Vocalistenconcert:
ongelooflijk knap
(f)uc/ ^Jïieuws
1
Pianoconcert van Bartok
indrukwekkend verklankt
Mimeliga onder de maat
'ifa'c^Sto
LUCEBERTPOEZIE
IN THEATERVORM
AANDAG 14 APRIL 1975
LEIDEN Het Residentie-Orkest
besloot zaterdagavond zijn Leidse
seizoen met een concert onder lei
ding van de Poolse dirigent Jerzy
Semkow. Er was niet veel publiek
naar de Stadsgehoorzaal gekomen:
zijn de namen van Carl Nielsen, Béla
Bartók en Richard Warner zo af
schrikwekkend of was 't tv-program
ma zo aantrekkelijk?
Het openingswerk, de ouverture
Helios van Nielsen, kwam op mij
over als een tamelijk langdradig stuk,
maar dat kan evengoed gelegen heb
ben aan Semkows interpretatie, die
kennelijk anticipeerde op het gedeel
te na de pauze. Was de intonatie
van de strijkers hier iets minder ge
lukkig, van de kant van de blazers
viel er veel moois te beluisteren.
Nog steeds ervaren velen het werk
van Bartók als te „moeilijk": op
dit punt geeft het 3e pianoconcert,
ln zijn sterfjaar geschreven, weinig
reden tot klagen. Bartok bracht hier
in een heldere sitruktuur aan, terwijl
de melodiek welhaast uit de vorige
eeuw zou kunnen stammen. De solist
in dit condert, de Franse pianist Mi
chel Béroff, had weliswaar enige
tijd nodig om in de juiste sfeer te
geraken, maar al spoedig werd zijn
optreden indrukwekkend. Hij pronk
te niet met de technische virtuositeit
die hem eigen is, maar maakte deze
ondergeschikt aan een dynamische
en genuanceerde verklanking. Semko
leidde het orkest op inspirerende wij
ze, waarmee hij het spel van solist
en orkest tot een harmonieus geheel
wist te versmelten. Het ovationele
applaus voor de executanten was dan
ook zeer op zijn plaats.
Het oorspronkelijk aangekondigde
Wagnerprogramma van na.de pauze
had enige wijzigingen ondergaan Men
had kennelijk ontdekt dat een Kar-
freitagszauber nu wat laat ln het jaar
viel; een alternatief werd gevonden
in Vorspiel en Isoldes Liebestod
uit Tristan und Isolde. Tijdens een
concert in Hilversum bleek deze ver
vanging te lang voor het publiek,
waarna men het Vorspiel schrapte
Deze maatregel was in zoverre min
der gelukkig, dat na Wagners uitge
breide behandeling van het Liebes-
tod-motief de slotfrase, de oplossing
van 't Liebessehnsuchs-motief (waar
de hele opera naar toe werkt), een
beetje in de lucht kwam te hangen.
De opvattingen omtrent de tempo-
keuze bij Wagner lopen sterk uiteen:
Georg Solti zet er meestal een enor
me vaart achter, Hans Knapperts-
busche verwierf zich het oordeel, dat
hij "immer so gerne schleppt". Het
tempo hoeft bij Wagner echter niet
kritisch te zijn; een langzaam tem
po stelt hogere eisen aan de dirigent
ten opzichte van de samenhang en
de climax-opbouw. Semkow slaagde
hierin ten volle in de genoemde Lie
bestod en in het voorspel tot de 3e
akte van Lohengrin. De overige frag
menten waren naar mijn smaak iets
aan de zwaarwichtige kant.
RON HARMS
oegstgeèst Alt Caroline Watkin-
ion/Tan crone piano, daarnaast ba
riton Max van Eegmond/Rinus Groot
piano: twee duo's in de Groenekerk,
gecombineerd voor K. en O. en
Vrienden van het lied. Fantastisch
en ongelooflijk. Er werd geen toegift
afgedwongen, langedurige toejuichin
gen komen meestal van snobs.
De techniek van Max van Egmond
is. fenomenaal. En die van de alt zou
met die van een nachtegaal verge
leken kunnen worden, zij lijkt aan
geboren en met eenzelfde begena
digde natuur begiftigd, gewichtloos
en soepel flanzend resonerend, vio-
listisch gestreken als het ware, al
leen verhardt de stem wel iets ineen
noogwelvend forte en verkrijgt dan
een verbreding van het vibrato. Maar
Caroline Watkinson is Jong, de top
van haar ontwikkeling zal zij nog
wiet hebber bereikt. Zeker is deze
gouden ,tem voorbeschikt om"inter-
ïiationaai gehoord te worden. De
twee vocalisten bleken hun begelei
ders te kunnen kiezen, gelet op de
volledig begripvolle, attente volg-
«aamheid en op die ideale klank
verhouding, die de solist het solisme
urtneemt en partner maakt.
Het zou kolommen kosten om de in
eike zang besloten wereld in z'n uni
verseel perspectief te schetsen. Die
werelden zijn het in wezen, die een-
recital bouwen als we hoorden. Alles
poëem, ballade, legende, volkslied,
l'iibelexcerpt De alt koos Haydn,
r'espighè. Britten (van deze laatste
A Charm of Lullabies, hier zeker niet
cnbekenu) Bij de drie Haydns (in
Avonden ontstaan), een tekst van
Shakespeare! Respighi's Quottro Ly-
fche op dichtwerk uit het zo gekwel
de Armenië zou men ook liederen op
de dood kunnen noevan. V. Egmond oen geheiligde Vier ernste Gezange
deed Voormolen eer aan in diens 3 van Brahms, waar ergens Bach's
Songs on British Verse en zong on- Crucifixus-motief doorschemert,
navolgbaar aangrijpend de door lij- Daarna volden de Zigeunermelodiën
ven Dvorak en in duet met de alt
nog drie liederen van dezelfde com
ponist.
KEES VERHOEF
LEIDEN De Amsterdamse Mi
meliga gaf het afgelopen weekeinde
een opvoering van het visueel ge
dramatiseerd spel .Funeral*. Een spel
dat handelt over Rudolf, een man,
die via kostscholen en tuchthuizen
uiteindelijk in de gevangenis komt
en daarbij tot onvoorwaardelijk t.b.r.
wordt veroordeeld. De 'Amsterdam
se Mimeliga' heeft een aantal fa
cetten uit de lijdensweg van Ru-
dolf belicht. Daarbij maakt men ge
bruik van een bandopname waarop
authentieke uitspraken van de 'ter-
beschikkinggestelde* Als algeloos the
aterbezoeker ben je dan geneigd te
veronderstellen, dat de problematiek
van de terbeschikkingstelling en de
lijdensweg daar naar toe wordt be
handeld. In het theater wordt je
vervolgens geconfronteerd met een
aaneenschakeling van verwarde be
grippen, die moeizaam, nauwelijks of
in het geheel niet overkomen. Ver
volgens ziet men een 'schijngevecht',
dat volkomen aan het doel voorbij
schiet en slechts uitermate verve
lend werkt. Teneinde de negatieve
indruk te versterken gaan daarna
twee meisjes in paradepas een aan
tal embrionale geluiden voortbren
gen en alsof de Mimeliga uit is op
'artistieke zelfvernietiging' laat men
vervolgens een meisje, hysterisch
lachtend, en aantal tulpen de zaal
ingooien. Men wil hierna de veront-
menselijking door het ingekapseld
raken tot uitdrukking brengen. Men
maakt daarbij gebruik van bollen,
die zich naar elkaar toe bewegen
en die elke vorm van functionali
teit missen. Een drietal pokdalig ge
maskerde figuren stijgen vervolgens
boven de bollen uit en de begeleiden
de muziek zwelt aan tot het schier
ondraaglijke. Op dat moment lopen
een paar toeschouwers, ten einde
raad, de zaal uit. Een neiging hen
te volgen kan ik met moeite onder
drukken. Andere toeschouwers, hevig
geketend aan fatsoensnormen weife
len en bewegen zich onrustig op
hun zitplaatsen. Dan loopt een aan
tal gemaskerde figuren het LAK-
podium af en beweegt zich naar de
deur. Het einde van de voorstelling.
Een uiterst mager applaus wordt door
twintig ménsen geproduceerd. Een
ervaring rijker en zeveneneenhalve
gulden armer verlaat men onder
stil protest het LAK-theater.
A.C. KOEKEBAKKER JR.
Nachtvoorstelling: „2001 a Sp:
7.00 COU (bartbewaltlng) dag.
Tentoonstellingen
..De Scherf- Nassauiaan 41.
Oegsteeest .tel 60220 Ans v. d. Heide—
Kort exposeert eigen werk o.a elas
tiliKsmuseum
Wittstraai
jei W
2—530
Gaper Wisselende expositie dL
STI DIO: „1001 Nacht dag. 2.30. 7.00
en 9.15 uur. Zo. 2.30. 4.15. 7.00 en 9.:"
uur. 18 Jaar.
TRIANON: „Roole Slen". dag. 2.3
7.00 en 9.15 uur. Zo. 2.30. 4.30 en 7.<
enlulder van
1 en 9.15 uur.
..Heksen en t
Nachtvoóretelling: „Pomosex
kok", vr. en za. 11.30 uur. 18
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
Intensieve verpleging:
s zondags 11—12 uui
eerste klasse: de gehele
De Binte. Rooseveltstraat 3, expo
sitie foto's van Max Koot t/m 29 april.
Ue Lakenhal dag m 6 uur bondag
15 uur nam t/m 20 april expositie
van Anton Heyboer en Aad van Hou-
14.15—16.00 uur
18.30—19.30 uur
Voor de prematurenafdeling gelden de
volgende bezoekuren (alleen voor
sabetvb uiekenhuls)
t zaterdag 13.00 uur (EU-
Exposltle
schilderijen en t
Meer bronsplastieken Van 6 april
t/m 26 april.
Openingetilden <U t/m sa ?an 10-17
Bezoekuren Ziekenhuizen
ook
i 8-10 i
afspraak telefoon 01761-12185
Dlaconessenhuia. Middagbezoekuur:
Avondbezoekuur:
Wanneer voor ernstige patiënten door
lopend bezoek wordt toegestaan, kan
de hoofdverpleegkundige hiervoor ape-
14.15—15.00 1
Botermarkt 8 Hike
Galerie Van
Expositie van Kees den Tex schil de-
ril en en grafiek Van 12 maart tc
april. Openingstilden dl. t/m za.
10—6 uur do tot 21 uur
Leidse bioscopen
Kindermatinee: „Laurel
de zigeunerprinses" za.
Kinderafdeling dage-
ouders zondag 144)016.00 uur voor
overige familieleden Kinderen beneden
Alphen aan den Rijn
RHnoord: le en 2e klas 11—11.30
ilngen Volwassenen dag v 11.16 tot
12.00 uur van 14 tto 14.45 uur eD vaD
18.30 tot 1930 uur Kraamafrteilng-
dag van 11.16 tot 12 uur (alleen voor
eebgen v 16 tot 16 uur en van 18.80
Kraamafdeitng' dag
afdeling 1330—14.16
echtgenoten 19—20 u.: Kinderafdeling
16—16.80 u alleen voor tudera 18
18.30 a
Geluidshinder Schiphol
CT&cbteo orer geluidshinder ra»
TüeffrerKeer ran en oui Schiphol
kunnen dag en nacht worden gemeld
du het Informatiecentrum Geluids
hinder Schiphol (020—175000)
14 april 1975
Honderd jaar geleden stond
in de krant:
In de Spaansche stad Ali-
cantt U men op zeer eigen
aardige wijze oncslagen van
een troepje roovers, dieals
deftige heeren gekleed hoog
stens wat chloroform als wa
pen gebruikten De beschaafd
ste hunner trachtte des
avonds in gesprek te komen
met een goed gezeten burger
en deed zich dan voor als een
vreemdeling, die den weg niet
kende, totdat hij plotseling,
bijgedaan door zijne kamera
den, het slachtoffer aanviel
en, geholpen door de duister
nis, 'n het gebergte wegvoer
de. Dan werd een rantsoen be
paald en de gijzelaar met den
niet binnen zeer korten tijd
gedeponeerd was. Gelukkig
kwam de politie de deugnie
ten op het spoor. Zij werden
vervolgd, doch wisten aan de
kust in een smokkelaars
scheepje te ontkomen. Dit
scheepje werd achtervolgd
door een kruiser van de dou
ane, en daar het te Algiers is
binnengevallen zonder zijne
passagiers, denkt men in Ali
cante dat de smokkelaars de
roovers over boord geworpen
hebban, zich van hun kwalijk
verkregen buit meester ge-
maak* en zoodoende de regee
ring van koning Alphonsus de
moeite bespaard hebben een
beroep te doen op het uitleve-
ringstractaat.
Vijftig jaar geleden:
Op den Königstein in Sak
sen is een gezelschap van on
geveer veertig wandelaars door
den lliksem getroffen Drie
hunner werden gedood, acht
zwaar en vijftien licht ge
wond. De gids had juist de
aandacht gevestigd op een
grooten eik, waarin verleden
jaar de bliksem was geslagen,
toen geheel onverwacht op
nieuw de bliksem insloeg, juist
nadat het denkbeeld was ge
opperd bescherming tezoeken
voor naderend onweer. De slag
klonk als een granaatontplof
fing en uit het menschenklu-
wen stegen vlammen op. Na
bijgelegen soldaten boden eer
ste hulp.
PANDA EN DE INZIENER
24 - 128 Nadat de hoge douanebeambte zijn ondergeschikte
op staande voet ontslagen had, zette hij zich weer achter zijn
bureau en schonk zich een drankje in.
Neem maar mee, zei de ambtenaar. Dat apparaat is goed
gekeurd voor invoer in Falderije. Er worden geen grappige pro
gramma's op vertoond. En bovendien heb ik al een televisie-toe
stel in beslag genomen dus ik heb er geen meer nodig."
Dat was een hele opluchting voor Panda. Hij droeg het appa
raat het kantoortje uit om professor Kalker te zeggen, dat ze
konden gaan. Maar de geleerde was nergens te bekennen.
"Hij is natuurlijk de weg kwijtgeraakt", mompelde Panda. "Of
hij is vergeten dat hij op me moest wachten. Hij is wel eens va
ker verstrooid"
Maar deze keer was er iets heel anders met de geleerde aan de
hand. Want toen Panda het station uit stapte, zag hij tot zijn
schrik dat de professor een taxi in werd geduwd door spion
achtige vreemdelingdie hij al eerder had gezien
De
avonturen
van
Jommeke
De
strijd
om de
Incaschat
Ik begin het te V-
snappen,
Je weet toch nog dat 1
Pekkie verschillende
keren blafte
Die iemand heeft one al
die tijd achternagezeten
-
ja acnvernagezecen
Pekkie wilde ons J\.
waarschuwen
Het Royal Philharmo-
nic Orchestra uit Liver
pool geeft in april vier
concerten in Nederland
onder leiding van Sir
Charles Groves. Op 22 en
23 april onder meer het
vioolconcert van Bruch.
Uto Ughi treedt daar op
als solist. Vorig jaar is
het Rotterdamse Filhar
monisch Orkest naar Li
verpool geweest. Op 24
april treedt het Engelse
orkest op in Den Haag,
eveneens op basis van
uitwisseling. Het Residen
tie Orkest geeft namelijk
17 mei een uitvoering in
Liverpool. Tenslotte
treedt het orkest 28 april
op in het Amsterdamse
Concertgebouw, waar
John Ogden solist is in
het tweede pianoconcert
van Brahms.
Qc&W ss
-.ru
Al is de Nieuwe Komedie in de
laatste jaren wezenlijk in haar
doelstellingen veranderd, dat het
vroegere succes van „Dag stoel
naast de tafel" ooit naar meer zou
smaken viel toch te verwachten.
Destijds was het Cor Stedelinck. die
op basis van Paul van Ostayens
teksten voor een verrassende, lenige
kijkaanvulling zorgde. Poezie en
theater sloten in dat geval een
voortreffelijk huwelijk, vooral waar
de teksten zichzelf niet helemaal
serieus wilden nemen.
Dat lag nu bij Lucebert wel anders.
In zijn ongemakkelijk te kadreren
taalanarchisme klinken zoveel rela
ties door met de wereld waartegen
de veelzijdige vijftiger in opstand
komt, dat daaruit een pretentie
groeit. Die bleek niet altijd zonder
meer aan toneeluitdrukking te
koppelen. Dat is trouwens een
constatering, die ten aanzien van
bijna alle poezie in het theater
geldt. De uiterst individuele taaiuit
drukking is meestal gebaat zo
men er al mee op een podium wil
verschijnen met een zo sober
mogelijke voordracht.
Hoe wordt poëzie genoten? Ik stel
mij voor, zoals een Romeinse
ursurpator klassiek zijn druifjes
naar de mond brengt. Voor de
toeschouwer-toehoorder in de stalles
Is op een dergelijke comsumptie
geen schijn van kans, een stortvloed
van beelden, associaties, klankspe
lingen wordt over hem uitgestort.
Even terugbladeren om zich te beter
te realiseren wat de dichter heeft
gezegd is er niet. Bij de mening dat
het verstand maar beter buiten spel
kan blijven bij het ervaren van
poëzie, moet het tooh kritisch
ordenend kunnen optreden, vooral
waar Lucebert stelling gaat nemen
en hij daarmee een rationeel
bewustzijn van zijn publiek mobili
seert.
Met de bestrijding van veel wat
gisteravond bij de premiere van de
„Lucebert-collage „De minister is
een kanon" door de Nieuwe Komedie
in het HOT voor verwerking werd
aangedragen, wil nog niet gezegd
zijn dat Eric Oostboek naliet
waardeerbare leuke vondsten te
doen voor het voornamelijk als
groep funtionerende vijftal An de
Donder, Harry Mertens, Gregg
Palmer, Ineke Roosen en Felix
Troch. Dat overigens in weinig
flatteuze hemden en broeken was
gestokea Net zo vaak als er
grappige bewegingsvondsten door
hem werden gedaan, verviel hij ook
in een te kinderachtige letterlijke
illustratie van de tekst. Ben Bos
deed de keuze uit het werk van de
dichter-schilder.
Ineke Roosen en r.lix Troch in het
Lucebert-programma.
PIET RUTVERKAMP.
Atletiek Henk Kalf (GVAV), die
e nkele weken geleden in Salzburg het
Nederlandse record op de tien engel-
re mijl hardlopen verbeterde, heeft
zaterdag in Den Haag de eerste
City - pier - city loop gewonnen.
Kalf legde de ruim 14 kilometer, die
de 156 lopers van het Voorhout dwars
door de stad naar de pier in Scheve-
ningen voerde en terug af in 42 mi
nuten en 52.2 seconden. Tweede werd
Cor Vriend derde Roelof Veld.
Nederlagen
regionalen
LEIDEN De regionalen van
UVS en Quick Boys hebben zater
dag geen puntenwinst geboekt. UVS
verloor op eigen veld met 0—2 van
ADO (de negende achtereenvolgen
de nederlaag van de blauwwitten) en
Quick Boys ging tegen Sparta ten
onder 0—1.
Het opnieuw danig gehandicapte
UVS, dat Hans Kruit (enkelblessu
re), John Haastrecht en Blessing Zu-
ma moest missen, is er tegen ADO
niet in geslaagd de nul te houden.
De Hagenaars straften twee fout
jes van de UVS-defensie goed af en
scoorde in de eerste en tweede helft:
0—2.
Quick Boys en Sparta kregen pas
na de rust scoringskansen. Quick
Boys kwam niet verder dan een
knal tegen de lat van Cees van
Rooyen, Sparta schoot in de slotfa
se wel raak. Getreüzel in de achter
hoede vam de Katwijkers leidde tot
0—1.
Timman punt
voor in
schaakstrijd
LEEUWARDEN Grootmeester
Jnn Timman heeft na zes ronden
in het toernooi om het Nederlands -
kampioenschap schaken de leiding
piet vijfeneenhalve punt. Timman
wón zaterdag gemakkelijk van du
chattel. De grootste concurrenten -
»an Timman zijn Hartoch en Böhm
Beiden wonnen (met zwart) van
«espectievelijk Van Dop en Vogel.
iv achterstand van dit tweetal op
leider Timman bedraagt een punt.
Enklaar belandde dit weekeinde op
de vierde plaats. Hij versloeg Jeugd
speler Van der Sterren en volgt
TJmman nu op twee punten.
Uitslagen: Schouten - Borm 0-1;
du Chatte1 - Timman 0-1; Ree -
Heks 1-0- Enklaar - Van der Ster
ren 1-0; Vogel - Böhm 0-1; Van
Dop - Hartoch 0-1 Stand n* j:ïs -
ronden: 1. Timman 5,5 pnt; 2. Böhm
rn-Hartoch 4,5 pnt; 4 Enklaar 3,5
pnt; 5 Ree, Schouten en Vogel 3
rut; 8 du Chattel 2,5 pnt, een afgt>
i»r.9 Borm en Van der Sterren 2
pnt; 11 Van Dop 1 pnt; 12 Dieks
0.5 pnt, een afgebr.
