Geweld barst weer los in
geloofsstrijd Noord-Ier land
Eskader
VS naar
Vietnam
DOOD BEEINDIGDE TSJIANGS COMMUNISTENJACHT
Sojoez maakt
noodlanding
|||fi|
Tien doden en vele gewonden in weekeinde
Franse gangsters na
lange jacht gegrepen
Twintig doden en vermisten
door lawines in Alpengebied
Amerika
blijft
Israel
steunen
PAGINA 4
MAANDAG 7 APRIL 1975
Mevrouw Jean Bello uit New York draagt een geadopteerd
Vietnamees weesje op Kennedy Airport naar haar auto. Het
verlamde jongetje was een van de overlevende weesjes van de
vliegramp met het Amerikaanse transporttoestel nabij Saigon.
B\j de aankomst van de eerste weesjes in Amerika was ook
president Ford aanwezig. Ook in andere landen zijn de eerste
weeskinderen uit het geteisterde Indo-China aangekomen,
maar in brede kring in Vietnam en ook in Hanoi is verzet ont
staan tegen deze evacuatie.
BELFAST (AP) Bij gewelddadige acties in Noord-Ierland
zijn het afgelopen weekeinde tien doden gevallen. Met de
jongste bloedige acties is het bestand van het provisionele
Ierse republikeinse leger, dat sinds 10 februari van kracht is,
in gevaar gekomen.
De Sowjet Unie heeft gisteren
meegedeeld dat het ruimtevoer
tuig Sojoez-18 mpt twee kosmo
nauten zijn vlucht zaterdag heeft
moeten afbreken en kort na de
lancering een noodlanding in het
gevaarlijke berggebied van West-
Siberia had gemaakt.
Het persbureau Tass deelde
mee dat de twee ruimtevaarders,
kolonel Walissy Lazarew en de
burger Oleg Makarow. de moei
lijkheden hadden overleefd en 't
nu goed maken.
De ongebruikelijke bekendma
king, 36 uur nadat de missie mis
lukt was, is een nieuwe slag voor
het Russische ruimtevaartpro
gramma en werpt nieuwe twijfel
op over de gezamenlijke Russisch
Amerikaanse ruimtevlucht die
voor 15 juli a.s. op het program
ma staat.
In het verleden hebben Ame
rikaanse deskundigen enige twij
fel uitgesproken over de veilig
heid van het schip maar ze heb
ben zich later openlijk ervan
overtuigd verklaard dat de Sojoez
nu een solide partner Ish voor het
Apollo ruimteschip.
De laatste Sojoez-missie die
mislukte werd in augustus 1974
ondernomen. De Russen beëin
digden de bemande vlucht toen al
na twee dagen toen een koppe-
llngsmechanlsme niet goed werk
te en de capsule geen verbinding
kon maken met een Sajoet-ruim-
testation.
De volgende, de Sojoez-16 die
in december werd gelanceerd,
werd aangekondigd als de gene
rale repetitie voor de gezamen-
ten waren de reservebemanning
voor de Amerikaans—Russische
vlucht en het was hun taak nieu
we besturingsapparatuur en tech
nieken te testen die nodig waren
voor een koppeling met de Apollo.
De Sojoez-16 is zes dagen in de
ruimte geweest en na de landing
verklaarden Russische functio
narissen: "Wij vertrouwen er op
dat wil gereed zijn voor de vlucht
van 1975".
In februari van dit Jaar heb
ben de Russische kosmonauten
Alexei Gubarev en Goergy
Grechko met de Sojoez-17 een
Russisch record gevestigd en zijn
30 dagen in de ruimte gebleven.
Ze koppelden hun Sojoez aan het
in pen baan om de aarde draai
ende laboratorium Saljoet-4 en
keerden op 9 februari terug.
Hun record is ver onder het
Amerikaanse dat in februari vo
rig jaar door de Skylab-4 missie
op 94 dagen werd gebracht.
Tass deelde gisteren mee dat
de missie mislukte toen de derde
trap van de raket te veel van de
vastgestelde koers afweek waar
na de Sojoez automatisch werd
losgekoppeld.
Het was de bedoeling dat beide
ruimtevaarders een koppeling met
het Russische ruimtestation Sal-
Joet-4 tot stand zouden brengen.
De Sojoez-18 maakte een lan
ding ten zuid-westen van de stad
Gorno-Altaisk, 3000 km van Mos
kou.
SAIGON/PHNOM PENH (AP/
REUTER) De Verenigde Staten
hebben het afgelopen weekeinde een
aantal schepen van de Amerikaanse
zevende vloot samengetrokken in de
kustwateren van Zuid-Vietnam. Tot
deze schepen behoren een vliegdek-
schip, drie torpedojagers en amphi-
bieschepen. In de buurt van Vietnam
zouden zich nog drie vliegdekschepen
bevinden.
Hoewel de woordvoerder van de
Amerikaanse ambassade geen com
mentaar wenste te geven op de be
wegingen van de Amerikaanse ze
vende vloot, is in een bekendma
king over de evacuatie van vluchte
lingen gezegd dat de torpedojager
USS Reasoner en tal van marinehe
likopters zich op korte afstand van
Saigon bevinden.
Volgens een aantal bronnen hou
den de schepen en helikopters de
wacht voor het geval Amerikanen
en Vietnamezen uit Saigon moeten
worden geëvacueerd. Op het ogen
blik verblyven 600 Amerikanen in
Vietnam. Veel van hen hebben zelf
a' initiatieven ontplooid om te ver
trekken.
Andere bronnen hebben verklaard
dat president Ford opdracht heeft ge
geven elk beschikbaar schip naar de
wateren rond Indo-China te sturen,
dit waarschijnlijk als teken voor
Hanoi dat de president vastbesloten
is iedere Amerikaan in Vietnam te
beschermen.
Intussen hebben troepen van de
Vietcong en Noord-Vietnam hun aan
vallen in de Mekongdelta ten zui
den van Saigon voor de tweede ach
tereenvolgende dag geïntensiveerd.
In het gebied rond Saigon zelf is
gisteren slechts op beperkte schaal ge
vochten.
CAMBODJA
De Rode Khmer troepen in Cam
bodja. die de hoofdstad Phom Penh
hebben omsingeld, zijn gisteren ver
der opgerukt in de richting van de
stad. De regeringstroepen hebben een
gedeelte van de hoofdweg ten zuid
westen van Phnom Penh verlaten.
Volgens militaire bronnen zijn de
afgelopen vijf dagen meer dan 2000
manschappen vanuit zeven verschil
lende provincies naar de hoofdstad
overgebracht. De kamende dagen
zuiien nog meer eenheden worden
teruggehaald.
CAPITULATIE
Vanuit welingelichte dipolomatieke
bron is vernomen dat de regering in
Phnom Penh een plan overweegt
om te capituleren zonder zich in
feite over te geven.
Volgens deze plannen zou de re
gering het Amerikaanse Congres la
ten weten geen militaire hulp meer
nodig te hebben en vervolgens waar
nemers van de Verenigde Naties en
het internationale Rode Kruis laten
komen. Daarna zouden de groepen
opdracht krijgen het vechten te sta
ken.
Alles wijst er echter op dat men
probeert stand te houden in afwach
ting van de stemming in het Congres
over de extra militaire hulp. Met
deze extra hulp hopen de regerings
troepen het nog twee maanden uit
te houden tot het regenseizoen is
begonnen.
PARIJS (AFP) De twee ont
vluchte Franse gevangenen die na
een overval op een postkantoor in
het departement Sarthe zich uit han
den van de politie wisten te houden
door telkens weer mensen te gijze
len, zijn tenslotte zaterdagavond ge
arresteerd toen zij Parijs binnenre
den in een auto die zij de autoritei
ten hadden afgedwongen.
Hun laatste gijzelaar - in totaal
hadden zij bij hun ontsnappingspo
gingen zeker acht mensen in gijze
ling genomen - hadden zij kort
voor hun arrestatie losgelaten.
Vrijdagmiddag hadden de twee
mannen - de 27-jarige Guy Coulon
en de even oude Bernard Baudry -
vlak voor sluitingstijd het postkan
toor van Sille-Le-Guillaume nabij
Le Mans van 24.000 frank (ongeveer
15.000) beroofd. Toen zij geen
kans zagen de gealarmeerde politie
te ontlopen, drongen zij een boerderij
in de omgeving binnen en gijzelden
het gezin. Na langdurige onderhan
delingen met de autoriteiten, vertrok
ken zij zaterdagochtend met een
snelle auto, 200.000 frank die zij van
de overheid hadden geëist, en de
gegijzelde boer. Diens vrouw en twee
kinderen lieten zij achter. Na een
lange tocht waarbij zij kriskras rond
reden, maakten zij in een restaurant
bij Montargis, op 200 km ten zuid
oosten van Parijs, nieuwe gijzelaars.
Zij wisten ook een andere auto te
krijgen in de plaats van degene die
hun aanvankelijk ter beschikking
was gesteld, want die het had bege
ven. Bij de besprekingen hierover
had de gegijzelde boer kans gezien
te ontsnappen. In zijn plaats namen
de ontsnapte gevangenen twee vol
wassenen en twee kinderen mee.
Op hun tocht naar Parijs waar zij
kennelijk hoopten te kunnen onder
duiken, lieten zij deze vier gijzelaars
achtereenvolgens vrij. Bij het binnen
rijden van de hoofdstad werd het
tweetal aangehouden.
Storm: 80 doden Een storm die
de afgelopen week het midden-westen
en noordoosten van Noord-Amerika
heeft getroffen, heeft aan zeker tach
tig mensen het leven gekost. De
storm die door zware sneeuwval,
woensdag en donderdag het verkeer
in Chicago verlamde, trof het oos
ten van Amerika van Pennsylvania
tot in oostelijk Canada.
De moordpartij van het weekeinde
begon zaterdag in de McLaughlin
bar aan Antrim Road, die meestal
door katholieken wordt bezocht.
Voor het begin van de televisieuit
zending van de Grand National, waar
voor zich ongeveer 100 mensen in
de bar hadden verzameld, stormde
een jonge vrouw binnen en gooide
een bom. Hierbij kwamen twee per-
sonel om het leven en vielen 15 ge
wonden.
Niet lang daarna ontplofte een bom
in de protestantse Mountainview bar
aan Shankill Road. Volgens de po
lite was de tweede aanslag een ver
geldingsmaatregel voor de eerste.
Bij deze aanslag kwamen vier men
sen om en raakten ongeveer 60 ande
ren gewond. Later overleed nog een
52-jarige protestant in *n ziekenhuis
waarmee het dodental op zeven was
gekomen.
Volgens ooggetuigen werden bij de
bomaanslagen bij verschillende slacht
offers ledematen afgerukt.
Rond middernacht zaterdag ver
moordden terroristen twee katholieke
mannen in afzonderlijke incidenten.
Bij een van de schietpartijen raakte
ook nog een 18-jarige jongen gewond.
Het aantal doden van dit week
einde steeg tot tien na een schiet
partij in Belfast waarbij een man
omkwam en vier anderen gewond
raakten.
De schietpartij deed zich voor aan
de rand van de katholieke wijk Ar-
doyne, aldus de politie. Een man
werd daar dood aangetroffen nadat
er acht schoten waren gehoord.
WASHINGTON AMMAN
(AP) De Amerikaanse minis
ter van Defensie, James Schle-
singer, heeft verklaard dat de
V.S. ook in de toekomst zullen
opkomen voor de veiligheid
van Israël hoewel de Israëli
sche regering niet zoveel wapens
van de V.S. zal krijgen als zij
wel wil.
Schlesinger wees erop dat Is
raël tot 1 april van dit jaar "gro
te hoeveelheden oorlogsma-
terieel" van de V.S. heeft gehad
en nu in een "betere positie" is
dan voor de oktoberoorlog van
1973.
Israël zou willen dat Washing
ton zich verplicht tot hulp op
lange termijn en voor het ko
mende begrotingsjaar alleen
al Amerikaanse steun ten bedra
ge van 2,5 miljard dollar wen
sen. Voorts wil het de modern
ste Amerikaanse gevechtsvlieg
tuigen en raketten van het type
Lance.
Koning Hoessein van Jorda
nië heeft zaterdag voorspeld,
dat Israël "zeer spoedig" op
nieuw oorlog zal gaan voeren,
tegen de Arabische landen. Hij
pleitte er ook voor alles in het
werk te stellen om Jeruzalem
en alle bezette Arabische gebie
den terug te winnen.
IRA kringen in Dublin en Belfast
zeiden dat de IRA-leiding nog niet
had laten blijken of zij de zeven we
ken oude wapenstilstand zou beëindi
gen of laten voortduren.
Engelands minister voor Noord-Ier-
land, Merlyn Rees, zei gisteren dat
hij verwachtte dat het bestand "al
thans nog een poosje" gehandhaafd
zou blijven. Dit gevoelen vond weer
klank bij leger en politiekringen in
Belfast.
De IRA-kxingen wezen erop dat 't
bloedvergieten van zaterdag en zon
dag geheel beperkt was tot de eeuwen
oude tegenstelling tussen protestan
ten en katholieken en weinig te ma
ken had met de strijd van het IRA
tegen Britse overheersing.
Rees zei dat de gewelddadigheid
in Noord-Ierland nu in twee catego-
rieëen was verdeeld, het tijdelijk op
geschorte geweld tussen het IRA en
het Britse leger en de protestants-
katholieke controverse, die volgens
hem nu 'Chicago-achtlge proporties'
heeft aangenomen.
Volgens politiekringen is door de
gelijke aantallen doden aan katholie
ke en protestantse zijde, "de reke
ning vereffend tot een van de twee
partijen weer opnieuw begint."
GENEVE (AP) Na een week
einde van hevige sneeuwval en la-
winues zijn in centraal- oost- en
zuid-Zwitserland en Italië 20 perso
nen als dood of vermist opgegeven.
De Zwitserse lawinedienst heeft
de staat van alarm afgekondigd na
dat op sommige hoger gelegen plaat
sen twee meter verse sneeuw was
gevallen.
De autoriteiten van het hardst
getroffen kanton Grison ln oostelijk
Zwitserland hebben de boeren opge
roepen om boerderijen en dorpen
Nadat een enorme lawine op en
kele huizen in de buurt van Acla-
medel op de berg Lucomagno te-
reoht was gekomen zijn tien per
sonen als vermist opgegeven. Red
dingsacties worden bemoeilijkt in
verband met het gevaar van nieuwe
lawines. Zaterdag kwam een boer
om het leven, toen hij overvallen
werd door een lawine terwijl hij
zijn vee stond te voeren in een stal.
Een groep van 13 Jonge Zwitsers
die gisteren een tocht onder leiding
van een gids maakte, werden op de
Aschariner Furklltop door een lawi
ne gegrepen en meegesleurd. Nogen
van hen zagen kans zichzelf te red
den. Een skiër is dood uit de ho
pen sneeuw opgegraven en drie an
deren worden nog vermist. In Sil-
va Plana werden drie kinderen on
der een lawine bedolven maar lie
pen geen letsel op.
In de Bleniovallei ten zuiden van
de St.Gotthard berg kwam een gro
te lawine op een chalet terecht waar
op dat moment zeven Zwitserse va
kantiegangers logeerden. Vfjf van de
zeven kwamen om het leven.
Een Zwitserse skiër werd in de
Maggia-vallei door een lawine ge
grepen en kwam om. In de bergen
bij Andermatt kwam een nog onbe
kend meisje om het leven.
De zuidelijke bergenrij in de kan
tons Valais, Ticino en Graubuenden
zijn tot gevarenzone verdord. Tien
tallen secundaire wegen zijn geblok
keerd en electrlciteitsleidingen ver
nield.
Bij een lawine in de Italiaanse
streek Alto Adlge zijn gisteren drie
personen om het leven gekomen.
Twee van hen waren Westduitse toe
risten. ZIJ raakten in hun auto be
dolven tussen de bergplaatsjes Sol-
da en Gomagoi.
De weg van Solda naar Gomagoi
leidt naar de Stelviopas in Zwitser
land. De Italiaanse automobielclub
heeft gemeld, dat alle passen in de
Dolomieten zijn gesloten in verband
met dreigende lawines.
Het internationale treinverkeer
wordt op het ogenblik via de Sim-
plontimnel geleid omdat de route
via de St. Gotthard onbegaanbaar
is. Sneeuwruimers zijn hier nog niet
met hun werkzaamheden begonnen
omdat er nog steeds kans bestaat
op lawines. Volgens functionarissen
zal de Gotthard zeker tot morgen
of woensdag gesloten blijven.
Deze twee auto's stopten een lawine in de buurt van de Gott
hard. De inzittenden kwamen met de schrik vrij, maar of zij
hun wagens later in redelijke staat zullen terugvinden is de
vraag :het gevaar voor nieuwe lawines ook in deze buurt is
groot.
TAIPEI (AP. ANP) President
Tsjiang Kai-sjek van Taiwan is za
terdagavond aan een hartaanval
overleden, zo hebben zijn artsen be
kend gemaakt.
Tsjiang Kai-sjek, die 87 Jaar
werd, was de laatste van de vier ge
allieerde leiders in deTweede We
reldoorlog, die nog in leven was.
Generalissimus Tsjiang Kai-sjek
de Chinese boerenzoon die eens zijn
land tot eenheid bracht en in de
Tweede Wereldoorlog als een van de
"Grote Vier" internationale be
kendheid kreeg, sleet zijn laatste
jaren in vergetelheid op het eiland
Taiwan. Daarheen had hij de wijk
moeten nemen toen de communis
ten onder leiding van Mao Tse-toeng
heer en meester op het vasteland
waren geworden.
Zijn steeds weer herhaalde belof
te van een "herovering van het
vasteland" verloor alle geloofwaar
digheid, toen in oktober 1971 de Al
gemene Vergadering van de Ver
enigde Naties besloot de Chinese
Nationalisten onder Tsjiang Kai-
sjek uit de volkerenorganisatie te
stoten en hun zetel aan de Volks
republiek China te geven. Dit besluit
dat overigens niet onverwacht
kwam betekende een zware slag
voor de bejaarde Tsjiang, die in de
volgende maanden met lede ogen 'n
nieuwe verhouding zag groeien tus
sen Washington en Peking.
Tsjiang Kai-sjek werd op 31 okto
ber 1887 geboren in het district
Fenghoea in de kustprovincie Tsje-
kiang. Zijn vader was boer. Als kind
kreeg hij weinig onderwijs. HIJ had
echter invloedrijke familie waardoor
hij zich op 18-Jarige leeftijd kon
laten inschrijven op de keizerlijke
militaire academie van Paoting. Al
spoedig bleek hij te beschikken over
uitstekende kwaliteiten voor een mi
litaire loopbaan. In 1907 mocht hij
zün militaires tudie voortzetten in
Tokio.
In de Japanse hoofdstad ontmoete
te hij dr. Soen Jat-sen, de latere
grondlegger van de Chinese republiek.
Hij werd lid van het geheime revo
lutionair© genootschap dat later de
Kwomintang - de nationalistische
partij - zou worden.
In mei 1924 werd Tsjiang de eer
ste commandant van de nieuwe mili
taire academie in Whampoa. Nadat
dr. Soen in 1952 was overleden, werd
Tsjiang Kai-6jek in het daaropvol
gende jaar opperbevelhebber van de
nationalistische legers. In die hoe
danigheid bestreed hij met succes
de krijgsheren die in het noorden
de macht in handen hadden. In een
veldtocht van twee jaar veroverde
hij achtereenvolgens Sjanghai, Nan
king en Peking.
Hoewel Tsjiang niet veel vertrou
wen in de Russen had. werkte hij
aanvankelijk met de communisten
samen en aanvaardde hij hulp van
de Sowjet-Unie. In 1927 sloeg hij ech
ter een geheel andere koers in. Hij
stuurde zijn Sowjet-raadgever naar
huis en begon zijn langdurige kruis
tocht tegen de communisten die hij
definitief verloor toen hij op 10 de
cember 1949 de wijk moest nemen
naar Taiwan.
In 1936 werd Tsjiang gedwongen
tot een vergelijk te komen met de
communisten onder leiding van Mao
Tse-Toeng die zich na de beroem
de "Lange Mars" hadden gevestigd
in de noordelijke provincie Sjensi.
De man die deze samenwerking af
dwong, was maarschalk Hsoeeh-
Liang in Sian in het noorden
van mldden-China, die een einde aan
de binnenlandse verdeeldheid wilde
maken met het oog van de dreiging
van Japan, dat in 1931 Mandsjoerije
was binnengevallen en daar de vazal
staat Mansjoekwo had gesticht. De
maarschalk gijzelde Tsjian drie
weken. Dit was voldoende om de
nationalistische leider, zij het tijde
lijk, te verzoenen met Mao Tse-
Toeng.
Na het einde van de Tweede We
reldoorlog nam zijn invloed nationaal
en internationaal geleidelijk af. Wel
iswaar werd hij in 1948 met over
weldigende meerderheid herkozen
als president, maar ondanks sterke
druk wilde hij niet tot een vergelijk
komen met de steeds verder opdrin
gende communisten. Eind 1949 was
het gehele Chinese vasteland in han
den van Mao en zijn volgelingen.
De toenmalige Amerikaanse pre
sident, Harry Truman, maakte
Tsjiang al spoedig duidelijk dat hij
niet op militaire steun van Was
hington mocht rekenen voor een
herovering van China. Wel kreeg hij,
naar aanleiding van het uitbreken
van de Koreaanse oorlog in 1950, de
verzekering dat Amerika Taiwan
zou beschermen tegen de communis
ten.
Dank zij een ruime economische
steun van de Verenigde Staten kreeg
Taiwan een grote welvaart. Dit ver
zoende de oorspronkelijke bewoners
enigszins met de aanwezigheid van
de ongeveer twee miljoen vluchte
lingen van het vasteland. In 1972
werd Tsjiang met grote meerder
heid herkozen voor een vijfde ambts
termijn van zes jaar als president
van Nationalistisch China. Evenals
vorige malen verzekerde de hoogbe
jaarde generaal, dat hij het commu
nisme zou verpletteren en het vas
teland zou heroveren. Zijn stem was
echter zwak en zijn gezichtsvermo
gen was sterk verminderd.
In dat jaar werd op zijn voorstel
de oudste van de twee zoons uit zijn
eerste huwelijk, Tsjiang Tsjing-kwo,
bevestigd als premier. Deze is in de
Sowjet-Unie opgeleid en met een
Russische vrouw getrouwd.
Vice-presdient Yen Tsjia Kan is
gistermorgen beëdigd als president
ter opvolging van Tsjiang Kai-sjek.
Op de beëdigingsplechtigheid, die
twee minuten duurde, ontbrak Pre
mier Tsjiang Tsjing kwo.
In Peking is gisteravond voor het
eerst melding gemaakt van het over
lijden van president Tsjiang Kai-
sjek. In een bekendmaking werd
Tsjiang beschreven als de vijand
van het Chinese volk.
De Amerikaanse president Ford
heeft verklaard diep bedroefd te zijn
over de dood van Tsjiang Kai-sjek
en prees de leider van Taiwan als
"een man van standvastige integri
teit, grote moed en diepe politieke
overtuiging".
"Zijn verschelden betekent het
einde van een tijdperk in de Chine
se geschiedenis", aldus Ford in een
verklaring uitgegeven op het Witte
Huis in Palm Springs, Californië.
Vice-president Yen Tsjia-
kan, die Tsjiang Kai-sjek
opvolgt.
