GEEST VAN HET ZEN
BOEDDHISME IN
BRONZEN VAN AZUMA
I, M
DINSDAG 29 APRIL 1975
PAGINA 21
In het park Middelheim te
Antwerpen zullen deze zomer, ter
gelegenheid van de Biennale,
werken staan van een twintigtal
Japanse beeldhouwers. Prominent in
dit gezelschap is Kengiro Azuma,
tot 8 mei een tentoonstelling
heeft in de Haagse galerie Nouvelles
Images, Westeinde 22.
Er is een Zwitserse kloosterkerk met
ramen van de Spanjaard Tapies en
de Italiaan Burri. Voor deze roomse
kerk heeft de Japanner Azuma
beeldhouwwerk uitgevoerd en wat
Azuma maakt is doortrokken van de
geest van het Zen-Boeddhisme.
Mystiek ontsnapt aan de grenzen
die we met woorden trekken. Een
kunstwerk kan al wordt dat
tegenwoordig ook in het vak wel
ontkend zichtbaar mystiek zijn.
Azuma werd 49 jaar geleden te
lagata in Japan geboren. Hij
stamt uit een familie van bronsgie
ters en beeldhouwers. Sedert 1956
woont hij in Milaan. Na tien
leerjaren begon het hem duidelijk te
worden, aan welke innerlijke
opdracht hij als beeldhouwer moet
voldoen.
Hij heeft in hout gewerkt en in
steen. Nu verkrijgt hij in brons, wat
voor hem ook in andere materialen
eat, plus nog wat meer. Een beeld
van Azuma kan de vorm hebben
van een scherm met relief, van een
ritueel vat of van een zuil:
gecanneleerd of onregelmatig afge
vlakt, uit stukken opgebouwd. Het
in scheuten „gegroeide" beeld op de
binnenplaats van de Haagse galerie
doet ook denken aan de stam van
een exotische plant. Zo'n beeld grijpt
niet in de ruimte; het springt niet
nadrukkelijk in het oog, het laat
zich ontdekken.
Bilzondere plek
Onwillekeurig denkt men zich deze
werken ook die in klein formaat
buiten, aan een landweg, bij
struiken of op een open plek in het
bos. Het staat stil te staan, zo'n
teken; het markeert een plek. Men
krijgt het gevoel, dat het er al
eeuwenlang is.
Dat komt, doordat wat we zien de
uitkomst lijkt van twee keer
verschillende vormende invloeden
die pas op de duur zijn gaan
harmoniëren. Er zijn gladde zijden
of resten daarvan en scherpe
contouren. Daar spreekt een actieve
vormwil, uit, een spanning van de
geest, in materiaal uitgedrukt. Er
zijn ook sporen van een trager
proces, een langzame verwering. We
menen daarin een uitdrukking te
zien van de stof zelf, waaraan zich
een wet volstrekt die niet door de
mens is gesteld.
En dan beseffen we. dat hier niet
zoiets beperkends als een vormwil
vooropgestaan heeft. Er zijn thans
westerse kunstenaars die zich liever
beeldend vormgever noemen. Zij
streven naar methodische helderheid
en objectief-juiste resultaten. En
hun werk is duidelijk niet van
gisteren, misschien ook niet voor
morgen. Voor Azuma zouden voor
opgestelde noties van vorm een
Beeld van Azuma
storing betekend hebben. Hij gaat
uit van een intuïtief besef van
krachten, die werken in de natuur
waar ook wij toe behoren. Hij
tracht die krachten niet te
schematiseren hij bedrijft geen
wetenschap. Zijn werkwijze is meer
een luisteren, een zich schikken.
Daardoor is het onderscheid tussen
vormen en aantasten zo'n beeld
niet scherp. De gestalte drukt het
elan uit van al wat leeft; de sporen
geven de opvolging aan van
geslachten en seizoenen, in een
ongemeten tijd.
De beelden van Azuma spreken niet
van de mens alleen en van zijn
houding tegenover de dingen. Zij
staan evenzeer voor de zwijgende
meerderheid van al wat niet-mens
is. Terwijl we ze beschouwen, voegen
we een stukje geologische tijd in ons
kortstondige mensenbestaan in. Het
actieve kijken gaat over in een
verblijven. We bevroeden een
mogelijke geborgenheid in een
geheel dat al het zijnde omvat.
Daarna vervolgen we weer onze weg,
in onze tragi-komische mensenrol.
DOLF WELLING
lachfeaUval" za. 2.30 uur. zo. en
Koninginnedag, 2.00 en 4.15 uur. a.l.
Nachtvoorstelling: „The Emigrants"
11.80 uur. 18 jaar.
tot 14.45 uur
Tentoonstellingen
LIDO: „Keetje Tippel", dag. 2.30, 7.00 Intensieve verplei
en 9.15 uur. zo ook 4.45 uut. 18 Jaar. 14.30 uur en van
STUDIO: .2001 Nacht", dag, 2.30. Endegeest: dlnsci
7.00 en 9.15 uur. zo ook 4.45 uur. 14.30 uur; 's zone
18 Jaar. 1415 uur; eerste
TRIANON: „Roole Sien". dag. 2.30. dag.
7.00 en 9.15 uur. zo. ook 4.30 uur. Annakllniek:
14 laar. Klasse afdeling
ntw" étaa 7 on m 9.15 uur. van
Derde klasse vat
Atelier „De Scherf", Nassau!aan
Rijksmuseum van Oudheden (Rapen-
n.. zond. 15
Bink, Rooseveltstraat 3.
O n ge vallendienst
ziekenhuizen Leiden
ouders) van 18.30—19.ï
ACADEMISCH ZIEKENHUIS
Voor alle patiënten (behalve kinde
ren) zijn de bezoekuren als volgt:
Elke dag:
14.15—15.00 uur.
18.30—19.30 uur.
Voor de prematurenafdeling gelden de
volgende bezoekuren (alleen voor
%'iïkjïïj s s=3 sr sas- „a-ss?
i april expositie
(Diaconessenhuis)
Kunstzaal Heuff, Hoflaan
Meer bronsplastieken. Van 5 april
i patiënten door.
Openingstijden
uur. dl ook van
afspraak telefoon 01751-12185
Leidse bioscopen
lo-n Bezoekuren Ziekenhuizen
Diaconessenhuis: Middagbezoekuur;
Avondbezoekuur;
fl»deuurlaiSendvoor Alphen aan den Rijn
ouders zondag 14.0015.00
kinderafdeling.
St. Elisabeth-ziekenhuis klasseafde-
Rijnoord: le en 2e klas 1111.30
13.30—14.15 en 18.30—19.30 u; 3e klas
13.30—14.15 en 18.30—19.30 u Kraam-
afdeling 13.30—14.1
chtgenoten 1920
5—15.30 u. alleen
lingen. Volwassenen
Kraamafdeitng':'"' Geluidshinder Schiphol
CAMERA: „Immorele vertellingen" 15
dag. 7 00 en 9.15 uur 18 laar 14 tot 14.14 uur en v
Kndermatinee: „Loopy the Loup uur. Kraamafd: dag.
ir; Kinderafdeling dag.
„men dag en nacht worden gemeld
'19.30 bh het Informatiecentrum Geluids-
16 uur hinder Schiphol (020—175000).
(9uct Qïieuws
29 april 1975
Honderd jaar geleden stond
in de krant:
Het aanstaande 50-jarig
jubileum van de Börsenverein
der Duitsche boekhandelaars
belooft luisterrijk gevierd te
worden. Verscheidene minis
ters uit Saksen, rectoren der
universiteit te Leipzig en ver
dere hooggeplaatste personen
zijn als eeregasten tot het
feest uitgenoodigd. Behalve
typographische tentoonstel
lingen zal ook hmt Duitsche
Xylographenverbond (hout
graveurs, Red.), uit 250 leden
bestaande, bij die gelegenheid
een tentoonstelling van hout
gravures houden. De Neder-
landsche Vereeniging ter be
vordering des boekhandels zal
bij het feest worden verte
genwoordigd door de heeren
Fred. Muller en A. W. Sijt-
hoff.
De aanmaak van Mauser
geweren in Duitschland is in
de vorige maand ten einde ge
bracht. Het geheele Duitsche
leger, met uitzondering van 't
Beieriehe legercorps dat het
Werner-geweer behoudt, is
thans van dit wapen voorzien,
terwiil er bovendien een oor
logsreserve van niet minder
dan 800.000 stuks aanwezig is.
De geweren behoefden eerst
in 1876 afgewerkt te zijn,
maar de werkzaamheden zijn
bespoedigd.
Vijftig jaar geleden:
Door de onachtzaamheid
van een oppasser, die ver
zuimd had de deur van een
apenkooi bij Hagenbeek in
Hamburg te sluiten, geraak
ten gisteren honderd kleine
apen in vrijheid. Zij versprei
den zich niet alleen over het
uitgestrekte park, maar ook
in de omliggende tuinen en
huizen, waar ze keukens en
kamers overhoop haalden. On
der medewerking van de plaat
selijke bevolking konden de
vluchtelingen tenslotte weer
achter de tralies worden ge
bracht, wat tot menige leuke
scène aanleiding gaf.
PANDA EN DE INZIENER
37 j?8 Toen Panda de cel van Melia uit kwam, werd hij
opgewacht door een bewaker, die hem rechtstreeks naar een
gevamaenis-auto bracht.
"W-iüiar ga ik heen?" vroeg hij ongerust. "W-wat gaat er met
me gebeuren?"
De Supremo wil je hebben, antwoordde de waker met traan
ogen. 'Ik weet niet waarvoor - maar het zal wel ernstig zijn."
Pandu werd teruggereden naar het hoofdkwartier van de po
litie en hij werd verwelkomd door dezelfde agent die hij daar
al eerder had gezien.
"De Supremo wacht," sprak deze. "Breng de gevangene maar
zelf near hem toe. Mijn dienst zit er op."
Panda was teveel verdiept in zijn eigen zorgen, om te zien dat
de politieman de televisie-achtige uitvinding van professor Kal-
ker met zich meenam.
Ahriep spion ABC, toen hij Panda binnen zag komen.
"Daar is het kereltje dat zo verdacht deed! Hij drong zich aan
de geleerde Kalker op!"
'En hij lachte mij uit," voegde de Supremo er aan toe.
"Maar nu zullen we de waarheid uit hem krijgen. Probeer deze
leun en-ontdekker op hem!"
De
avonturen
van
Jommeke
De
strijd
om de
Incaschat
De
Generaal
en de
Tank
Oberon, Haarlem.
Tekenaar: Peter de Smet
Markborg 28 10 n St Abbshead nr
Casa- Batjan 26 v Rotterdam nr Londen
Putten 26 rede Basrah
Rijnborg 26 te Beira
Straat Colombo 26 v Loureuco Mar
ques nr Durban
KLEINE VAART
GROTE VAART
Ant- Aalsum 26 v Rio
Deltadrecht 28 400 zw Kp Verdlsche
Eilanden nr P&ranagua
Diogenes 28 te Guayaquil
Mossamedes
Straat Johore 27 v Newci
Lelxous
Dutch Mate 8 zo Crossand nr
werpen
Empire 26 20 zo Penmarsch
Teignmouth
Geulborg 26 35 w Hoek van Hol
Algol 24 v Salvador nr Tenerife
Alkmaar 27 te Genua
Amersfoort 28 te San Juan
Amstelland p 28 Ouessant nr
sterdam
Archimedes 25 v Barbados nr
AresStePHamburg
Arlstoteles 25 te Puerto Cortes
Asian Ensign 27 te Sydney
Eemhaven 26 te Buenos Aires
Freetown 28 te Douala
Ganymedes 27 te Callao
Hercules 28 te Antwerpen ven
Holendrecht 27 te Nantes
Khaslella 26 v Shellhaven nr Stan-
Kyllx 26 v Rotterdam nr zee
Neder Rhone 27 te Barcelona
werpen
Straat Magelhaen 25 te Hong Kong
Straat Nassau 26 te Singapore
Straat Tauranga 26 te Amsterdam
Tinto 26 v Southampton nr Montego
Bay
Toloa 24 v New Orleans nr Golflto
Trident Rotterdam 25 t.a. Puer
to Cabello
Vitrea 27 te Hong Kong
Voorne 28 950 w Straat Sudan nr
Fremantle
25 te Antwerpen
Zawla nr rede.
Op verzoek het recept
voor een krabcocktail.
Daar de krab welhaast
onbetaalbaar is geworden
voegen wij partjes grape
fruit toe, trouwens een
verrukkelijke smaakcom
binatie met krab. Verdeel
een geschilde grapefruit
n partjes, verwijder zo
veel mogelijk de harde
velletjes en halveer de
partjes als de grapefruit
erg groot is. Pers een
halve grapefruit uit en
zeef het sap. Roer een
dun sausje van 4 eetl. ma
yonaise, een eerl. grape
fruitsap, 2 theel. citroen
sap, 1 theel. tomatenket
chup, 1 eetl. sherry, mes
punt paprikapoeder, snuf
je zout, snufje suiker en
een mespunt cayenne of
versgemalen peper. Ver
meng de stukjes grape
fruit met stukjes krab uit
een blikje. Verwijder de
kraakbeenreepjes uit de
krab. Leg het krabmeng-
>el in wijde glazen en
:chep het sausje er over.
Zet de glazen een uurtje
n de koelkast. Geef er
versgeroosterd nog warm
)rood bij en boter. Soms
legt men eerst nog een
slablaadje in de glazen.
vooeuirluiroE
HANGMAT!
Asjemenou!
Hcligernetn!//
En dat heeFt me
zeter twintig
.minuten getest:
FRED BASSET
■jc vwwv r>ic.1 K» j «i i iJC
15 DE HELE PAS AAN HET TOETSEN EN OU LIST
VOORTDUREND OVO?HOOP MET OE 6TOE1?.
Sf),J^OüLLlE LUKEN WEL EEN TV-SERTE^X
OA.EEN
IIKAÖICDMEDIE.
