Dynamo heerst
in lauw cupduel
KLEIN PROFIEL VAN
SCHAKER J. TIMMAN
Leidse schakers kunnen
tegen computer spelen
Eerste Russische ploeg die Europese beker wint (3-0)
DONDERDAG 15 MEI 1975
8BBSB
PAGINA 13
BAZEL Voor de eerste maal in de geschiedenis van het Europese bekervoetbal heeft een
Russische ploeg een cupfinale gewonnen. Gisteravond zegevierde Dynamo Kiew in het met ruim
10.000 toeschouwers matig bezette Sankt Jakob stadion in Bazel met 30 in de eindstrijd van
het toernooi om de beker voor bekerwinnaars over Ferencvaros. Het was een sfeerloos duel,
waarin de Russen heer en meester waren. Al in de eerste helft moesten de ongeveer duizend
Hongaarse supporters op de tribunes toegeven dat hun wat hulpeloos spelende jeugdige land
genoten in het veld volledig kansloos waren. Uitblinkers in het door bondscoach Valeri Loba-
novski getrainde Dynamo Kiew waren Onisjenko (twee doelpunten) en Blosjin (één treffer).
De 26-jarige Boris OnisJ'enko was
i ln de eerste helft de grote man bij
j Dynamo Kiew. Met twee fraaie
doelpunten zette hij zijm cltob, düe
toch met de aanvankelijk nog als ge-
blesseerd opgegeven Blosjin ver
scheen, in feite al voor de. rust op
winst. In de 18de minuut versloeg hij
de Hongaarse aanvoerder-doelman
Geczi met een hard, diagonaal
schot en zeven minuten voor het
pauze-signaal van de Schotse arbi-
Sterke sprint
juniore Barry
van Haarlem
LISSE De atletiek-instuif die de
vereniging De Spartaan gisteravond
in Lisse organiseerde gaf, ondanks
.een gering deelname, vele goede
prestaties te zien. De uitstekende
weersomstandigheden en de pri
ma conditie van de baan zullen daar
wel niet vreemd aan zijn geweest. Op
merkelijk sterk was het sprinten van
Barry van Haarlem (AV Holland),
die de 100m. bij de meisjes B met
overmacht won in 12.8 sec. Twee
Spartaan-junioren blonken uit op de
middenafstand: Leo Walraven liep
de 800m jongens B in 2.05.2 terwijl A
junior Paul Grimbergen vrijwel in
z n eentje naar 4.12.1 op de 1500m
liep. Op de 5000m grepen enkele at
leten de gelegenheid aan om persoon
lijke records te lopen: Louis van
Tright (Spartaan) 15.57.8, Hans
Langeveld (Spartaan) 16.04.4 en Ni
co Volker (AV Holland) 16.09.0. Een
behoorlijke tijd op de 200m bij de
heren liet Kees Justus Vogel (AAV
36 Alphen) klokken: 23.0 sec.
Enkele andere uitslagen: HEREN:
DISCUS: Jan van Heek (Spartaan)
38.38; VER: Kees J. Vogel (AAV'36)
6 40; DAMES: HOOG: Marjan
Bruinsma (AV Leiden) 1.60, Ma
rian Langezaal (Spartaan) 1.60; VER
Francien Bakker (Spartaan) 5.12;
DISCUS: Paula Kortekaas (Spar
taan) 34.82; JONGENS: 200A: Piet
Walraven (Spartaan) 24.2; 800B:,
Dick Jan Veeger (Spartaan) 2.08.8
KOGEL B: Bert Mens (Spartaan)
32 12; MEISJES: KOGEL B: Cunie
de Nie (Spartaan) 10.09.
ter Davidson verraste hij Geczi met
een afstandsschot waarbij de bal bo
ven de te laat reagerende Hongaar
se goalie pal onder de lat in het net
verdween (20).
De voorsprong van de Russen was
bepaald niet geflatteerd te noemen.
De bedwingers van PSV zonder de
geschorste Weremejew, die in Eind
hoven uit het veld werd gestuwd
drongen Ferencvaros volledig hun
wil op. De badibehandeHinig was intel
ligenter, er zat meer snelheid in de
acties en de schoten bezaten meer
kracht. In de eerste tien minuten
had Dynamo al vijf hoekschoppen
geforceerd, die telkens wel gevaar
opleverden, maar de Hongaarse ach
terhoede kon met moeite nog over
eind blijven. Na de openingstreffer
van Onisjenko bleef Dynamo het
duel volledig beheersen. De Honga
ren konden slechts zelden iets terug
doen en drongen nauwelijks door tot
de omgeving van de Russische doel
man Roedakow. Pas na de tweede
treffer van Onisjenko kwam Ferenc
varos in de slotfase van de eerste
helft nog even opzetten. Roedakow
reageerde zwak op een schot van
Mate en gaf een hoekschop weg.
Met een tweede hoekschop ebde het
tegenoffensiefje van de Hongaren
echter weer weg.
Stormachtig
In de tweede periode kwam de
overwinning van de Russen geen
moment in gevaar. Ook niet nadat
in de 60ste minuut de hinkende Nyi-
lasi werd vervangen door Ohnhaus.
Integendeel. Dynamo ontwikkelde
een stormachtig offensief, waarbij
Geczi. talrijke schoten te verwerken
kreeg. Na schitterend werk van de
virtuoze Onisjenko schoot Boerjak
in de handen van de Hongaarse
doelman en ook de kopbal van aan
voerder Kolotow had geen succes. In
de 67ste minuut wist Blosjin wel de
Russische voorsprong te vergroten.
Hij omspeelde eerst Pataki en ver
volgens Geczi en schoot beheerst in.
De toesnellende Medyesi kon de bal
alleen nog maar een extra tikje ge
ven (3—0).
Er kon Dynamo Kiew niets meer
gebeuren. Dat begrepen de Hongaren
ook, die de wedstrijd berustend uit
speelden. De Russen konden naar
hartelust combineren en kregen nog
verscheidene kansen maar deze
werden niet benut. Na het laatste
fluitsignaal van Davidson, die acht
minuten voor het einde weigerde een
strafschop toe te kennen toen Oni
sjenko werd geblokkeerd, konden de
Russen elkaar volgens typisch Oost-
Europees gebruik omhelzen. Na een
lange weg (via CSKA Sofia, Ein-
tracht Frankfort, Bursaspor. PSV en
nu dus Ferencvaros) mocht aan
voerder Kolotow de beker in ont
vangst nemen.
Maandagmiddag in de Breestraat
LEIDEN In het kader van de
activiteiten rond het eeuwfeest
van de Leidse universiteit verzorgt
de Leidse schaakbond maandag
middag (tweede pinksterdag) een
schaakmarathon aan honderd
borden in de Breestraat. De mo
gelijkheid bestaat dan om tegen
een computer te schaken. Deze
computer, die door De Control
Data Corporation in Rijswijk ter
beschikking wordt gesteld,zal door
middel van een telefoonaanslui
ting met Rijswijk worden verbon
den. Deze verbinding geschiedt
door een of meer terminals, die
in de Breestraat en bij slecht weer
binnenshuis worden opgesteld. De
computer, waarin het schaakpro
gramma is opgenomen, is van het
type Cyber 73, welke dank zij zijn
grote snelheid de goedkoopste is
in "timesharing" een vorm van
tijdhuur van de computer. De ver
werkings-snelheid van deze com
puter bedraagt 15 miljoen in-
struoties per seconde. Deze com
puter heeft bovendien een rand-
geheugen van maar liefst een
miljard tekens en kan bijvoor
beeld op hetzelfde moment tegen
512 verschillende personen scha
ken zonder dat van dezelfde zet
ten sprake behoeft te zijn. Top-
spelers uit de Leidse regio zullen
via demonstratieborden iedereen
op de hoogte houden van de ont
wikkelingen op het schaakbord.
Het schaakprogramma is van het
type Chess 3.5 met een geschatte
Elo-rating van 1600. Dit betekent
dat een gemiddeld clubspeler het
tegen de computer kan opnemen.
Na de schaakmarathon kan
kennis worden gemaakt met het
'Go-spel', een denksport uit Ja
pan. Maandagavond is de Leidse
Go Club (opgericht in 1968) yan
zeven uur tot half negen aanwezig
in een kraam in de Breestraat.
Het wordt gespeeld met witte en
zwarte "stenen", meestal gemaakt
van glas. Deze stenen worden ge
plaatst op een bord met negentien
horizontale en negentien vertikale
lijnen. De spelers beginnen op een
leeg bord. Zwart begint door een
steen op een volkomen vrij te kie
zen kruispunt van twee lijnen te
zetten. Stenen, die op het bord
staan worden niet meer verscho
ven. Ze komen alleen van hun
plaats als ze worden geslagen. Dat
"slaan" gebeurt door omsingeling.
Is een steen aan alle zijden om
singeld dan mag die van bet bord
worden genomen. Aan het eind
van de party geldt dat iedere on
bezette fngesloten plaats op het
bord één punt oplevert. Boven
dien tellen alle geslagen stenen
voor één punt. Wie de meeste
punten heeft is winnaar.
Opnieuw winst
basketbalteam
de ban
van
Bella
Belly
Topsporters
"Natuurlijk zijn schakers topsporters,
al werken we niet met gewichten en
zo. De schaakbond heeft er wel eens
op aangedrongen dat het Olympia
deteam op Papendal aan conditie
training zou gaan doen, maar daar
is uiteraard niets van terecht
gekomen. Wat wil je, als je die
schakers in Nederland ziet; zo'n
Donner, zo'n Ree, zo'n Hartoch.
Ha ha!"
Geen door onthouding gekenmerkt
regime dus. Maar men zal zich toch
een bepaald dagschema moeten
aanmeten teneinde aan de top te
kunnen blijven meedraaien?
„Ik kan dat niet. Ik weet wel dat
Botwinnik het deed, zo van: 's
morgens een paar uur schaken, 's
middags wat zwemmen en zo. Ik
heb dat niet. Wel sta ik nu dus om
een uur of negen op. Wat doe je?
Jeugd van VTL
naar Duitsland
LEIDEN De Jeugd van VTL
gaat ook dit jaar weer naar Duits
land. De jonge Leidse voetballers
zullen vier dagen té gast zijn bij
de T.S.V. Laufdorf in Hessen. Hoog
tepunt van de zaterdag is voor de
VTL-jeugd, die vrijdagmorgen ver
trekt, het by wonen van de voet
bal-interland West Duitsland - Ne
derland in Frankfurt. Zondag wordt
dan deelgenomen aan een internatio
naal jeugdtoernooi, met afsluitend
een beat-feest; op Tweede Pinkster
dag om 14.00 uur wordt de terug
reis aanvaard. De aankomst op het
sportcomplex de Vliet is rond 21.00
uur gepland.
Onisjenko links achter de Hongaarse verdediger Martosscoort het eerste Russische doelpunt.
Ferencvaros-doelman Geczi is kansloos.
HAGEN Het Nederlandse bas
ketbalteam heeft ook zijn derde wed
strijd in het toernooi om het Euro
pees B-kampioenschap gewonnen.
Het is tegen Zwitserland een goede
training geworden voor de ontmoe
ting tegen Roemenië van vrijdag.
Een training meer niet. want de
Zwitserse ploeg kent slechts één spe
ler van redelijke klasse. Dat is da
lange Albert Betschart. die 23 punten
tiet noteren en daarmee bijna do
helft van het Zwitserse totaal voor
zijn rekening nam. dat bleef steken
op 48. terwijl Nederland 93 haalde
De stand aan de kop van groep B
luidt nu:
1. Nederland 3 3 0 6 307-177
2. Roemenië 3 3 0 6 275-167
3. Zwitserland 3 1 2 4 202-147
Van der Kroft
en Jan Keizer
naar Israël
DEN HAAG Leo van der Kroft
en Jan Keizer vertrekken morgen
naar Israël om daar zaterdag twee
beslissende wedstrijden voor de Is
raëlische voetbalcompetitie te lei
den. De laatste tijd zijn er een paar
wedstrijden mede door de zwakke
leiding "uit de hand gelopen". Zelfs
de regering heeft zich met deze kwes
ties bemoeid en gedreigd maatrege
len te nemen. Reden voor de Is
raëlische voetbalbond om de KNVB
te- verzoeken twee sterke scheids
rechters te sturen.
Jan Timman is trouwens destijds helemaal niet gearresteerd
toen hij na afloop van het Nederlands schaakkampioenschap in
Leeuwarden zat te banketteren. Er stonden gewoon twee mare
chaussees in burger in zijn hotel te wachten. Ze feliciteerden
de soldaat-manque met zijn titel en vervoerden hem op rijks
kosten naar Nieuwersluis waar hij een weekje heeft gelogeerd.
En zeg me nou niet-dat het leger ons sportleven nimmer goed
doet: voorheen stond grootmeester Timman des middags om
twaalf uur op; na Nieuwersluis komt hij al om negen uur uit
de veren.
"Toen ik in 1970 van school kwam
Door -.chaakte ik eigenlijk al te goed om
i A 1 nog iets anders te gaan doen.
H. JOaibeiKiKiinK Aanvankelijk zou ik gaan studeren;
psjr~a ik heb aan wiskunde gedacht en
A u - aan nederlands of sociologie, maar
Die extra uren kunnen straks b« de is er noolt yan gekomen. En nu
voorbereidingen op het wereldkam- k grootmeester ben, ben ik wel
pioenschap, aardig aantikken. tevreden over mijn beroep - ik hoef
Ik meen me te herinneren dat e2-e4 niefc meer op uitnodigingen te zitten
een schaakopening is, maar verder waChten, die komen vanzelf wel."
strekt mijn kennis van het spel niet. Het ene nog niet
Toch heb ik het altijd een afgeiopen 0f het volgende wenkt;
ongemeen boeiende wereld gevonden, e]k zichzel( reSpecterend bedrijf of
die van meesters en grootmeesters; stadsbestUUr wenst tegenwoordig een
een circus van sterk uiteenlopende toernool- te organiseren ten bewijze
artiesten die de wereld rondtrekken yan sportief_cuitureie voortvarend
en in met de meest welluidende heid dat geen schaakmoe-
namen toegeruste plaatsen achter held op,
een bord neerstrijken teneinde in ,.Ilt he); yorig jaar drie toernooien
een niet aflatend peinzen te achter elkaar gespeeld ik was
verzinken. Vaak heb lk me doodop en kon geen schaakbord
afgevraagd: wat is nu zo'n schaker meer zien Het kan een fysieke
voor een persoon? Jan Timman (23) a[keer WOrden van dat bord met die
zou daar, leek me, het antwoord oo stukken erop - je wordt van nature
moeten weten. al moe als Je er naar Maar op
"Iemand van wie de sociale positie het ogenblik heb ik weer erg veel
nauwelijks omschreven is. Je staat an om spelen jj. geloof overigens
een beetje buiten de maatschappij niet dat je het yoorgoed zou kunnen
en dat werkt ln de hand dat je niet afzweren. het kan misschien een
erg punctueel bent. terw«I je dat ,aar dured maar dan je weer
achter het bord weer juist wel moet Het ,3 net als roken; het kan
zijn Typerend is ook wel dat veel een vering je geest raakt er
schakers met autorijden, want je aan gewend dat je steeds portie
kunt natuurlijk niet hebben dat je Echaak krijgt overigens rook ik
concentratie op de weg verdwijnt sinds 10 maart met meer en ik
omdat je opeens een aardige zet heb gemerkt dat je veei helderder
invalt Schaken kun je volledig gaat denken."
onafhankelijk van al het andere
beoefenen en bestuderen, juist YW1 opinie
omdat je in een wereld apart zit. geiuit
Neem Fischer nou: in het dagelijks Jan Timman dus straks wereldkam-
leven een grillige en onberekenbare pi0en door niet roken?
jongen, maar op het schaakbord is Jan Timman überhaupt wereldkam-
hij van een uiterste precisie en gaat pioen'
hy keihard heen waar hij wil." -Dat heb ik zelf wel eens gezegd,
T<*vr_rJifvn geloof ik. Maar dat kun je niet
1 blijven zeggen: een keer is genoeg.
Klein profiel van een schaker, dus. Jawel, de kansen zijn aanwezig.
Maar wat beweegt iemand zijn maar je moet een heleboel
levensheil te zoeken in dat meehebben. Je kunt het niet alleen
merkwaardige spel dat al zo'n bereiken door veel tè studeren en te
vijftien eeuwen beoefend wordt; wat spelen, je moet in de toernooien veel
is het boeiende eraan? geluk hebben. Alleen met Karpow
"Alles. Voor mij is het wedstrijdele- was het anders - die is echt gestaag
ment van een toernooi even boeiend omhoog gekomen, daar kwam weinig
als het spel zelf. Het gaat om de geluk bij."
totaliteit van het spel dat zo mooi Timman doet in oktober de eerste
in elkaar zit." stap in de richting van die
Juist. Ik wil er in komen. Maar wereldtitel. Hij neemt deel aan het
waardoor is het nou zo fascinerend zone-toernooi in Reykjavik. Als alle
dat je er je beroep van maakt? hindernissen genomen zijn zit hij
Jan Timman
straks wellicht tegenover wereld
kampioen Karpow.
Een terechte wereldkampioen?
"Ik vind van weL Voor hij Fischer
mocht uitdagen heeft hij iets van 75
loodzware partijen moeten spelen.
En al blijft het onbevredigend, hij
heeft het niet cadeau gekregen.
Overigens blijft Fischer natuurlijk
wel de beste."
Mooie juf
Fischer is een monomaan die, als
hij eenmaal met schaken bezig is,
aan niets anders denkt of kan
denken. Is het raadzaam het brein,
ook tijdens een partij, geheel voor
de omringende werkelijkheid af te
sluiten?
"Als je achter het schaakbord zit is
het soms best goed om je gedachten
te laten verstrooien wil je die vijf
uur goed doorkomen; volstrekte
concentratie kan ook verkeerd
werken omdat Je je blind gaat
zitten staren op een zet. Kijk, als
je een mooie juf op de tribune ziet,
wil dat je wel eens afleiden. Of als
er een vriend langskomt die je in
lang niet gezien hebt, dan ga je
daar een praatje mee maken, je
loopt terug naar je bord en je doet
een slechte zet - dat zijn natuurlijk
heel gevaarlijke situaties. Maar een
beetje drinken, wat vrouwen tijdens
een toernooi, dat kan helemaal geen
kwaad. En dat hebben wij voor op
andere topsporters..."
Ontbijtje, krantje lezen, je kijkt
eens wat schaakdingen door, er
komt eens iemand langs - Ja, god,
ik ben eigenlijk erg ontevreden over
mezelf, ik zou veel meer aan mijn
schaken moeten doen. Het is geen
luiheid, maar ik kan er niet lang
genoeg aan werken. Je moet het
eigenlijk zo'n vier a vyf uur per dag
doen, ik kom tot twee drie uur.
Als je het optimaal doet ben je
natuurlijk in een toernooi beter
voorbereid, terwijl ik nu vaak achter
het bord iets moet verzinnen - maar
ach, dat heeft ook zijn bekoring, dat
geeft iets spannends aan schaken".
Heel belangrijk heet ook het
analyseren te zijn in het schaakwe-
„Jawel. Ik ben er mee begonnen
toen ik meester was geworden en ik
merkte dat ik er een stuk verder
mee kwam. Het fijne van analyseren
is dat je niet aan tijd gebonden
bent zoals in een partij. Het geeft
een heel bevredigend gevoel als je in
de analyse een zet helemaal kunt
uitrafelen, zo'n zet die je op het
bord niet ziet of waar je moeilijk
mee zit. Zeer bevredigend".
Grootmeester Timman straks, na
een jaar uitstel, toch soldaat?
„Liever niet. Het is toch zo dat Jan
Timman als schaker voor Nederland
belangrijker is dan als soldaat met
een geweer om zijn nek. Niet soms?"
Zeker.
