Linkse rebellie
bedreigt Wilson
'ZORG OVER SPUITBUSSEN TERECHT'
korea
voor
ziet
oorlog
Grote ravage bij
ontsporing D-
trein in Belgie
Stille penetratie van de
Sowjets in Mozambique
Vreemd dat men
met meer kennis van zaken
over onze auto's spreekt dan over
onze
prijzen
Praagse lente was
een gemiste kans
Beweging
in zaak
ontvoering
Tanzania
BSm noord-
Impasse in Rhodesie
over plaats gesprek
VRIJDAG 13 JUNI 1975
BUITENLAND
PAGINA J
WASHINGTON (UPI) Een eerst
Amerikaans rapport over eventuele
aantasting van de ozonlaag in de at
mosfeer, dat gisteren is gepubli
ceerd, zegt dat er "gerechtvaardig
de reden voor ernstige bezorgdheid"
ls dat de drijfgassen in spuitbussen
de ozonlaag van de aarde aantasten
waardoor mogelijk gevaren ontstaan
voor het optreden van huidkanker.
De voornaamste milieudeskundigen
en raadgevers van president Ford
hebben op een persconferentie ver
klaard zelf voorlopig geen spuitbus
sen met fluorkoolstofgassen te gebrui
ken, Het rapport geeft de raad met
een definitief verbod van dergelijke
gassen te wachten op een tweede rap
port, dat begin volgend jaar zal wor
den uitgegeven.
Tenzij de nationale Akademie van
Wetenschappen met bewijzen van
het tegendeel komt moeten spuitbus
sen met fluorkoolstofgassen begin
1978 verboden zijn, aldus het rap
port.
Industriële groepen hebben het on
derzoek aangevallen. Du Pont heeft in
een verklaring gezegd het er vol
strekt oneens mee te zijn en meer
onderzoek geëist.
De Nederlandse aerosolvereniging
heeft geen commentaar willen leve
ren op de opmerkingen uit het Ame
rikaanse rapport. Desgevraagd zei
een vertegenwoordiger van deze ver
eniging, waarin een 50 fabrikanten
van en betrokkenen bij spuitbussen
zijn verenigd dat men nog over on
voldoende gegevens over dit rapport
beschikt om te kunnen reageren. Vo
rige maand heeft de vereniging ge
zegd dat men bereid is de produktie
van drijfgassen voor spuitbussen te
staken als uit gedegen onderzoek zou
worden aangetoond dat dit gas de laag
ozon, die in de stratosfeer als een
schil om de aarde zit en het leven op
aarde beschermt tegen al te intense
ultra-violette stralen van de zon aan
tast.
Voor zover men bij de vereniging
weet, zou in Juli van dit jaar een in
terim-rapport aan de Amerikaanse
regering worden aangeboden over de
ze problematiek. Ook zou dan een in
opdracht van de Amerikaanse drijf-
gasfabrikanten uitgevoerd onderzoek
rapport worden aangeboden.
De ongerustheid over de mogelijke
schadelijke werking van het drijf-
gas, vooral bekend onder de handels
naam "freon", is ontstaan op basis
van computerberekeningen waaruit
de mogelijkheid is gebleken dat een
component van dit gas, chloor in een
chemisch zeer agressieve vorm, in de
hogere luchtlagen het ozongas zou
kunnen afbreken. Dit kwam als een
verrassing, want het drijfgas is che
misch verder nauwelijks gevaarlijk.
Het gaat onder aardse omstandighe
den vrijwel geen verbinden met an
dere stoffen aan en 't is ook niet gif
tig of op andere manier schadelijk
voor mens, dier of plant.
WENEN i AP) De vooraanstaande Oostduitse dissident pro
fessor Robert Havemann, heeft verklaard dat de .Praagse lente",
de communistische hervormingsbeweging van 1968, een gemiste
„unieke kans" is geweest het communisme aantrekkelijker te maken
dan het kapitalistische westen.
In een opmerkelijk vraaggesprek met de Oostenrijkse televisie,
dat in het geheim werd opgenomen in zijn woning in Oost- Berlijn,
verklaarde Havemann, voormalig lid van de Oostduitse Akademie
van Wetenschappen:
„Indien wij (de communisten) de Praagse lente niet hadden ver
nietigd, indien zij zich had kunnen uitbreiden en tot bloei had
kunnen komen tot in de Sovjet-Unie toe, dan zou intussen het
communisme zo aantrekkelijk zijn geworden dat het kapitalisme
gemakkelijk in een dodelijke crisis zou kunnen geraken zonder dat
de gevaren daarvan zo groot zouden zijn voor ons als nu het geval
is".
LONDEN (SP) Het voortbestaan van de socialistische rege
ring van Harold Wilson lijkt gevaar te lopen door een revolutie
van de linkervleugel van de Labour-partij. De tribune-groep,
waarin de meest linkse Labour-afgevaardigden zijn verenigd,
heeft premier Wilson schriftelijk laten weten dat hij niet
meer op steun van die vleugel in het Lagerhuis hoeft te
rekenen als hij zich niet opstelt als een "links socialist bij de
uitvoering van het verkiezingsmanifest van de partij".
NAIROBI (UPI) Volgens
de Amerikaanse econoom pro
fessor Peter Steiner zou er in de
komende dagen beweging kun
nen komen in de sinds enkele
weken in een impasse geraakte
ontvoeringszaak in Tanzania.
„Er is sdhot in de zaak ge
komen en zij bevindt zich op
dit ogenblik in een delicaat sta
dium. Ik wil er daarom niet te
veel over zeggen", aldus de
hoogleraar aan de Stanford-
universiteit, die optreedt als
vertegenwoordiger van de ouders
van de gijzelaars in de affaire
en de universiteit.
Steiner keerde gisteren voor
korte tijd terug in Nairobi, na
bijna twee weken lang te heb
ben geprobeerd in contact te
komen met de linkse guerrille-
ros uit Zaïre, die in mei twee
Amerikaanse studenten en de
Nederlandse studente Emily van
Zinnicq Bergmann ontvoerden
uit een kampement van antro
pologen op de Tanzaniaanse
oever van het Tangenjikameer.
Tanzania heeft de eisen van
de ontvoerders een half mil
joen dollar, honderden wapens
en de vrijlating van enkele po
litieke gevangenen afgewezen.
Sindsdien proberen de Ameri
kaanse regering en Steiner in
contact te komen met de on
grijpbare ontvoerders om een
compromis uit te werken.
Steiner, die momenteel in de
Keniase hoofdstad werkzaam is,
zei terug te gaan naar of Boe-
roendi dat grenst aan Zaïre, of
West-Tanzania, om zijn in
spanningen voor de vrijlating
van de studenten voort te zet
ten.
Directe aanleiding tot de moeilijk
heden binnen de Britse regerings
partij is de kabinetswijziging eerder
deze week, waarbij minister Antho
ny Wedgwood Benn van industrie,
de grote kampioen van de linker
vleugel, werd overgeplaatst naar het
departement Van energie. De
linkervleugel ziet hierin een poging
van Wilson om het geschokte
vertrouwen van de Britse industrie
wat op te vijzelen en een
toenadering tot de eisen van de
Conservatieve oppositie, die een
drastische besnoeiing wil op de
overheidsuitgaven.
De overplaatsing van Benn is voor
de meeste werkgevers een opluch
ting. Het Britse verbond van
werkgevers heeft daar meermalen
bij premier Wilson op aangedron
gen. Zijn opvolger, Eric Varley, een
persoonlijk vriend van premier
Wilson, wordt beschouwd als een
gematigd politicus. De linkervleugel
ziet Varley echter meer als een
vertegenwoordiger van de werkge
vers dan van de werknemers.
De verhouding tussen de linkervleu
gel en de Britse premier heeft altijd
yergelaten. In die
verhouding is nu een dieptepunt
gekomen. De Tribune-groep verwijt
Wilson verraad te plegen aan de
socialistische beginselen, alsmede
aan de beloftes in het verkiezings
manifest. De groep vreest in het
bijzonder dat Wilson terug zal
komen op een aantal punten van de
controversiële Wet op de Industrie,
waarbij werknemers meer zeggen
schap zullen krijgen en bedrijven
gedwongen zullen worden hun
boeken openbaar te maken. Deze
v/et is het geesteskind van minister
Benn.
Wilson zit in een lastig parket. Het
vertrouwen van de Britse industrie
in zijn regering is vrijwel verdwe
nen. Uit een recent rapport van het
ministerie van industrie is gebleken
dat de bedrijfsinvesteringen dit jaar
maar liefst 15 procent minder zullen
zijn dan vorig jaar, wat de
scherpste daling is sinds de Tweede
Wereldoorlog. Het Britse pond
sterling heeft tot overmaat van
ramp, gisteren zijn laagste koers
bereikt sinds 1971, ondanks wanho
pige pogingen van de Engelse Bank
om deze koersval tegen te gaan.
Politiek kan Wilson, als hij dat wil,
lijnrecht tegen de opstandige
parlementariërs ingaan en regeren
met de steun van de gematigden ln
de Labour-partij, de Conservatieve
oppositie en de Liberalen. Het ls
namelijk niet waarschijnlijk dat de
Tories de rebellie van de Labour-
par lementariers zullen uitbuiten om
de socialistische regering keer op
keer te laten struikelen en Wilson
zodoende te dwingen op te stappen.
Gistermiddag is bij Ghlin
in België de sneltrein Am
sterdamParijs ontspoord.
Van de dertien rijtuigen zijn
er zes van een vijf meter hoge
helling gerold. In deze rijtui
gen, die in Amsterdam al
waren aangekoppeld, zaten
voornamelijk Nederlandse
passagiers. Niemand iverd
echter ernstig gewond.
tot een constitutionele regeling tus
sen de zwarte meerderheid en het
blanke minderheidsbewind onder pre
mier Ian Smith zijn gisteren in een
impasse geraakt over de vraag, waar
de conferentie moet worden gehou
den.
De delegatie van de Afrikaanse
Nationale Raad (ANC) onder leiding
van bisschop Abel Moezorewa deed
een nieuwe, verrassende suggestie
om bijeen te komen in het aangren
zende Zuid-Afrika. Terwijl de af
vaardiging van de ANC en premier
Smith het er over eens waren dat
er een constitutionele conferentie
moet worden gehouden, stelde de
eerste-minister dat men in Khodesië
zou moeten samenkomen. Bisschop
Moezorewa en de zijnen verklaarden
daarentegen dat zij bereid waren
overal heen te gaan, maar beslist niet
in Rhodesië wilden vergaderen.
De ANC wil dat de besprekingen Smith zal sturen.
elders plaatsvinden omdat een aan
tal Afrikaanse leiders, die thans in
het buitenland verblijven, anders niet
kunnen deelnemen. Dominee Ndaba-
ningi Sithole, leider van de mili
tante Afrikaanse Nationale Unie voor
Zimbabwe (ZANU) zou bijvoorbeeld
niet naar Rhodesië kunnen komen
omdat hij kans loopt te worden ge
arresteerd.
Waarnemers achten de suggestie
van de naionalisten een schrandere
zet. Wanneer de conferentie inder
daad op Zuidafrikaanse bodem wordt
gehouden, betekent dit een verster
king van de positie van premier John
Vorster, die sterke druk op de rege
ring in Salisbury heeft uitgeoefend
om aan de conferentietafel te gaan
zitten. Zijn streven naar ontspan
ning met de zwarte staten van Afri
ka kan er alleen maar voordeel van
hebben. In Salisbury acht men het
mogelijk dat Vorster zijn minister
van Buitenandse Zaken, Hilgard Mul
Ier, of een andere afgezant naar
Bonn vreest
links en rechts
terrorisme
BONN (AP) Twee hooggeplaat
ste regeringsfunctionarissen, de fe
derale Minister van Binnenlandse
Zaken Werner Maihofer en zijn
ambtgenoot van de deelstaat Rijn-
land-Westfalen Heinz Schwartz,
hebben gisteren gewaarschuwd te
gen het steeds dreigender wordende
terrorisme zowel van extreem links
als van neo-nazi zijde.
Maihofer, die aan het hoofd van
West Duitsland inlichtingendienst
staat, zei dat de politie zoekt naar 24
linkse terroristen die zich schuilhou
den en de steun krijgen van "min
der dan 100 potentieel gevaarlijke
medeplichtigen".
Hij zei dat er tussen de 200 en 300
"actieve sympathisanten" en tussen
de 2000 en 3000 "potentiële sympa
thisanten" van gewelddadige anar
chistische groeperingen in West-
Duitsland zijn die de regering om
ver willen werpen.
Schwarz waarschuwde tegen splin
tergroepen van de neo-nazi's die be
zig zijn een wapenarsenaal aan te
leggen en die contact zouden heb
ben gemaakt met andere extreem
rechtse sympathisanten in België
Noord-Italië en de Verenigde Staten
Inmiddels is Klaus Groenewold,
een van Baader's oorspronkelijke
verdedigers, gisteravond door de
Westduitse orde van advocaten ge
royeerd. Het wordt bewezen geacht
dat Groenewold boodschappen uit
Baader's cel heeft gesmokkeld en
zich derhalve heeft schuldig ge
maakt aan het helpen van een cri
minele samenzwering.
BRUSSEL (SP) Het versprin
gen van een wissel terwijl de trein
al half gepasseerd was. Dat is ver
moedelijk de oorzaak van het ver
ongelukken van de D-trein Am
sterdam-Parijs. Een treinongeluk
dat meer spectaculair was dan ern
stig. De ravage was enorm. Van de
dertien wagons bleven er slechts
twee bij de locomotief in de rails.
Zes wagons kantelden de spoorbaan
af.
Er waren 76 gewonden, het aantal
dat nog in ziekenhuizen verblijft
bedraagt 19. Van hen zijn 2 zwaar
gewond. Onder de gewonden bevin
den zich veel jeugdige Nederlanders,
die Parijs als vakantiebestemming
hadden uitverkoren.
Het ongeluk gebeurde omstreeks
half drie toen de D-trein met grote
snelheid langs het kleine stationne
tje ging van Ghlin, bij het Belgische
Bergen. Volgens een woordvoerder
van de Belgische spoorwegen heeft
de machinist geen fout gemaakt op
het traject mag 140 km per uur
worden gereden, de snelheid van
de trein was 117 kilometer per uur.
Na de ontsporing ontstond enige pa
niek. Veel passagiers klommen na
dat ze ijlings uit de ontspoorde wa
gons waren gevlucht weer naar
binnen om hun bagage te zoeken.
De rijkswacht kwam per helikopter
naar de plaats van het ongeluk. De
hulpverlening kwam snel op gang.
De gewonden werden, voor zover
nodig, naar zes ziekenhuizen in de
omgeving gebracht. Een woordvoer
der van de Belgische spoorwegen
verklaarde het een wonder te vin
den dat er bij het ongeluk geen do
den zijn gevallen.
Het was het derde ernstige treinon
geluk in België binnen een jaar.
In augustus ontspoorde ook in de
buurt van Bergen een lokale trein.
Er waren toen 17 doden en 38 ge
wonden. In dezelfde omgeving ont
spoorde op 27 februari opnieuw een
lokale trein. Toen vonden drie men
sen de dood en werden twintig rei
zigers gewond.
Auto ontploft In de binnenstad
van Belfast is gisteravond een rij
dende auto door ontploffing uiteenge
reten. De twee inzittenden waren op
slag dood. Later vond de politie bij
de wrakstukken nog een derde lijk.
Zij kon nog niet uitmaken of dit van
een derde inzittende, dan wel van een
voorbijganger was. De politie acht 't
waarschijnlijk dat de inzittenden van
de auto op weg waren naar het doel
van een beraamde terreurdaad. Mo
gelijk heeft een van hen de tijdont-
steker tijdens de rit verkeerd afge
steld, of is de bom door trillingen op
het wegdek voortijdig ontploft.
Agenten vermoord Drie politie
mannen zijn gisteren in een buiten
wijk van Cordoba in Argentinië ver
moord. Volgens de politie waren zij
door terroristen in de val gelokt.
De moordenaars zijn ontkomen. Te
gelijkertijd begonnen enkele duizen
den metaalarbeiders gisteren aan een
48-urige staking uit protest tegen de
hoge prijzen en het falen van de re
gering bij het snel optrekken van de
lonen.
TOKIO (UPI) Noord-Korea heeft
gisteren de Amerikaanse aanwezig
heid in Z.-Korea veroordeeld en ge
zegd dat „elk moment een oorlog
kan uitbreken".
In een commentaar op de verkla
ring van president Ford van maan
dag dat de Amerikaanse strijdkrach
ten in Zuid-Korea een belangrijke
rol spelen bij de handhaving van
de vrede in Korea, zei het Noordko-
reaanse persbureau dat dit "niets
anders is dan onzin ter rechtvaardi
ging van de criminele machinaties
van de Amerikaanse imperialisten
om voor altijd greep op Zuid Korea
te houden en een nieuwe oorlog
in Korea te doen ontbranden
Deze machinaties "hebben een ge-
/aarlijke situatie geschapen in ons
land waarin elk moment een oorlog
zou kunnen uitbreken", aldus het
Noordkoreaanse persbureau.
Zuid-Korea zal zijn eigen kernwa
pens maken als de Amerikaanse a-
toomparaplu boven 't land zou dicht
klappen", verklaarde gisteren presi
dent Park Tsjoeng-Hie in een inter -
vieuw met de Washington Post.
Volgens Park zijn veel Zuid-Korea-
r,en gaan twijfelen aan de bereidheid
van de Ver. Staten om hun land
te verdedigen na de ineenstoi-ting
van Zuid-Vietnam.
Latende doorschemeren dat hij ge
looft dat Amerika zijn beloften wel
zal nakomen, verklaarde Park: 'Wij
zijn in staat kernmogendheid te
worden".
Het bewind van president Park
Tsjoeng-Hie van Zuid-Korea is het
meest ondemocratische dat in Seoel
heeft gezeteld sinds de bevrijding
van Japan en er zullen moeilijkhe
den komen tenzij in de situatie ver
andering wordt aangebracht".
Dit verklaarde Donald L. Ranard,
een vorig jaar als hoofd Koreaanse
Zaken afgetreden ambtenaar van de
Amerikaanse buitenlandse dienst ten
overstaan van de commissie van
buitenlandse zaken van het Huis van
Afvaardigden.
Ranard drong aan op terugtrekking
van de Amerikaanse militairen ln
Zuid-Korea, 'omdat ze niet langer
nodig zijn'.
Volgens hem verslechtert de toe
stand in Zuid-Korea sinds vier Jaar
en zijn de banden tussen regering en
volk aangevreten.
'Als er één les te trekken valt uit
Korea', aldus Ranard, 'dan is het
die dat het Zuid-Koreaanse volk niet
voor altijd een regering zal dulden
die het alle medezeggenschap ontzegt.
Tenzij de huidige koers wordt omge
bogen of afgeremd, zullen er moei
lijkheden komen in Korea'.
Anti-Kenjatta Met de bomaan
slag op een hotel in het centrum van
Nairobi is de stedelijke terreurcam-
pagne tegen het bewind van presi
dent Jomo Kenjatta vanochtend an
dermaal opgelaaid. Kort na midder
nacht ontplofte er buiten het Pan-
africa hotel een springlading. Er
deden zich geen persoonlijke onge
lukken voor en volgens de politie was
de materiële schade gering.
Alfa Romeo Alfetta v.a
16.990,-
B.V. Autom. Imp. H. A. MAASLAND
Voorschoterweg 17 - Valkenburg - Tel. 0171813900/16275
WASHINGTON (AP) De Sow-
jet-Unie is bezig op stille wijze mi
litaire en economische banden te
vestigen met de voormalige Portu
gese kolonie die op 25 juni onafhan
kelijk wordt: Mozambique.
De ligging van dit land dat grenst
aan de Indische Oceaan kan stra
tegisch worden genoemd.
In Washington is in kringen van
de inlichtingendienst vernomen dat
de Sowjets pogen een Mozambiquese
haven te gebruiken als basis voor
haar marine en dus, als het zover
komt, de zeeroutes "bestrijken" via
welke de tankers uit het Midden-
Oosten varen naar de V.S. en West-
Europa.
Volgens mededelingen van het Mi
nisterie van Defensie, die prompt
werden tegengesproken door de re
gering van Somalië, beschikken de
Sowjets al over vloot-faciliteiten in
dat land hetgeen dan betekent dat
zij het oog kunnen houden op onder
meer de toegang tot de Perzische
Golf.
Het Suezkanaal is wel geopend
maar het is te ondiep voor de su
pertankers die dus, op weg naar
West-Europa of terug, om Afrika
heen moeten blijven varen.
In mei, aldus werd in Washing
ton vernomen, zou een sowjet- dele
gatie samengesteld uit hoge functio
narissen gedurende 10 dagen Mo
zambique hebben bezocht om be
sprekingen te voeren over de voor
naamste havenstad van dat land,
Lourenco Marques.
Ook is vernomen dat er al op
kleine schaal wapenzendingen uit de
Sowjet-Unie in Mozambique zijn
aangekomen. Militaire steun aan
dat land zou ook zijn aangeboden
door Polen en de D.D.R.
Voorts weet men te Washinton
dat in de afgelopen weken delega
ties uit de Sowjet-Unie en de D D.R.
naar Mozambique waren gegaan om
daar de eventuele ontwikkeline van
"projecten" op economisch gebied te
bestuderen.
Volgens de Amerikanen zouden de
Sowjets de haven Van Berbera in
Somalië al sinds 1969 gebruiken.
Door minister van Defensie James
Schlesinger is recentpïilk op een en
ander gewezen terwijl hy een lans
brak voor het uitbreiden van e
faciliteiten van de Amerikaanse vloot
en de luchtmacht op het in de In
dische Oceaan gelegen eiland Dleeo
Garcia. Hij had daartoe van het
Congres extra gelden gevraagd.
