Huwelijk
per post
Vrouw krijgt
minder straf
bij misdaad
Cactussen
kun je
zelf zaaien
Zeemansvrouwen: de tijdelijke weduwen
Matelote
1' eeluse
PAGINA 10
MAANDAG 12 MEI 1975
Met de groeiende populariteit van
de cactussen groeit ook de
belangstelling voor het zelf zaaien
van deze stekelige schoonheden.
Alhoewel de zakjes zaad vrijwel het
gehele jaar verkrijgbaar zijn, is het
toch beter te wachten met zaaien
tot deze tijd van het jaar. En dan is
er nog altijd genoeg want tot ver in
juli kan het cactuszaad de grond in.
Aan die zaaigrond moet wel de
nodige zorg worden besteed om kans
op succes te hebben. Droge
bladaarde van goede kwaliteit is er
voor nodig en scherp zand. Die
bladaarde wordt gezeefd in een
fijnmazige zeef. De fijne grond
wordt apart gehouden, de grove
delen kunnen weg. Van het scherpe
zand nemen we na het zeven echter
Juist het grove overblijfsel. Daarna
mengen we een deel bladaarde op
acht delen scherp zand. Daarna kan
men het beste dit mengsel in een
blik of oude braadpan doen (die wel
goed schoon moet zijn) en zetten
dat ongeveer een urn- in een hete
oven. Dan is het onkruidzaad dood
en zijn ook de ziektekiemen,
waarvoor de jonge cactusplantjes
gevoelig zijn, wel bestreden.
Na het afkoelen kan worden gezaaid
in de bovenlaag, die uitsluitend uit
het scherpe zand bestaat. Het zaad
wordt uitgestrooid met een dubbel
gevouwen briefkaart. Na het zaaien
met een plat voorwerp het zaad in
het zand drukken (niet te diep) en
een heel dun laagje grof zand ter
afdekking aanbrengen. Daarna de
grond goed vochtig maken met een
verstuiver of als gezaaid is in een
pot deze zich laten voldaïnken.
Gebruik bij voorkeur gekookt water,
ook bij het verdere water geven, om
toedienen van ziektekiemen te
vermijden.
De grond wordt steeds vochtig
gehouden, liefst door de potten het
water te laten opzuigen. Zorg wel
voor water dat minstens de
kamertemperatuur heeft. De zaai-
bakken of potten komen niet in de
zon of fel licht te staan. Tot het
ontkiemen van het eerste zaad mag
zelfs worden afgedekt met een
krant. Dat kiemen gebeurt vooral
bij gemengd zaad zeer onregelmatig.
Het kan zelfs gebeuren dat weken
na het ontkiemen van het eerste
zaad nog steeds nieuwe plantjes
verschijnen.
Voorbaan op die ZIJ-pagina weer zo
veel mogelijk deze planitenrubriek
Interessante nieuwtjes op het gebied
van planten, zaaien, stekken e.d.
Besparing
CHICAGO Tip ter besparing
van energie uit Amerika, in dit geval
uit Chicago: in een van de voorste
den van deze stad hebben elf gezin
nen een "Watt watchers club" op
gericht, met de bedoeling het huis
houdelijk energieverbruik een beet
je in te perken. Elke 2 maanden ver
gelijken de 11 families hun elektrici
teitsrekeningen.
Wie de hoogste rekening heeft,
moet voor de hele club een eenpans-
maaltijd bereiden. Ieder gezin be
taalt mee aan dit tweemaandelijks
etentje, behalve het echtpaar met de
allerlaagste rekening: dat mag voor
niets mee-eten.
Vlaardingen Toen ze veertien
jaar geleden als Cokkie de Zanger
haar ja-woord gaf aan een zekere
Piet van Roon wist ze wat haar
boven het hoofd hing. Een leven
van afwisselend afscheid nemen en
weerzien. Vaker alleen-zijn dan
Drie weken verlof kreeg hij om te
trouwen. Daarna vertrok hij voor
veertien maanden naar zee. „Dan
ben je er meteen goed doorheen",
zeiden ze tegen haar. Cokkie van
Roon is nu 40 jaar. Ze staat model
voor de vele zeemansvrouwen.
Tijdelijk weduwe: ofwel: een
huwelijk per post.
Ze weet wat het beibekient om
zeemansvrouw te zijn: nooit zeuren
over een vaste baan aan wal. Een
maal heeft ze daar bewust een
toespeling op gemaakt toen hun
zoontje Lex weken achtereen
snikkend in z'n bed om zijn papa
riep. De dokter stelde: we zien het
nog even aan, anders moet uw man
inderdaad maar thuis komen. Toen
Cokkie haar man dat schreef kreeg
ze het antwoord: „Je moet niet
denken dat ik om de jongen aan
wal kom".
Stekels overeind
Ze herinnert zich de reactie van
haar zeevarende echtvriend toen ze
hem zei dat ze enorm tegen zijn
vertrek opzag. Dat was toen hun
dochtertje Diana werd geboren. „Hij
verschoot van klem. Als hij maar
even denkt dat ik er een vinger
naar uitsteek, dan is het foute boel.
Dan zet 'ie z'n stekels op en dan
weet ik dat ik het wel kan vergeten.
Hij is zeeman in hart en nieren. Die
korte reisjes vindt hij maar niks. 't
Liefst vaart hij op grote tankers, die
maar weinig tijd nodig hebben om
te lossen en te laden. Eerste
stuurman is hij nu. Hij heeft er
hard voor moeten leren. En als alles
volgens plan verloopt kan hij nog
net voor zijn pensioen kaptein
worden".
Piet van Roon, de grote afwezige
tijdens het gesprek, vaart op de
Grote Handelsvaart voor de rederij
Phs. Van Ommeren. Op dit moment
brengt hij met een bulkcarrier
suiker naar Japan. Thuis leest zijn
vrouw op een grote wereldklok de
tijd af aan de andere kant van de
wereldbol.
Iedere dag
Iedere dag schrijft ze een stukje in
haar brief. Haar man doet het
zelfde. „Zodra hij in een haven
aanlegt, ligt er een brief op hem te
wachten. In feite leven we helemaal
op düe brieven. We babbelen over
alles en nog wat, over leuke
ervaringen, over de kinderen, over
onze moeilijkheden, zelfs over het
feit dat ik een stoel ergens anders
heb neergezet. Zo blijft hij op de
hoogte. Daarom is het nooit vreemd
als hij thuis komt we vertellen
elkaar alles".
Alles. Dat betekent ook melding
maken van de schijnbaar
onvermijdelijke pogingen van
kennissen om een zeemansvrouw „in
een zwak moment" te strikken voor
een avontuurtje. Zij: „Ze schijnen
te denken: hij zal in ieder stadje
wel z'n schatje hebben, dan zal zij
ook wel eens wat willen. Laatst nog,
toen belde een kennis me op waar
hij me 's nachts kon ontmoeten. Nou,
voor mij hoeft 'ie nooit meer over de
vloer te komen. We hebben onze
afspraken, mijn man en ik. Daar
houden we ons aan'.
Naar image
Logisch, dat mevrouw Van Roon als
doorsnee zeemansvrouw de vrije
opvattingen in de liederen van de
groep „Sailor" alles behalve kan
appreciëren. „Die image van zeelui
die aan wal gaan om daar hun
plezier te zoeken, bestaat inderdaad
nog steeds. Jammer, want er zijn
Juist een heleboel zeevarenden van
het goede slag. Maar een enkeling
rijdt een scheve schaats. En als het
gebeurt, vraag ik me altijd af:
hebben ze thuis wel een goed
huwelijk?"
,,'t Is misschien een gekke gewoonte",
zegt ze even later bijna verontschul-
digend lachend, „maar als ik een
vrind van ons op bezoek heb dan
houd ik de gordijnen altijd open
's avonds. Zoiets van: kijken Jullie
maar, we zitten netjes te praten. Al
geloof ik niet direkt dat er over me
geroddeld wordt. Ik heb er
tenminste nog nooit iets van
gemerkt. Maar het is waar: je bent
tijdelijk weduwe, geen mannenbe
zoek".
De enige overweging waarom een
zeeman zijn baan aan de wal zal
zoeken is de vrouw, gelooft Cokkie.
„Ik heb altijd gezegd dat hij van
mij zoiets nooit zal horen. Maar dat
wH nog niet zeggen dat het altijd
even makkelijk is. Ik ben tamelijk
nuchter, dacht ik. Nog nooit heb ik
gebruik gemaakt van de mogelijk
heid om op te bellen of een
telegram te sturen.
Maar het type dat beweert dat het
allemaal niets voorstelt, dat denkt
dat ze het wel even zal fiksen in dr
eenje, daar moet je niets van
geloven. Dat stoere is maar 'een
buitenkant. Als je man maanden
lang op zee zit, moet Je aUe
beslissingen alleen nemen. Soms is
dat erg moeilijk. De tijd is te kort
om eerst per brief overleg te plegen.
Er kan een maand of nog langer
overheen gaan voor je antwoord
krijgt. Ja, dat is soms vervelend'.
Soms overkomt het je, dat je in een
restaurant niet kunt bestellen wat je
eigenlijk wel graag zou willen eten.
Zoüets maaikite ik oliaings mee en
dait is dlajn ook de reden daJt ik u
vandaag het recept geef voor het
gerecht dat ik niet gegeten heb.
In een vanwege de visspecialiteiten
en het uitzicht bekend restaurant
bij de noordersluis bij IJmuiden werd
mij de matelote supreme van harte
Haar zoen Lex, die nu elf Jaar is.
verwoordde dat gevoel van zijn
moeder toen hij zeer beslist
aankondigde dat hij nooit zeeman
zou willen worden. „Dat lijkt me
niks, die vrouwen altijd alleen thuis,
zei hjj eigenwijs.
Moeilijke tijden
Toen Lex en zijn zusje Diana
(negen jaar) werden geboren zat
hun vader precies aan de andere
kant van de wereld. Moeilijke tijden
voor haar („je kan je eigenlijk niet
uilben")maar ook voor hem. Cokkie
daarover: „Dat Uitte zich op een
heel eigenaardige manier. Toen Lex
werd geboren vroeg mijn man niet
een keer naar hem. Wel vroeg hij in
zijn brieven steeds hoe het met mij
giimg. Ik ben toen erg kwaad
geworden en heb gezegd dat het
toch ook zijn zoon was. Toen bleek
dat hij het niet kon verkroppen dat
hij niieit thuis kooi zijn. In Rio de
Janeiro zat ie' toen. Wat dat betreft
hebben die jonge vrouwtjes het
tegenwoordig wel makkelijker. Vroe
ger had je het als derde of vierde
stuurman niet in je hoofd te halen
om te vragen of je vrouw mee
mocht. Gelukkig is dat nu
veranderd. Ze blijven nu ook niet
langer weg dan een half jaar. Nou,
als je zoals ik, veertien maanden
gewend bent..."
De band tussen de vrouwen van
zeemannen, onderling is goed. Mede
dankzij „Gezinscontact zeevarenden,
een orga'nisatie die in september
tien jaar bestaat. In Vlaardingen,
waar ze in de Zwammerdamstraat
aanbevolen. Echter kon deze stoof
schotel van vis voor minimaal twee
personen besteld worden en omdat ik
geein van die disgenoten kon overha
len de schotel met mij te delen, ging
de matelot© aan mijn neus voorbij.
Ik koos toen, het was een etentje ter
gelegenheid van de verjaardag van
mijn vader, evenals de andere
familieleden de in roomboter gebak
ken tongfilets. Om nu te schrijven
dat ik van die keuze spijt zou
hebben is erg onaardig. Die tongfilets
erg verse —waren overheerlijk en
precies zo klaargemaakt alsof ik er
zelf in de keuken stond. Er werd een
goed aangemaakte, frisse salade bij
geserveerd. Een groot raadsel voor
mij blijft de reden waarom er in
hemelsnaam kleine frituuraardappel-
tjes bij gegeven werden. Een gekookt
of licht in de roomboter gebakken
aardappeltje zou er veel beter bij
hebben gepast.
Eenvoudig
Op weg naar huis moest ik toch weer
aan die matelote denken en daarom
vandaag het recept voor een
eenvoudige stoofschotel van vis zoals
woont, is mevrouw Van Roon
contactdame voor „Gezinscontact.
Dat houdt in: avonden organiseren,'
sprekers vragen, onderling proble
men bespreken en nieuwtjes uitwis
selen. „Op dat soort avonden bouw
je je contacten op. In mei heb ik
van de maatschappij de gelegenheid
om drie dagen naar Parijs te gaan.
Een andere zeemansvrouw neemt de
kinderen in huis. Zo vang Je elkaar
op. Ook bü ziekte en dergelijke.
Bezig blijven
Zo vult ze de talloze dagen in
afwachting op de verlofdagen van
haar man. Met werk voor de
gereformeerde kerk, waar ze ouder-
linge is, maar ook als los-vast
medewerkster van een psychiater.
„Anders zit Je altijd alleen en stomp
je af, gelooft ze.
Als hij thuis komt, verkeert het
gezin in hoera-stemming. Goede
vrienden weten dat die eerste week
voor het gezin is. „Zijn de
verlofdagen voorbij, dan bellen ze
me meteen. „Daar zijn het goede
vrienden voor.
Nog een jaar of twintig. Dan
verruilt Piet van Roon zijn leven op
zee voor een leven aan het vaste
land. Het varen betaalt goed. „Ik
weet echt niet precies hoeveel hij
verdient. Maandelijks krijg ik m'n
maandgeld via de maatschappij en
de belastingpapieren bewaar ik. Ik
kan er goed van rondkomen. Dat zal
later wel minder zijn als we van een
pensioen van 300 gulden moeten
rondkomen. Tenminste: zoals het nu
geregeld is. Vandaar dat we nu
maatregelen moeten nemen. Je moet
zorgen dat Je Je huis hebt afbetaald
en dat Je een flinke spaarpot hebt.
Alhoewel: wat zal de gulden tegen
die ttfd waard zijn?
Vernislaag je
Op tijden dat, ieder echtpaar de
afwas opruimt en zich voor de tevee
installeert, speelt Cokkie van Roon
als zeemansvrouw de rol van moeder
en vader ineen. Denkt ze aan haar
man die ergens bij Zuid-Amerika
vaart. Aan de volgende ontmoeting.
Onvermijdelijk daaraan verbonden
zit de gedachte aan het vertrek.
Vrouw en kinderen op de kade. Tot
zo ver als de lichtbundels van de
auto reiken, seinend. Een druk op
de scheepsfluit als afscheid van zee.
„Een week van tevoren heb ik het
echlt wèl voor m'n kiezen. Dan loop
ik met een dikke strot", biieoht ze op,
„maar bij het afscheid zelf huil ik
nooit. Voor de kinderen". Die
stoerheid is slechts een vernislaagje.
Het is echt niet makkelijk, dat
tijdelijk weduwe zijn.
ik die in dat restaurant te IJmuiden
had willen eten. Ik heb er de naam
van Matelote de l'ecluse aan gegeven.
Voor vier personen heeft u nodig:
tenminste 1 kilogram verse stevige
zeevis (bij voorkeur twee of drie
oorten), twee ons garnalen, mosselen
of krab, vier tomaten, een* uitje, twee
grote glazen witte, droge wijn, een
zelfde glas koffieroom, 130 gram boter
of margarine, een bolle eetlepel
bloem, zout, peper, laurierblad en
eventueel een bouquet garni (kant en
klaar te koop ook wel
kruidenbuiltje geheten).
Bij de visman kiest u de vis;
kabeljauw, griet, tarbot, tong, rode
poon of heilbot. Bij uw keuze mag u
In het Jaar van de Vrouw wordt
veel gepraat over discriminatie.
Maar in sommige gevallen hebben
vrouwen duidelijk een streepje voor,
bijvoorbeeld als er een misdrijf in
het spel is. Uit cijfers van het
Centraal Bureau voor de Statistiek
blijkt, dat vrouwen voor een
vergrijp over het algemeen een
lagere straf krijgen dan mannen. En
bovendien komen ze er bij een
misdrijf vaker met een boete af.
Maar dezelfde statistieken tonen
aan dat vrouwen over het algemeen
minder crimineel zijn dan mannen.
Zo werden in 1971 27.073 personen
voor het plegen van een misdrijf
veroordeeld. Nog geen twaalf
procent van hen waren vrouwen.
Volgens Marjan Beukering, mede
werkster van het Centraal Bureau
voor de Statistiek, die voor
„Vrouwenbelangen" gegevens over de
criminaliteit van de vrouw verza
melde, waren bij alle soorten
misdrijven de mannelijke veroor
deelden duidelijk in de meerderheid.
Misdrijven waarvoor vrouwen in
verhouding nog vrij vaak werden
veroordeeld waren meineed, beledi
ging en diefstal. De meeste vrouwen,
die voor de rechtbank moesten
verschijnen werden veroordeeld voor
het plegen van vermogensmisdrijven
met het accent op eenvoudige
diefstal. En verder werd een grote
groep vrouwen veroordeeld wegens
belediging en mishandeling. Zeden
misdrijven kwamen volgens Marjan
van Beukering bijna niet voor. Dat
komt wellicht oiridat in het wetboek
van strafrecht bij verkrachting
alleen gesproken wordt over een
mannelijke dader. Net als bij
mannen was in 1971 de criminaliteit
bij vrouwen het grootst onder de
jongeren tussen de 18 en de 20 jaar.
Ruim driekwart van de vrouwen, die
in 1971 voor de rechtbank moesten
verschijnen, waren nog niet eerder
in aanraking met de justitie
geweest. Dit terwijl vam alle
mannelijke beklaagden al meer dan
drie keer door de rechter waren
veroordeeld.
Drank
Een kwart van de wegens een
misdrijf veroordeelde mannen (ver
keersdelicten niet meegerekend),
verkeerde bij het plegen van het
misdrijf onder invloed van sterke
drank. Dat was naar verhouding bij
mannen tien maal zo vaak het geval
als bij vrouwen.
In 1971 werd 13% van de vrouwen
en 36% van de mannen voor een
misdrijf tot een gevangenisstraf
veroordeeld. Mannen kwamen door
een veroordeling dus bijna drie maal
zo vaak in de gevangenis terecht als
vrouwen die door de rechter werden
bestraft.
Van de vrouwen die tot gevangenis
straf werden veroordeeld kreeg 60%
een geheel voorwaardelijke gevange
nisstraf, tegen slechts 15% van de
mannen. En van de vrouwen die
door de rechter tot een onvoorwaar
delijke gevangenisstraf werden ver
oordeeld kreeg 90% een straf van
zes maanden of minder, terwijl
maar 80% van de mannen er met
zo'n korte gevangenisstraf vanaf
kwamen. Vrouwen moesten daaren
tegen vaker met geld op tafel
komen, in 1971 werd 86% van de
veroordeelde vrouwen een onvoor
waardelijke of voorwaardelijke geld
boete opgelegd, terwijl slechts 59%
van de mannen na een veroordeling
wegens het plegen van een misdrijf
er met een geldboete vanaf kwamen.
De algemene opvatting dat winkel
dieven vrouwen zijn, blijkt niet te
kloppen want de statistieken tonen
aan dat er zich onder de verdachten
van winkeldiefstal evenveel jongens
en mannen als meisjes en vrouwen
bevinden.
best erg prijsbewust optreden. Heus,
zonder tarbot of dure tong wordt het
ook een heel smakelijke schotel. U
vraagt uw leverancier wel of hij de
vissen wil fileren en in moten wil
snijden. Hij kan u vast ook wel wat
gepelde garnalen (of Noorse uit de
diepvries) leveren en als bruin het
kan trekken er nog wat gekookte
mosseüien en wat verse of diepvriies-
krab bij doen. Let wel al deze
zeedieren mogen in de matelote, u
mag ze er ook best uitlaten.
Werkwijze
Voor de matelote de l'ecluse gaat u
dan aills volgt tie werk: iin een ons
boter fruit u de stukken vis aan. Let
u op dat de vis zo min mogelijk
kleur krijgt. Strooi er de in erg fijne
snippers gesneden ui bij en voeg dan
een minuut later de wijn er aan toe
Dan nog wat zout, peper, het
laurierblad en het kruidenbuiltje.
Deksel op de stoofpan doen en de vis
zo een minuut of twintig op een laag
pitje heel zachtjes laten sudderen.
Intussen maakt u een beurre manie
waarmee u straks het stoofvocht moet
binden, neemt een eetlepel boter
Onjuist
En ook het nogal wijd verbreidde
idee, dat vrouwen meer brokken in
het verkeer maken is onjuist. Maar
wel blijken vrouwen na het
veroorzaken van een ongeval vaker
door te rijden dan mannen.
De CBS-cijfers tonen aan dat
vrouwen na het plegen van een
misdrijf minder vaak, maar ook
minder zwaar worden gestraft dan
mannen. Maar volgens Lynde
Meenhorst-Blok, doctoraal studente
in de criminologie hebben vrouwen
het ook plezieriger in de gevangenis
dan mannen.
Zo hoeven vrouwen geen wasknij
pers te maken of postzakken te
stikken, waartoe mannelijke gedeti
neerden vaak worden verplicht,
maar kunnen ze huishoudelijk werk
doen of zich zelf bijscholen als zij
dat wensen.
Bovendien dragen de bewaardsters
in de vrouwengevangenis im R'dam
een soort verpleegstersuniform, ter
wijl de cipiers in de mannengevan-
genissen er door hun uniform als
een soort politieagenten uitzien.
De redactie van „Vrouwen en hun
belangen", het maandblad van de
Nederlandse Vereniging voor Vrou
wenbelangen, Vrouwenarbeid en
Gelijk staatsburgerschap en de
Nederlandse bond van Vrouwen
Werkzaam in Bedrijf en Beroep
wijdde een speciaal themanummer
aan de criminaliteit bij vrouwen,
waarin door diverse deskundigen
bijzonder interessante feiten worden
aangedragen. Maar over misdaad bij
vrouwen is nog zo weinig bekend
dat men pleit voor een gedegen
onderzoek op dit terrein.
Marie Louise is 17 jaar, een me
ter vijfenzeventig lang en Ameri
kaanse. Ze heeft donkerbruine ogen
bruin krullend haar en is afgelopen
herfst regelrecht van een Ameri
kaanse universiteit naar Parijs ge
komen als een van de duizenden
meisjes die in de grote modecentra
van de wereld de titel topmodel ho
pen te bemachtigen. Volgens week
blad Elle, dat een fotoreportage van
haar in de modewereld maak
te, is Marie Louise definitief op weg
naar de top in de modelotowereld.
"Als ik me nu al terugtrok, en
werk onafgemaakt liet liggen, zou ik
me ongelukkig voelen. Ik hoop spoe
dig mijn activiteiten te kunnen be
perken, maar ik werk al niet langer
dan twaalf uur per dag". Paul Get
ty, 's werelds oudste en bekendste
miljardair, in weekblad Paris Match.
Over zes maanden wil hij zich defi
nitief terugrekken in zijn villa-mu
seum in het Californische Malibu.
Ladies' home journal meldt met
enige trots het bestaan van een le
zeres die dit Amerikaanse maand
blad al 73 Jaar leest en in al die ja
ren niet een aflevering heeft gemist.
Sterker nog: mevrouw Laura
Boardman heeft alle afleveringen
bewaard, van 1901 tot en met 1974.
en kneedt die met een erg voüle
eetlepel bloem tot een deegje. De vis
schept u na twintig minuten
voorzichtig uit de pan en legt deze
ailvast op de voorverwarmde schotel
Het stoofnat laat u nog enkele
minuten inkoken en bindt deze door
er al roerende steeds kleine stukjes
van het boterdeegje aan toe te
voegen. Is de saus mooi glad en goed
gebonden, dan voegt u er het glas
koffieroom aan toe. De garnalen,
mosselen en de krab kunt u nu in de
saus warm laten worden (de diep vies
krab heeft u apart in een klein
pannetje met water gaar gemaakt).
Op het laatste moment voegt u er de
tomaat aan toe.
(De tomaten heeft u eerst ontveld en
ontpit en dan in kleine stukles
gesneden).
De saus met de zeedieren en de
stukjes tomaat giet u over de warm
gehouden stukken vis. Bij zo'n schotel
serveert u wat gekookte aardappeltjes
of u geeft er slechts wat warm
knapperig stokbrood bij. Met een of
meer glazen koele, witte droge wijn
een voortreffelijk maal.
