'Nachtwacht' in
de Nieuwmarkt
Arrestantenbewakers van
mishandeling verdacht
Centraal overleg hervat
Buitenom
Binnendoor
Directeur
Suriname
gegijzeld
Rode vlag
op 1 mei
ZATERDAG 5 APRIL 1975
TAXICHAUFFEURS IN ROUW
ROTTERDAM De officier van Justitie in Rotterdam
heeft een beloning van f 10.000 uitgeloofd voor degene, die
aanwijzingen kan geven, die leiden tot de oplossing van de
aanslag op de taxichauffeur B. Hartmann. Deze 60-jarige
chauffeur werd donderdagavond omstreeks half elf in zijn
auto gevonden. De man bleek tweemaal door het hoofd te
zijn geschoten, aan welke verwondingen hij gisterochtend
overleed. De politie tast omtrent de identiteit en het motief
van de dader nog in het duister.
De Rotterdamse taxichauffeurs rijden momenteel (zie foto)
met rouwlinten aan hun auto's. Zij zijn van plan een petitie
aan te bieden aan de minister van Verkeer en Waterstaat.
De minister zou naar hun mening maatregelen moeten tref
fen voor een betere bescherming van taxichauffeurs, Met
name zou de politie meer bevoegdheden moeten krijgen om
op te treden tegen lastige klanten.
Actiegroepen: massale mobilisatie
Amsterdam Bewoners van de Nieuwmarktbuurt en
twi'niti-g samenwerkende Amsterdamse actiegroepen zijn
van plan in de nacht vain maandtag op dinsdag een „nacht
wacht" te houden om de panden op de Lastageweg in de
Nieuwmarktbuurt tegen ontruiming en sloop te bescher
men.
Alle Amsterdammers, Amsterdam
se actiegroepen, solidariteitscomité's
en buuntgroepen, die zich „verzetten
tegen kapitalistische stadssanering"
worden in pamfletten opgeroepen
deel te nemen aan de nachtwake, die
te middernacht onder het motto
„verhinder overheidsgeweld door Jul
lie aanwezigheid" begint.
Een woordvoerder van de samen
werkende actiegroepen zei gistermid
dag op een persconferentie, dat „wij
onze les getrokken hebben uit het
politieoptreden bij de ontruiming
van vorige week maandag. Onze eni
ge mogelijkheid is massale mobilisa
tie en solidariteit van mensen, die de
problematiek ter harte gaat". Hij
verklaarde, dat de actiegroepen niet
zullen beginnen met het gebruik van
geweld. „Zetten B en W echter door
met het politie-apparaat dan zijn de
Premier Den Uyl:
gevolgen voor hen", aldus de woord
voerder.
„Nachtwacht" wordt maandagavond
voorafgegaan door een manifestatie
aan de Lastageweg, waar muziek
groepen zullen optreden en de aan
wezigen zullen worden toegesproken.
De bewoners van de voor de me
tro te slopen panden hebben de aan
zegging gekregen, dat zij de huizen
uiterlijk maandag 7 april om 24.00
uur moeten hebben verlaten.
De actiegroepen eisen van het ge
meentebestuur, dat de werkzaamhe
den voor de metro worden opge
schort. „Er moet eerst worden inge
gaan op onze nooit weerlegde argu
menten om tot een betere oplossing
te komen dan nu voor de Nieuw
markt dreigt", aldus hun woordvoer
der.
Ontheven van functie
Nederland koos Bmynzeel
UTRECHT In afwachting van
een eventuele berechting zijn twee
arrestantenbewakers in het Utrecht
se hoofdbureau van politie, de
86-jarige K. en de 51-jarige U., van
hun functie ontheven. Ze worden
ervan verdacht op 13 maart een ge
arresteerde Turk, die zijn arm niet
wilde terugtrekken door het luik in
zijn celdeur, een brandende aanste
ker onder diens hand te hebben ge
houden en hem vervolgens met de
wapenstok enkele tikken op zijn
hand te hebben gegeven.
De hoofdofficier van Justitie in
Utrecht heeft intussen een gerech
telijk vooronderzoek tegen de twee
bewakers gevraagd bij de rechter
commissaris.
De twee bewakers zijn geen poli
tiemannen, ze behoren tot het (bur
ger) -administratieve en technische
In Rotterdam
ROTTERDAM Naar alle waar
schijnlijkheid zal op 1 mei, dë dag
van de arbeid, de rode vlag wappe
ren op het stadhuis van Rotterdam.
Het college van B. en W. van Rot
terdam is hiervan een voorstander.
Naast de rode vlag wil men ook de
nationale driekleur en de Rotter
damse vlag hijsen.
Burgemeester André van der Louw
verklaarde, dat men via de Neder
landse vlag tot uitdrukking wil laten
komen „dat de dag van van de ar
beid een nationale aangelegenheid
dient te zijn". Het college van B. en
W. heeft zich nog geen oordeel ge
vormd over het uithangen van de
rode vlag aan andere gemeentelijke
gebouwen. Sinds de gemeenteraads
verkiezingen van 1974 heeft de Party
van de Arbeid de absolute meerder
heid in de raad van Rotterdam. Het
college van B. en W. bestaat geheel
uit leden van de PvdA.
Voor zover bekend is Rotterdam
de tweede Nederlandse gemeente, die
op 1 mei de rode vlag wil uitsteken.
Zaanstad heeft hier al eerder toe
besloten. Ook bestaat er een kans dat
het openbaar lichaam Rijnmond de
dag van de arbeid op deze wijze zal
vieren. Een socialistisch raadslid
heeft dit via schriftelijke vragen
voorgesteld aan het dagelijks bestuur
van Rijnmond.
Premier Den Uyl zei gisteravond
tijdens zijn wekelijkse persconferen
tie, dat de ministerraad geen voor
stel zal doen om op 1 mei rode vlag
gen uit te hangen van regeringsge
bouwen.
personeel van het korps. De twee
mannen zijn voorlopig te werk ge
steld in de garage en het magazijn
van het politiebureau. Het vooron
derzoek is door de Utrechtse politie
zelf ingesteld. Omdat er in het ar-
restantenverblijf verder geen getui
gen aanwezig waren, zijn de twee
bewakers zeer scherp aan de tand
gevoeld.
Hem is een meldingsplicht opgelegd,
ook al omdat hij niet voldoet aan de
voorwaarden voor een vergunning
om in ons land te werken. Hij blijft
in ieder geval in ons land tot de
zaak tegen de bewakers Justitieel is
afgewikkeld.
F-16 nog niet"
DEN HAAG (ANP) "Neder
land heeft nog niet gekozen voor de
Amerikaanse F-16 als opvolger van
de Starfighter". Premier Den Uyl
heeft dit gisteravond gezegd op zijn
wekelijkse persconferentie. Hij was
verbaasd dat Nederlandse persorga
nen na het overleg van de ministers
van Defensie van Noorwegen, Dene
marken, België en Nederland, don
derdag jongstleden te Brussel, de con
clusie trokken dat de keus al gemaakt
"De vier ministers zijn het er over
eens, dat wat de operationale kant
en de programkosten betreft de F-16
onmiskenbare voordelen heeft bo
ven de andere in het geding zijnde
vliegtuigen", zei premier Den Uyl.
"Maar er dient nog een commer
cieel-industriële evaluatie plaats te
vinden. En deze is van groot be
lang".
Minister Vredeling van Defensie,
gaat zich nu zetten aan het voorbe
reiden van een voorstel voor de mi
nisterraad inzake de keuze aldus
de premier.
DEN HAAG Vertegenwoordigers
vam de centrale organisaties van
werkgevers en werknemers zullen
naar wegen zoeken om informeel in
kleine kring met elkaar door te pra
ten over een aantal maatschappelijke
vraagstukken. Dit heeft de voorzitter
vam het Verbond van Nederlandse'
Ondernemingen, mr. C. van Veen, te
vens woordvoerder van de werkge
vers- en ondernemersdeflegatie, gis
termiddag meegedeeld na afloop van
het tweede informele oriënterende
gesprek dat representanten van de
centrale organisaties hebben gevoerd.
Er is afgesproken dat enige com
missies zich bezig zullen houden met
de bestudering van de beleidsaamge-
legenheden doe tijdens de besprekin
gen over mogelijkheden voor een cen
traal akkoord voor 1975 als wenselijke
studieobjecten zijn onderkend.
Een van deze commissies zaïl de
problematiek van arbeidsduur, beste-
ding van arbeiidstiid, dagelijkse en
wekelijkse arbeidsduur, vakantie, wij
ziging van pensioengerechtigde Deel
tijd, vermindering van werktijd voor
oudere werknemers en alles wat daar
verder nog mee samenhangt bestu
deren.
Een commissie ad hoe zal zich gaan
beug houden met bestudering van da
vraagstukken die samenhangen met
werkomstandigheden en humanise
ring van de arbeid. Tenslotte aal de
onderwijscommissie van de stichting
de problematiek van de partiële leer
plicht en in het algemeen de relatie
tussen onderwijs en bedrijfsleven
gaan bestuderen.
In het informele oriënterende ge
sprek van gasteren is voorts afge
sproken dat men formeel els bestuur
van de Stichting van de Arbeid bil
elkaar za l komen als er ln de loop
van het jaar ierts meer bekend is over
do voortgang der werkzaamheden
van de commissie.
De voorzitter van het overleg
orgaan van de drie vakcentrales, ae
heer W. Kok, voorzitter van he*
NW, zei nadrukkelijk de hier en
daar verschenen suggestie, als zou
he* bij deze informele bespreking van
gasteren gaan om een „voorkoken"
van mogelijkheden voor een centraal
akkoord voor het volgend Jaar te wil
len wegnemen. Daar is geen sprake
van, zo zei hij.
Arbeiders bij de houtonderneming
van Bruynzeel in Suriname hebben
donderdag de directeur van het be
drijf, de heer Verhoeven, 2,5 uur
vastgehouden in een kantoor op het
fabrieksterrein. Zij eisten dat, voor
uitlopend op een jointventure-uitke
ring, onmiddellijk aan alle arbeiders
een bedrag van 200 gulden werd uit
betaald.
Via de bemiddelingsraad voor Su
riname wisten de partijen elkaar te
vinden. Zij kwamen overeen dat de
houtmaatschappij een bedrag van
200.000 gulden ter beschikking zal
stellen van de werknemers. Dat be
drag zal worden verdeeld naar ver
houding van het aantal dienstjaren
van de werknemers met een mini
mum van 50 en een maximum van
200 gulden. De werknemers hebben
na deze toezegging het werk hervat.
Bij Bruynzeel Suriname legden de
arbeiders ruim een week geleden het
werk neer na een conflict over een
uitkering in verband met de Joint
venture, die eind 1973 werd afgeslo
ten. Zij gingen in staking nadat de
directie had laten weten dat zij niet
tot de betaling van een dergelijke
uitkering zou overgaan. Na toezeg
gingen van de directie dat de sta
kingsdagen zouden worden uitbe
taald en dat besprekingen zouden
worden geopend over een pakket
wensen gingen de vakbonden ak
koord met een opschorting van de
onderhandelingen tot half april. De
werknemers waren het daarmee niet
eens en gijzelden do directeur.
Gastarbeiders
zonder werk
niet naar huis
DEN HAAG (ANP) Minister
Boersma van Sociale Zaken zal geen
regeling treffen, zodat buitenlandse
werknemers, die ten gevolge van
werktijdverkorting enkele weken ge
heel zonder werk zijn, die tijd in
hun land van herkomst kunnen door
brengen. Aldus blijkt uit het giste
ren gegeven antwoord op schrifte
lijke vragen van het Tweede-
Kamerlid mevrouw Van der Heem-
Wagemakers (PPR).
Een werknemer, die tijdelijk zon
der werk is, moet steeds beschik
baar blijven. Zijn bedrijf kan im
mers plotseling orders krijgen, al
dus de bewindsman.
Margriet verwacht
vierde kind
voor half april
DEN HAAG De geboorte van
het vierde kind van Prinses Mar
griet en de heer Van Vollenhoven,
wordt in de eerste helft van deze
maand verwacht. De prinses zal
daarvoor worden opgenomen in de
kliniek voor verloskunde van het
Sint Radboudziekenhuis in Nijme
gen. Dit blijkt uit een mededeling
van de Rijksvoorlichtingsdienst. In
eerdere mededelingen van de RVD,
was sprake van een bevalling medio
maart.
Mathilde
Het draait die woensdagavond
allemaal om het nieuwste schilde
rij van Willink en tout Amster
dam draait om Mathilde.
Opstoppingen op de Keizers
gracht, auto's in vertwijfeling op
de trottoirs gereden. En dat alle
maal voor de kunst. Waar vind
je dit nog elders temidden van
volk dat zijn zingende koekebak-
kers liefheeft en de poedersuiker
die uit de sneeuwwitte baard
dwarrelt als het smakelijkste gees
telijke broodbeleg waardeert.
De galerie puilt uit. Het is alle
maal begonnen om een boek, "8
Realisten". Voorzover in leven zit
ten zü in een weggefrommel d
hoekje autogrammen in het werk
je te schrijven. Carel Willink te
midden van hen. Wat verder in
de smalle zaal torent het portret
hoog op: Mathilde als een prinses
uit 'n decadent Italiaans vorsten
dom in de Renaissance, het gou
den haar als gevlochten brood
rond de gepolijste melkwitte sche
delhuid.
Mathilde zelf, vier stappen gaan
van het schilderij, temidden van
haar gevolg. Het vleeskleurig ge
waad met een grote gulzigheid
aan opstiksels en broderie. Fong
Long, schuin bezijden haar, de
eerste hofdame. Haar robe herin
nert aan marasquin-ijs 'n hoofd
doek in dezelfde kleur, gestrikt
op de wijze, waarop Surinaamse
kotamissies dat doen. Rondom:
Jongemannen, gebruinde hovelin
gen, gewend aan de geur van
hoger honing.
De schilder en zijn model. De
onverbrekelijkheid is niet nieuw.
Onlangs nog haalde 'n kuise Ma-
drileense politieman 'n reproduk-
tie van de Maya Desnuda uit een
etalage, de naate Maya. En of
de winkeljuffrouw nou ook pro
testeerde dat het hier om een
werkje van de in het schilderen
niet onbedreven heer Goya ging,
het hielp allemaal niet. Want Ma
ya is Goya niet (waarbij ik o-
verigens de mogelijkheid ook nog
wijdopen laat dat die brave Ibe
risch brigges van geen van bei
den ooit had vernomen).
En Mathilde is Carel Willink
niet. Het heeft er veel van dat de
twee temidden van de ln groten
getale opgekomen schare hoofd
stedelijke jet-set nogal bewust el-
kaars baan vermijden: de schuwe
slanke grijsaard, Neerlands mooi
ste ou ie man en grootste beeldend
kunstenaar in leven weet dat ook
tussen de menigte galariewijn
slokken de minuten ongehinderd
hun ketens blijven rijgen. De tijd
blijft gewoon doorgaan.
Mathilde kust haar lijfwacht.
En daar is zelfs de gevreesde cri
ticus R., het voorhoofd achter
een ruile pleister verborgen.
Wat zou ons ervan weerhouden
om Mathilde tot openbaar kunst
bezit te verklaren?
Het verval', zei Willink verle
den Jaar, toen er nog televisie
was, "het verval knaagt ook aan
Mathilde".
Willink
langs het lichaam gehouden lin
kerarm. Zo heeft hij het zijn
meerderen in het KNIL ook zo
vaak zien doen. Die bleven even
fier naar de mess gaan, alsof de
kanonnen niet donderden in
DJokja en alsof Lingadjatti een
novelle van Couperus was.
Achteraf bleek dat niet zo.
Kinderen
De kinderen. Dat is het ergste.
Een donker kopje angstig door
een reddingsboei gestoken. Of op
de schouders van vader, een frele
man die allebei zijn dunne benen
nog heeft. Vader weet de weg en
ik weet nog van niets.
Alle vruchtjes hadden recht op
het leven en zijn mens geworden.
Vietnam. De kogels en de napalm
Kinderen zonder armen, zonder
benen, zonder gezicht.
Allemaal demogogie, ik wee*
het. We moeten de grote lijnen
zien.
Dus moet PvdA-bestuur nu, ter
wijl de chaos en de paniek met
bloed van onschuldige mensen
worden klaargestoofd, flinke ver
klaringen afleggen. Of het er op
dit ogenblik niet allereerst op
aankomt om elk communicatie
kanaal dat een mensenleventje
kan redden, open te houden. En
dus ook nog maar met broeder
Thieu of - als hij intussen zijn
biezen en het vliegtuig niet ge
pakt heeft - zijn opvolgers. Als de
waanzin die daar in de verte
woedt, wat is geluwd, zien we wel
verder.
Prinsjes
Wat vooral zo mooi is aan wat
Willink maakt, is het schone.
Schoon in de betekenis van "niet
vuil". Je kunt op zijn schilderijen
van de grond eten. De voetjes van
Mathilde als renaissa nce -godin
staan op koud geaderd marmer.
Alles is schoon, niet gebruikt. Het
lijkt erop of de condottieri na één
van hun bloedige schermutselin
gen de boel hebben geschuurd en
geboend, alvorens verder te trek
ken, naar wéér andere veroverin
gen en intriges. In Mantua of
Lucca. Alleen Mathilde is achter
gebleven. Vijf eeuwen lang. Heeft
de tijd, die grote obsessie van de
kunstenaar, dan toch stilgestaan?
Neen, want alles is rein en onbe-
tast. De kilte van de dood.
De generaal
De generaal draagt sterren en
eikenloof op de schouderpanden.
Ook draag* hij drie brede banen
om zijn mouw. Hij zou ook bij de
tuba's kunnen meemarcheren, in
de achterste rij van de fanfare of
portier kunnen zijn bij het grand
hotel van een oude ingeslapen
stad in midden-Europa.
Doch hij leidt een groepje exo
tisch ogende jongemannen, wier
ouders ooit het afbrokkelende im
perium schraagden. Met zwaard
en schietgeweer.
De Zuidmolukkers.
Het kostte moeite om het alle
maal te geloven, want het ge
beurde op 1 april en het klonk als
een wat slordig gecomponeerd
stripverhaal.
De generaal en zijn keurbende
zeggen niets met de krankzinnige
opzet te maken te hebben. De ge
neraal zelf is trouwens in Ameri
ka, waar hij pleit voor de belan
gen van de kleine archipel van de
voorvaderen. Of zoals hij die be
langen ziet.
Kijk, daar stapt hij door New
York. Het officiersstokje in ijze
ren beklemming onder zijn stram
De rijksvoorlichtingsdienst heeft
beslag laten leggen op een boekje,
waarin de drie prinsjes van Dra-
kesteyn allerlei avonturen bele
ven met kabouters, elven en an
dere prominente Ingezetenen van
sprookjesland. Voor de tekeningen
is gebruik gemaakt van foto's, die
door hun vader zijn gemaakt en
daartegen is zonder verkregen
toestemming inderdaad het
auteursrecht in stelling te bren
gen
Toch ligt hier voer voor dilem
ma's. De prinselijke ouders willen
terecht voor hun kinderen niet
een leven, waarin ae een rol ver
vullen die aan een andere, van al
le realiteit gespeende wereld
schijnt te zijn ontleend. Ook wil
len ze, alweer terecht, op geen en
kele wijze terug naar de tafereel
tjes die menigeen uit gedenkboe
ken wel kent: de toen nog heel
kleine prinses Wilhelmina hele
maal alleen schaatsend op een
stukje Ijs bij Huis ten Bosch on
der het alziend oog van een aan
tal oudere hofdames en - als lk
me niet vergis - een besnorde ko
lonel met martiale beenkappen
om de kuiten.
De prinsjes van nu buitelen met
leeftijdgenoten en dragen geen
fluweel maar een spijkerbroek.
Het probleem is nu dat de on
derdanen in hun benadering van
een vorstenhuis twee ogenschijn
lijk onverenigbare paden bewan
delen. Enerzijds moet een konink
lijke of prinselijke familie "ge
woon" zijn, men moet zich er mee
kunnen vereenzelvigen, het ge
zinsleven moet 'herkenbare'trek
jes vertonen, anderzijds moet de
monarchie ook weer iets van een
heel andere, bijna sacrale wereld
hebben; een monarchie moet, en
hierin kan een republiek haar
nimmer kloppen tegelijk dicht
bij en vér weg zijn. Dat verre geeft
iets bestendigs en voortdurends
aan de staatsvorm die in Neder
land de heersende is.
Sprookjes nu komen van vér en
gaan naar ver terug. Alle foto-al
bums, kalenders en stukken die
in familie- en damesbladen over
de koninklijke familie verschijnen
leggen behalve op het gewone ook
terdege nadruk op het sprook
jesachtige van haar leden: en
gezien de oplaag van één en an
der en de voorspoed van de uit
gevers, niet ten onrechte.
In zoverre doet een dergelijk
sprookjesboek eigenlijk niet zoveel
anders. Tekenaar had het zich
juridisch alleen maar een stuk ge
makkelijker gemaakt, Indien hij
uit het blote hoofd de baasjes aan
het tekenpapier had toegevoegd.
De oplaag schijnt overigens
voor het grootste deel als gedistri
bueerd te zijn en een niet onbe
langrijk stapel heeft de grens ge
passeerd naar onze lees- en kijk
grage zuiderburen. Het gaat met
dit soort incidenten vaak als met
films, waar wat mee is: het legt
de makers geen windeieren, maar
massief gouden. Daar begint het
echte sprookje.
Fischer
De vlag is dan uiteindelijk uit
Bobby's schaakklok gevallen. Weg
titel en weg twaalf miljoen.
Die jongen Karpow was spor
tief en geduldig en de titel zij hem
van harte gegund. Maar onbevre
digend is het wel. Net zoiets als of
Bayera Mllnchen de Europacup
krijgt omdat de Taaie Tijgers
niet zijn komen opdagen.
