Alma Gardeslen blijkt een
geboren
actrice
BBC moet Sinatra schadevergoeding betalen yandaapTT.
toegelicht
...en gisteren
Comité zendtijd
voor Surinamers
en Antillianen
Surinaamse speelt hoofdrol in Klaverweide9
't Karrewiel
Anttleu/-
at*.
TV morgen]
w
Qm 30 Qp weg
DONDERDAG 15 MEI 1975
ren onthuld bij ztfn aankomst in
Londen waar hij een concert zal
geven.
LONDEN De BBC moet Frank
Sinatra een "aanzienlijke" schade
vergoeding betalen voor een tele
visieprogramma in 1972 waarin
was gesuggereerd dat de Ameri- Sinatra's advocaat Robert Alexander
kaanse zanger contacten had bij zei dat in het programma was ge-
de Mafia. Dit heeft Sinatra giste- suggereerd dat zijn cliënt zijn rol
i de film "From here to eternity"
(waarvoor hij een Oscar kreeg) te
danken had aan Mafia-imVloed en
dat hij niet voor een commissie
van het Huis van Afgevaardigden
over georganiseerde misdaad was
versohenen om de Mafia een ple
zier te doen.
De BBC bood excuses aan en ver
klaarde dat de suggesties 'geheel
ongegrond" waren.
Het is niet bekend welk bedrag Si
natra krijgt.
Filmer Jan Vrijman ontdekte de meest kleurrijke actrice/
zangeres van Nederland. Voor de op donderdag 12 juni uit te
zenden aflevering van VARA's "Klaverweide", dit keer het
door André Kuyten geschreven verhaal 'Niet onder de sneeuw',
had Vrijman een Surinaamse hoofdrolspeelster nodig. Via via
belandde hij bij Alma Gardeslen, al bijna elf jaar inwoonster
van Den Haag, die voor de Surinaamse tv al twee films en een
One Woman Show in de Hilversumse studio's maakte.
De levenswandel van Alma Gardes- naar Nederland destijds: "Ik zei
len moeder van zes al volwassen tegen mezelf: Alma, je moet je het
kinderen is een verhaal apart. De slechtste voorstellen. Het is kouder
naar buitenuit aanstekelijk vrolijke dan een ijskast". Spijt van de stap
vrouw is nu haar kinderen bijna heeft ze niet. Er is wel heimwee
allemaal de deur uit zijn eindelijk naar Suriname Zij: "Ik hou me hier
toe aan haar wensdroom: acteren aan de regels, de normen die
en zingen. Ondanks haar leeftijd voorgeschreven zijn, maar ik ken
ic hiinn 7Psti2 zit mijn afkomst, het land waar ik
er spirit genoeg in het lijf van zoveel van hou en dat Ik nooit zal
Alma. De actieve vrouw acteert niet verloochenen".
«lleen op verzoek, ze studeert ook Ajma Gardeslen, die werkte als tolk,
Tjog Bel Onto, taalbeheersing en ambtenaresse en secretaresse, wil
Duits, zingt in het opera- en geen politieke uitspraken doen. 'Van
«perettekoor Bel Canto van Hans politiek heb ik geen kaas gegeten. Ik
Braun en vindt daarnaast nog tijd hou me bezig met acteren en zingen,
eowel gedichten als haar zeer fraaie Ook zou ik terug naar Suriname
Rledij kottamissie en variaties kunnen gaan. Nu is het nog zo dat
daarop te maken Met haar jk dan het brood uit een anders
exotische gewaden sleepte ze al vele mond stoot. Onafhankelijkheid?
prijzen in de wacht op markten als oke, want het kan toch niet
tóe Pasar Malam en feesten als het slechter worden. Het is niet voor
Carnaval do Rio. Daarnaast be- niets dat die mensen uit een zonnig
«gehikt Alma Gardeslen over tiental- land weggaan. Nog vaak sterf ik
len gezichten^ Indiaans, Spaans en echter wel van de heimwee naar
Mexicaans bloed: het lijkt allemaal mijn jeugd in Suriname. Die is met
door haar aderen te stromen. geen pen te beschrijven. De vrijheid.
Van die ele gezichten maakte de vrolijkheid en het gevoel van
regisseur Vrijman dankbaar gebruik, rijkdom door het bezit van een cent".
Jan Vrijman na de opnamen, die in Alma Gardeslen op haar praatstoel:
november en december vorig jaar in emotioneel en erg veel warmte Andre Kuyten omdat hij, die nog
de Bijlmer, op Schiphol en in de uitstralend. Een vrouw die echter nooit in Suriname is geweest, toch
studio zijn gemaakt, tegen Alma wel weet wat ze wil en er desnoods erg goe(j de sfeer en de cultuur
Gardeslen: Je bent een geboren keihard voor wil vechten. Het heeft weten over te brengen,
actrice. Zoals je erop staat, lijk je optreden in 'Klaverweide' geeft erg Regisseur Jan Vrijman omschrijft ze
wel een koningin. Dergelijke uit- veel nieuwe moed. als een schat van een man, nooit
spraken versterken haar mening dat n-n-. nerveus en steeds hulpvaardig,
het echt nog niet te laat is om het MACH 1 ICj Wat voor een verhaal staat de
NEDERLAND I
18.45 Paulus de boskabouter (NOS)
18.55 Journaal (NOS)
19.05 Horen, zien, zwijgen (VARA)
19.25 Julia en haar nachtpapa (VARA)
20.00 Journaal (NOS)
20.20 Achter het nieuws (VARA)
20.35 Klaverweide (VARA)
21.25 De ombudsman (VARA)
21.50 Ronnie Corbett: klein maar dapper (VARA)
22.15 Achter het nieuws (VARA)
22.50 Den Haag vandaag (NOS)
23.05 Journaal (NOS)
23.15 Samenvatting FC Twente—FC Den Haag (NOS)
NEDERLAND II
18.15 Grands Savants (Teleac)
18.45 Paulus de boskabouter (NOS)1
18.55 Journaal (NOS)
19.05 Geen woorden maar daden (AVRO)
20.00 Journaal (NOS)
20.21 The Osmonds (AVRO)
21.10 Entre Nous (AVRO)
21.20 Amsterdam 700 (AVRO)
22.35 Ronduit gezegd (AVRO)
22.40 Kunstgrepen, een programma c
maken (AVRO)
23.05 Journaal (NOS)
•kThe Osmonds geven zaterdagavond een concert «J;
sportpaleis Ahoy in Rotterdam. Fans van The Osmonds
kunnen hun favoriete groep echter vanavond
Nederland II) al op het tv-scherm zien. De AVRO zendt
namelijk een programma rond de Osmonds uit die kort
geleden in Amerika is gemaakt. In deze show zullen o.m te
horen zijn liedjes als We want the Osmonds, Music Makin,
The girl I love, I can't get next to you Movin On Hello
to everyone, Moon River, The way we were He is life, Feel
Makin' love, Paper Roses, You are the sunshine of my life,
I aot the music in me en Love me for a reason.
Inde serie tv-spelen die de AVRO onder de titel Amster
dam 700" uitzendt staat vanavond om 20.21 uur via Neder
land II "De Rode Luitenantgeprogrammeerd. Mies Bou-
hups schreef dit deel, waarin het jaar 1914 wordt behan
deld. In die tijd was het socialisme in opkomst. Dat bete
kende voor Martinus de soon van een welgesteld zakenman
een moeilijk tijd. Martinus Persijn, verliefd op Klazien, het
dienstmeisje van zijn ouders probeerde de problemen van
"het gewone volk" te doorgronden. Hij stuitte daarbij op
ondoordringbaar wantrouwen.
Alma Gardeslen: op weg
euw" raakt ze niet uitgepraat. Het
machtig. Voor iedereen, grimeur
toneelmeester incluis, is een goed
woord weggelegd. Ze roemt schrijver
geluk voor de camera en op de
planken te proberen. Zij: "Je moet
het allemaal zelf doen. Mislukt iets,
dan probeer je wat anders. Er is een
grote aanpassing voor nodig".
Die aanpassing had Alma, die zes
talen spreekt, ook nodig toen ze
bijna elf jaar geleden naar Neder
land kwam. In haar One Woman
Show voor de Surinaamse tv
vertelde en zong ze met begeleiding
van Max Woiski jr. hierover.
Zij: "Toen ik pas hier was. hadden
we een gezellig avondje. Plotseling
gingen de buren kloppen. In
Suriname betekent dat: mag ik ook
komen. Ik klop terug ten teken dat
het goed was. Dat ging zo een paar
keer door. Plotseling komt de politie
op bezoek. Er was geklaagd.
Burengerucht. Gelukkig had de
politie begrip voor de situatie"
Een andere bekentenis in de show
voor Suriname: "Ik gine naar
Nederland omdat ik geimponeerd
was door het liedje 'Vogeltje tik aan
mijn raam tik tik tik'. Zoiets kende
Je niet. Thuis vlogen alle vogels in
)iet rond'.
Daarbij komen dan nog eens de
"pedagogische" waarschuwingen van
de schooljuf in de trant van: Als je
0e best niet doet, mag je niet naar
Nederland, Almaatje" en het ideaal
beeld lijkt compleet.
Alma Gardeslen, die ondanks het
feit dat ze 21 jaar op Curacao
verbleef toch in hart en nieren
Surinaamse blijft, over haar vertrek
Over de aflevering 'Niet onder de kijker te wachten?
nieuwe carrière
Ik ben een Surinaamse vrouw die
met haar vijf kinderen in Klaver
weide woont. Het lukt me om het te
rooien. Mijn oude moeder komt over
naar Nederland. In de flat zegent ze
de grond met bier, een Creoolse
gewoonte om de grond, die ons op
moeten nemen en waarvoor we goed
moeten zijn, te groeten. De volgende
dag wordt voor moeder een groot
feest gehouden. Daar zing en dans
ik met de band van Lieve Hugo.
Plotseling gaat de vreugde over in
een geweldige verstijving: moeder is
dood, ze kon de emoties niet meer
verdragen. Daaruït blijkt dan weer
dat je geen oude bomen moet
verplanten.'
"Moeder wordt opgebaard in de flat.
De rouw is helemaal op z'n
Surinaams: ik draag een witte
hoofddoek, er worden traditionele
liederen gezongen en de kripsi
begrafenisondernemer komt op
bezoek. Dan blijkt dat er geen geld
in huis is. Mijn jongste zoon heeft
dat even geleend. Moeder wil niet
onder sneeuw begraven worden,
zodat ze uiteindelijk, wanneer de
problemen met het geld na veel
geharrewar goed komen, toch naar
Suriname wordt vervoerd'.
In "Niet onder de sneeuw' komen nog
andere verwikkelingen voor: met de
kinderen om een verloving en meer
huiselijke problemen.
DISCRIMINATIE
Een vry authentieke kijk dus in de
keuken van een Surinaams gezin.
Komen de moeilijkheden eniger
lei vorm van discriminatie rond
de integratie van Surinaamse
mensen in Nederland ook ter
sprake?
Alma: 'Ja zeker. In het begin is er
in Klaverweide een vergadering over
die Surinamers in de wijk. Er blijkt
een man erg op tegen. Op het eind
gaat men wel inzien dat het
allemaal best meevalt en laat men
die ene man vallen. Wanneer ik die
discriminatie persoonlijk ontmoet,
denk ik: mens heb je niks beters te
doen om je over een huidskleur op
te winden. Er bestaat een mooi
Surinaams spreekwoord: Mama bere
na ningri sipie a de tjari boen
nanga ogri. Dat wil zoveel
betekenen als: een moederbuik is
net als 'n groot schip die brengt
goed en kwaad voort. En dat is
overal ter wereld zo'.
ADVERTENTIE
hotel-cafe-restauhani
èTffiNSTRAATS5/LEIDEN/ SPS09
Op aanvraag zendanwjugre^i
In Amsterdam is het Comité voor
Zendtijd voor Surinamers en Antil
lianen Cozesa) opgericht. Het co
mité stelt zich ten doel radio- en tv-
zendtijd voor de Surinamers en An
tillianen te verkrijgen. Men vindt dat
"hoewel er al enkele programma's
onder de redactie van de NOS op tv
en radio worden uitgezonden, die
voor Surinamers en Antillianen be
stemd heten te zijn, zij zich in deze
programma's niet herkennen". Naar
Keetje Tippel
naar Moskou
DEN HAAG Op voorstel van de
Sow jet russische autoriteiten heeft
het ministerie van CRM de film
'Keetje Tippel" aangemeld voor het
filmfestival van Moskou, dat van 10
tot 23 juli 1975 zal worden gehouden.
De film is geproduceerd door Rob
Houwer en geregisseerd door Paul
Verhoeven.
Op voorstel van het ministerie
heeft de leiding van het filmfesti
val van Berlijn de film "Zwaarmoe
dige verhalen voor bij de centrale
verwarming" uitgenodigd voor deel
neming aan het festival, dat van 27
juni tot 8 jula 1975 zal worden ge
houden.
De film Js gebaseerd op het gelijkna
mige boek van Heere Heeresma en
bestaat uit 4 korte films, geregisseerd
door respectievelijk Bas van der
Lecq, Guido Pieters, Ernie Damen en
Nouchka van Brakel.
de mening van het comité moeten de
uitzendingen worden samengesteld
door Surinamers en Antillianen "die
immers de cultuur van hun landge
noten het best begrijpen". Het comi
té ziet dit als een dringende nood
zaak voor een goed programma.
In verband met het feit dat ae
tweede trekking van de staatsloterij
wegens de pinksterdagen niet op
maandag 19 maar op dinsdag 20 mei
a.s. wordt gehouden, zal de NOS-te-
levisie op die dag de uitzending van
de cijfers 's avonds om 23.00 uur via
Nederland 1 op het scherm brengen.
DONDERDAG 15 MEI
Hilversum I
18.00 (S) Tijd vrij voor muziek in
vrije tijd. 18.30 Nieuws. 18.41 Wereld
bekende muzikale Romantiek. 23.55-
24.00 Nieuws.
Hilversum II
17.55 Mededelingen. 18.00 Nieuws. 18.1
Radiojournaal. P.P.: 18.20 Uitzending
van de Anti Revolutionaire Partij.
IKOR: 18.30 Kleur: informatie en
„U bant er toch nog wel, hè?", vroeg
Koen Verhoeff enkele minuten voor
het einde van de Europa-Cupfinale
voor bekerwinnaars tussen Dynamo
Kiev en Ferencvaros. De stand was
30, de Russen waren onthutsend
superieur, het was dus allerminst
een spannende wedstrijd. De vraag
van Koen Verhoeff was daarom niet
geheel onbegrijpelijk, maar toch
overbaddg. Want waar zouden we
anders zijn? Op het andere net, bij
de EO?
Ik noteerde nog een belangwekkende
uitspraak van Koen Verhoeff, ik
neem althans aan dat die van hem
was, ook al werd hij zo zachtjes
uitgesproken dat de microfoon het
nauwelijks van Bazel naar Neder
land kon overseinen. „Hou dlie
handen toch weg, joh", hoorde ik
zeggen. Ontuchtige handelingen in
het commentatorhokje door een
onhoorbare derde, of een welge
meende raad aan de Russen die bij
een vrije schop van de Hongaren
het gebruikelijke muurtje opricht
ten, waarbij zij het advies van de
clubarts opvolgden door beide
handen als een beschermend schild
voor hun (piep. piep, piep) te
houden?
Zo'n wedstrijd tussen Hongaren en
Oekrainers in een Zwitserse stad is
eigenlijk een onwezenlijke gebeurte
nis, want wie wil daar naar komen
kijken als het toch ook op de TV
komt? Hongaren en Russen natuur
lijk, maar die mogen alleen maar
met mondjesmaat de grens over, en
dan nog op voorwaarde dat een
naast familielid (een echtgenote,
kinderen) thuisblijft. Het heeft tot
aan het afscheid van trainer Stefan
Kovacs bij Ajax geduurd voordat
zowel zijn vrouw als zijn kinderen
gelijktijdig Roemenie uit mochten
voor een bezoek aan Nederland. Tot
dan toe was er altijd eentje in
onderpand vastgehouden.
Wat dat aspect van de wedstrijd
betreft, kregen we te weinig
informatie van Koen Verhoeff.
Waren er Russische en Hongaarse
supporters? Kwamen die Hongaarse
supporters uit Hongarije, of waren
het vluchtelingen van 1956, die nog
even hun hart kwamen ophalen aan
het betere Hongaarse voetbal dat zij
gekend hadden van Honved en
Puskas en Hidegkuti? En hoeveel
Russische supporters waren er?
Kwamen die voornamelijk uit de
Oekrainse hoofdstad Kiev, of toch
weer gewoon uit het meer betrouw
bare Moskou? Verhoeff vertelde wel,
dat de Russen weinig toegankelijk
waren geweest voor de pers, maar er
moet toch meer te melden zijn
geweest, dan deze ene mededeling.
Genoeg over voetbal, ik ga over op
Nader bekeken van de EO.
Meindert Leerling imtervitewde daar
in Stuart Harverson, die zijn 140
Zuidvietnamese weeskinderen had
moeten achterlaten. Hij had ze de
laatste weken nog extra bijbelonder
richt gegeven, maar de verovering
van Da Nang was toch vlugger
geschied dan hij verwacht had.
Theo van der Weelen, die zendeling
was in Thailand, zag toch nog een
lichtpuntje, want dank zij de Rode
Khmer stromen de christenen nu
alle richtingen uit en kunnen zij het
evangelie verkondigen.
Iemand van de Evangelische Lu
therse Kerk in Estland vertelde
daarna over de vervolging waaraan
de kerken in de Baltische staten
onderhevig zijn en somde het aantal -
martelaren van zijn kerk in de
verschillende perioden op. Eerst
geloof ik vijf, toen veertig, later nog
eens 105, zonder dat overigens
duidelijk werd wat er met hen
gebeurd was. De volgende vraag van
de interviewer was toen: „Is
christen-zijn gevaarlijk in de
Baltische staten?".
Vervolgens besteedde Nader bekeken
aandacht aan een minderheidsgroep
in Nederland, die het moeilijk heeft:
de eendenhouderij in Harderwijk. Ik
weet kennelijk niet alles, want de
ons getoonde slachteenden zou ik.
als ze voorbij waggelden, ongetwij
feld voor ganzen hebben versleten.
De eendenhouderij heeft het mo
menteel moeilijk. Toch intrigeerde
mij opeens iets anders, toen ik zag
hoe de eendeeieren in broedmachi
nes worden uitgebroed en de
kuikens weinig zachtzinnig worden
behandeld en bovendien op kwaliteit
worden uitgeselecteerd. Is een zo
tegennatuurlijke manier van leven
voortbrengen en weer leven afschaf
fen, eigenlijk niet strijdig met de
EO-beginselen, die blijkens de
EO-filmpjes altijd parallel lopen
met het wonder der natuur,
ontluikende bloemen, broedende
ooievaars en dergelijke? Als buiten
staander vraag je Je zoiets dan
opeens af.
NICO SCHEEPMAKER
het land 12.26 zoekplaten
Wen wc i O Al .„«rT
DUITSE TV
Mededelingen. 12.30 Nieuws. 12.41 Echo
13.00 Raden maar). 14.00 Lieven en
Leven, serie uitzendingen over mensen
Donderdag 15
Duisland I
(K) Journaal.
(K) Kinderprog.
1755—1;
programma: NDR: 9.3010.00 (K) Se-
samstrasse. 18.00 (K) Kulturspiegel-
Magazln. 18.30 (K) Aktualiteiten 18.45
(K) Zandmannetje. 18.55 (K) Nord-
schau-Magazin. 19.26 (K) Unter einem
Dach, tv-serie. 19.59 Programmaover
zicht. WDR: 8.05—12.15 (K) Schoolte
levisie. (9.30—10.00 (K) Sesamstrasse)
18.05 (K) Dr. med. Marcus Welby tv-
serie. 18.40 Aktualiteiten. 19.20 (K) Dr.
med. Marcus Welby. tv-serie). 20.00
(K) Journaal en weerbericht. 20.15
(K) Wetenschappelijk magazine. 21.00
<K) Eisatz in Manhattan, politieserie.
21.45 (K) Kontraste. 22.30—22.50 (KI
Journaal, kommentaar en
Duitsland II 17.00 (I
17.10 (K) Tekenfilmserie.
Nederland I
NOS/NOT: 10.45-11.10 (K) School-
NOS
boskabouter 18.55
19.05 (K) AVRO
(S) Jolian
(S) Jeugd
AVRO: SS Nws.
20.10 Inleiding
nst wordt doorgepraat. 22.50
(S) Vanavond laat nieuws. 23.20 Ra-
diojournaal^23.25 (S) Jazz Spectrum.
NOS: 18.03 De vakaturebank. 18.10
Joost mag niet eten. TROS: 19.02 (S)
Poster: de geschiedenis van de popmu
ziek. Deel 24. 20.02 Ferry Maat s Soul
(S) Sesjun: Jazz en
S ^Interlokaal op
derspelen. 17.30 NiWws.~~17.32 Echo*]
gazlne.
Hilversum II
AVRO: 7.00 Nieuws. 7.11 Ochtend
gymnastiek. 7.20 (S) Dag met een
gaatje om om 8.00 Nieuws en om 8.11
Radiojournaal. 9.00 Schoolradio. NOS:
9.20 Wat heeft dat kind?: pedagogi-
9.35 Waterstï
Hitparade. NOS: 20.00 (K) blues. 22.02 (S) De Hugo
gelukkig
NOS: 23.50-23.55 (K) Journaal.
Nederland II
TELEAC: 18.15 (K) Duits - herh.
8.45 (K) Paulus de
de Nederlandse top-10.
en kwiswijs. 23.02 <S) Jazz-Sir: Jazz.
1.02 De Nachtwacht. EO: 5.02 (S) Old
Time Religion: Blue grass gospelmu-
slc. 5.30 (K) Matinata: muziek voor
de vroege ochtend.
VRIJDAG 16 MEI
Hilversum I
KRO: 7.00 Nieuws. 7.02 Het levende
sche
Toeri
binnen- en buitenland.
(S) Voor de kleuters. 10.10
vitaminen: populair verzoekplatenpro-
gramma in mono en stereo. (11.00 Nws.,
11.03-11.05 Radiojournaal). 11.30 (S)
Knipperlicht: verkeersmagazine. 11.55
Beursberichten. 12.00 (S) De platen -
10.00
(gr.).
12.55 Radiojournaal. VPRO: 13.00
13.11 Vandaag dit. morgen dat. 13.25
Programma-overzicht. 13.30 Interview
14.00 Muziek: De wereld van muziek
en geluid op zijn kop of andersom.
15.30 Permanent Wave. 16.00 Nieuws.
16.03 Vandaag dit. morgen dat. 16.05
naai. 19.30 (K) Spelprogramma. 21.00
(K) Journaal. 21.15 (K) Kontrovers.
12.00 (K) Reportage. 22.30 (K) Jour-
vaarlijk?, dlerenprogramma. NOS: 2
(K) Journaal. TROS: 20.21 (K) 1
counterfeit traitor, speelfilm. 2
23.35 Interview
wonderlijke letter M: een programma Welingelichte kringen
voor Het Hollandsche Huishouden. 9.40 debatprogramma.
9-03 (S) De iniitiMUMit
