenketel, waarin de Hollander een flinke plaats inneemt en zijn auto heeft hij bij zich. Bijna alle automobilisten hebben dit jaar de Internatio nale Reis en Kredietbrief van de ANWB op zak. Bij pech of ongeluk betekent dat voor de Alarmcentrale voor de Toe ristenbond werk aan de winkel. Men werkt daar momenteel onder hoogspanning, evenals op de drie steunpunten, Men- drisio (Zwitserland), Barcelona en Lyon. Op dat laatste steunpunt ging onze verslaggever Gerard van Zuuren deze week een kijkje nemen. LYCN Voordat Je heft ANWB- 6teunpunt bij Lyon, aan ae Autoroute du Soleil, goed en wel binnen bent, heb Je al kennis gemaakt met een brok vakantieleed waar Je U tegen zegt. Via de telefoon komen er kort achter elkaar uit verschillende delen van Frankrijk meldingen binnen van ernstige ongelukken waarbij Neder landers zijn omgekomen of zwaar werden gewond. 0 Bij een kampeerterrein in 't Bods de Boulogne zijn een jongen en een meisje die elkaar net hebben leren kennen en een eindje gingen wandelen door een auto aangereden. Het meisje is dood, de jongen Door Gerard van Zuuren lm Briamqon heeft 'n Nederlander een stuk rotsblok op zijn hoofd gekregen. Dood. In Maabpelher is een vrachtauto achterop de caravan van een Nederlands echtpaar geknald. Hun tweejarig zoontje werd verpletterd. 0 In Alx-les-Bains werd *n echtpaar Telefonisch uit Leeuwarden tijdens een wande- eieroniscn ling door een auto geschept. De vrouw kwam om het leven. De 59-Jarige man brak zowat alles wat je maar kan breken. Met een speciaal uitgerust vliegtuigje Is hij eind deze week naar Leeuwarden En op het steunpunt Porte de Lyon kunnen ze alles gaan regelen, het vervoer van de doden, de gewonden, zwaar beschadigde auto's, desnoods het verlenen van wat geestelijke bijstand aam nabestaanden. Het aantal gevallen van hulpverle ning door „Lyon" is fors toegenomen, vooral van de ernstige gevallen. „We liggen nu qua aantal al een maand voor op vorig Jaar", zegt de 36-jarige Rob van der Heide, chef van het steunpunt. Hij woont in de buurt van Lyon. Vijf Jaar geleden heeft hij het steunpunt opgezet. In deze drukke dagen heeft hij negen medewerkers die onafgebroken aan de telefoon hangen. weer telefonisch afdoen, maar soms is het persoonlijk kontakt erg nodig, zoals bij overlijden van een familielid of in geval van een ernstige ziekte". „Zo heb ik een van onze kontaktpersonen, in Frankrijk wo nende Nederlanders die dat vaak belangeloos doen, net gevraagd naar Montpellier te gaan om de ouders van het verongelukte tweeja rige jongetje bij te staan. Hij spreekt de taal vloeiend en dat is vaak al een hele steun. Bovendien, moet Je die ouders na het verlies van hun kind meteen al zakelijk laten praten over schuldvraag en verzekeringskwesties? Nee toch. Dat doet dan onze kontaktman". Doorlopend vervoerd. Hij weet nog niet dat zijn vrouw het ongeluk niet heeft overlMfid» Rob van der Heide: „Wij krijgen onze meldingen op drie manieren binnen. Via de balie, hiernaast, via de telefoon en via de telex. We hebben in die vijf jaar een stuk bekendheid gekregen bij de gendar merie, de ziekenhuizen en natuurlijk de Nederlandse consulaten. Negentig procent van alle gevallen kan Je ook De telefoon gaat doorlopend. In een aantal gevallen hoeven de medewer kers maar even op de talrijke kaarten of adressenlijsten aan de muur of in de kaartenbakken te kijken om een geval af te handelen. De adviezen moeten zo kort mogelijk zijn. De telefoonkosten in Frankrijk zijn erg hoog. Tussen telefoontjes door probeert Rob van der Heide in zo min mogelijk tijd ons zoveel mogelijk informatie te geven. Het steunpunt „Lyon" is het hele jaar bezet. Er zitten dan drie ïaar als in mei de vakantiedrukte begint op te lopen wordt het aantal medewerkers uitgebreid tot negen. Pas eind september loopt het weer af. Dan rest een boel administratie. Het drukst is het tussen 1 juli en 15 augustus. Alle medewerkers spreken vloeiend Frans. Rob van der Heide: „Dat Is de belangrijkste voorwaarde. Kijk de problemen liggen niet bij de ANWB-leden, maar bij de commu nicatie tussen die leden en de diverse Franse instanties. Daarom moeten ze niet alleen vloeiend Frans spreken maar ook nog volkomen geacclimatiseerd zija Het zijn dus jonge mensen die getrouwd of verloofd zijn met een Fransman of een Fran$aise en hier in de buurt Uit de reacties van leden die „Lyon" aan de lijn krijgen, blijkt dat de telefoons van het steunpunt vaak overbelast zijn. Te weinig lijnen. Rob van der Heide: „Er zijn ook zoveel aanvragen om hulp dat Je ze niet allemaal meteen in behandeling kan nemen, iedereen moet op zijn beurt wachten. De ernstige gevallen gaan voor. We bemoeien ons natuurlijk niet met de schuldvraag. Dat zoekt de politie of de verzekering maar uit. Wij helpen alleen. Het is wel zo dat we tegenwoordig eerst geld moeten zien. Daar hebben we vroeger slechte ervaringen mee gehad. De repatrië ring is ingevolge de reis- en kredietbrief gratis. Maar ziekenhuis kosten en dergelijke moeten gedekt worden door de ongevallenverzeke ring. Dat wordt gecontroleerd en afgewikkeld door de Alarmcentrale in Den Haag". Nauwkeurig Rob van der Heide legt de nadruk bij al zijn werk op de nauwkeurig heid. Hij zegt: „Als Je onzuiver gaat werken gaat het geheid mis. Je dupeert dan niet alleen het lid, maar ook de ANWB; ledereen in feite. Vaak gaan mensen bulten ons om Initiatieven ontwikkelen. Ook dat gaat meestal fout. Ze bedoelen het dan goed, maar ze weten de weg niet. En Juist dat is ln een vreemd land belangrijk". Naast alle ellende komt er toch ook nog regelmatig een glimlach op de lippen van de medewerkers. Rob van der Heide: „Nog niet zo lang geleden kregen we een man aan de balie die vroeg of we even wilden meelopen naar een vlakbij gelegen restaurant. Wilt u voor mij een menu bestellen, ik spreek geen Frans, zei hij. Ach, als het enigszins kan helpen we hem nog ook. In deze topdrukte kunnen we daar echter niet aan beginnen". Straffen (1) Provincies (1) De Zuidmolukkers die nogal klungelig en nauwelijks serieus samenzwoeren om de koningin te ontvoeren, kregen verleden week in Arnhem ongemeen zwa re straffen van negentiende- eeuwse snit. Ze vonden hoogstens hun weerga in het sombere En geland van koningin Victoria. Een luitenant die de vorstin op Piccadilly met een stok een klap op het hoofd gaf, werd zeven jaar gedeporteerd. Een jonge man die een pistool met krult en papier volstopte en daarmee klikte voor het gezicht van Ce koningin moest terechtstaan we gens hoogverraad, werd krank zinnig verklaard en levenslang naar een asyl gezonden. Een an dere jongeman werd om hetzelf de vergrijp zelfs ter dood veroor deeld, maar omdat de opzet tot doden of zelfs maar verwonden niet was bewezen, werd het von nis later herzien en omgezet in levenslange deportatie. In 1842 werd een wet aange nomen die een aanslag op de ko ningin tot een misdrijf ver klaarde, waarop een straf van ten hoogste zeven Jaar deporta tie of gevangenisstraf stond, mét of zonder dwangarbeid voor niet langer dan drie Jaar, terwijl de schuldige "in het openbaar of in afzondering kon worden afge ranseld, zo vele malen en op een wijze als door het hof werd vast gesteld, echter niet meer dan drie keer". Ik haal deze gegevens uit een herdruk van Lytton Strachey's beroemde biografie over Victoria, waarvan lezing zeer wordt aan bevolen (uitgeverij Het Spec trum). Er ls maar één aanslag ge pleegd op Victoria, waarbij echt een geladen pistool te pas kwam. Dat was in 1882. Toen de konin gin in Windsor van de trein naar haar rijtuig liep, vuurde een jongeman, Roderick Maclean op een paar meter afstand een pi stool op haar af. Een scholier uit Eton sloeg met een paraplu de arm van de schutter naar boven, Voordat het schot afging. Zo ge beurde er niets en ae aanvaller kon meteen gearresteerd worden. Maclean werd van hoogverraad beschuldigd en de Jury sprak 't oordeel "niet schuldig, maar krankzinnig uit. De gevan gene werd naar een krankzinni gengesticht gestuurd voor zolang het de koningin behaagde. Straffen (2) De dagen van gaslicht en tuch tigende vrouwe Justitia met rijg- L&arsjes en crinoline schenen verleden week in het Arnhemse paleis van justitie teruggekeerd. Het was een dwaas en dom plan van die Zuidmolukkers. En domheid verdient bestrijding. Maar die opgewonden nazaten van ons vruchtbaar kolonialisme van toen lijken met htm "aan valsplan" gebaseerd op een teke ning van palels Soestdijk in de "Story" wel wat op die Jongeman met het met papier volgestopte pistooltje uit de dagen van Vic toria. En ook de rechters ln Arn hem die moesten oordelen heb ben veel weg van hun bepruikte collega's van een eeuw terug. Stel dat minister De Gaay Fort man zijn plannen ongeschonden door de volksvertegenwoordiging krijgt, dan beschikt Nederland binnen niet al te lange tijd niet slechts over 26 provincies, m ook over 26 commissarissen der koningin. Of tenminste over 26 zetels, waar ooit eens commissa rissen op moeten gaan zitten, want als ik nu al het eindeloze getouw trek rond de burgemeestersbenoe ming van Den Haag bekijk, dan zie ik straks die vacatures ev min vervuld met hup een adver tentietje in de nieuwe krant en een psychologisch onderzoekje. Het mokkend landvolk vraagt zich ondertussen af, wat dit alle maal weer moet gaan kosten, want het is toch te gek om de commissaris van de provincie Den Haag straks minder te geven dan de burgemeester van de stad met dezelfde naam (Jaarinkomen 164 duizend gulden), waarop hij sa men met zijn gedeputeerden toe zicht moet houden. Kortom op me nige bittertafel ln menige socië teit worden reeds verontrust de glaasjes geledigd bij zoveel nieu we verspilling in het verschiet. Nou is dat voor een goed deel on zin natuurlijk. Alle praktische vrijblijvende samenwerkingsver bandjes tussen gemeenten kosten ook handenvol geld en scheppen het klimaat voor allerlei ondui delijke functies en een vierde be stuurslaag zou ook niet van de wind hebben kunnen leven. Provincies (2) Er is trouwens vergelijkings materiaal. Frankrijk heeft 52 miljoen inwoners en 95 departe menten. Nederland telt 13 mil joen inwoners, precies een kwart en zou volgens een eenvoudig deel- sommetje op 24 uitkomen (als Je Iets aan het beweren bent, mag Je in je eigen voordeel afronden, vind lk). Naar Franse maatsta ven - en daar wonen zuinige men sen, de spaarbank is er uitgevon den - komt minister de Gaay dus met z'n 26 provincies maar twee boven z'n tax En die twee zijn best te verdedigen. Frank rijk is een groot, leeg land. 17 keer Nederland. Hier wonen we op, naast en onder elkaar. En hoe meer we op eikaars schoot gaan zitten, hoe meer er moet worden geregeld; heit is een vicieuze cir kel: aan dat vele schootzitten lijkt mij trouwens de voorspoedi ge groei naar de dertien miljoen in hoge mate debet. Eigenlijk krijgen we het van d. heer de Gaay dus op een koopje. Als het kabinet hier nog eens op valt, valt het op zijn hang naar eenvoud en zuinigheid. Calculator Kosmos Voor de zwart-wit-kijkers onder ons. een uitstervend maar haird- nekkig slag, zou het een goede zaak zijn wanneer astronauten bij toekomstige koppelingen in de ruimte duidelijk te onderschelden clubkleding zouden dragen, zoals het voor de tourminnaars ook een hele steun is dat de leider in het bergklassement een mazelentrui draagt. Toen de heren Slayton en Leo- now bij het gezellig samenzijn rond de bruine-bonensoep ook nog eikaars helmen opzetten, raakte ik geheel het spoor bijster. Ze spraken alle talen door elkaar. Om het allemaal nog doorzichti ger te maken leverden de heren Ford en Brezjnew ook nog hun bijdrage aan het geleuter in de ruimte. Zelfs vermoedde lk even dat mevrouw Titulaer ook nog het woord tot de koene ruimtereizigers richtte, maar dat bleek achteraf die Nederlands sprekende dame uit Rusland be zijn, uit wier be schrijving lk mij vooral herinner dat opdracht 23 na opdracht 22 werd uitgevoerd, dat "alles goed" en dat "iedereen zeer opgewon den" ls. Door duidelijk te onderschei den clubkleding de Russen vier kantjes op het pak, de Amerika nen rondjes bijvoorbeeld weet ik in elk geval, wanneer lk weer zo'n ingepakt stuk menselijk leven .«stuurloos over het scherm zie dob beren dat het niet Viola van Em- menes is. Onnodig te zeggen dat de bere keningen van voorgaand stukje mij grote hoofdbrekens gekost hebben. Ik behoor dan ook nog altijd tot de categorie die niet over zo'n verrukkelijk eiectro- nisch rekenmachientje beschikt Dat moet wel zo langzamerhand een minderheidsgroep zijn, want ze verkopen ze tegenwoordig geloof lk al bij de Hema. Ik zou dolgraag zo'n ding heb ben: het steeds maar weer uit stellen van de aankoop ls een ver fijnde kwelling. De advertenties, waarin allerlei discounthuizen hun calcülatortjes aanbieden, verschaffen opwindend kijk- en leesgenot. Daar kan geen pagina met de nieuwste blote films tegenop. Heel sterk vooral is dat het bedienings paneeltje in die advertenties not? eens nauwkeurig is nagetekend, zodat je precies kunt zien, waar de knop zit voor het worteltrek ken en waar die voor het be rekenen van de cosinus. Niet dat lk ooit in de situatie verkeer, dat ik met logaritmen moet werken, maar louter de gedachte dat er machientjes bestaan die dat kun nen en dan zelf moeten klooien op zo'n simpel ding dat alleen kan optellen en aftrekken ls volstrekt onverdraaglijk. De machientjes blijven nog steeds in prijs dalen. Dat is dr enige acceptabele reden van uit stel. Maar een mens doet zich na tuurlijk wel tekort. Ga maar eens op eigen kracht de vierkantswor tel uit 457439 082 trekken. Maffia Op Sicilië stopt de maffia een steen ln de mond van haar ge dode slachtoffers. Tradities worden er in ere gehouden. In Amertkn heeft Godfather n geen tijd meer voor deze individuele be handeling. Een staaltje schaalver groting. Het dienstbetoon neemt af. HAN MULDER

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1975 | | pagina 7