Winkelcentra:
uitdaging voor
de binnenstad
Ds. Roelof Steenstra
JUWELIER V.D. WATER
Altijd voordelig-
11.000 m2. Een flink deel hiervan
(4800 m2) zal worden opgeslokt door
een zelfbedieningswarenhuis, terwijl
er voor gewone winkelruimte 6200 m2
beschikbaar zal komen. Onder het
winkelcentrum komt een parkeerga
rage voor 1000 auto's.
Voor een meubelshowroom in het
centrum is 3000 m2 gereserveerd.
Tenslotte wordt er in de Leidse
Merenwijk ook een nieuw winkel
centrum gebouwd, „De Kopermolen"
dat een oppervlakte zal krijgen van
7000 m2.
Zuigkracht
De bouw van al deze winkelcentra
heeft voor de Leidse binnenstad de
nodige gevolgen. Er kan van die
nieuwe winkelcentra een zuigkracht
uitgaan, waardoor het publiek de
binnenstad verlaat.
Die zuigkracht is niet te verwach
ten van de winkelcentra in Voor
schoten en Rijnsburg. Die richten
zich uitsluitend op de ter plekke aan
wezige bevolking. Dat geldt ook nog
wel voor „De Kopermolen" in de
Merenwijk, hoewel dat centrum ko
pers uit Noord en de Kooi zou kun
nen gaan ti-ekken.
Iets anders ligt het al in Oegst-
geest. Aan de Lange Voort verwacht
men na de uitbreiding een toene
mende belangstelling uit o.a. War
mond en Voorhout.
Maar het is vooral het nieuw te
bouwen winkelcentrum in Leiderdorp
dat in Leidse ki-ingen enige veront
rusting teweegbrengt.
En dat terwijl het oorspronkelijke
plan „Winkelhof" al tot heel wat
meer .dorpse" afmetingen is terug
gebracht. In de eerste versie van het
plan zou er namelijk 26.000 m2 win
kelruimte gerealiseerd worden. Het
zelfbedieningswarenhuis zou daar
van 11.000 m2 voor zijn rekening
nemen. Dat zou dus betekenen een
warenhuis van het type Maxis.
In de huidige plannen is de win
keloppervlakte teruggebracht tot in
totaal 11.000 m2 maar in het con
tract met pi'ojectontwikkelaar Mat-
ser in Hilversum is al wel vastge
legd, dat de tweede fase van de bouw
een uitbreiding van nog eens 3000
m.2 zal betekenen.
Van de zijde van de Leidse mid
denstand is al gesuggereerd, dat via
deze uitbreiding en een eventuele sa
menvoeging met de meubel-show
room van 3000 m2 het zelfbedienings
warenhuis dat zich in „Winkelhof"
wil gaan vestigen, op die manier
toch aan zijn 11.000 m2 winkelopper
vlakte zou komen.
V e-raint'wooird'elij kheid
Of dat inderdaad zal gebeuren is
echter nog een grote vraag. De Lei-
derdorpse wethouder van midden
standzaken Reugebrink legt er de
nadruk op dat ook Leiderdorp een
zekere verantwoordelijkheid draagt
ten opzichte van de Leidse binnen
stad.
Volgens Reugebrink komt het hui
dige plan „Winkelhof" erop neer,
dat het Leiderdorpse winkelcentrum
in eerste instantie bedoeld is om
„boodschappen te doen". Het echte
„winkelen" zal zich toch in de bin
nenstad moeten blijven afspelen.
Reugebrink legt er de nadruk op,
dat er in Leiderdorp op het ogenblik
onvoldoende gelegenheid is om da
gelijkse boodschappen te doen. „Wij
bonden wordt", aldus de Leidei-dorp-
se wethouder. „Door de bouw van
Winkelhof zal aan de Leidse bin
nenstad inderdaad enige schade
worden toegebi-acht, dat is zonder
meer duidelijk. Maar ik geloof niet
dat je „Winkelhof" een trekker kunt
noemen. Het is meer een binder van
dagelijkse plaatselijke koopkracht".
Reugebrink wijst er nogmaals op
dat het streven van Leiderdorp erop
gericht is het „winkelen" in de
Leidse binnenstad te houden. „De
ruime mogelijkheid tot vergelijken,
die je bijvoorbeeld in de binnenstad
hebt, zal er in „Winkelhof" niet
zijn".
Met deze woorden duidt Reuge
brink op datgene, wat .de aantrek
kingskracht ook van de Leidse bin
nenstad is, maar ook kan blijven: de
mogelijkheid om langs een groot
aantal verschillende zaken te lopen,
te vergelijken, te kijken zonder te ko
pen, enz.
Specialiseren
Daarop wijst ook de Leidse wet
houder van Economische Zaken, Van
Aken. Volgens hem zal het winkel-
appai'aat in de Leidse binnenstad
zich moeten specialiseren in die
soort aankopen, waar gezinsbeslis
singen mee zijn gemoeid (de grotere
aankopen dros). Er is volgens Van
Aken een groep artikelen, over de
aankoop waarvan het hele gezin be
slist. Als voorbeelden noemt hij was
machines, radio's, in veel gevallen
ook kleding. Op die artikelen zal
het winkelapparaat in de binnen
stad zich volgens hem moeten rich
ten.
De Leidse wethouder wijst erop,
dat dit gepaard moet gaan met het
weren van doorgaand verkeer uit
de winkelstraten. Maar als dat ge
beurt, moet het winkelgebied wel
goed bereikbaar zijn, ook voor auto's.
De gebrekkige bereikbaarheid van
het winkelgebied in de binnenstad
hangt volgens de heer J. van Eg-
mond. voorzitter van het Leidse
City Centrum, vooral samen met het
parkeerprobleem in de stad.
Van Egmond pleit dan ook voor
de bouw van parkeergarages. Naast
die aan de .ir. Driessenstraat wil hy
er één op de Garenmarkt. De LCC-
voorzitter is overigens optimistisch
gestemd over de mogelijkheden in de
binnenstad, wanneer er voldoende
parkeergelegenheid zal zijn. „We
moeten wel haast maken met een
verbetering van de bei'eikbaarheid",
aldus Van Egmond, „maar als we de
kans krygen om het stadscentrum
weer aantrekkelijk te maken, dan
kan het beter worden dan het ooit
geweest is".
IhivJ cll
«5A/TAKTLENZEN
T-shirt kadol
T-shirt kado Dat kan bij IRIS Bij aankoop van 'n bril, zonnebril of
kontaktlenzen. Ze zijn er in 3 kindermaten. En wilt u er nog een hebben,
dan kan dat ook. Voor een vriendelijke prijs f 4,50
HAARLEMMERSTRAAT 12
Het Leidse winkelgebied: gezelligmaar moeilijk bereikbaar.
Het winkelcentrum Lange Voort in Oegstgeest, dat flink uitgebreid wordt.
LEIDEN De winkels en warenhuizen in de Leidse binnenstad zullen ernstig rekening
moeten houden met het feit, dat er aan de rand van de stad of net buiten de stad 'n groot
aantal winkelcentra ontstaan. De in het stadscentrum gevestigde winkels zouden daarvan
wel eens de terugslag kunnen ondervinden.
Door
Joop Maat
Ook in Leiden dreigt een ontwik
keling, die zich bijvoor-beeld in Am
sterdam en Den Haag al eerder heeft
voorgedaan. Aan de randen van die
steden zijn grote winkelcentra op
gezet, die goed bereikbaar zijn en
over veel parkeergelegenheid be
schikken. Veel consumenten, vooral
zij die over een auto beschikken, ge
ven de voorkeur aan het winkelen in
die grote winkelcentra. De binnen
stad vinden zij vaak te moeilijk be
reikbaar en ze kunnen hun auto er
niet kwijt.
De meest sprekende voorbeelden
van deze ontwikkeling worden ge
vormd door de zg. Maxis-vestigingen
zoals de Bijenkorf die onder andere
in Muiden heeft opgezet. De Bijen
korf is zeer tevreden over het suc
ces van deze „weidewinkels", en
heeft verklaard er nog wel een paar
te willen neerzetten.
Peek en Cloppenburg daarentegen
schrijft in het jaarverslag over 1974,
dat het bedrijf „blijft geloven in in
vesteringen en vestigingen in de
stadscenti-a". Dat blijkt ook in Lei
den, waar de P en C vestiging in de
Breestraat een flinke verbouwing on
derging, terwijl een verbouwing van
het tot P en C behorende Lampe in
Leiden dit najaar voltooid zal zijn.
Ook uit de bereidheid van C en A
om grote investeringen te doen in
de binnenstad, eveneens in de Bree
straat, blykt het vertrouwen dat het
grootwinkelbedrijf nog in het stads
centrum heeft.
„Dit vertrouwen wordt echter wel
op de proef gesteld" aldus Peek en
Cloppenburg in het jaarverslag,
„door de trage ontwikkeling in een
aantal steden van een verbetering
van de bereikbaarheid van het stads
centrum". Die bereikbaarheid baart
ook in Leiden de in de binnenstad
gevestigde winkels en warenhuizen
grote zorg.
Zoals bekend loopt de bereikbaar
heid van de Leidse binnenstad na
melijk extra gevaar door de recon-
structiewei-kzaamheden die voor da
Breestraat en de Marktenroute (Bo
termarkt, Vismarkt, Aalmarkt en
Boommarkt) op het programma
staan.
De slechte bereikbaarheid van het
centrum wordt helemaal een knel
lend probleem, wanneer de consu
ment tegelijkertijd de mogelijkheid
heeft om per auto uit te wijken naar
andere koopcentra, die beter bereik
baar zijn.
Die goed bereikbare winkelcentra
zijn ook in de omgeving van Leiden
steeds meer te vinden. Behalve
,Leidschenhage" in Leidschendam
zijn er intussen ook de „Aarhof" en
„Ridderhof" in Alphen aan den Rijn.
Lange Voort
Maar dat is nog niet alles. De uit
breiding van het winkelcentrum
Lange Voort in Oegstgeest, die in
middels begonnen is, zal ongeveer
3000 m2 winkeloppervlak opleveren.
Gevoegd bij de ongeveer 6000 m2
die er al zijn, krijgt het Lange-
Voort-winkelcentrum dus een totale
oppervlakte van 9000 m2. Bij het
winkelcentrum is een ruime beschik
baarheid van parkeerplaatsen.
Ook in de Voorschotense nieuw
bouwwijk Noord-Hofland is inmid
dels met de bouw van een nieuw
winkelcentrum begonnen. Dit cen
trum zal een oppervlakte krijgen van
ongeveer 2000 m.2.
Plannen voor de bouw van een
winkelcentrum zijn er ook in do
Anjelierstraat in Rijnsburg. Daar
moet ongeveer 2400 m2 winkelopper
vlakte geïdealiseerd worden.
En dan zijn er in Leiderdorp nog
de vastomlijnde plannen om een
flink winkelcenti-um neer te zetten.
Het plan „Winkelhof' 'houdt in dat
door Paul Wolfswinkel
Ds. Roelof Steenstra, 39 jaar
oud. vader van drie kinderen
("Elf. negen en zeven jaar, dat
weet ik bijna zeker".)een ont
moeting thuis en in het gebouw
Staalwijk, tijdens de bejaarden-
soos en bij de jongerensoos.
Thuis: een volgepakte studeer
kamer, zware boekenkasten, jacht
taferelen aan de muur en op de
schoorsteenmantel. Foto's uit de
marine tijd en twee bijna identieke
portretten van koningin en prins.
Naast "Onze Eeredienst" een lege
wijnfles, die herinnert aan het
koperen huwelijks'' -,t. Tijdschrif
ten van uiteenlopende kwaliteit,
vntnmel en sfeer. En een houding
van hem die je zou kunnen om
schrijven als: „Nou wat is er aan
de hand?"
Geboren in Bilthoven op een
derde augustus. "Veerig jaar bij
na. Dat is <--- knooppunt; je be
gint aan de tweede helft van Je
leven. Je hebt voldoende tijd ge
had om Jezelf te leren kennen en
wat je dan doet, moet je Je ver
dere leven ook doen. Toen ik bij
de marine zat. heb ik altijd ge
zegd dat ik er tot myn veertig
ste zou blijven".
"Vader was predikant op Cura
cao. We gingen er in 1939 voor
vier Jaar heen. Dat is door de
oorlog natuurlijk langer geworden.
Ik was de tweede van vier kin
deren. Ik kwam uit een conserva-
tief nest, hoewel de gezinsband
losser was dan bij andere gezin
nen. Als je in de tropen wordt
opgevoed, leef en speel je op straat
en je hebt je huis eigenlijk alleen
maar om te eten en te slapen.
Vader was niet streng, maar wijs.
Hij verplichtte ons bijvoorbeeld
nooit om naar de kerk te gaan,
maar hij stelde het wel op prijs
als we eens in de veertien dagen
zouden gaan. Snap je? Tot mijn
negentiende heb ik er gezeten.
Toen ben ik in Nederland geko
men, heb er nog een stukje gym
nasium gedaan en ben toen hier
in Leiden, komen studeren. Theo
logie; ik heb het altijd al gewild.
Dat was in 1957".
"Leiden was een vreemde omge
ving. De overgang was moeilijk.
Ik kende niemand en in het be
gin met die kale kop. Ja, dat heeft
me hard aangepakt. Daar kwam
bij dat ik wat ouder was dan de
rest. Ik ben buitensporig student
geweest, jazeker, jazeker. En een
ijverig Minervalid. Gelukkig werd
ik door vader opgevangen. Dan
kwam ik thuis en moest even mee.
Vroeg hij hoe de zaken ei-voor
stonden. Hij vergoedde dan de
schade, maar ik moest wel weer
een tentamen halen. Dat deed ik
dan. Het studeren heeft me weinig
moeite gekost. Het ging. En als
de zon eeen dag scheen, liet ik de
zaak een beetje waaien, geloof ik.
Onbezoirgd, wat luchthartig mis
schien".
In 1964 studeerde hij af, was
toen al getrouwd met een peda
goge. "Dat was in de tijd dat het
studentenhuwelijk opkwam. Het
Van Vollenhoveplein heette toen
ook "Motjesplein".
"Het gaf ook een gesetteld
idee, dat getrouwd zijn. Je kwam
niet meer zo vaak op Minerva.
Ik werd er soms naar toe ge
stuurd".
Twee jaar was hij vicaris in Was
senaar tot 1967 en werd toen voor
de marine gevraagd.
"Ik heb toen meteen "ja" ge
zegd, zelfs voordat ik het aan
mijn vrouw vertelde. Het was Ja
en nee prettig daar. Ik was erg
marinofiel, omdat ik het alle
maal had meegemaakt, vroeger.
Maar van de andere kant had ik
al die tradities wat geïdeali
seerd. Het was toch meer een
gewoon bedrijf".
"Varen is magnifiek. Ik zat er
ontzettend goed op mijn merk.
Je hebt de bijbel eigenlijk niet
nodig, als je maar een sociaal
werker was. Het personeelswerk
was wel leuk. Uiteindelijk was je
verkondiger van het Woord en dat
werd wel eens vergeten".
In augustus 1968 vertrok hij met
het hele gezin naar de West en
ervoer dat als een soort thuis
vaart. Had een "prima tijd" bij e<
de mariniers. "Daar voelde je je
predikant. Daar kon je je voor
duizend zielen uitleven; machtig
was dat. Ik heb aan veel oefenin
gen meegedaan en dat was leuk,
omdat je de beste contacten legt
in een schuttersputje".
"Toen kreeg ik een botbreuk in
mijn heup en daar ben ik mee
dooi-gelopen: drie weken jungle
training, dwars door het oei*woud
en daar heb ik die heup gefor
ceerd. In 1971 kwam ik in Valken-
burg. Ik ben toen ook geopereerd
heb een jaar gerevalideerd en
ben met pensioen gestuurd".
"Ziekenhuis? Ja, dat was leuk.
Ik was kerngezond, dat is al een
hele troost en ik heb daar kun
nen lezen en praten. Maar die re-
validatietijd was vervelend. Ik
doe graag iets".
"Toen vroeg ds. Lamping me
voor Leiden. Eerst wilde ik niet,
maar ja, later toch wel. Hpt lief
ste zou ik in het oosten wilier wo
nen en hier ergens werken. Lei
den bevalt goed".
"Het was vreemd: de marine
was mijn eerste gemeente. Dat
was volkomen ander werk. Ja, er
zijn hier wel eens compiunicatie-
stoornissen. Ik was altijd een so
list en het imago "predikant" is
een gevestigd iets !r> Leiden. Ik
leer hier veel en dat is nodig
voor iemand, die zo eigenwijs is,
als ik ben. Ik heb wat pauselijke
"ftieingen. Het stadsDastoraat is
n moeilijke zaak. Het is stuc
werk. En in een grote gemeente
kan je makkelijk verzuipen. Sa
men met Lamping sta ik in de
Vredeskerk en ieder hebben we
1500 zielen".
„Omdat mijn geest niet syste
matisch is, probeer ik één lijn te
trekken, 's Ochtends ben ik thuis
om van alles en nog wat voor te
bereiden; het voorbereiden van
kringen, catechisaties of kerk
diensten.
Vanmorgen had ik al om ne
gen uur een bespreking met de
leidster van het Dienstencentrum
over de hulpverlening aan de be
jaarden in de wijk. Om tien uur
was ik in de Vredeskerk voor de
huisvrouwencatechisatie. Voor
de lunch ben ik nog even naar die
meneer geweest die net uit het
ziekenhuis kwam. Na het eten
heb ik een korte siësta gehouden
en ben toen van half drie tot
half zes op huisbezoek geweest,
vooral bij oudere mensen. De be
jaardensociëteit vind ik prettig,
overigens.
's Avonds is er altijd wel iets te
doen. Vergaderingen van .de Cen
trale Kerkeraad, noem maar op.
Ik ben ook lid van de Ronde Ta
fel en van Amicitia. Je hebt dan
met andere mensen contact. Dat
heb ik overgehouden uit mijn
studententijd, want ik was vroe
ger veiiegen".
"Waarom mijn vrouw wei'kt?
(twee dagen als speltherapeute).
Ze werkte altijd al. En toen we
uit de West kwamen, werd ze ge
vraagd om weer terug te komen.
Dat lag voor de hand, want iede
reen zat er nog. Ze durfde eigen
lijk niet, maar wilde het wel".
Liefhebberijen: velddornitholo-
gie. Lekker vogeltjes kijken. Van
de zomer in Frankrijk, heerlijk
de natuur in. Met de kijker op de
buik. Dat doe ik ook een paar keer
per jaar in Nederland, naar Zee
land en de Flevopolder. Hoe rot
ter het weer, hoe beter. En dat
gaat bloedserieus. Maar wel na
afloop even goed eten. Ja, wat
dacht je"? "Nare kanten var. het
predikantenvak: "Je krijgt wél
respons, maar nooit een concreet
resultaat. Als zielzorger ben je
nooit klaar".
"Hypocrisie? Och man, het
calvinisme straalt overal vanaf.
Daar kan ik het soms erg moei
lijk mee hebben. Dat behouden
de. Je moet met het geloof leven
én je moet dat geloof niet voor je
zelf houden. Ik weet bijna zeker
dat ik niet beantwoord aan het
imago dat ze ons hebben gegeven.
Dat zeggen ze wel eens, maar ge
lukkig niet abrupt".
Steenstra vindt het prima als
ze "jij" en "jou" tegen hem zeg
gen of "Steen". Is iemand, die
graag improviseert, maar wel de
gelijk zijn preek vóórbereidt, twee
dagen zeker. "Als je preekt, moet
je de mensen onder spanning
houden, eigenlijk ben Je een soort
cabaretier. Er wordt sonu wel
eens bij me gelachen, maar ik
durf geen grappen te maken. Ik
ben benauwd de populaire predi
kant te worden. Dat lijkt me wal
gelijk, een schrikbeeld. Maar ik
houd het wel gezellig en huiselijk
