Ik sta kritisch tegenover
de kritische houding, zegt
gevierde componist Ligeti
ZATERDAG 21 JUNI 1975
PAGINA
Karlheinz Stockhausen kreeg in het
begin van 1957 in Keulen een
vluchteling op bezoek: collega-com
ponist Gyorgy Ligeti. Deze had
enkele weken daarvoor zijn vader
land Hongarije na de grote opstand
van 1956 verlaten tegelijk met
talloze andere kunstenaars die hun
isolement wilden doorbreken in het
gerechtvaardigde vooruitzicht dat
een nieuw communistisch regime
het einde zou betekenen van een
korte periode van ontspanning die
Hongarije toen kende.
De vluchteling van toen is nu een
gevierde componist, van wie elk
nieuw werk in de schijnwerper
komt. Ligeti is nu even in
Nederland, want gisteravond werd in
het Amsterdamse Concertgebouw de
Europese premiere gegeven van zijn
„San Francisco Polyphony".
"Voor het eerst een eigen compositie
horen blijft een sensatie", zegt hij.
"Hoe scherp je klankvoorstelling ook
is en hoe nauwkeurig je ook werkt,
hoe het uiteindelijk te realiseren is
blijft een avontuur, soms stimule
rend. soms ook deprimerend. Wat
dat laatste betreft, vier jaar geleden
was in Neurenberg bij de eerste
Uitvoering van mijn orkestwerk
„Melodieën". Dat stuk is een waar
netwerk van klanken. Het klonk als
marmelade. Een en al glibberigheid
en ondoorzichtigheid.
Ik dacht: dat heb ik helemaal
verkeerd gedaan, zo gecompliceerd
en minutieus kan je helemaal niet
voor een orkest schrijven. Maar
gelukkig ben ik door latere
uitvoeringen van „Melodieën", waar
onder een door het Concertgebou-
orkest in het Holland Festival,
weer enigszins gerustgesteld".
De titel "Meloideen" klinkt in het
kader van de moderne muziek bijna
als een provocatie, want melodie is
in sommige avantgarde-kringen
bijna een besmet woord. Is die titel
kenmerkend voor een veranderde
ontwikkeling in zijn componeren?
"Tot op zekere hoogte wel. Geleide
lijk kreeg ik het gevoel dat het
componeren van stilstaande klank-
vlakken een doodlopende zaak» was.
Vergeleken met tien jaar geleden
ben ik als componist wel wat
veranderd". Ondanks Ligeti's kwalifi
catie "doodlopend" behoort een van
zijn meestgespeelde werken tot dat
genre dat hij verlaten heeft:
'Atmospheres". Hij keert zich niet
van die muziek af, maar hij vindt
het niet prettig wanneer men
zoals vaak gebeurt in een stuk
als „Atmospheres" de .echte" Ligeti
ziet.
Dat hij sterk beïnvloed is door de
klanksfeer van de elektronische
muziek zoals die in de periode van
zijn komst naar West-Europa in
Keulen bij figuren als Stockhausen
en Gottfried Michael Konig hoogtij
vierde heeft hij nooit ontkend.
Ligeti: "In de twee jaar die ik
werkend in de Keulse studio voor
elektronische muziek doorbracht heb
ik discipline in het componeren
geleerd. Voor die tijd was ik nogal
chaotisch".
Dat laatste moet men niet te
letterlijk opvatten. Voordat Ligeti
op 33-jarige leeftijd zijn vaderland
Gyorgy Ligeti: het klonk als marmelade
verliet was hij daar als professor
aan de muziekacademie van Boeda
pest een algemeen gerespecteerde
figuur. Worden de werken van de
„dissedent" Ligeti nog in Hongarije
uitgevoerd?
Ligeti: "Een delicate vraag. Laat ik
het zo zeggen: enkele jaren geleden
was het nog ondenkbaar dat mijn
muziek daar werd uitgevoerd, maai
er is iets veranderd. Muziek als die
van mij wordt allesbehalve gepropa
geerd, maar er is geen verbod. Dat
is overigens al heel wat voor een
land waarin toen ik wegging de
"moeilijke" werken van Bartok niet
esns gespeeld mochten worden".
Wenen, de stad die hij na zijn
vlucht het eerst bereikte, is de
woonplaats van Ligeti geworden.
Daar componeert hij al dan niet
voor belangrijke opdrachten en van
daaruit reist hij om in prominente
centra van hedendaagse muziek
compositiecursussen te geven, wat
hem gezien het feit dat hij
allesbehalve gebrek aan woorden
heeft en zijn eigen werken altijd
van heldere commentaren voorziet
niet moeilijk kan afgaan.
Plannen? "Ik werk momenteel aan
een muziektheaterstuk. Ik zit
daarbij als het ware tussen twee
stoelen want een echte opera
7.00 i
9.15
ook 4.45
14
STUDIO: „You only 1
T entoonstellingen
2.30, 7.00 en 9.15 uur, zo. ook 4.45 uur.
TRIANON: „The longest day", dag.
.00 uur. 14 jaar.
REX: „De vrolijke burcht vol
en 9.1"
18 .ja;
2.00 e
Nassaulaan 41.
Oudheden (Rai
Kir
dag. 7.00 en 9.15 uur, zo. 2.30,
9.15 uur.
Pippi Langkous",
Klasse afdeling van 13
van 18.30
Derde klasse bezoekuur
nsdagavond (uitsluitend
ersi van 18.30—19.30 uui
2.30 i
AL.
Nachtvoorstelling: Geen opgave ont
vangen.
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
schrijven ambieer ik niet en tot een
anti-opera zoals bij Kagel die op
dat terrein overigens schitterende
dingen heeft gedaan voel ik me
ook niet aangetrokken. Ik wil iets
realiseren in de trant van Jarry's
"Ubu Roi". Ik kan het stuk niet in
een categorie onderbrengen. Dat
doet er ook niet toe. Al dat praten
over categorieën en over het al dan
niet relevant zijn van iets Ik sta
kritisch tegenover de kritische
houding".
ADVERTENTIE
Ongevallendienst
Dartlculler Bezit'
BolandDe Boer;
der Zee Geopend: ma. t/m vrij 12.00
17.00 u. en 18.30—21.00 u.; za en zo
13 00—17.00 u (t/m 20 |unl)
Sociëteit. Burgers (Burchtsteeg 2a):
Expositie wandkleden Adrlenne Ris
Peetere (t/m 30 lunll
Drukkerij De Bink. Rooseveltstraat 3
ui) zijn de bezoekuren als volgt:
Elke dag:
14.15—15.00
18.30—19.30
Voor de prematurenafdellng gelden de
ouders):
Maandag t/m vrijdag:
dag Acade- volgende bezoekuren (alleen
Bezoekuren Ziekenhuizen
13 45—14 30
Middagbezoekuur;
Kinderafdeling dage-
14.45—15.00 uur
Bezoek aan ernstige patiënten
Wanneer r
r ernstige patiënten door.
k wordt tc
de hoofdverpleegkundige hier'
Kinderen beneden Elke dag
lopend bezoek wordt toegestaan, kan
'eegkundlge b
verstrekken
Bezoektijden kinderafdeling:
14.1515.00 uur
18.30—19.00 uur
Leidse bioscopen
LUXOR„De t'
dag. 2.30, 7.00 en 9.15 uur, zo. ook 4.45
CAMERA: .Sweet Movie", dag. 7.00
en 9.15 uur. 18 Jaar.
Kindermatinee: „Tarzan's Jungleboy".
Nachtvoorstelling: „Les Biches".
18.30 tot 19.30 uur Kraamafdeltng;
dag van 11.15 tot 12 uur (alleen voor
echtgen.) v 16 tot 16 uur en van 18.30
tot 19 30 uur; Kinderafdeling dag van
uur Kraamafd' dag van 15 tot 16 uur
en van 1830 tot 19.30 uur; Kinderaf
deling dag van 15 tot 18.30 uur
CCD (hartbewaklngl dag van 14.15
Alphen aan den Rijn
18.30—19.30 l
verpleging: dag
Geluidshinder Schiphol
zondags 11—12
vrijdag 13
geluidshinder
klasse: de gehele
(£>ucf zJiteuws
21 juni 1975
Honderd jaar geleden stond
in de krant:
De heer P. Regout te Maas
tricht heeft ter gelegenheid
van zijn gouden bruiloft aan
al de geëmployeerden en
werklieden zijner uitgestrekte
aardewerkfabrieken eene lan
delijke partij op een Hjner
landgoederen aangeboden Na
het bijwonen eener hoogmis
vertrok de familie naar het
kasteel Vaeshartelt, waar te
gen 1 uur des namiddags de
bedienden der bureelen en op
zichters der fabriek per rij
tuig werden gebracht, terwijl
te 2 uren al het werkvolkten
getale van omstreeks 2300, al
len in feesgewaad en versierd
met een gelegenheidsmedaille,
met muziek en vlaggen, in 'n
onafzienbaren stoet naar het
feestterrein toog. Behalve een
rijkelijk onthaal, had men ge
zorgd dat ieder gelegenheid
vond zich te vermaken; in de
parken bevonden zich dans
vloeren, carroussels, kegelba
nen, masthoornen en andere
uitspanningen.
Vijftig jaar geleden.
In heel Spanje zijn zware
onweders voorgekomen. Giste
ren zijn veertien personen
door bliksem gedood.
Een orkaan, welke het gou
vernement Altai fMongolië
heeft geteisterd, heeft een
groot aantal huizen verwoest.
Acht en twintig personen kwa
men om het leven.
De New York Herald meldt,
dat de Japanner Nagasoka, 'n
mededinger van Einstein op
weg naar een conferentie van
natuurkundigen te Brussel, in
New York een zekere hoeveel
heid goud toonde, door hem
uit atomen kwikzilver afge
scheiden in een electrischen
stroom van verscheidene mil-
lioenen volts.
PANDA EN DE W A-W El PLANT
12129 "Dit gaat te ver", sprak Jollipop, nadat hij door een
bloempot was getroffen. "Deze tuinier Fung-Ha mag dan van
een keizerlijke hof komen, maar het gaat niet aan dat hij onze
aanplant zo ruw behandelt. Ik zal hem moeten verwijderen".
"W-wees voorzichtig, Jollipop"! riep Panda hem na, toen de
knecht het tuinhuis binnen stapte. "Die meneer Fungha is reu
ze steTk. geloof ik. Hij sloeg je schoffel in stukjes, weet je wel"?
Maar zijn waarschuwing kwam te laat. De opgewonden stem
van de bediende was even hoorbaar daarop klonk een kreet,
en vervolgens vloog hij samen met enkele potplanten de kas
weer uit.
"Dat is niet netjes van u"! riep Panda boos. terwijl hij zijn
hoofd om de hoek van de deur stak."lr. U bent een indrin
ger! En u bent niet voorzichtig! Als u niet oppast, waarschuw ik
de politie"!
"Oh weesteuende de heer Fung-Ha. terwijl hij vertwijfeld
naar het Wa-Wei zaadje staarde, dat op een pot volaarde was
geland en daar nu wortel schoot. "Te laatMijn lot is beze
geld. De klop-klop is mijn deel
Eindelijk! Ik begin
dat geklauter flink \f~\-
Z3t te worden
IC
De
strijd
om de
Incascliat
Kooktip
CHOCOLADEBERGJES
Zeef 200 g bloem te za-
men met 1 theel bakpoe
der en een mespuntje zout
Roer 125 g zachte boter
tot creme en meng er ge
leidelijk 150 g suiker door,
3 theel vanillesuiker en
een ei. Smelt 75 g bitte
re chocoladerepen boven
zeer laag vuur en voeg
dan afwisselend en gelei
delijk de gesmolten choco
lade, de bloem en 6 eet
lepels karnemelk toe.
Meng er als laatste 12
fijngehakte walnoten dooi
en schep bergjes van het
mengsel op een niet-be-
boterde bakplaat. Zet 15
WINA BORN
FRED BASSET
Hoer JE MOHS
Alt STOVTE
*»AA« HET
BBSMqM
'SSWT
PC nBce
OOAttSM AL Zo
PdOAM
C„
De
Generaal
en
„De
Ballon"
Peter de Smet
KLEINE VAART
ARC AS 19 te Rotterdam.
ATLANTIC COMET p 20 Puerto
Rico nr Miami.
l Rotterdam i
BIERUM p20 Kp Pass
3 Rotterdam,
KOSMOS pl9 Dungeness
METEOOR 18 t
NERLANDIA 19 te Ashdod,
NOORDERKROON 19 te Rotterdam.
NORSTAR 20 te Rotterdam.
ROELFOF HOLWERDA 19 vn Am-
r Grangemouth,
GROTE VAART
AALSUM 19 vSez nr Bandar Shah-
pur.
ACILA 20 te Nassau verw,
ALGOL 19 te Sao Francisco do Sul.
AMERSFOORT 20 te Santo Domingo.
Mlddlesbo- ROERBORG 19 70
rougn. Utrecht.
CORNELIS BROERE p 20 Cabo de RIJNSTROOM
Rotterdam,
CORRIE BROERE 20
Amsterdam
nr Ras Tanura.
ARCA 20 te Bandar Mashahr.
ARCHIMEDES 19 te Philadelphia.
ATLANTIC CROWN 20
BENGALEN 19 t a. Lago
CAPISTERIA 20 vDar
COPAN 20 140 t
DOSINA 20 t
EEMHAVEN 19 vHamburg
ESSO BONAIRE 19 140 nw Bi
Rotterdam. SAMBEEK p20 Montedor nr Tonnay GARDENIA 20 te Kingston.
NEDLLOYD NIGR 19 vSan Pedro
nr Dakar.
PHILIPPIA 20 te sslder verw.
RIJNBORG 19 vHamlna nr Amster-
damm.
SALLAND 22 te Kaapstad veerw,
SOCRAS 20 vMaracatbo nr ArubEa,
STRAAT FUSHIMI 19 v Port Har-
SPAARNEKERK 19 V Walvisbaai nr
Kaapstad.
STRAAT AGULHAS 19 625 zzo Colom
bo nr Durban.
STRAAT ALGOA 19 v Yokohama nr
STRAAT BALI 20 te Douala verw.
STRAAT CLEMENT 19 v Belra nr
DIANA-V 19
DILIGENTIA 20 te Rotterdam.
DOUWE S19 vn Rotterdam nr
ELECTRON 19 vn Rotterdam ni
ESPERANCE 19 te Rotterdam.
FAREL 20 vn Rotterdam nr Oslo.
FIDUCIA 19 vn Rotterdam nr D
STELLA ANTARES 20
nr Cadeshead.
DE BLAUWE TULP 19 1
nr King s Lynn.
TYRO 20 te Rotterdam.
VALIANT 19 vn Rotten
deaux.
WENDY 19 vn Rotterda
i Rotterdam HERCULES 20 te Bremen.
HERMES 20 te Amsterdam.
HOLENDRECHT 20 te Providen
un nr Bor- KOSICIA 19 350 nw FIJI nr Nar
LEPTON 19 450 zw Reunion n
i nr Duin- gapore.
STRAAT FRANKLIN 21
STRAAT FUSHIMI 19 v
STRAAT MOZAMBIQUE 20 r
WAGOYA 19 200 wRei
