Angst en onwetenheid
bij de onervaren
luchtreizigers
Allemaal de lucht in
"JUFFROUW
KUN JE
GOD HIER
NIET ZIEN?"
ACHTER VAL
JE UIT HET
VLIEGTUIG
ZATERDAG 28 JUNI 1975
EXTRA
PAGINA 17
Ook deze zomer weer vliegen de
twee grootste maatschappijen van
ons land, Martinair en Trans-
avia, zo'n vijfhonderdvyftigdui-
zend Nederlanders op en neer
naar warme weelde, smetteloze
stranden, palmbomen, Cuba Li-
bres, zoals die op de plaatjes in
de reisfolders zijn beloofd.
Voor een kwart van deze inmen-
se karavaan is Schiphol, het
vliegtuig, nog altijd een volstrekt
nieuwe ervaring. Dik honderd
duizend vakantiegangers stijgen
voor het eerst op. Dat betekent
in die topdrukte nog eens extra
werk voor immer glimlachende
grond- en vliegstewardessen.
Zjj vertellen over de soms
vreemde, vaak komische gedragin
gen van hun klanten. Bizarre er
varingen, die niet worden opge
somd om nieuwbakken passagiers
belachelijk te maken. Of zoals de
fraai geschapen dames bij Trans-
avia en Martinair het zeggen
"Voor ons is het allemaal zo ge
woon. Als je je echter in de ge-
dachtengang van de persoon, die
voor het eerst vliegt, verplaatst,
dan zijn al die vragen, opmerkin
gen en handelingen best te be
grijpen. Dan is het ook fijn om
die mensen te helpen."
Vrolijke ontboezemingen daar
om, tot lering en vermaak.
Door
Daain Overhoff
pigst soms, onwetendheid vooral
legeren de debuterende vliegtuigpas-
agier. Dat begint al bij de eerste
itappe van een veelbelovende
-akantie: c'e KLM-bus, die de
pensen naar de luchthaven brengt,
lij melden zich of veel te vroeg of
e laat bij de halte, ergens in het
and. Wie wel op tijd is geeft de
[offers af en verwacht ze niet
jerder terug te zien dan op het bed
Malaga hebben ze niets te maken.
Anderen denken dat Palma in Italië
ligt en er zijn mensen, die alleen de
naam van hun appartement uit het
hoofd hebben geleerd. Zij lopen
naar de koffieshop en vragen:
"Juffrouw, kunt u me even zeggen
hoe ik in Miramar kom?".
Bintjes
Inchecken is een begrip, dat ook
niet iedereen kent. Gepakt en
gezakt meldt men zich rechtstreeks
bij de douanecontrole van cte
marechaussee. Terug en de juiste
an het hotel in de plaats van
«stemming. Bij aankomst op
Ichiphol stappen zij opgewekt de
(ertrekhal binnen, de buschauffeur
lp een berg bagage achterlatend.
Ichiphol. Een afgestampte vertrek-
lal, voor chartervluchten de nieuwe
pzet van de luchthaven hal zuid.
Jordjes aan de balie - worden
jenegeerö', het enorme, ratelende
ord met vluchtnummers, vliegtuig-
naatschappijen, bestemmingen ver-
rektijden lijkt niet groot genoeg,
'assagiers kennen hun vakantie-
llaats soms nog wel, maar niet de
[aam van de nabij gelegen stad,
?aar het vliegtuig zal landen. Zij
rillen naar Torremolinos en met
balie dan toch nog gevonden. Naar
goed Hollands gebruik dringen, hele
vechtpartijen om maar het eerst
aan de beurt te zijn. Zinloos, want
iedereen krijgt genummerde plaat
sen in het toestel, dat echt niet
meer mensen meeneemt dan moge
lijk is en dat zeker niet eerder
vertrekt, omdat het al vol zou zijn.
Aan de beurt bij de balie. Wat men
al niet meeneemt, vooral oudere
mensen, c!ie in Spanje gaan
overwinteren: koffiepotten fluitke
tels, haardkleedjes, boerekool, si
naasappelen, alsof die met geen
mogelijkheid in Spanje te krijgen
zijn. En aardappelen, kilo's aardap
pelen. "Geen aardappelen,
bintjes", roept een man verbolgen
tegen de grondstewardes.
Gastarbeiders maken het nog
bonter. Marokkanen, voor een paar
maanden terug naar het vaderland,
sjouwen alles, maar dan ook alles
mee: "mijn radiomachien, juffrouw'
bandrecorders, kleurentelevisie^, ijs
kasten, wasmachines. Het liefst
zouden zij alles nog op hun schoot
houden om beschadiging te voorko
men, maar dat mag nu eenmaal
niet.
En dan de dierentuin; honden,
poezen, marmotten, kanaries, dui
ven, ze moeten allemaal mee. Wie
het eerst komt het eerst maalt, hun
aantal is per vliegtuigtype beperkt,
nog afgezien van landen waar
dieren helemaal niet mogen worden
ingevoerd.
Mensen schrijven ellenlange brieven
over de onmisbaarheid van hun
beestjes en hoe lief het diertje wel
aan boord zal zijn. Anderen bellen
van te voren op: "Ach meneer, mijn
tekkeltje, dat moet toch w el gaan"
en vervolgens blikt een Sint
Bernard tevreden op naar de
steward'es aan de balie. "Een kopje
water voor de hond, zou dat gaan?".
"Mag ik een halve valium voor mijn
poedeltje, die lieverd is toch zo
zenuwachtig".
Pas in koffer
Passagiers bellen trouwens toch heel
wat af voor de reis. "Meneer, is er
een toilet aan boord?". "Juffrouw,
moet ik brood meenemen voor
onderweg?". Of mensen met klach
ten. Doktersattesten worden aange
sleept om van last van de oren te
getuigen. Een kwaaltje, dat steeds
meer in is, omdat het de mensen
van een plaatsje voor in het
vliegtuig, ver weg van ronkende
motoren, verzekert.
En dieetpatienten. Luttele uren
vliegen en het volgende verlanglijst-
Door de termiek gaan de vleugels op en neer: „Juffrouw de vleugel zit los".
je: 9 urn* een glaasje melk en een
plakje cake, 10 uur een glaasje melk
en een plakje cake, 12 uur een
glaasje melk, een plakje cake en een
bordje Brinta. Daartussendoor nog
een paar pillen, die de patient
gegarandeerd in de koffer heeft
achtergelaten.
De ellende begint pas goed als de
koffers gestaag en zeker over de
lopende band in de laadruimte
verdwijnen. Passagiers blijven met
handbagage, een stuks en echt niet
meer dan twee kilo, achter.
Paspoortcontrole. Helaas, het grens-
papier rust keurig tussen de
hemdjes in de koffer en c'e koffer is
weg. Koffer terug.
Of de koffer raakt zoek, verdwaalt
op het eindeloze circuit van lopende
banden in de kelders van Schiphol.
Een vrouw heeft de pil zorgvuldig
opgeborgen in de bagage. Koffer
foetsie. Haar man trapt een enorme
rel, dreigt alles en iedereen voor het
gerecht te dagen wegens "gederfde
vakantiegeneugten". Maar het oude
baasje, dat achterin de rij van
boksende vakantiegangers voor de
balie geen schijn van kans lijkt te
hebben tot de stewardes hem
speciaal naar voren haalt, stopt de
weldoenster drie sigaretten of een
beduimelde reep chocola toe: "Hier
meisje, voor jou".
Angst
Bagage raakt soms zoek, maar
reizigers ook. Instapkaarten willen
er nog wel eens gelijk uitzien.
Passagiers verdwijnen in een slurf
naar het verkeerde toestel en
meidten zich nimmer meer aan de
juiste ingang. Verdwenen in een gat
van de pier en spoorloos.
Een familie duikt een toilet in. Het
gezin zal er ongetwijfeld eens wel
weer uit zijn gekomen, maar de
stoelen in het toestel bleven leeg
zonder dat ooit nog iets van het
gezelschap werd gehoord.
Triest is het verhaal van het meisje,
dat zich elk weekeinde opgewekt
aan de balie meldt voor haar vlucht
naar noem maar een oord. Zij heeft
een dodelijke angst voor vliegen,
maar in de vertrekhal is er nog
niets aan de hand. Zij is echter nog
met ingeboekt of de vrees overvalt
haar als een verlamming. Met geen
stok is ze in het vliegtuig te krijgen
en ondanks een takel van opbeuren
de woorden valt zij flauw.
Elke week vat ze nieuwe moed,
maar steeds gaat de reis niet door.
Na maanden moet ze worden
geweigerd, het lukt toch niet.
Lachen
Ondanks alle mogelijke moeilijkhe
den weet het overgrote deel van de
karavaan zich gelukkig wel langs ae
marechaussee te werken. Mensen
lopen opgewekt met de massa mee
en beginnen zich aan iedereen voor
te stellen, want "samen uit, samen
thuis en als dit toestel naar
Miramar gaat. dan gaat toch zeker
iedereen naar Miramar".
Aan het begin van de slurf nieuwe,
zinloze vechtpartijen. De instapkaart
moet worden ingeleverd, maar niet
iedereen weet wat dat nou weer
precies is, zodat de stewardes met
paspoorten, hotelreserveringen en
nog veel meer reisbescheiden wordt
verblijd.
Door die enge slurf naar het
vliegtuig. Een stewardes aan de
ingang van het toestel. "Goedemor
gen, goedemiddag, mevrouw, meneer".
"Dag Juf", een groene passagier valt
onmiddellijk door de mand. Linksaf,
rechtstreeks de cockpit in. Sommi
gen hebben geen flauw benul van de
voor- en achterkant van een
vliegtuig. Zoals het oude vrouwtje,
dat met haar gezelschap in de bus
over het platform naar het toestel
reed. Iedereen moest achter instap
pen, maar omdat het mensje
moeilijk ter been was mocht zij
alleen de trap voor op. "Gaat dit deel
van het vliegtuig dan ook naar
Toronto", vroeg ze.
Genummerde plaatsen in het
vliegtuig, maar toch op andere
stoelen gaan zitten of nog even
vragen. Spontane ideeen op het
laatste moment. "Juffrouw, kunnen
we niet allemaal naast elkaar en
aan het raam?". Handbagage in het
rek boven de stoel in plaats van
onder de stoel. Zenuwachtig gekke
bekken trekken als de stewardes het
"niet roken, stoelleuningen rechtop
Veilig geland: genieten van
een onbezorgde vakantie op het
(volle) strand.
Luik open
i de veiligheidsriemen vast" ordon- afwassen, juffrouw?" „Ach, dat gooit
;ert. Ze mag niet lachen, want dan u straks allemaal weg? Dan doet u
u het een janboel worden. zeker de deur even open.
Het uitzicht. Door de termiek gaan
de vleugels enkele meters op en
neer. "Juffrouw, de vleugel zit los".
Bij het landen bewegen onderdelen
van de vleugel. "Juffrouw, er zit een
gat in de vleugel". Parijs is rechts
onder te zien. Velen durven niet aan
cie kant te gaan kijken, bang dat
het toestel zal kantelen.
Het vliegtuig taxiet naar de
startbaan. Een moeder draait het
luik van de nooduitgang open. "Ik
wil nog even naar mijn familie
zwaaien", verontschuldigt zij zich.
De start. De een duikt nonchalant
weg achter een krant zonder een
letter te lezen, de ander toont nog
steeds de meest vreemde grimassen.
Het licht achter het bordje "no
smoking" dooft. Op hetzelfde moment
worden sloffen sigaretten tegelijk
aangestoken. Opluchting.
De wonderen in de lucht. Een kijkje
in de cockpit. De captain draait zich
om voor een praatje. "Hoe kan dat
nou, die man moet toch sturen?".
Het vliegtuig zit hoog boven de
wolken. "Prachtig, al die sneeuw".
Helder zicht, witte schuimkoppen
het zeewater. "Wat een drukte he,
met al die bootjes". Een strakblauwe
hemel. "Juffrouw, kun Je God hier
niet zien?".
Laat staan dat een piloot doodge
moedereerd coor het gangpad loopt
om een plasje te gaan doen. Het
vliegtuig is reddeloos verloren.
Het toilet. Vertraging bij de start.
Niemand durft naar de wc te gaan,
want als je stilstaat komt alles
eronder uit. Dat is toch een vies
gezicht en in de trein mag het
trouwens ook niet. Het toilet
achterin het vliegtuig wordt veel
minder gebruikt dan dezelfde
accommodatie voorin. Achter val je
uit het toestel, denken passagiers.
Vraag aan een stewardes op tien
kilometer hoogte: "Juffrouw, waarom
zit er geen gordijntje voor het raam
van c'e wc? Ik vind dat
onfatsoenlijk met al die pottekijkers".
De keuken, piepklein en ingericht.
"Goh, dat u hier wijs uit kunt. Ik
kan in mijn eigen keuken mijn kont
al niet keren". "Juffrouw, hebt u ook
broodjes of kroketten in de
kantine?". "Zal ik even helpen met
toeverlaat in bange uren. Zij houdt
een handje vast van de een, praat
nervositeit weg bij de ander. Een
moeder, die haar kinderen veilig
overbrengt, een verzorgster, een
verpleegster. "Zuster, komt u eens",
klinkt het maar al te vaak.
Landen. Stoelen recht, sigaretten
uit, veiligheidsriemen vast. De
wielen raken c'e grond. Opgelucht
applaus. Mensen staan al op als het
vliegtuig nog moet remmen. Gevaar
lijk, maar in de bus gaan ze toch
ook al bij de uitgang staan als de
halte nadert?
Een dankbare handdruk voor de
stewardes. In een DC-10 zijn dat er
zo'n vierhonderd. Blijven lachen.
Buiten worden de gejatte plastic
borden, lepels, vorken, glazen en
onaangebroken maaltijden over de
weekendtassen verdeelc'. Niets staat
een onbezorgde vakantie meer in de
weg.
