Kindermishandeling
signaal uit het gezin
Woningwetwoningen tussen
Herengracht en Zijlsingel
mizu
DRIEDAAGSE CURSUS IN LEIDEN
no sier
ABN en Leidse
Spaarbank
in Merenwijk
GEMEENTE ZELF OPDRACHTGEVER EN COORDINATOR
keukens
't Karrewiel
DONDERDAG 24 APRIL 1975
Vandaag, morgen en overmorgen wordt er in het Laboratorium voor
Fysiologie aan de Wassenaarseweg een cursus gehouden over "Kin
dermishandeling in Nederland." De cursus wordt georganiseerd door
de (Leidse) Boerhaave Commissie voor Voortgezet Onderwijs in
samenwerking met de Vereniging tegen Kindermishandeling in Den
Haag. De sprekerslijst van de drie congresdagen vermeldt een
Indrukwekkend aantal inleiders uit verschillende vakgebieden. Er
zUn juristen bij, politiemensen, vertegenwoordigers van de Raad
voor de Kinderbescherming, en afgevaardigden uit de hoek van
de gezondheidszorg. De Leidse kinderarts A. Th. Schweizer, weten
schappelijk hoofdmedewerker bij de vakgroep kindergeneeskunde
in het Academisch Ziekenhuis, hoofd van de buitenkliniek voor
kindergeneeskunde in Noordwijk en plaatsvervangend vertrouwens
arts van het district Rotterdam (is: geheel Zuid-Holland en Zee
land). maakt deel uit van de organisatie van de cursus. Hieronder
een gesprek met hem over het verschijnsel kindermishandeling.
LEIDEN "Er was een jonge
tje van vier jaar dat een paar
keer met z'n moeder naar de kin
derarts ging. Steeds weer met
klachten over buikpijn. Daarbij
viel het op dat de moeder, als ze
op dat spreekuur was, steeds on
aardig over dat kind praatte in
de zin van: het is een lastpak,
hij maakt allerlei dingen kapot.
Terwijl bij dat jongetje opviel
dat-ie onrustig was en z'n moe
der sterk provoceerde. Enfin, de
kinderarts kon niets vinden. En
op een keer kwamen ze weer en
I was dat jongetje vreselijk ver
velend. De arts bemerkte toen
een paar blauwe plekken bij dat
kind en hij vroeg aan de moeder
hoe dat kwam. En zij zei: het is
gewoon een vervelend joch, het
liefst zou ik willen dat-ie het
raam uitvloog. Waarop de arts
zei: het lijkt me dat u nog meer
problemen hebt. En de moeder
erkende dat ze het niet meer aan
kon."
Door
Wim Wiirtz
"Wat was nu het geval? Dat jon
getje was het kind van haar man.
n.iet haar eigen kind. Ze was zijn
tweede vrouw, zijn eerste vrouw was
ij hem weggelopen. En die man
trok dat jongetje vóór ten opzichte
van een dochtertje dat ze had mee
gebracht toen ze bij hem kwam.
Enfin, toen was er dus een duidelijke
entree, en een duidelijke gezinssitua
tie. Er werd met de ouders gespro
ken en voorgesteld dat jongetje voor
bepaalde tijd op te nemen en te ob-
rerveren. En toen bleek ook dat de
i'ader en moeder nog nooit over dit
probleem hadden gepraat. Er kwam
een maatschappelijk werkster bij.
En omdat het jongetje bleef provoce
ren, ging hij naar 'n medisch kinder-
t agverblijf. Daar is hij twee jaar
feweest. En nu is hij weer thuis.
Fn het gaat beter'.
Bedachtzaam diept Schweizer dit
suthentiexe praktijkgeval uit zijn ge
heugen op om aan te geven waar
n de mjeste gevallen de oorzaken
liggen van kindermishandeling. Het
ge at om een gezin in nood", zegt
hij. "Het disfunctioneren van een
gezin".
Meer inzicht
Het verchijnsel kindermishandeling
riaat sinls een Jaar of vijf midden-
'n de publieke belangstelling. Onge
twijfeld droeg de oprichting van de
Vereniging tegen Kindermishande
ling daar belangrijk toe bij. Maar ook
het inzicht in de achtergonden werd
groter.
Met het gevolg dat kindermishan
deling niet langer meer gezien wordt
als een louter criminele aangelegen
heid, maar veeleer als een signaal
dat zegt dat er in de gezinssituatie
van het kind iets mis is. Schwei
zer: "Tot zo'n tien a vijftien jaar ge
leden was de reactie als er een ge
val van kindermishandeling ontdekt
werd: dit is een crimineel gebeuren,
er is een dader en die moet dus
naar de politie en vervolgens naar
de rechter. Nu is het anders. Het
wordt nu algemeen aanvaard en
daar is ook onderzoek naar gedaan
als een verschijnsel dat z'n oor
zaken heeft ito 't disfunctioneren van
het gezin, in een stress-situatie. Er
zijn veel, ook jonge mensen die on
der stress staan en dat dan op één
of andere manier moeten afreage
ren: hetzij in geweld hetzij in pros
titutie. Kindermishandeling is één
van die vormen waarin het wordt
afgereageerd".
Huisvesting is ongetwijfeld één van
de factoren die tot het slecht func
tioneren van het gezin bijdragen?
Schweizer: "Ja, dat behoort tot
de materiële omstandigheden, het
slecht wonen, mensen die op elkaar
zitten en buren die last van elkaar
hebben. Maar er zijn ook immate
riële factoren. De ouders zijn bij
voorbeeld vroeger thuis verwaarloosd
en hebben een slechte controle over
hun frustraties. Ze zijn van huis uit
slecht geprepareerd op moeilijkhe
den. En dat moet je dan zien in com
binatie met het krijgen van kinde
ren. Het is in deze gevallen opval
lend dat er veel kinderen te vroeg
worden geboren. En ook opvallend is
dat er in dergelijke situaties veel hy
per-actieve kinderen zijn, die dan
vanzelf provoceren tot kindermis
handeling. Verder komt het ook voor
in situaties van kinderen met een li
chamelijke of geestelijke handicap,
waar de ouders niet tegen opgewas
sen zijn".
Er kan zich natuurlijk ook een ge
val van pedofilie voordoen, een va
der die zijn kind misbruikt. Dat
wordt dan al gauw als argument ge
bruikt om te zeggen: die man moet
worden opgesloten.
Schweizer: "Ja. maar dan is het
toch ook een disfunctioneren van het
gezin waarin de pedofiele vader een
factor op zichzelf is. Ook in deze ge
vallen vind ik dat het gezin eerst voor
een bepaalde tijd intensief moet wor
den begeleid en als het echt niet gaat,
dat er dan pas wordt gezegd: het is
onverantwoord, dit is een zaak voor
de Raad voor de Kinderbescherming.
Maar nogmaals: dit soort gevallen
zul je eerst heel goed moeten onder
zoeken.
Want er wordt naar mijn smaak al
veel te gauw gezegd: die vrouw of
man, daar is geen garen mee te
spinnen".
Preventive
Ook de bestrijding van kinder
mishandeling stoelt op de gedachte
dat voorkomen beter is dan genezen.
De Vereniging tegen Kindermishan
deling, die vier jaar geleden spontaan
verrees uit een groepje van veront
rusten, probeert daarom zoveel mo
gelijk voorlichting te geven. Aan het
"lekenpubliek", maar voornamelijk
aan de professionele werkers in het
veld, om daar een goed startpunt te
verkrijgen voor een gezamenlijke
aanpak van de kindermishandeling.
Daarnaast is er dan nog de ver-/
trouwensarts. Een instituut dat drie
Jaar geleden onder auspiciën van de
ministeries van Justitie, CRM en
Volksgezondheid in het leven werd
geroepen om als een soort meldings-
post en adviseur te gaan fungeren.
De vertrouwensarts krijgt de mees
te meldingen binnen uit de eerste
lijnsgezondheidszorg: huisartsen,
wijkverpleegkundigen etc. Maar ook
van het publiek, dat overigens veel
anonieme telefoontjes verzorgt.
Schweizer: "Dat komt vaak voort
uit de angst om fouten te maken,
dait is een rem voor veel mensen. Er
wordt namelijk nogal eens verkeerd
aangemeld. En als je dan een geval
van kindermishandeling bij je bu
ren hebt aangemeld, en dat komt la
ter uit, dan is dat natuurlijk niet zo
prettig".
De signalen van kindermishande-
Kinderarts Schweizer: oorzaken
stresssituatie.
International
Home Leiden
IEIDEN Nog dit jaar zal op de
eerste etage van net Prytaneum aan
hét Rapenburg (6) het Internatio-
i al House worden geopend. Een
ontmoetingscentrum voor de vele
honderden medewerkers en studen
ten uit alle delen van de wereld die
jaarlijks de Leidse universiteit be
zoeken.
Het nieuwe internationale ontmoe
tingscentrum wordt een soort tehuis
vaar de buitenlanders contac
ten kunnen leggen met Nederlanders,
waar ze een partijtje ping-pong of
fhaak kunnen spelen en waar zij
zich ook gewoon kunnen verpozen in
do bibliotheek of de muziekkamer.
Om dat echter te kunnen realiseren
is er geld nodig. Daarom wordt er
op het ogenblik in elk geval al bin
nen de universitaire gemeenschap
stevig actie gevoerd om aan het be
nodigde bedrag te komen voor de
inrichting van het international
louse: f 50.000.
De Stichting International House
roopt dit bedrag als "glanspunt van
het eeuwfeest" op korte termijn be
reikt te hebben. Wil men de actie
steunen, dan kan dit door een fi
nanciële bijdrage te storten op de
V.B.N.-Leiden, bankrekeningnum
mer 56 03 15 254 t.n.v. "Internatio-
ral House" of op het gironummer
3541633 t.n.v. penningmeester "In
ternational House".
ling zijn verschillend. Onmacht bij
de ouders tekent zich af in blauwe
plekken op het lichaam van het
kind, in botbreuken of in huiddefec
ten. Maar ook de geestelijke mishan
deling laat duidelijke sporen na:
vroeg verwaarloosde kinderen die
Jong Euro
Songfestival
AMSTERDAM Nederland is
uitgenodigd deel te nemen aan het
Jong Euro Songfestival, dat van 6
tot 9 augustus in de Kurzaal van
het Casino in Oostende wordt gehou
den. Impressario Frans van Klinge
ren is uitgenodigd, evenals vorig Jaar
een ploeg te formeren. Vorig jaar
won deze ploeg het festival met Hed-
dy Lester, Fon Klement en Saskia
Martijn.
Aan het festival zullen behalve Ne
ctar ia nd en België ook Luxemburg.
Duitsland, Engeland en Spanje deel
nemen. De ploegen moeten alle be
staan uit een zanger, een zangeres
en een groep Van maximaal zes per
sonen. Geen van de deelnemers mag
ouder dan 25 jaar zijn en allen die
nen elk tenminste één nieuwe com
positie te presenteren.
zich onrustig en provocerend gedra
gen, kinderen ook die zich overgeven
aan zogenaamd café-gedrag - praten
zonder enige diepgang.
Samenwerking
Op de cursus wordt als één van
de belangrijkste problemen op tafel
gelegd de samenwerking tussen de
verschillende instituten die met kin
aermishandeling te maken hebben:
justitie, gezondheidszorg en de Raad
voor de Kinderbescherming. Wat is
daar zo moeilijk aan?
Schweizer: "Justitie, politie en
kinderrechter hebben zulke andere
uitgangspunten dan de gezondheids
zorg, dat dat principieel grote moei-
rjkheden kan gaan geven zodra ze
?aan samenwerken. En dat geldt dan
cok voor de derde sector: de Raad
voor de Kinderbescherming. Bij de
ze drie zijn de uitgangspunten eigen
lijk tege.istrijdig aan elkaar. Stel:
een kind wordt mishandeld. Dat
wordt, ontdekt door iemand uit de ge-
ondheidszorg, die vindt dat de poli
tie dat moet weten. Goed, dat gaat
can naar de rechter, er komt een ad
vies van de Raad voor de Kinderbe
scherming en via de rechter een uit
huisplaatsing van het kind. Als het
zo gaat, dan zitten er samenwer
kingsproblemen in. Want er staan
dan mensen op in de gezondheidszorg
en die zeggen: dat is niet goed voor
't kind. Welnu, nu is er een nieuwe
sector: de vertrouwensarts. En nu
neggen we: eerst de hulpverlening,
en dan pas de justitie. Want heel
veel gevallen lossen zich op door di
recte hulpverlening".
Voorjaarsprijzen
Spaanse Sangric
literfles nu
Jonge Jenever Ryneburgei
•literfles nu
Napoleon V.S.O.P.
Frans import
fles nu
Gilde Pils
24 fles tijdelijk
4,75
rger
9,35
11,95
7.95
en gratis thuisbezorgd ii
Leiden en omgeving.
Donderdag koopavond
tot 9 uur geopend.
LEIDEN De twee plaatsen die
er voor bankinstellingen zijn inge
ruimd in het nieuwe winkelcen
trum "De Kopermolen" in de Me
renwijk zullen naar alle waar
schijnlijkheid ten deel vallen aan
de A.B.N. en de Leidse Spaarbank.
De drie PvdA-leden in de commissie
I Economische A angle genheden zul
len in elk geval bü de exploitant
MVO, die uiteindelijk beslist, be
pleiten, dat tenminste één plaats
wordt toebedeeld aan de Leidse
Spaarbank, gezien haar binding met
de stad.
Tijdens de PvdA-fractievergadering
stelde Mentzij gisteravond vast, dat
de commissie niet meer kan doen dan
er bij de MVO op aandringen. Par
tijgenoot Van Baren was het met
Mentzi eens d*t dat een vervelende
ls en dat in de toekomst wan
neer weer nieuwe winkelcentra opge
zet worden, de zaken anders gere
geld moeten' zijn.
Wethouder Van Aken deelde mee,
dat in totaal vijf bankinstellingen een
verzoek hebben ingediend om een
vestiging te mogen openen in het
winkelcentrum. Gezien het tekort
aan plaatsen in het centrum zei
Van Aken in de begeleidingscom
missie van het winkelcentrum te
zullen voorstellen om de banken, die
niet in de Kopermolen kunnen ko
men, de gelegenheid te bieden zich
elders in de Merenwijk te vestigen.
ADVERTENTIE
Haarlemmerstraat 181
Gouden Armbanden
Colliers en Sieraden
Een uitgelezen collectie.
Atjjd voordelig.
Juwelier v. d. WATER
Eigen ateliers voor het repa-
reren en ontwerpen van
Uw Sieraden.
LEIDEN Onze krant ktreeg
gisteren bezoek van de heer
Rudra Nath Sharma uit Ne
pal, de bergstaat tussen India
en China. De heer Sharma is
plaatsvervangend hoofdredac
teur van het Nepalese persbu
reau RSS (National News Agen
cy of Nepal) en is hier op uitno
diging van de Vereniging Hol
land-Nepal.
De heren die hem begeleid-
dien, Lex Raat (bioloog) en Eg-
bert van der Pol (bijna afgestu
deerd bioloog) beschrijven de
heer Sharma als een behulp
zaam en gastvrij mam. die voor
een ieder van buiten zijn land 'n
steun en toeverlaat is. Expedi
ties op biologisch of alpinistisch
terrein zoeken Nepal nogal eens
op, omdat de fauna er varieert
van tropisch tot antarctisch en
er bovendien 'n wat uit de slof
geschoten heuvel te vinden is die
naar de naam Mount Everest
luistert.
Op de foto bekijkt de heer
Sharma een aantal loden vor
men van pagina's van de krant.
Verder van links naar rechts:
hoofdredacteur Han Mulder en
de heren Van der Pol en
Raat.
R A'iseodeflUnaat2 Oegslgeest fel 50392
Als je zoveel keukens hebt staan,
wil je d'r best eentje kwijt.
LEIDEN Aan de woningbouwver
eniging De Goede Woning is ver
gunning verleend voor de bouw van
'JC6 woningwetwoningen in het cen
trum van de Merenwijk.
HOTEL-CAFE-RESTAURANT
ttefoUwuter
STEENSTRAAT55/LEIDEN 22509
Op aanvraag zenden wij u graag
suggesties voor menu's
LEIDEN Het college van B.
en W. wil er met kracht naar
streven, dat de woningbouw in
het gebied tussen Herengracht,
Oosterkerkstraat, Zijlsingel en
Nieuwe Rijn in de woningwetsec
tor gepleegd zal worden.
Het college heeft zich aangesloten
hij de keuze, die een speciale beoor
delingscommissie heeft gemaakt uit
de in totaal achttien ingediende
bouwplannen voor dit gebied. De
commissie koos er destijds drie uit,
die in combinatie voor uitvoering in
aanmerking kwamen. Alle achttien
plannen zijn rond de jaarwisseling
in het Jruggehoofd tentoongesteld.
De reacties, die bij die gelegenheid
konden worden gegeven, waren voor
de beoordelingscommissie geen aan
leiding om haar advies aan het col
lege te herzien. Opvallend is dat er
geen reactie van het buurtcomité is
Binnengekomen, hoewel inmiddels
Lekend is dat er bezwaren bestaan
tegen de afbraak van de panden
öranjegracht 87 tot en met 93.
B. en W. kiezen dus voor de plan
van de architecten Goedhart en
Links, Den Hollander en Van Loos-
oroek, alsmede van het architecten
bureau Treffers en Polgar. Uit een
globale technische en financiële be
oordeling van de plannen was des
tijds al gebleken, dat twee van de
Ir ie plannen niet realiseerbaar wa
ren in de woningwetsector, hoewel
de door de inzenders zelf gegeven
oerekeningen anders deden geloven.
Wanneer een exacte berekening
eveneens tot de conclusie leidt, dat
de plannen in hun huidige vorm
niet in de woningwetsector uitge
voerd kunnen worden, dan "zullen
zij moeten worden vereenvoudigd of
worden aangepast zonder daarmee
van karakter te veranderen", aldus
B. en W. De aannemers, die te zijner
tijd in het gebied willen gaan bou
wen, zullen van te voren akkoord
moeten met de voorwaarde, dat zij
het werk niet kunnen uitvoeren,
wanneer het merendeel van de wo
ningen niet in de woningwetsector
san worden gerealiseerd.
Beheersinstituut
De gemeente wil zelf als opdracht
gever van de bouwplannen gaan
fungeren. Dit "gezien het geringe
aantal te bouwen woningen (300) en
*n verband met de voortgang van de
p'anvoorbereidingen". aldus B. en
W "Er bestaan dan tevens goede
mogelijkheden om alle drie plannen
op elkaar af te stemmen, terwijl ook
goede coördinatie kan worden ver
kregen tussen de werkzaamheden
rond het bouwrijp maken en de
bouwactiviteiten voor de woningen".
Er hadden zich al gegadigden voor
de woningen gemeld: de Leidse Wo-
mngstichting, alsmede de woning
bouwverenigingen De Goede Wo
ning en Werkmanswoningen. Het
college zal onderzoeken of de gemeen
te na de bouw van de woningen het-
«ij geheel, hetzij gedeeltelijk aan de
(gemeenitèlijke) woningstichting zal
overdragen. De grond zal in ieder
geval alleen op erfpachtbasis worden
uitgegeven. Woningbouwverenigin
gen komen pas in aanmerking, wan
eer zij aan bepaalde voorwaarden
voldoen. B. en W. laten in hun voor
stel aan de gemeenteraad doorsche
meren, lat dan in ieder geval het
zg. centraal beheersinstituut van de
grond moet komen. Een oude wens
van de gemeente, waar een aantal wo
rungbouwverenigingen nogal huive
rig tegenover staat. De kwestie zal
opnieuw voorgelegd worden aan de
Federatie van Woningbouwverenigin
gen in Leiden. Voor Werkmanswonin
een geldt dan nog, dat wil de ver
eniging voor de woningen in het ge
bied Herengracht-Zijlsingel in aan
merking komen, zij met een zg.
«..pen verenigingsstructuur (dus
met bevoegdheden voor bv. een le
denvergadering) dient te opperen en
riet meer, zoals nu. als besloten ver
eniging mag fungeren.
Behalve als opdrachtgever zal de
gemeente zich ook als coördinator
fan de bouwplannen gaan gedragen.
Voor project-ontwikkelaars is dus
aeen plaats. Bij het plan van het ar-
chitechtenbureau Treffers en Polgar
is weliswaar een projectontwikke
laar betrokken geweest, maar vol
gens B. en W. hebben de architecten
verklaard, dat zij aan hem niet ge
bonden sijn, wanneer er woningwet
woningen worden gebouwd. In het
gebied, waarvoor de bouwplannen
rijn ingediend zullen vrijwel geen
woningen voor bejaarden worden ge
bouwd, omdat, aldus B. en W. de
tichting Nieuw Groenhoven naar
alle waarschijnlijkheid in 't stuk tus
sen de Zuidsingel en de Oosterkerk
straat al ongeveer honderd bejaar-
lienwoningen zal realiseren. Verder
ligt het in 1
en W. om de nog ongebruikte pot voor
ongeveer tachtig nieuwbouwwonin
gen, waarvoor in Leiden een extra
rijksbijdrage geldt (uit het Fonds
Voorheffing Pensioenverzekering, de
zg kinderbijslagregeling) voor het
gebied tussen Oosterkerkstraat en
Nieuwe Rijn te gebruiken.
Voor de ontwikkeling van de deel-
plannen zal een begeleidingscom
missie worden samengesteld, met
vertegenwoordigers van de gemeente
d.p plaatselijke Vrouwenadviescom
missie voor de Woningbouw, de Ad
viesraad voor de Binnenstad, de Pro
vinciale Commissie Woning en Woon
milieu, de Provinciale Planologische
Dienst en de Provinciale Directie
voor de Volkshuisvesting en de
E-uwnijverheid. Om wille van de
snelheid ligt het niet in de bedoeling
ven het college om de uitgewerkte
deelplannen nog eens voor advies
naar de diverse instellingen te stu-
Het voorstel van B. en W., zoals
h;. rboven beschreven, zal vanavond
in de commissie ruimtelijke orde-
n{ng en openbare werken ter spra
ke worden gebracht.
LEIDEN De Suriname-week, die tot en met zondag in de
Vredeskerk wordt gehouden en de tegenstellingen tussen het
leven van alledag in het warme Suriname en het kille Neder
land treffend weergeeft, was gistermiddag een en al gezellig
heid. Kinderen speelden (huiten) Surinaamse spelletjes, ter
wijl verschillende in fraaie kleding gehulde moeders bezig
waren Surinaams eten te bereiden. Buiten kon men allerlei
Surinaamse produkten (groente, houtsnijwerk, limonadesiroop
enz.) kopen. Op de foto van Jan Holvast twee jochies, die
alles geweldig plezierig vonden.
