'Afkopen'
celstraf
mogelijk
'Nieuwe opzet universitaire studies
laat ruimte voor eigen 9
Tjerk Vermaning blijft gewoon vinden wat hij zoekt
Groeiende nervositeit in
regeringskringen Suriname
Hulp aan Indonesië
wordt verminderd
WOENSDAG 14 MEI 1975
ASSEN (ANP) De amateur
geoloog Tjerk Vermaning uit Mep-
pel beschuldigd van het verval
sen van vuurstenen voorwerpen uit
de pre-historie heeft gisteren ver
tegenwoordigers van de pers een
plaats getoond, waar hij oude vuur
stenen voorwerpen zou hebben ge
vonden. Ook heeft hij een demon
stratie gegeven van de wijze waarop
hij op een vindplaats te werk gaat
om de werktuigen te verzamelen.
Reeds in november van het vorig
jaar was zijn aandacht getrokken
door de Havelter berg in de gemeen
te Havelte. Hij meende dat op de
uitlopers van deze diluviale heuvel
aan de grens van water- en moeras
gebieden nederzettingen van jagers
en vissers moesten zijn geweest. Op
een akker in dat gebied van de
heer R. Jurriens uit Nijeveen
heeft hij naar zijn zeggen de vuur
stenen voorwerpen gevonden, die hij
ook heeft getoond. Hij noemde het
geen waardevolle collectie, niet zoals
de vondsten die hij vroeger in Smil-
de heeft gedaan en die uit de oude
steentijd (100.000 Jaar v.c.) stam
men. By de in Havelte gevonden
voorwerpen van ongeveer 6000 jaar
v.c. zijn twee primitieve kernbijltjes
en twee schrabbers. 'Verder waren er
splinters en mesjes in groten getale.
De heer Jurriens die op zijn land
aan het werk was, maakte geen be
zwaar, toen het gezelschap journa
listen mee kwam zoeken naar oude
werktuigen. Hoe meer stenen je
vindt, hoe liever het me is, want ze
zijn voor ons werk erg lastig, zei hij.
Er werden veel stenen bij de heer
Vermaning gebracht, maar slechts
enkele daarvan konden de erken
ning van de amateur-archeoloog ver
werven. Ze verdwenen in een tas, die
zijn vrouw Grada Vermaning-Jan-
sen bij zich had.
Het zoeken ging niet zo systema
tisch als de heer Vermaning het an
ders zelf doet. Hij loopt de hele ak
ker baan voor baan van een meter
breedte af, steeds maar speurend.
Volgens de heer Vermaning mag hij
niet, zoals erkende archeologen, gra
ven. Wanneer akkers geploegd zijn
Is het mijn tijd, zegt hij.
De heer Vermaning toonde een
vuursteen (geen werktuig) die hij
zal gebruiken als "grondig bewijs"
tegen de verdenking van vervalsing
die door prof. dr. H. T. Waterbolk en
drs. C. Stapert tegen hem is inge
bracht. De steen zou hij hebben ge
vonden in de "stenenbak" van de
aandajppelmeeljfabriek "Oranje" in
Hijken. Die steen moet volgens hem
In een kleileemlaag in Smilde ten-
minste hondierd'iKzend jaar be
waard zijn gebleven. Die steen mist
de windklsüaag, hst patina en de
hoogglans die dergelijke oude /stenen
volgens drs. Stapert moeten bezitten.
Volgens de heer Vermaning is dat
alleen mogelijk als deze stenen aan
de oppervlakte liggen en niet in een
kleileemlaag bewaard blijven.
Tjerk Vermaning
Om achterstand in te lopen
bij gevangenisstraffen
DEN HAAG (SP) Mensen die een vonnis van maxi
maal veertien dagen gevangenisstraf hebben lopen dat ui
terlijk op 1 januari van dit jaar onherroepelijk is geworden,
kunnen deze gevangenisstraf „afkopen" met 25 gulden
per dag.
Staatssecretaris Glastra van Hoon
(Justitie) maakte gisteren bekend
dat die regering een dergelijke maat
regel in voorbereiding heeft. Hfj wil
hiermee de achterstand van 6000 ver
oordeelden die op een plaats in de
gevangenis wachten verkleinen.
De gTatie-maatregel geldt dus niet
voor mensen die na 1 januaTi van dit
Jaar zijn veroordeeld en niet meer in
hoger beroep kunnen gaan. De
staatssecretaris gaf toe dat er een
element van willekeur in zit. Maar
dat zit nu eenmaal ingebakken in
een noodmaatregel, zei hij. Hij zei
nadrukkelijk dat deze maatregel de
•erste en de laatste keer moet zijn.
Het is nog niet bekend wanneer
de maatregel ingaat. Als dat bekend
De synode van de Lutherse
Kerk heeft ds. W. Bleij te Amstel
veen tot voorzitter gekozen. Hij is
ds. Ph. G.C. Kok te Weesp opgevolgd,
die zeven jaar voorzitter is geweest.
De Geref. synode, die in Maas
tricht bijeen is, heeft een nieuw mo-
deramen gekozen: dr. H.B. Weijland
praeses, ds. G. van Halsema te Bols-
ward, ds. C. Mak te Hengelo en dr.
B. Rietveld te Den Haag. Dr. Weij
land heeft zijn benoeming nog in
beraad, omdat hij ook tot actuarius
(secretaris) - een functie waarnaar
hij had gesolliciteerd - was benoemd.
Hij liet wel doorschemeren, dat hij
het meest voor het secretariaat
voelt.
De kerken willen het ijs breken
tussen de vakbonden en de buiten
landse werknemers. Hiertoe besloot
de Commissie van de Kerken voor
de buitenlandse werknemers in West.
Europa tijdens haar conferentie in
Noordwijkerhout, die nu is afgelo
pen. De Nederlandse delegatie gaat
onderzoeken, hoe de vreemdelingen
angst, die vaak leidt tot discrimina
tie, kan worden weggenomen. De
actie "Steun voor Peru" van de Herv.-
Geref. Jeugdbond heeft f 121.000,
opgebracht. Het bedrag is bestemd
voor de Union Biblica Peru, een
organisatie die bijbelkampen voor
kinderen en scholieren organiseert,
de bouw van een kerkzaal met woon
ruimte voor een calvinistisch predi
kant en steun aan een chr. tehuis
voor doofstomme kinderen. Op 2, 3
en 4 juni (half 8) geeft The Anglo-
American Theatre Group in de to
neelzaal van het Ned. Congresge
bouw te Den Haag een opvoering
van het in 1952 door Arthur Mil
ler geschreven stuk "The Crusible",
een dramatische versie van de hek
senjacht in 1692 te Salem (Massa
chusetts). De opbrengst van de voor
stellingen gaat naar de stichting
Vrienden van de Pieterskerk te Lei
den. Eind mei wordt de defini
tieve beslising verwacht over de in
tegratie van het algemeen pensioen-
AMSTERDAM (SP) De Ne
derlandse ontwikkelingshulp aan In
donesië wordt voor het begrotings
jaar '75'76 verminderd van 166
miljoen tot 150 miljoen gulden. Dit
is gisteravond in Amsterdam
meegedeeld na afloop van een twee
daagse conferentie van de intergou
vernementele groep inzake Indone
sië (IGGI).
Er wordt 125 miljoen uitgetrokken
voor de uitvoering van Indonesische
ontwikkelingsprojekten en 25 mil
joen voor technische hulp. De devie-
zenhulp komt te vervallen. Deze hulp
vermindering houdt uitsluitend ver
band met het feit dat Nederland ho
gere prioriteit geeft aan hulpverle
ning aan landen die het meest door
economische moeilijkheden zijn ge
troffen. Indonesië behoort daar niet
toe.
Wanneer de rechten van de mens
en de positie van de politieke gevan
genen in Indonesië niet snel verbe
tert, moet de mogdbjkheM niet wor
den uitgesloten dat Nederland zich
opnieuw zal bezinnen op het ontwik-
is krfjgen de betrokkenen schriftelijk
bericht. Wanneer men de boete niet
wil betalen gaat <ie gevangenisstraf
gewoon door.
De achterstand dateert sinds 1972
toen de duur van de straffen plot
seling omhoog ging. Daardoor kwa
men de gevangenissen met een prop
te zitten die niet op normale wijze
was weg te wartcen, aldus staatssecre
taris Glastra van Loon. Het gebrek
aan capaciteit van gevangenissen is
er niet een van ruimte, maar van
personeelsgebrek en technische voor
zieningen. Naast de wervingscampag
ne voor gevangenispersoneel wil het
ministerie oude vleugels van gevan
genissen weer in gebruik nemen.
Koningin Juliana en prins
Bernhard zijn gistermiddag
in Boekarest aangekomen
voor een vierdaags staatsbe
zoek aan Roemenië.
Ze werden op de luchtha
ven verwelkomd door pre
mier Ceaucescu (foto) en zijn
■vrouw. Langs de route van
het vliegveld naar het paleis
waar de koningin en prins
zullen logeren, stonden tien
duizenden mensen die het
koninklijk paar hartstochte
lijk toejuichten.
Ook vice-premier Van Agt
en staatssecretaris van Bui
tenlandse Zaken Brinkhorst
reizen met koningin Juliana
en prins Bernhard mee.
Brinkhorst heeft goede hoop
dat het technisch, weten
schappelijk en industrieel sa
menwerkingsverdrag, dat een
tijd geleden wegens moeilijk
heden over de tekst niet kon
worden geratificeerd, deze
dagen gesloten kan worden.
Verder is het de bedoeling
dat deze week overeenstem
ming wordt bereikt over de
uitwisseling van landbouw
deskundigen.
Aan het eind van de mid
dag legden koningin en prins
een krans bij het monument
"voor de gevallen helden in
de strijd voor de vrijheid van
het volk en het vaderland en
voor het socialisme". Gister
avond woonden ze een gala
diner bij dat werd aangebo
den door premier Ceaucescu
en diens vrouw.
PARAMARIBO (SP) In de
hoofdstad van Suriname, Parama
ribo, is men in regeringskringen
nerveus over de ontvangst die minis
ter-president drs. J. M. den Uyl
hier morgen ten deel zal vallen.
Men vreest dat een in opzet vreed
zame demonstratie van Hinidiosüa-
nen, volgelingen van oppositieleider
Jaggernath Lachmon, uit de hand
zal lopen. Daarom wordt serieus over
wogen Den Uyl per helicopter over
te vliegen van het vliegveld Zanderij
naar de 46 kilometer verderop gele
gen hoofdstad.
Maandagnacht kwam staatssecre
taris De Goede van Financien aan.
Deze in Suriname vrijwel onbeken
de bewindsman werd in een soort
escorte naar zijn hotel gebracht -
alsof hij een belangrijk staatshoofd
was: zwaaiende sirenes, motoragen
ten en tientallen politiemannen in
auto's. Ook het vliegveld zelf is
streng bewaakt als er weer een Ne
derlandse bewindsman aankomt.
In oppositiekringen wijst men op
de in wezen vreemde omgeving waar
de vandaag beginnende conferentie
tussen delegaties van de Nederland
se en de Surinaamse wordt gehou
den: niet in het ministerie van Al
gemene Zaken, wat gebruikelijk zou
zijn, maar in hotel Torarica, waar
de Nederlandse bewindslieden loge
ren. "Men durft Den Uyl niet over
straat te laten lopen", zegt men. Het
hotel Torarica ligt op met meer dan
5 minuten lopen van het ministerie
van Algemene Zaken.
De nervositeit in regeringskringen
is aangewakkerd door de brand van
eind vorige week in een gebouw van
de burgerlijke stand. Meer dan dui
zend paspoorten en identiteitspa
pieren gingen verloren.
Naar verluidt zou dit ongeluk niet
tot gevolg behoeven te hebben dat
Surinamers die deze week de over
tocht naar Nederland zouden ma
ken dat nu niet kunnen. Maar wel
heeft minister Hoost (Politie) in het
openbaar de beschuldiging geuit, dat
de brand is aangestoken door men
sen die gekant zijn tegen registratie
van Surinamers die naar Nederland
willen. En deze mensen vindt men
allereerst onder de aanhang van de
oppositiepartij, de Verenigde Hin-
doestaanse Partij van Lachmon.
Enkele weken geleden hebben de
Hindoestanen enkele kilometer bui
ten Paramaribo een massa-bijeen
komst gehouden.
Deze bijeenkomst was gericht te
gen de regering Arron, die de onaf
hankelijkheid van Suriname wil
doorvoeren ook zonder dat er een
eigen Surinaamse grondwet is. Afge
lopen zondag is een demonstratieve
optocht in Paramaribo door enkele
honderden mensen.
Intussen is in de groep van ruim
tweeduizend Nederlanders die in Su
riname wonen en daar ook na de on
afhankelijkheid willen blijven, on
rust ontstaan. De groep heeft de re
geringen van Suriname en Neder
land per brief gevraagd om in het
komende overleg meer zekerheid te
scheppen. De Nederlanders willen de
mogelijkheid dat zij ook als zij
straks hebben gekozen voor de Su
rinaamse nationaliteit de mogelijk
heid behouden om met hun gezin on
voorwaardelijk tot Nederland te wor
den toegelaten en daar in alle op
zichten als Nederlander te worden
behandeld. Ook wensen zij na ver
werving van de Surinaamse natio
naliteit het recht te behouden op
aow en andere sociale uitkeringen
en pensioenen, waarop zij als Neder
landers aanspraak zouden kunnen
maken.
kelingshulpbeleid ten aanzien van
Indonesië, aldus minister Pronk.
Van de Nederlandse hulp wondt in
totaal 40 miljoen geschonken. Ver
leden jaar was dit nog 67 miljoen.
Indonesië zal trouwens over de to
tale buitenlandse hulp meer rente
moeten betalen.
De grootste hulp krijgt Indonesië
nu'van Japan: 181 miljoen dollar.
Vorig jaar was Amerika met 250
miljoen dollar de grootste hulpver
lener.
Bezwaren tegen
subsidieregeling
DEN HAAG (ANP) Het twee
de-kamerlid mevrouw Van Veenen-
daal-Van Meggelen (DS'70) vindt de
subsidieregeling van staatssecreta
ris Schaefer van Volkshuisvesting,
voor het groot onderhoud van de
eigen woning onrechtvaardig, en
hoogst-ongebruikelijk. Tijdens haar
interpellatie over de regeling, van
middag, bracht zij haar bezwaren
onder woorden.
"De stelling "wie het eerst komt,
wie het eerst maalt" is onrechtvaar
dig voor al degenen, die ver van de
provinciehoofdstad afwonen, die ziek
bejaard of invalide zijn en verder
voor aUlen die om welke reden dan
ook niet snel een formulier kunnen
afhalen en weer inleveren", aldus
mevrouw Veenendaal.
Zij vtodft het voorts hoogst-ongstorui-
kelijk dat een publiekrechtelijke re
geling niet geldt voor een ieder die
aan de criteria voldoet, maar slechts
zal gelden voor een beperkte groep,
die door toevallige factoren het eerst
aan bod komt.
ADVERENTIE
20 mei t/m 8 juni
Jaarbeurs
Utrecht
Voordelige trein-toegangbil j etten
op vele stations verkrijgbaar.
fonds van de Herv. Kerk met het
pensioenfonds voor de gezondheid,
geestelijke en maatschappelijke be
langen. Als de beslissing positief is
wat men verwacht, zal de integra
tie binnen een jaar haar beslag
krijgen. Dr. W. A. Visser 't Hooft,
oud-secretaris-generaal van de We
reldraad van Kerken, heeft op een
bijeenkomst in New York de Ame
rikanen aangeraden, op de komende
algemene vergadering van de Wereld
raad in Nairobi "eindelijk hun
mond weer open te doen". Voor een
slecht geweten, voortkomend uit Wa
tergate en Vietnam, behoort, naar
zijn mening, geen plaats te zijn. Ie
der moet in de ander een mede
christen zien.
Bij een bezoek van twee weken
aan het Nabije Oosten heeft een af
vaardiging van de Wereldraad van
Kerken een toegenomen verlangen
naar vrede in dit probleemgebied
waargenomen. "Maar de tragedie
van de situatie schijnt te zijn, dat
iedere kant gelooft, dat de andere
kant niet op vrede uit is", aldus de
legatieleider dr. John B. Taylor.
KERKELIJKE STAND: Herv.
Kerk: beroepen te Portugaal G. H.
Cohen Stuart te Heerlen, te Gouda
R. J. van de Hoef te Zeist, aangeno
men naar Vriezenveen J. L. Raven-
sloot te Oostermeer-Eestrum, naar
Oegstgeest (vac. W. E. Verdonk) C.
A. ter Linden te Hoogvliet, bedankt
voor Vriezenveen H. C. van Itterzon
te Gouda, voor Ede J. den Hoed te
Sliedrecht. Geref. Kerken: aange
nomen naar Amersfoort J. G. Mey-
nen te Culemborg. Geref. Kerken
Vrijg. Buiten Verband: bedankt voor
Barendrecht J. Stuy te Steenwijk.
G-r-f. '"'«meenten: bedankt voor
Nunspeet A. Hoogerland te Krab-
bendijke. Geref. Gemeenten in Ne
derland: beroepen te Terneuzen M.
van Beek te Opheusden.
DEN HAAG (SP) "De herpro
grammering van het wetenschappe
lijk onderwijs ligt vooral in handen
van de betrokkenen. Het resultaat
van hun activiteiten zal leiden tot
de uiteindelijke vormgeving. Deze
wet geeft daarvoor het kader aan.
De overheid legt geen kant- en
klaar plan op".
Tijdens de voortgezette behandeling
van het wetsontwerp herstructu
rering wetenschappelijk onder
wijs liet minister Van Kemenade
(Onderwijs) er gisteren in de Twee
de Kamer geen misverstand over be
staan dat de voorgestelde verkorting
van de universitaire cursusduur tot
maximaal vijf jaar geen doel in
zichzelf is. Hij noemde dit, in de
universitaire wereld sterk aan
gevochten voorstel, "een maat
schappelijke randvoorwaarde die
aan al het onderwijs wordt gesteld".
De bewindsman nam er de tijd voor
cm de kamerleden die veertien da
gen geleden in eerste termijn over
het wetsontwerp hadden gesproken
van repliek te dienen. In een zes
uur durend betoog - een rede van
130 pagina's - ging Van Kemenade
uitgebreid in op de functie en doel
stellingen van het wetenschappelijk
onderwijs door de eeuwen heen en
de discussies in de zestiger Jaren
die via de nota-Posthumus tot het
uiteindelijke wetsontwerp leidden.
Het wetsontwerp dat, behalve ver
korting van de cursusduur, een se
lectieve propedeuse introduceert zo
dat studenten reeds na één jaar op
geschiktheid kunnen worden getoetst
èn een scherpere scheiding wil aan
brengen tussen onderwijs en onder
zoek, is sinds de indiening in '68 op
vele punten aangevuld en gewijzigd.
Volgens minister Van Kemenade
moeten deze veranderingen als
beteringen worden opgevat. "Wij we
ten dat we door de langdurige dia
loog met de Academische Raad en
de Onderwijsraad meer vertrouwen
in de wettelijke regeling kunnen
hebben dan anders wellicht het
geval was geweest", zo hield hij de'
Kamer voor. "Aan de waarde van
het unieke feit dat een voortdu
rende discussie is gevoerd met de
Academische Raad, doet de uitein
delijke houding van deze Raad niets
af". Deze Raad sprak op 19 april als
eindoordeel uit dat het wetsontwerp
verworpen moet worden.
Bilt/ter
Minister van Kemenade was daar
over wat bitter gestemd: "In het
MehJt van de problematiek waarvoor
het wetenschappelijk onderwijs zich
gesteld ziet en gezien de dialoog
over deze materie met de universi
taire wereld in de afgelopen 12 jaar
die tot tal van wijzigingen heeft ge
leid, acht ik een dergelijk eindoor
deel van de Academische Raad on
begrijpelijk en getuigend van te wei
nig begrip vóór de realiteit". Hij
sprak echter ook zijn vertrouwen
uit dat met het wetsontwerp een
nieuw tijdperk wordt ingeluid dat
de Academische Raad alle ruimte
zal bieden om zelf verantwoordelijke
keuzen te doèh en grote invloed uit
te oefenen.
Een nieuwe opzet voor het weten
schappelijk onderwijs is volgens de
bewindsman noodzakelijk omdat "we
aan het begin staan van een nieuwe
schoolstrijd". "Bij deze strijd gaat
het ditmaal om de vrijheid deel te
kunnen nemen aan steeds schaarser
wordende onderwijsvoorzieningen".
Sprekend over de doelstellingen
het wetenschappelijk onderwijs pleit
te Van Kemenade voor handhaving
van de huidige dubbele betekenis:
wetenschapsbeoefening en maat-
sohappeiijk nut. "Een went die meer
dam een eeuw geileden ook a/1 aan de
orde was", aldus de bewindsman,
"met dit verschil, dat de inmiddels
ontstane massaliteit aan de univer
siteiten extra eisen stelt op het
gebied van structurele maatregelen".
Toetsing
Ter geruststelling van alle ka
merleden die zich in eerste termijn
afvroegen hoe die minister zou gaan
bepalen of een bepaalde cursus lan
ger dan vier jaar mag bedragen, deci
de Van Kemenade mee dat "de mar
ginale toetsing van deze onderwijs
programma's uitdrukkelijk geen be
trekking zal hebben op de inhoud
van het programma".
"Deze toetsing heeft vooral betrek
king op de wijze waarop de voorstel
len tot stand zijn gekomen en op
de mate waarin is afgewogen of de
benodigde tijdsduur redelijk is en
als maatschappelijk verantwoord kan
worden beschouwd". De bewinds
man zegde opnieuw toe dat hij van
de richtlijnen die bij deze toetsing
zullen worden gehanteerd een soort
samenvatting zal geven.
"Het recht van toetsing moet de
overheid zich wel uitdrukkelijk voor
behouden", aldus Van Kemenade.
"Wij hopen dat wij dat recht slechts
bij uitzondering hoeven te gebrui
ken, in de verwachting dat de voor
stellen door het wetenschappelijk
Minister Van Kemenade betoog
zes uur
onderwijs nauwgezet en met begrip
voor de maatschappelijke redelijk
heid zullen worden afgewogen".
Over de kans dat de herstructu
rering tot daadwerkelijke bezuini
gingen zal leiden was de minister
minder positief. "De koek kan maar
éénmaal worden opgegeten", zo waar
schuwde hij. "De besparingen vóór
het doctoraal examen bepalen in no-
ge mate de kans op activiteiten na
het doctoraal. Als die besparingen
er niet komen via de cursusduur
dan komt óf het post-doctorale ge
deelte in de knel, óf moeten wij
trachten door vergroting van de on-
derwijsdichtheid toch besparingen te
bewerkstelligen". De bewindsman
sloot niet uit dat het kamerlid Ver-
maat (AR) gelijk krijgt in zijn voor
spelling dat de bezuiniging voor net
doctoraal tot 10 procent beperkt zal
blijven, u. len wat dat treft som
ber is of niet hangt van de ver-
w- 'neren die men koesteri >ver
het aantal malen dat de cursusduur
vijf jaar zal bedragen", aldus Van
Kemenade.
