Het groen is er
om te gebruiken
BOVENAAN PAGINA: In het
■parkje van de Merenwijk zijn
allerlei dieren. Soms verdwijnt er
wel eens een konijntje, maar tegen
vakantietijd komen er ook in
eens wel dieren bij. In de zoge
naamde contactwei kan je tas
sen de tamme koeien en geiten
lopen.
Het is een ecologisch parkzoveel
mogelijk is het natuurlijke land
schap nagebootst. Tevens is het
kleinschalig: met de opzet van
het parkje is er rekening mee ge
houden dat het jonge groen nog
gering van omvang is. de beplan
ting is zodanig, dat nu. nu drie
jaar, het parkje al volgroeid
en intiem aandoet.
LINKS ONDERSoms moeten
bomen verplant worden in ver
band met grondwerkzaamheden.
Nog steeds is dit een riskante
zaak. zoals blijkt uit de bomen
aan de Nachtegaallaan: verschil
lende overleefden de verplaat
sing niet. De kale boom op de fo
to zal het waarschijnlijk niet
redden.
MIDDEN ONDER: Het lommer
rijke plantsoen: statig en aange
naam.
RECHTSONDER: De natuur krijgt
wat meer vrijheid. Dacht men
vroeger dat er geen boterbloemen
en madeliefjes in het grasperkje
hoorden en werd het onkruid bij
de bomen weggeschoffeld nu laat
men dit alles rustig z'n gang
gaan. Dit is een boom aan dc
Apothekersdijk waarvan dc
boomspiegel vol "wildgroei" staat.
Soms planten bewoners er ook
allerlei bloemen en planten.
Door
Tom Maas
Foto's
Jan HoJvast
RECHTS MIDDEN: Het Heempark
aan de Oegstgeesterweg is een ju
weeltje. Bij alles wat er groeit
staat een bordje met naam en
toenaam. Het is er verboden voor
honden. Geopend: werkdagen,
van 8 tot 16 30 uur: van mei t/m
feestdagen van 14-17 uur
LEIDEN "We doen geweldig
ons best op wat er groeit." Aan
het woord is het plaatsvervangend
hoofd van de plantsoenendienst
Cornet. Het is inderdaad vaak
aangenaam te wandelen door het
groen dat Leiden heeft, te verpo
zen aan de waterkant. Bescheiden
trots: "Voor een arme gemeente
met een kleine plantsoenendienst
speelt Leiden goed mee." En de
inwoners van Leiden laten zich
niet onbetuigd: "Dikwijls gaat
hier de hele dag de telefoon: de
Leidenaar is vrijmoedig genoeg
om wensen en opmerkingeri ken
baar te maken."
Keerzijde van de medaille is het
aantal vernielingen. Vooral plan
tenbakken moeten het ontgelden.
Wel meent Cornet dat het aantal
vernielingen de laatste jaren ge
leidelijk iets is teruggelopen.
Maar nog regelmatig worden er
bloemen en planten weggenomen.
Bij de plantsoenendienst denken
ze dat het vaak onwetendheid is:
men weet niet hoeveel moeite je
moet doen om iets te laten
groeien.
Opvoeding
Relativerend: "Ach, het valt wel
mee. Tegenwoordig gaan we ervan
uit dat het groen is om te gebrui
ken". Iedereen mag lekker in de zon
gaan liggen op het gekoesterde gras
van de singels, aan de waterkant kan
men rustig zijn hengel uitwerpen.
Om die vernielingen tegen te gaan
helpt het niet als je bij elke bloem
bak een agent zet. Je moet de men
sen bekend maken met wat er groeit,
dat is een heel wat effectievere be
strijding dan de verboden".
De plantsoenendienst heeft (nog
vage) plannen om een schoolbioloog
aan te trekken. Deze kan lesbrieven
samenstellen die de onderwijzers ge
bruiken in de les. Niet alleen plan
ten zijn belangrijk, ook dieren: in de
toekomst kunen scholen wellicht
kleine dieren „lenen" uit de „dier-
otheek". Kinderen moeten bekend ge
maakt worden met de natuur. In
Noord gebeurt dat in enkele school
tuinen, waarvoor diverse scholen sa
menwerken met de plantsoenendienst
in de stichting Schooltuinen.
Bomen
Na de oorlog was Leiden arm aan
bomen. Alleen langs de singels en
aan het Plantsoen stond er nog een
aantal. De plantsoenendiest heeft
in de loop der jaren heel wat bo
men aangeplant: langs en binnen
de singels staan er nu zo'n 1800.
"Als we doorgaan op de ingeslagen
weg zal Leiden een wat natuurlijker
aanblik krijgen".
Van alle bomen is er een kaart
met gegevens, want bomen vergen
veel aandacht. Regelmatig wordt ge
meten of er geen gaslekken zijn die
de bomen bedreigen. Het gas in de
grond verdrijft de zuurstof: de bla
deren aan de bomen worden geel,
en tenslotte worden de bomen kaal
en sterven. Ook allerlei ziekten be
dreigen de bomenstand.
Bomen zijn belangrijk. "Ze vor
men de structuur van het groen.
Plantjes gaan vaak maar een jaar
mee, struiken een paar jaar, m^ar
een boom kies je voor jaren en ja
ren". De keuze van aan te planten
bomen moet niet te eenzijdig zijn,
daar er dan gevaar bestaat dat één
ziekte zowat alle bomen velt. De va
riatie spreidt het risico van ziekte,
maar wordt weer beperkt door het
klimaat en de grondslag. Leiden
heeft een moeilijke grondslag van
klei en veen, weinig geschikt voor
bomen.
Veel bomen en plantjes worden
zelf gekweekt in de stadskwekerij.
De verplaatsing van deze kwekerij,
aan de Nachtegaallaan in verband
met wegenaanleg, gaat overigens niet
door. Wel is de stadskwekerij in an
dere handen overgegaan: de kweke
rij is in gebruik gegeven aan de
Dienst Sociale Werkvoorziening waar
door subsidie van het Rijk verkregen
kan worden.
Later
Sprekend over de toekomst komen
de gedachten vanzelfsprekend op de
Merenwyk. Hoe groen zal de Me
renwijk zijn? Cornet is erg te spre
ken over het parkje gelegen naast
Slaaghwijk. Door de wijze van aan
leg is het een vrij uniek parkje.
Van verschillende woonwijken, bij
voorbeeld de wijk van de stichting
Eigen Huis, vermoedt hij dat ze in
de toekomst, als alles uitgegroeid is.
erg aantrekkelijk zullen zijn.
In de Merenwijk is de groenaan-
leg en het onderhoud het eerste jaar
voor de bouwers. Een opmerkelijke
oplossing vcor c? gemeente om oo
niet te arbeidsintensieve wijze aan
plantsoentjes en perken te komen.
Ook is het goed, vindt Cornet, dat
er verschillende handen werken aan
het groen. Dan krijg je niet overal
hetzelfde.
Het parkje heeft niets weg van
die kaalgeknipte parken uit de tijd
van de "moderne" open flatwijk,
zoals je ze hier en daar in Zuid-
West ziet. Er is gepoogd tot een
natuurlijke, inheemse begroeiing te
komen. De kruiden en struiken kre
gen veel aandacht en omzomen in
tiem de vertrouwde klinkerpaadjes.
Vroeger werden perkjes en parken
zeer frequent, gemaaid, en wat men
met de schoffel niet wegkreeg, werd
wel verwijderd met vergif. Tegen
woordig probeert men zo weinig mo
gelijk te maaien en te spuiten. Voor
zichtig laat men de natuur de vrije
hand, in de hoop dat niet gelijk
alles overwoekerd wordt door brand
netels. "Het is niet zo dat als je
niet maait, dat je dan gelijk een
heleboel bloemen krijgt".
Lommer
Het groen is er om te gebruiken.
Dat betekent niet dat iedereen alle
plantsoentjes ondersteboven mag gra
ven en alles mee naar huis mag
nemen. Wel dat iedereen kan wan
delen en genieten in het groen, kan
spelen op het gras, of liggen dutten
in de schaduw van het lommer.
maken. Zoals in
Deze waterpartij
"Er moeten dingen
gebruiken."
meer aandacht. Met eenvoudige
en wijken aantrekkelijker te
de Willem de Zwijgerlaan.
in de Juliana van Stolberghof
die ieder op zijn eigen manier kan
