Shell
miljoenen
investeren
Kerkvoogden mijden predikant
8
Aantjes: het noorden moet
meer aan voorlichting doen
op pagina
Buitenom
Binnendoor
tip voor een fijne dag:
DIERENPARK WASSENAAR
Boven 50 gulden wordt
hoger beroep mogelijk
Diepgaand conflict in Alphens hervormde gemeente
vijf dagen
I gewacht
op
goedhart
saterdag 3 mei 1975
DEN HAAG (ANP) De Nederlandse Sheill bedrijven
zullen in de komende drie jaar vele honderden miljoenen
guldens investeren. De directie van de Shell heeft dit im
ide bedrijfscourant „Onder de vlam" uiteengezet ails reactie
op wat zij noemt, insinuaties, die de laatste weken zijn
gedaan.
Van diverse zijden, aldus de direc- is echter vanwege de lagere behoefte
1 Shell, is er de laatste weken
i energie in West-Europa, dat e
leinsinueerd, dat een aantal grote aantal fabrieken van Shell Neder-
indememingen, waaronder Shell 5
len hebben besloten investeringen,
lie tot nieuwe werkgelegenheid lei-
len, vanwege het ondernemingskli-
haat in Nederland niet meer te doen.
land Raffinaderij bv op een lagere
doorzet dan hun capaciteit draaien
en dat twee fabrieken (van Shell Raf
finaderij dus) tussen '76 en '77 bui
ten bedrijf zullen zijn. Als gevolg
Deze beslissing zou meer op politieke hiervan zal tot eind 1977 in Pernis
lan op economische overwegingen het eigen personeelsbestand langs
ijn gebaseerd.
Van vakbondszijde is hier-
|ij zelfs gesproken van „een onver-
iwikkelijk" spel, dat vooral door de
frote werkgevers gespeeld zou worden 'd^^ee'tot^inTm? \rijwel
pe Shell vertelt, dat dit insinuaties «.font hiiivpn
micAAn TP- OW*"»» UUJVCU.
natuurlijke weg met ongeveer 400
man verminderen. Het eigen perso
neelsbestand van de bedrijven in
Pernis en Moerdijk tezamen
WÊÊKÈd
Heer Bie en heer Kooten hebben gistermiddag op de hun eigen wijze hun eerste langspeelplaat
ten doop gehouden. Een en ander geschiedde in een passende entourage van hoezen en de vlag van
het Simplisties Verbond.
die iedere grond missen. Er is Bovendlen mag redelijkerwijs w-
Hf°^kf.SLSi^edragen den aangenomen, dat als resultaat
de verhoging van de kapitaals-
ot staving van deze bewering.
atdfS'am'vanShStaaTctaS uitgaven bi] de raffinaderi]
»t de naam van Shell in de discus veer 400 arbeidsplaatsen beschikbaar
komen in de constructiesector. Met
lat de naam van Shell
ie over investeringen in Nederland
s gevallen, doordat de mededelingen J
■an de directie van Shell Nederland ,het investeringsklimaat in Neder-
ïaffinaderij en Shell Nederland che- land heeft deze gang van zaken en
nie aan de ondernemingsraad over de mededeling daarover aan de lo-
le ontwikkeling van het personeelsbe- cale ondernemingsraden echter mets
itand tot en met het jaar 1977 de te maken, aldus de directie van
andelijke pers hebben gehaald. Het ShelL
t Dierenpark Wassenaar is nu op z'n mooist.
Veel jong«groen. Veel Jonge dieren. Eén en al
leven. Dolle pret bij de apen (grootste
kollektie van 't land). Komische nummers onder
leiding van 220 kg zware Bobbie op het gorilla-
terras. De Afrikasteppe met z'n zebra's,
antilopen en maraboes lijkt nu sprekend een
itukje Afrika. Dartel geminnekoos van honderden
vogels in de Paradijshal en Louisehal. Grommend
liefdesspel van de tijgers. Frisse kleuren en
vriendelijk-gestemde dwerggeitjes, marmotten
en schapen op de grote kinderboerderij.
Alles bij alles te veel voor één fijne dag.
Maar dat hindert niet. Komt u gewoon een
keertje terug. Gaat natuurlijk het voordeligst
op een 12-maanden-abonnement. (f 15.—
Even onthouden:
Gezellig (en goed) restaurant met buitenterras.
Goede busverbindingen vanaf stations
Leiden, Den Haag CS en HS.
Geen parkeerproblemen.
Ruim 3000 dieren en een veelheid
van dagvullende attrakties.
de Kamer, vindt dat in het noorden gebracht,
van ons land meer aan voorlichting Tijdens
moet worden gedaan om de psycho- sen merkte
logische weerstanden in de Randstad dustrieën zijn, die zich graag bijvoor-
tegen vestiging in het Noorden tegen beeld in Emmen wilde vestigen,
daarvan worden weerhouden,
werkbezoek dat doordat de spoorverbinding tussen
Emmen en Zwolle gebrekkig is, de
wegverbindingen slechts tweebaans,
zijn en er geen vliegvelden in de
buurt zijn. Toch behoeft dat geen be
lemmering te zijn, want de capaci
teit van deze verbindingen is voldoen
de. Het is begrijpelijk dat men vanuit
de regio dan vraagt om hierin verbe
tering te brengen terwijl dat niet no
dig en niet mogelijk is, aldus de
heer Aantjes.
Een betere voorlichting achtte hij
belang om de spreiding van
Rijksstraatweg 667 Tel. 01751-78691 ert 79559
Den Uyl dineert
met Ford en
Kissinger
DEN HAAG (ANP) Premier Den d« rijksdiensten te bevorderen.
Uyl zal op woensdag 14 mei met de
Amerikaanse preisdent Ford en mi
nister Kissinger van Buitenlandse
Zaken praten en dineren. In de mor
genuren bezoekt drs. Den Uyl presi
dent Ford op het Witte Huis. Daarna
overlegt hij op het State Department
met minister Kissinger, 's Avonds
omstreeks half acht begint op het
Witte Huis een werkdiner, waarbij
premier Den Uyl zowel president
Ford als minister Kissinger zal ont
moeten,
Mr. W. Aantjes (ARP)
DEN HAAG (ANP) Pas als 1
bij de kantonrechter veroordeeld is
Premier Den Uyl vertrekt volgende tot een boete hoger dan vijftig gul- wetsontwerp tot technische aanpas-
enkele punten in de wet op
week zaterdag naar Canada voor een den zal men in de naaste toekomst
officieel bezoek van enkele dagen, in hoger beroep kunnen gaan. Dit is de rechterlijke organisatie. Een
Na zijn bezoek aan Washington reist een plan van de regering, waarover derdeel daarvan is ook de invoering
premier Den Uyl door naar Para- de ministerraad het in zijn verga- van een regeling voor het verlenen
maribo voor het gesprek met de Su- dering van gisteren eens werd. Thans
regering over de verdere kan al na veroordeling tot een boete
regeling van de onafhankelijkheid.
i hoger dan tien gulden in hoger ke ambtenaren.
buitengewoon verlof zonder be
houd van bezoldiging aan rechterlij-
,(Van onze redactie Geestelijk Leven)
ALPHEN AAN DEN RIJN Tus-
jsen ds. J. H. Bogers, een van de drie
hervormde predikanten van Alphen
aan den Rijn, en het college van
kerkvoogden ter plaatse heeft zich
een zo ernstig conflict ontwikkeld,
dat de leden van dit college het niet
meer mogelijk achten dienst te doen
In een kerkdienst, waarin deze pre-
ADVERTENTIE
dikant voorgaat. Zij mijden ook de
vergaderingen waarin hij aanwezig
is. Een bemiddelingspoging van een
speciaal hiervoor in het leven geroe
pen commissie heeft niet het gewen
ste resultaat opgeleverd. Deze com
missie bestond uit drie leden van de
centrale kerkeraad.
De kerkvoogdij richtte zich toen
tot hogere kerkelijke instanties met
te verzoek het conflict in behande
ling te nemen. In afwachting hier
van blijft de toestand zoals hij nu is.
En dat kan nog wel een poosje aan
lopen.
Vorig jaar liet de kerkvoogdij de
centrale kerkeraad, waarvan ds. Bo
gers toen voorzitter was, weten nog
al bezorgd te zijn over de achteruit
gang in de collecte-opbrengsten. In
een later gegeven toelichting wer
den, naar ds. Bogers ons meedeelde,
drie punten genoemd, die als een
oorzaak daarvan moesten worden
aangemerkt. Ze betroffen ten eer
ste de prediking binnen de Alphense
hervormde gemeente, ten tweede de
wijze waarop gastpredikanten wor
den uitgenodigd en ten derde de
kwestie van de vrouwelijke ambts
dragers, die met name in de kring
van de Geref. Bond ter plaatse ver
wijdering heeft gegeven.
Er moest in hervormd Alphen een
lijst van gastpredikanten worden op
gemaakt, omdat om financiële rede
nen het aantal eigen predikanten
van vier naar drie werd gebracht.
De kerkvoogdij bleek met de door dé
drie predikanten voorgestelde lijst
niet onverdeeld gelukkig te zijn. De
predikanten toonden zich bereid
rekening te houden met de kerkvoog
delij ke wensen.
Ds. Bogers heeft de kerkvoogdij
toen geheel persoonlijk geschreven,
dat hij tegen de door haar gegeven
toelichting ernstige bezwaren had
en dat hij op grond daarvan zich ge
noodzaakt zag zijn betalingen aan
de kerkvoogdij op te schorten. Ds.
Bogers: "Dit was geheel een zaak
tussen de kerkvoogdij en mij".
Grievend
De predikant ziet het als een te
kortkoming, dat de kerkvoogdij bij
een voorbespreking over de begro
ting voor 1975 geen reële cijfers op
tafel kon leggen.
Ook heeft, volgens ds. Bogers, een
lid van het college van Kerkvoogden
op een in oktober gehouden gemeen
te-avond over' de restauratie van de
Adventskerk de grote kerk in het
centrum van Alphen zich grievend
over hem uitgelaten naar aanleiding
van het feit dat hij als voorzitter van
de kerkeraad deze voorlichtingsbij
eenkomst niet bijwoonde. Ds. Bogers
zei ons dat verplichtingen elders hem
verhinderden daar aanwezig te zijn.
Pas een paar weken later hoorde hij,
dat de betrokken kerkvoogd in het
openbaar aan zijn ontstemdheid
daarover uiting had gegeven.
Van ds. Bogers is bekend, dat hij
aanvankelijk zijn bedenkingen had
tegen de besteding van veel geld aan
het opknappen van de grote kerk.
Hy zag voor de kerkelijke gemeen
te wezenlijker taken weggelegd, zoals
de instandhouding van (het pastoraat
Naar ds. Bogers ons verzekerde,
heeft hij zijn twijfel omgezet in me
dewerking, toen het rijk bereid bleek
in het kader van de werkverruiming
een subsidie van 75 procent te ver
schaffen.
Vraagteken
Toch is ds. Bogers van de herope
ning van de kerk enkele maanden
geleden geen getuige geweest, omdat
de kerkvoogdij hem, naar zijn zeg
gen, veertien dagen tevoren een brief
liet bezorgen, waarin achter de op
rechtheid van zijn aandeel in de
openingsdienst een stevig vraagteken
werd gezet. Hij had zich inderdaad
van de restauratie-actie min of meer
gedistancieerd, toen hem duidelijk
werd, dat van kerkvoogdij-zij de van
verschiiénde zaken die ook hem be
troffen, een naar zijn mening on
juiste voorstelling naar buiten, toe
werd gegeven. De wijkkerkeraad van
ds. Bogers kon echter niet accepte
ren, dat zijn predikant, die in het
belang van de gemeente zijn mede
werking bij de ingebruikneming toch
had toegezegd, op deze wijze button
spel werd gezet. De kerkeraad
schreef de kerkvoogdij een brief
waarin op herroeping van de aan
ds. Bogers gerichte brief werd aan
gedrongen. De brief is niet herroe
pen. Het was de bedoeling, dat de
drie predikanten in de openingsdienst
zouden voorgaan. Het werd alleen ds.
M. Hanemaayer, de predikant van
de wijk Centrum. Ds. M. Fokkema
voelde er ook niet voor.
Ds. Bogers staat in zijn bezwaren
tegen de toelichting van de kerk
voogden op de begroting niet alleen.
De centrale kerkeraad besloot una
niem, een bezwaar in te dienen bij
de provinciale instantie voor de kerk
voogdijen. Ook geven bepaalde pos
ten op deze begroting reden tot kri
tiek. Zo is er een tekort van f 48.000
geraamd, maar wordt er, volgens ds.
Bogers, niet aangegeven hoe dat ge
dekt moet worden.
Wat de commissie van goede diens
ten betreft, ontkent ds. Bogers dat zij
met hem officieel heeft gesproken.
Zij heeft wel een gesprek met de
kerkvoogdij gehad.
Ds. Bogers handhaaft vooralsnog
zijn bezwaren tegen die kerkvoogd,
die hem op de bewuste voorlichtings
avond buiten zijn aanwezigheid zo de
mantel uitveegde. Hij meent, dat er
tegen hem een soort hetze aan de
gang is en dat solidariteit, zoals de
kerkvoogdij nu demonstreert, wel een
mooi iets is, maar niet te ver mag
gaan. „Je moet wel solidair zijn met
de zondaar maar niet met de zon
de". De predikant houdt ook staande,
dat de kerkvoogden in hun verant
woordelijkheid tekort zijn geschoten.
„Ze lieten dingen na die ze had
den moeten doen. Tegen hun fi
nanciële beleid heb ik zo mijn be
denkingen".
De zaak is nu ln behandeling.
„Komt er", aldus ds. Bogers, „niets
uit, dan zullen we een klacht tegen
de kerkvoogden wegens plichtsverza
king moeten overwegen .Hun verant
woordelijkheid laat nite toe, dat ze
zomaar wegblijven".
De heer P. Hoogendijk, voorzitter
van de kerkvoogdij, was niet bereid
zijn lezing over het conflict te ge
ven. „Het past ons niet, een jour
nalistieke discussie te gaan ontwik
kelen". Onze opmerking dat de kerk
voogdij zelf de publiciteit is begonnen
met een onduidelijke mededeling
in ,.Het Kerkblad" van vandaag kon
hem niet tot andere gedachten bren
gen. „Dat hebben we alleen gedaan
omdat verscheidene mensen zich heb
ben afgevraagd, waarom wij niet in
de kerkdiensten komen waarin ds.
Bogers voorgaat. De zaak is nu
bij hogere kerkelijke organen en daar
gaan we niet op vooruithollen. Wij
vinden het ook in-droevig. Het zit
ons erg zwaar. We hebben er alles
aan gedaan om het te voorkomen".
Verwacht een goede afloop? De
heer Hoogendijk: „Ik zie de zaak
niet zo rooskleurig in".
Namen (1)
Voor de mensen op de redactie
die krantekoppen moeten beden
ken, was het aangenaamste be
richt van gistermorgen dat Saigon
toch gewoon Saigcn zal blijven
heten, en niet Ho Tsji Minh-stad
wordt. De wetenschap van vijf
tien letters en dan ook nog eens
in drieën gehakt, dompelt zelfs
de meest inventieve koppenmaker
in uitzichtloze wanhoop. Dat leidt
tot uitwegen, afkortingen, grafi
sche compromissen. Het eind van
het lied zou waarschijnlijk zijn
„Ho stad" en ik moet niet denken
aan de begoochelingen van
nieuwslezers die hun berichten
zouden moeten aanvangen met
zinsneden la „in de Zuidviet-
namese hoofdstad Ho stad" enz.
Enfin, het blijft Saigon en de
nieuwe machthebbers doen daar
verstandig aan. Op menige
naamsverandering onder de
koorts van de emotie rust niet
veel zegen. Cape Kennedy heet
tenslotte ook al weer een tijdje
net als vroeger Cape Canaveral
en wie Kinsjasa nog steeds Leo-
poldstad noemt, hoeft niet op de
bijzondere genegenheid van Mo-
boetoe te rekenen. Stalingrad
staat al weer enigfe tijd als Wol-
gograd te boek (grad is Russisch
voor „stad") en dat is een vei
lige naamgeving, omdat de Wolga
nog wel een poosje de Kaspische
Zee-route zal kiezen. Hoewel je
dat met die wispelturige gemeen
te niet helemaal zeker weet, want
het heeft daar vóór Stalingrad
ook nog een tijd Tsaritsyn ge
heten, hetgeen mijn bescheiden
Slavische kennis niet te na ge
sproken iets met de vroegere fa
milie Romanov te Sint Peters
burg te maken moet hebben.
Trouwens heet Gottwaldov nog
steeds Gottwaldov of weer Zlin
op zijn ouderwets? En wat ge
beurt er met Lelystad, mocht ooit
de Afsluitdijk in tweeën breken?
Namen (2)
Kleinschaliger zie je politiek
en maatschappelijke processen
weerspiegeld in straatnamen. De
Amsterdamse Stalinlaan heet al
lang Vrijheidslaan en dat de Wi-
bautstraat daar in de volksmond
nog altijd de „Stalinallee" wordt
genoemd heeft iets te maken met
de uitbundige architectuur van
die uitgesmeerde betonkluit in
Oost.
Het is in dit verband ook aar
dig te signaleren, naar wie of wat
allemaal juist géén straten of
pleinen worden vernoemd. De
filmwereld bijvoorbeeld. Het kijk-
doos-van-de-duivel-syndroom is
hardnekkig. Het initiatief in Zoe-
termeer om de straten in een
nieuwe wijk naar filmers en ster
ren te noemen is dan ook nogal
uniek. Chaplindreef, Hitchccck-
erf en Garbohof zal dat wel wor
den. En ik moet bekennen dat ik
mij het Bardotpark als zon door-
stoofd voorstel.
Bordes
diging van de westerse waarden
hond 3rd vrouwen en kinderen
vermoordde, loopt al weer vrij
rond), aan de lafaards Thieu en
Ky, die compleet met hun grote
bekken en hun tien ton bagage
het hazepad kozen, aan ettelijke
miljoenen Vietnamese doden, aan
vijftigduizend Amerikaanse do
den, aan verminkten, aan reisjes
van de boys naar de hoeren van
Bangkok.
De afgang van een land dat wij
tot voor kort voor onoverwinnelijk
hielden.
Het waren altijd anderen die
gepakt en gezakt werden weg
gevoerd, of wegvluchtten, als ze
geluk hadden. Minderheden of
zwakken. De joden in de treinen
naar Westerberk, de Hongaren in
'56, Biafranen, Vietnamese boe
ren. Ze verdienden en kregen ons
mededogen.
En toen ineens begin deze week
waren het Amerikanen, overhaast
op de vlucht. Langs het berd op
het ambassadeterrein dat mee
deelde dat het zwembad gesloten
Feestgeschal
Overigens is er met de over
winning van de revolutionairen
geen reden tot onbegrensd feest
geschal. Het is nog maar zeer de
vraag óf er een stuk eenheid uit
de verschillende groepen kan
worden gesmeed dat daadwerke
lijk aan het herstel van het on
beschrijflijk verminkte land kan
werken.
Het is vooral ook een moreel
probleem. Geweld, corruptie, dood.
desintegratie, prostitutie, armoe,
pauperdom waren de bruikbare
epitheta voor Zuid-Vietnam. Je
tackelt deze reeks alleen wanneer
je probeert van de menselijke
waardigheid uit te gaan. Daartoe
behoort voldoende eten en drin
ken en een dak boven het hoo'd,
net zo goed als rechtszekerheid,
eerbied voor het leven, verant
woordelijkheid en meepraten
over hoe het verder moet gaan.
Het verbieden van kranten
past daar niet zo goed in en
bijltjesdagen nog weer minder. De
berichten uit Saigon, het vroegere
Ho Tsji Minh-stad zijn vooralsnog
te spaarzaam om al geruststel
lend te zijn.
Sonnet
Zonder de parallel tot in het
absurde door te trekken, zijn er
in de Journalistieke benadering
van Soestdljk en het Kremlin
enige punten van overeenkomst.
Als op een hoogtijdag op het
Rode Plein kameraad Sjelepin
vier plaatsen naar rechts is op
geschoven boven op het Lenin-
mausoleum, dan is geen melitta-
filter groot genoeg voor alle
koffiedik en als tovaritsj Bresjnev
ontbreekt dan mag Je aannemen
dat bij Hiltermann de hotline
met het Kremlin roodgloeiend
staat.
Nu Irene en haar carlistenvorst
ditmaal op het bordes ontbraken,
ontsponnen zich meteen gissin
gen over conflicten in de boezem
van Soestdljk. De verklaring dat
er ten' paleize weliswaar voldoen
de krentemikken maar te weinig
kamers zijn, stootte lek op de
wetenschap dat Hugo Carlos tij
dens de sessies met zijn getrouwen
op de Montejurra ook kampeerde
en er best in Soestdljk nog wel
ergens een sheltertje en een paar
haringen te vinden zijn.
Helikopters
In het NOS-journaal zag ik
donderdagavond hoe Amerikaan
se helikopters in de buurt van
vliegdekschepen voor de Zuid-
vietnamese kust behendig aan de
golven werden toevertrouwd. Kort
tevoren sprong de Vietnamese
piloot langszij het schip uit zijn
machine en vervolgens leek het
beeld op een insect dat door een
gigantische, onzichtbare flitspuit
werd geveld: de bewegingen wer
den hoekig, stuurloos, daarna de
abrupte val op het zee-oppervlak,
een dun gordijn van opspattend
water en dan niets meer.
Machteloos zagen Amerikanen
vanaf het dek toe, hoe op de
allerlaatste valreep nog eens voor
miljoenen plons-plons verdwenen.
Een soort spel zonder grenzen;
ik miste Barend Barendse als
commentator.
De vernedering voor Amerika
is compleet. Driehonderd miljard
gulden gespendeerd aan napalm
bombardementen, aan Mi Lai
(luitenant Calley die ter verde-
Omajurken horen ertoe, IJzeren
tuinbankjes met krullen even
eens. A la recherche du temps
perdu. Leve de romantiek. Eén
van de jongste varianten binnen
het nostalgie-syndicaat is zonder
twijfel die van het sonnet, dat
veertien-regelige vers, gevangen
in het keurslijf van een straf
rijmschema met vier uitgangen
in geboden schikking.
Leiden beleefde verleden week
een waar sonnettenfestival in één
van de godshuizen, de Lodewijks-
kerk. Wij maakten in één van de
edities van dit dagblad melding
van het evenement, maar zo
als een attente lezer en minnaar
van het sonnet me liet weten
wat slordig. Jan Kal werd niet,
zoals had gemoeten, verbonden
met de meisjesgedichten, zoals het
volgende:
„Marina, wat er ook is aangericht,
Het blijft altyd van kracht
Dat sinds de dag dat ik Jou
door de gang aankomen zag,
Ik diep en helder ben verlicht.
Dat open oog van toen
gaat nooit beer dicht,
Gewekt door jouw stralende
oogopslag
Waarin de eeuwigheid besloten lag
Dat er, als alles goed is,
nog in ligt.
Jouw zestienjarig zuivere gezicht
Is voor de gang der jaren
niet gezwicht
Maar houdt op al je trekken
overwicht.
Als jy me ziet met je
bevrijde lach,
Gelukkig als een wapperende vlag,
Maakt het me sterk
als ik Je kennen mag.
Kal is hier nog strenger dan
de officiële sonnettenleer en ge
bruikt slechts twee rijmen, op
-icht en op -ag. Is dat nou mooi?
Ik vind niet zo erg. Dat frutse
len met op zich courante uitgan
gen lijkt enigszins op de acroba
tiek van de poëtica uit de tijd
van de Rederijkers, toen er ge
dichten gemaakt werden in de
vorm van een schaakbord, die je
van boven naar onder, van links
naar rechts, van onder naar bo
ven, enfin, wat je maar wilde,
gelezen kon worden. Steeds weer
ontstond geneuzelde onzin.
De stemming van dit gedicht
van Kal is erg intens, maar het
rijm fungeert als de vervelende
gong, die een boksronde afsluit,
juist als het zo spannend is. Rijm
is een mal geval, Kali
Godgeleerden
Pater dr. Walter Goddijn, hoog
leraar in Tilburg, zei mij deze
week dat men daar overweegt per
advertentie tam-tam te maken
voor de opleiding tot godgeleerde.
Jonges, zorg dat Je er ook bij
komt.
En, voegde de olijke Fransis-
caan eraan toe: „da's theologisch,
hè!"
HAN MULDER.
