Novembernacht groots
kijkspel vol effecten
VRIJDAG 13 JUNI 1975
VARIA
PAGINA 23
Pools theater in Holland Festival
Scène uit 'Novembernacht'jonge kadetten uit Warschau worden opgewekt tot rebellie tegen de
Russische overheersing
In de dit Jaar niet bijzonder
opwindende toneelsector van het
Holland Festival heeft de komst van
het Stary Theater uit Krakau veel
vergoed. De eerste voorstellingen in
ons land van „Novembernacht"
eergisteren in de Amsterdamse
Stadsschouwburg en gisteren in
Scheveningen bleek en verrassing.
In de eerste plaats door een
toneelstijl, die in Nederland com
pleet verdwenen is, zo die al ooit
echt heeft bestaan: die van de
episch-romantische heroiek zoals die
gekoppeld kan worden aan een
nationaal drama.
Voor Polen is 29 november 1830 een
kardinaal moment in de geschiede
nis geweest, want met een opstand
van jonge officieren toen begon de
Poolse vrijmaking van de invloed
van de tsaar en Rusland. Stanislaw
Wyspianski schreef er in de eerste
Jaren van deze eeuw zijn drama
„Novembernacht" over, een complex
dichterlijk stuk met overigens
veel dramatische gebreken maar
het was wel realistischer dan men
bij het zien zou vermoeden. Immers
Wyspianski werd geïnspireerd door
het park in Warschau waar de
opstand in feite begon en waar
mythologische beelden konden zor
gen voor het kader in de conceptie
van het stuk. Ondanks de vervoe
ring, het pathoos, het patriottisme,
dat zich voelen laat uit de tekst,
heeft ook de schrijver al enige
scepsis ingebouwd met de kern van
de handeling. Tegen de legendevor
ming om een groots moment uit de
Poolse geschiedenis, welke er een is
van vaak onder de voeten gelopen
worden door omringende grootmach
ten. Tot in het heden toe.
De opvoeringspraktijk van „Novem
bernacht" lijkt wat parallel te lopen
met die van „Gijsbreght" bij ons, ook
een min of meer verplicht nummer,
dat met weinig theaterkwaliteiten
/gezegend, doorgaans verstoft mu-
seumwerk oplevert in de enscenerin
gen.
De grote Poolse toneel- en
filmregisseur Andrzej Wajda heeft
de zaken eens met nieuwe moed en
nieuw elan aangepakt. Zijn werk
stuk heeft een ruim onthaal
gevonden en leidde bovendien tot
tournees met het stuk naar het
buitenland, ondanks de bezwaarlijke
taalbarrière en historiefeiten, die
buiten Polen nauwelijks bekend zijn.
Toch blijkt het optreden van het
Stary Theater aan het Holland
Festival zeer waardevol, zeker in een
tijd dat allerwegen naar nieuwe
expressiemogelijkheden voor het
toneel wordt gezocht.
Het zou best kunnen, dat er
vruchtbaar terug te grijpen is naar
de synthese van ouderwetse held
haftigheid. met een felle polsslag in
massascenes tot zeer beleefbaar
kijkwerk gemaakt, en Wajda's
relativering. Tussen de hartstochte
lijke muzikale delen ziet men in de
tsarenzoon en onderkoning van
Polen van grootvorst Konstantijn
een weifelende „held", die zich aan
harde beslissingen wenst te onttrek
ken. Een prachtige met vele nuances
gespeeld dualisme bij Jan Nowicki,
die met de vertolkster van zyn
gravin, de verontruste Joanna, het
spelelement in de voorstelling deed
stralen.
„Novembernacht" werd een veelsoor
tig totaaltheater, rijk aan effecten,
nieuwe en oudere. Met veelvuldige
changementen bij gesloten doek.
zoals men die hier niet meer ziet
ook. De filmman Wajda schrok
kennelijk ook niet terug van het
middel der playback en dat is naar
Nederlandse begrippen wel even
Het is jammer, dat de regisseur niet
naar ons land is gekomen. Hij werd
in Londen opgehouden bij het
kiezen van een filmcast. Men zou
hem graag over zijn niet aflatende
waardevaststelling in het leven,
hebben ondervraagd. Zijh jongste
film „Het beloofde land", eveneens
naar een gegeven van Wyspianski
maar dan met de textielindustrie in
Lodz van rond de eeuwwisseling als
achtergrond, is inmiddels naar
Nederland verkocht en zal dit
najaar te zien zyn. Men kan de
voorstelling vanavond nog gaan zien
in Rotterdam.
PIET RUIVENKAMP
nd. 19.00 en 21.30
Tentoonstellingen
Atelier >rDe Scherf", Nassaula:
Kindermatinee: „AU Baba en de 40
Nachtvoorstelling: „Les Biches" (18
1r.)vrij. en zat. 24.00 uur.
TRIANON: „The longest day", dag. en
zond. 14.00 en 20.00 uur.
REX: „Sexpoezen" (18 jr.).
en 21.15 uur: zonda
21.15
voorstelling
23.30
Annaklinielc
Klasse afdeling
Derde klas:
an 13.00-14.30 i
18.30 tot 20.00 i
kuur van 13.C
.30-19.30 uur.
00-14.00
lui
18.30—19.3
14.00
Knderzaal
woensdagavond Iuitsluitend
.voorstelling: ..Bedgodinnen" (18
ttUKsmuseum van Oudheden (Rapei
burg 28) Werkd. 10 uur voorm.5 ui
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
Ongevallendienst elke dag Acade
misch ziekenhuis behalve
dag 13.00 uur tot woensdag ïa.uu uur
(Dlaconessenhuls) en van vrijdag
13.00 uur tot zaterdag 13.00 uur (Eli-
eleken kunst uit particulier Bezit'
t/m 13 lull
Koordstudio (Oude Rijn 88): Expositie
W van Aggelen
KunstzaaJ Heufl (Hoflaan 7, Was
senaar): expositie Johan van Ingen
(Ivan) en KoJJ Kondo, t/m 21 juni.
Pieierskerkgracht 9: Expositie schilde
rijen van Hanneke BolandDe Boer;
Klas- 6abetb ziekenhuis)
volgende bezoekuren (alleen
Maandag t/m vrijdag:
18.30—18.45 U
Bezoekuren Ziekenhuizen ÏÏSÏÏHii
Dl aconessen h uls
it Middag t»
Avondbi
lopend bezoek wordt toegestaan, kan
de hoofdverpleegkundige hiervoor spe-
St Elisabeth-
Burgers (Burchtsteeg
Leidse bioscopen
LID O: „The Frontpage" (14 Jr.), dag.
14.30. 19.00 en 21.15 uur; zondag: 14.30.
16.45, 19.00 en 21.45 uur.
STUDIO: „You only live twice" (14 jr.)
dag. 14.30, 1900. 21.15 uur: zondag:
14.30, 16.45, 19.00 en 21.15 uur.
LUXOR,,Op herhaling meisjesinter-
JAMERA: „De Slang" (14 Jr.). dag.
Volwassenen dag v 11.15 tot -
18.30—19.00 uur
echtgen.) v 16 tot 16
tot 19 30 uur; Kinderafdeling dag van
15 tot 18.30 uur: 3e klasse: dag van
14 tot 14.14 uur en van 18.30 tot 19.30
uur Kraamafddag van 15 tot 16 uur
en van 1830 tot 19.30 uur; Kinderaf
deling dag van 15 tot 18.30 uur
CCD (hartbewaklng) dag. van 14.18
tot 14.45 uur en van 19 tot 19.30 uur
Intensieve verpleging: dag van 14 tot
14 30 uur en van 1830 tot 19 uur.
Endegeest: dinsdag en vrydag 13
14.30 uur: 's zondags 1112 uur en
1416 uur; eerste klasse: de gehele
Alphen aan den Rijn
Rijnoord: le en 2e klas 11—11.30
13.30—14.15 en 18.30—19.30 u: 3e klas
13.30—14.15 en 18.30—19.30 u Kraam-
afdellng 13.3014.15 uur alleen voor
echtgenoten 1920 u.; Kinderafdeling
1515.30 u. alleen voor ouders 18
18.30 uur
Geluidshinder Schiphol
Klachten over geluidshinder van
vliegverkeer van en naar Schiphol
kunnen dag en aacht worden gemeld
bij het Informatiecentrum Geluids
hinder Schiphol (020175000)
teuws
13 juni 1975
Hojiderd jaar geleden stond
in de krant
In de laatste maanden is
herhaaldelijk gebleken, dat
men de boerinnen in de om
streken van Dantzig alles kan
wijsmaken. In verscheidene
dorpen toch hebben zij de
kinderen met geioeld uit de
scholen gehaald omdat.de
regeering ze aan Rusland had
verkocht en de Russen aan de
grenzen gereed stonden om ze
te halen. Thans heeft zich
een dergelijk geval voorge
daan in de omstreken van
Thorn (ten zuiden van Dant
zigRed.) Daar heette het,
dat de Keizer in een kaart
spel met den Turkschen ge
zant 10.000 Pruisische kinde
ren aan den Sultan had ver
loren en dat deze eene Moor-
sche legermacht had afgezon
den om de kinderen af te ha
len. Tevergeefs trachtten de
onderwijzers de gemoederen
tot bedaren te brengen. De
verbitterde vrouwen venveten
hun, dat zij zich voor 5 thaler
per kind hadden laten om-
koopen om de schooljeugd
aan de vreemdelingen af te
leveren. Opmerkelijk is, dat
deze agitatie zich voordoet
wanneer de mannen wegens
hun arbeid afwezig zijn. Als
de vrouwen door politie of
gendarmerie uiteengedreven
worden, dreigen zij met hun
mannen terug te komen
maar dit gebeurt niet omdat
de mannen zich door deze
dwaze praatjes niet laten me-
desleepen.
Vijftig jaar geleden:
De regeering van de (En-
gelsche) kolonie Kenya, het
voormalige Duitsch-Oost-
Afrika, heeft besloten een
energieken strijd te voeren te
gen den invloed van heksen
meesters en medicijnmannen
onder de inboorlingen, nadat
twee vrouwen haar geloof in
hekserij met den dood had-
den moeten bekopen. Ieder
die zijn "bovennatuurlijke ga
ven" aanwendt op een wijze,
die schade aan lichaam of
geest van een ander toe
brengt, krijgt vijf jaar gevan
genisstraf. Wie de hulp van
een toovenaar inroept om an
deren schade te berokkenen,
wordt gestraft met ten hoog
ste tien jaar.
PANDA EN DE WA-WEI PLANT
5 129 Panda keek Joris Goedbloed na, die om een straat
hoek verdween. Maar toen werd zijn aandacht getrokken door
een vreemde vorm die door de kille ochtendlucht zweefde.
"Wat een grote pluis!" mompelde hij verrast. "Of zou het een
soort insekt zijn?" Hij stond op in zijn autootje om het voor
werp te pakken maar toen hij zijn hand uitstak, verloor hij
Dat maake heel wett lawaai in de slaperige straat dat valt
te begrijpen. En niet alle omwonenden vonden dat prettig. Hier
en daar werden ramen geopend en daaruit gooiden boze lieden
allerlei voorwerpen naar Panda. Hij besloot dan ook om zo snel
mogelijk uit de buurt te komen.
De
strijd
om de
Incascliat
VEGETARISCHE
MAALTIJDSOEP
Week 200 g spliterwten
1 uur in water en zet ze
op met 21 water, blaadje
laurier, snufje tijm, stuk
je folie en 2 schoonge-
krabde peterselie wortels.
Voeg na 30 min koken
500 g in kleine stukjes
gesneden aardappelen toe
en wat zout en laat erw
ten en aardappelen goed
gaar koken in totaal on
geveer 90 min. Fruit intus
sen een gesnipperde ui in
50 g boter licht goudgeel
en laat dan een ragfijn
gesnipperde prei meesto-
ven, met een deksel op
de pan.
Voeg na 15 min 100 g
droge rauwe rijstkorrels
toe en laat die even heel
zachtjes bakken. Neem
hiervoor liefst zilvervlies
rijst. Giet er het kook
vocht van de erwten en
aardappelen by en laat
de rijst zo in ongeveer
25 min gaar koken. Wrijf
erwten en aardappelen
door een zeef en roer
deze puree door de soep.
Verwijder de peterseliewo
tels. Strooi er versgehak
te peterselie over.
WINA BORN
FRED BASSET
AHAZELFEXPRESSIE. DAT 16 GOED. EEN TEKEN
VAN CREATIEVE GEEST EN AL DAL SOORT DIU6BU)
De
Generaal
en
„De
Tijdmachine'
Copyright:
Oberon/Haarlem.
Tekenaar: Peter de Smet
Ameland 11 te Eastham
i 10 te Cardon
Malta nr Ga-
Sta- Lelderkerk 11 146 z Canarlsche ell
nr Hamburg
ïgeles Lepton 11 v Slmonstown nr Singapo-
Meerdrecht 11 175 o Natal nr Corpus
KLEINE VAART
Cornelia B-l 12 dw Kp Bon nr Tripoll
Es80 Nederland 11
Pulgur 21 te Curasao
Toltec 11 v Halifax nr Cristobal
Walcheren 12 te Tilbury
Westerkerk 11 te Llssab«
Willemskerk 11 450 nno
Singapore
Zarla 13 te Port Portin t
Zulderkerk 11 1000
grote vaart
Gulf Italian 11 1200 z Azoren
r nr Port Gulf Swede 11 130 n Flnisterre nr
Le Ha- Hollandsburcht 11 165 w Per+h
Acteon 11 te Bangkok
Alcor 12 v Rotterdam nr Vltorla
Algol 11 te Rlo de Janeiro
Neptunus 16 v Rotterdam nr Antwer-
Steenkerk 11 v Bahrain nr Doha
Straat Honshu 12 te Tamatave verw
Straat Johore pass 11 Flores nr Syd-
r Gibraltar.
SLEEPBEDRIJF
Rode Zee 11 v Rotterdam nr Bro
