'DIRIGISME VAN
HET ONDERWIJS'
"Alle wegen bewandeld"
mïzu
gmUJÜBB
"Daden van Cuchulain
van Muirthemne"een
fijne voorstelling
keukens
MAANDAG 10 MAART 1975
I ergadering
Adventkerk
LEIDEN In de goed gevulde
Vredeskerk werd zaterdag de jaar
lijkse districtsvergadering van de
Adventkerk gehouden (het district
omvat de plaatsen Rotterdam,
Vlaardinigen, Schiedam, Leiden, Den
Haag en Haarlem), In de morgen
dienst, die volgde op de Sabbath-
school, ging de Rotterdamse predi
kant Schouten voor. Het motto voor
deze dag was: "Ik ben de weg, de
waarheid en het leven", welk motto
centraal stond in de morgendienst.
In zijn verkondiging sprak ds.'
Schouten de wens uit, dat bij de ver
vanging van de thans in gebruik zijn
de liederenbundel de psalmen de
voorkeur zullen krijgen. In de mid-
dagdienst spraken de predikanten
Schuitevoerder over "de Waarheid"
en Slond over "het Leven". In de
morgendienst werd vocale medewer
king verleend door het Leidse Kerk
koor en 's middags door het Haagse
Jeugdkoor. De Leidse predikant drs.
C. J. van Ree sprak het slotwoord
uit. 's Avonds werd er een Jeugdzaaü-
voetbaltoernooi gehouden in de Apol-
lo-sporthal in Oegstgeest.
OEGSTGEEST Twee in
woners van Katwijk zijn zater
dagmiddag aan de dood ont
snapt toen zij met een auto de
Haarlemmertrekvaart in reden
ter hoogte va'n de brug in de
Rijksweg. Komend uit de rich
ting Voorhout en rijdend in de
richting Ledden nam de be
stuurder, een 42-jarige bank
employé, de bocht bij het links
af slaan zo ruim dat hij in het
schuinaflopende talud terecht
kwam en vervolgens in
het water belandde. Bij hem in
de auto zat een 25-jarige fa
brieksarbeider.
De heer P. de Jong uit Haar
lem, die op zijn bromfiets langs
de Haarlemmertrekvaart reed,
zag het ongeluk gebeuren en
snelde toe om hulp te bieden.
Onder meer met behulp van 'n
reddingshaak slaagde hij erin 't
Katwijkse tweetal uit hun be
narde positie te bevrijden, Ver
dere getuigen waren op dat
ogenblik niet aanwezig.
De inzittenden bleken na af
loop. behalve een nat pak, geen
nadelige gevolgen van de duik
in het frisse water te hebben
ondervonden. De bestuurder
ontkende te hard te hebben ge
reden in de bocht, maar de
politie was van mening dat de
snelheid toch te hoog moet zijn
geweest.
De heer P. de Jong uit Haar
lemdie snel ter -plaatse was om
het tweetal te bevrijden.
Dr. Straathof (directeur Endegeest)
over psychiatrie in nieuwbouw AZL:
LEIDEN De nieuwbouwplannen van het Academisch Ziekenhuis Leiden in de zg.
Leeuwenhoek hebben tot dusver al heel wat voeten in de aardte gehad. Niet alleen moes
ten er in de onderhandelingen over de grondtransactie tussen rijk en gemeente al
lerhande fricties uit de weg worden geruimd. Ook op het gebied van de volksgezondheid
wat zijn bijvoorbeeld de consequenties van de nieuwbouw voor de regio? bleven
de initieerders van de plannen niet buiten schot.
Door
Wim Wirtz
Enkele weken geleden werd e» een
nieuw geluid aan het al bekende ge
roezemoes rond de nieuwbouw toege
voegd. Tijdens een informatieve bij
eenkomst voor de gemeenteraads
commissie die zich om. met gezond
heidszorg bezighoudt, ging dr. L. J.
A. Straathof, directeur van het psy- j
chiatrisch ziekenhuis "Endegeest",
op bescheiden schaal in de clinch
met vertegenwoordigers van het AZL
over de plannen om aan de nieuw
bouw ook een afdeling psychiatrie
vast te plakken. Straathof hield het
kalm. Maar kon niet verhellen dat hij
zich ernstig zorgen maakt over de
mogelijke consequenties van deze, te
gen het nieuwe complex aanleunende
poot. waarin de universitaire psy
chiatrie in casu de Jelgersmakliniek
zou moeten worden ondergebracht.
Hij drong aan op intensief overleg.
Waar nog staande de vergadering
een principiële toezegging op volgde.
Ruim een week later kwam de af-
delïmg-psychiatrie-op-papier opnieuw
aan de orde, ditmaal in een initia
tief-voorstel van het gemeenteraads
lid Höppener (PvdA). Deze wilde
voorkomen dat het fundament voor
de universitaire psychiatrie in de
nieuwbouw zonder enige vorm van
overleg pardoes op de brakke grond
van de Leeuwenhoek zou worden
neergevlijd. Er moest een veiligheids
pal komen, vond hij, diie pas mocht
worden losgelaten als het gemeen
overieg over de nieuwe psychiatri
sche afdeling alom tot bevrediging
had geleid. Waarschijnlijk zal het
voorstel van Höppener het in de ge
meenteraad niet halen zijn fractie
was met die vorm niet zo heel erg
ingenomen. Maar wel is intussen dui
delijk geworden, dat ook in de psy
chiatrische hoek de nieuwbouwplan
nen nauwlettend iin de gaten worden
gehouden.
Dat geldt in elk geval voor dr.
Straathof, die zich aJs directeur van
"Endegeest" wel nauw betrokken
moét voelen bij elke vorm die in de
psychiatrische akker wordt getrok
ken. Dit vooraJl omdat 'wil je aan de
zeer sterk gedifferentieerde vraag om
hulp in deze regio kunnen beant
woorden, je een goed geïntegreerd
gebied moet hebben".
Onderling afgestemd
Onder integratie in de regionale
psychiatrie verstaat dr. Straathof
een pakket van voorzieningen die on
derling op elkaar zijn afgestemd.
"Endegeest" behoort daar toe, maar
ook het kinderpsychiatrisch centrum
"Curium", de instellingen voor gees
telijk gestoorde bejaarden, de ambu
lante zorg ("werkers in het veld") en
ADVERTENTIE
de universitaire Jëlgersmakliliniek.
"Endegeesf' bestrijkt een groot ge
bied: 19 gemeenten met iin totaal
300.000 inwoners, globaal van Kat
wijk tot Bodegraven. In zo'n groot
gebied is samenwerking tussen de
verschillende disciplines onontbeer
lijk. Die samenwerking is er dan ook.
Er bestaan goede contacten met de
GG en GD's» de Stichting Geestelijke
Volksgezondheid Zuid-Holland en
met de Jelgersmakliniek, die zo
staat het nog steeds op papier
technisch en administratief van "En-
degeest" zal warden losgekoppeld.
De Jelgensmakldniek moet in de
nieuwbouw van het Academische
Ziekenhuis worden ondergebracht
.Endegeest" komt in beheer bij een
gemeentelijke stichting. Dat betekent
tn het kort de ontkoppeling. Dr.
Straathof meent dat dat technisch
gezien best kan. Maar hij vraagt zich
wel af wat het voor de regionale psy
chiatrie gaat betekenen. En wat meer
is: voor de patiënt. Hij: "De conse
quentie voor Endegeest is, dat wij er
in elk geval geen voordeel mee heb
ben. Want de verpleegprijs gaat er
door omhoog. De patiëntenzorg wordt
dus wei duurder, maar niet beter.
Maar misschien gaat de Jelgersma
kliniek er wel op vooruit/*
Niet in gekend
Op papier is de nieuwe Jelgersma
kliniek 90 bedden toebedacht. Op
zichzelf zegt dat niets. Maar dr.
Straathof is er toch wel beducht voor,
omdat de regionale instellingen voor
psychiatrie op geen enkele manier
in dit plan zijn gekend. Ook zegt hij
"Je kunt berekenen dat het aantal
plaatsen (lees: bedden) voor de psy
chiatrie in deze regio in de toekomst
kleiner zal zijn. En als men dan
Hartelijk
welkom nieuwel
wereldburger,
klinkt lang na met
een bloemetje
van Fleurop.
'woont te v..
t'n bloemetje te sturen.
Fleurop /nierflora garandeert Uw bestelling.
naast Endegeest een geheel nieuwe
afdeling voor psychiatrie gaat ma
ken, terwijl de zwakzinnigenzorg al
van de psychiatrie is afgescheiden
en ook de afdeling voor geestelijk ge
stoorde bejaarden zal afvallen, dan
vind ik dat Je moet opspringen. Dat
Je moet Signaleren, dat Je de psy
chiatrie in deze regio daarmee on
dermijnd zou kunnen worden."
Er zijn overigens nog meer ant-
wikelingen te verwachten die het to
taal aantal plaatsen in de psychiatrie
wel eens zouden kunnen doen terug
gaan De realisering van de z.g.
PAAZ-afdelingen bijvoorbeeld, Psy
chiatrische Afdelingen in Algemene
Ziekenhuizen, waarvan de kortdu
rende behandeling één van de ken
merken is. De filosofie van de PAAZ-
af deling kortdurende behandeling
en vervolgens zonodig een overstapje
naar een zg. hostel (pension) is
van Engelse oorsprong. En ook enigs
zins achterhaald. De ervaringen in
Engeland hebben namelijk geleerd
dat in dit systeem het aantal recidi-
ven zich vergroot. In Nederland gaat
de voorkeur dan ook nog steeds uit
naar psychiatrische ziekenhuizen zo
als 'Endegeest". Daarnaast is er in
bescheiden mate ruimte gecreëerd
voor de PAAZ-afdelingen waarvan
er één, zo werd van die zijde beves
tigd, binnen afzienbare tijd gestalte
moet krijgen in het St. Elisabeth
Ziékenhuis. Deze afdeling, waarover
de onderhandelingen nog gaande
zijn, zal op den duur 25 bedden moe
ten gaan tellen.
Sceptisch
Tegen die achtergrond wordt
zoals gezegd in psychiatrische
kring nogal sceptisch tegen de nieu-
we afdeling psychiatrie van het Aca
demisch Ziekenhuis aangekeken. Een
afdeling die in feite begint bij de
ontkoppeling van "Endegeest" en de
Jelgersmakliniek. Dr. Straathof: "Het
is natuurlijk duidelijk d«ut je dan het
AZL de vrije hand geeft om zich te
ontwikkelen. Dat is best. Maar dan
moet er wel een vorm van overleg
komen. En dan kun je samen con
cluderen: we moeten allebei een stap
je terug. Het AZL kan wel zeggen:
we bouwen voor de psychiatrie. Je
genitig bediden en de rest moet maar
zien. Maar je hebt hier nog andere
Instellingen voor de psychiatrie. Je
kunt niet zeggen: we stellen eenzij
dig een getal vast zonder de anderen
daarin te kennen. Maar dat is wel
wat er op het ogenblik gebeurt."
Tot zover dr. Straathof als direc
teur van "Endegeest". Zijn privé-
mening: "Kijk, het is natuurlijk al
lemaal m het belang van de patiënt.
Dat in de eerste plaats. En ik ver
moed dat als ik dit zeg ik de staf
van de Jelgersmakliniek in de kaart
speel. Maar je kimt Je best afvragen
of die mensen die nu hier in de Jei-
gersmakiliniek behandeld worden, zo
nodig in een steenkolos bij een nieuw
ziekenhuis moeten worden behan
deld. De Jelgersmakliniek ligt op een
prachtig terrein. En het opknappen
van de Jelgersmakliniek kost een
fractie van wat de nieuwbouw voor
de psychiatrie gaat kosten."
"Je kunt Je inderdaad afvragen
waarom het allemaal nodig is. Ik
weet het niet, ik vraag het me ook
af. Er wordt gezegd: negentig bed
den. Voor wie? Voor het onderwijs,
denk ik dan. Het is een soort dirigis
me van het onderwijs, geloof ik."
LEIDEN In de aula van de Ag-
nessoholengemeenschap vond zater
dagavond de eerste voorstelling
plaats van het stuk „De Daden Van
Cuchulain Van Muiinthemne", een
door Peter Linitedo geregisseerd stuk,
dat handelt over de aanvankelijke
onfeilbaarheid en de latere vermen
selijking van de haflfgoid Cuchulain
van Muirthemne. Peter Liatelo, die
op de Agtnesschoflengemeenschap Ne.
derlands en Dramaturgie onderwijst,
heeft de overgang van de onsterfe
lijke halfgod Cuchulain. dlie later,
door toe te geven aan zuiver mense
lijke emoties, de onsterfelijkheid ver
liest. naar een feilbaar mens goed
aangevoeld. Lintelo wist daarmee
precies wait hij deed, ervaring put
tend uit zijn opleiding aan het door
professor Huninimgher gestichte in
stituut voor de Dramatische Kunst
in Amsterdam. Op dit instituut moet
hij veelvuldig geconfronteerd zijn
geweest met dergelijke subtiteOe per-
soons- en karakterwisseldngen, want
de eens zo onfeilbare Cuchulain, die
een heel leger verslaat en met dra
ken vecht, sterft tenslotte als een
gewone sterveling.
Hij laat Paul Beerenfenger, die de
rol van Cuchulain speelt dan ook
waanzinnig worden van verdriet,
wanneer hij (Cuchulain) ontdekt,
dat hij zijn eigen zoon Conloch (Kees
Hartveld) heeft gedood. De manier
waarop Paul Beerenfenger Cuchulain
gestalte geeft verdient bewondering.
Het is een vrij zware rol, waarin de
andere rollen (misschien de rol van
Koning Conchobar Mac Nessa, ge
speeld door Jaap Schjrijvehs, uitge
zonderd), omdat Conchobar steeds
door zijn uitspraken de daden van
Cuchulain tracht te verklaren, zijn
terug te vinden.
Toch kan men niet ontkomen aan de
indruk, dat Paul Beerenfenger niet
duidelijk genoeg articuleert. Tij'dens
de teksten, die de verschillende ge
vechten begeleiden, gaat de betekenis
van zijn woorden vaak teloor. Dit
wordt deels veroorzaakt door de eer
der genoemde wat onduidelijke ar
ticulatie en anderzijds doordlait het
tromgeroffel vaak allesoverheersend
is.
Toch dient ook vermeld te worden,
dat Cuchulain in zijn dialogen met
Laeg, de wagenmenner (gespeeld
door Louis Eggen) weer veel terrein
terugwint. Het is moeilijk te beoor
delen of dit wordt veroorzaakt door
de toch wat minder formele tekst
van de wagenmenner, die Slechts
hou-dlt van eten, drinken, slapen en
vrijen en wiens tekst daarop waar
schijnlijk Is afgestemd. De druilde
Cathbad, gespeeld door Frank Dings
komt goed over en Aoife, de minna
res van Cuchulain (gespeeld door
Greet Neuteboom) heeft duidelijk dat
verleidelijke, waarvoor Cuchulain
wel moet vallen. Na de dood van
Ouchulaiin zilt diepbedroefd een
vrouw naast zijn gestorven lichaam.
Zij zegt: „Het verdriet bedriegt, mij
niet en heeft geen schijngestalte.
Oat is meer dan waar, omdat Cuchu
lain voor haar uitgroeit tot de per
sonificatie van dat verdriet.
De door Linitelo gevonden neven
thema's zijn functioneel in het hele
gegeven verwerkt. Daarbij overheerst
het thema van de „oorlog". Ocöe
heeft hij, mijns inziens terecht, be
paalde verhaalgedeelten samenge
voegd, omdat hij een zekere verwar
ring vreesde. De angst voor die ver
warring onlder de toeschouwera
neemt toe, wanneer men zich als re
gisseur realiseert, dat de mensen in
de zaal door de minimalle zaalver-
lichting niet in staat zijn de rolver
deling -te raadplegen. Vooral bij stuk.
ken als „Cuchulain van Muirthem
ne" is dat erg belangrijk. Resume
rend: een fijne voorstelling, die door
Limtelo Uit gekild is boven de be
perking van de Keltische motieven.
Van het stuk zullen nog voorstellin
gen worden gegeven op dinsdag-,
vrijdagavond as.
A. C. KOEKEBAKKER JR.
inAssendetftstraat2 Oegstgeest tel.5039?
LAAT U NIKS WIJSMAKEN:
UW KEUKEN STAAT BIJ ON9t
Huurweigeraar uit de Merenwijk voor kantonrechter:
Secretaris De Goederen heeft afgelopen zaterdag op een fees
telijke manier afscheid genomen van de speeltuinvereniging
Rondom de Maredijk", waaraan hij 28 jaar verbonden is ge
weest. De heer De Goederen verhuist naar Vlissingen en moest
dus wel het bijltje er bij neerleggen. De Maredijkbewoners
vonden echter dat dat niet in stilte hoefde te gebeuren. Ze
maakten de secretaris ere-lid, gaven hem een afscheidsre
ceptie en een gouden speld. En vervolgens toog de 75-jarige in
optocht naar buiten.
LEIDEN Woensdag doet de kan
tonrechter een uitspraak, die de Pro
testant-Christelijke Woningbouwver
eniging heeft aangespannen tegen
tien bewoners uit die Merenwijk. Om
principiële redenen hebben zfj de af
gelopen maanden telkens een be
paald bedrag aan huur geweigerd te
betalen. Een actie, die wordt gevoerd
in samenwerking met het Huurders-
komitee Merenwijk, waarbij de huur-
weigeraars zich van steun verzekerd
weten van het Juridisch Advies
bureau.
aan de vooravond van het justi
tiële vonnis is het interessant om na
te gaan op welke wijze de huurweige-
raarts zich bij de kantonrechter heb
ben verdedigd. Als leidraad daarvoor
dient een tweetal verweerschriften,
één van een huurder van de PCW en
eén van een huurder van de Leidse
Woningstichting. De LWS heeft het
eveneens in gerechtelijke stappen ge
zocht en een zaak aangespannen te
gen drie Merenwijfcbeiwoners, welke
overigens nog in een pril stadium
verkeert.
De PCW-bewoner in kwestie zegt
in zijn zg. 'conclusie van dupliek', dat
hij alle andere wegen om tot een
lage huur te komen, heeft bewan
deld: brieven, handtekeningenacties,
protestvergaderingen, gesprekken met
de verantwoordelijke heren, vragen
en discussies in die gemeenteraad, pe
tities aan de Tweede Kamer e.d.
*Maar dat leverde niet meer op dan
fraaie woorden', aldus de huurder.
die vervolgens citeert uit brieven van
B. en W. naar het ministerie van
volkshuisvesting, van de toenmalige
wethouder Ham aan het toenmalige
BHW-comite voor de Merenwijk, uit
een uittreksel van de huurniota 1974,
uit een brief van staatssecretaris
Van Dam aan de Tweede Kamercom
missie voor volkshuisvesting, uit een
brief van minister Gruyters aan het
Huurderskomitee Merenwijk, uit hei
commentaar van de gemeente Leiden
op de huurnota van de regering, en
uit een brief van wethouder Verboom
aan het comité.
In al deze brieven klinkt 'begrip'
door voor de moeilijke situatie van
de Merenwijkbewoners en in eniger
mate erkenning voor het feit, dat de
huren inderdaad te hoog zijn: dich
ter bij de vierhonderd dan bij de
driehonderd gulden. De bewoner
neemt het de PCW kwalijk, dat in
haar conclusie van repliek geen woord
van begrip staat voor deze situatie.
Van 'n goede woningbouwvereniging
krijg je als huurder medestand, van
de eiser krijgen wij tegenstand'.
In het verweerschrift vervolgt hij:
"We hebben hemel en aarde moeten
bewegen om eiser zo ver te krijgen,
dat zij de brief van het gemeente
bestuur met de verlagingsvoOrstellen
bij ae Tweede Kamercommissie extra
onder de aandacht bracht. We heb
ben dat alles gedaan om de proble
men van de huurders in de Meren
wijk onder ieders belangstelling te
brengen. En niet om persoonlijk in
de belangstelling te komen, zoals
eiser in een van naar conclusies
durft te stellen'. Alvorens het ver
zoek aan de kantonrechter te doen
om de eis van d)e PCW niet ontvan
kelijk te verklaren, deelt de bewoner
dan nog mee, dat de activiteiten van
de principiële huurweigeraars binnen
kort waarschijnlijk een 'bescheiden
vruchtje' zullen afwerpen: de ge
meente werkt aan de mogelijkheid
om een tegemoetkoming in de huur
te gewen.
Een echtpaar, dat maandelijks een
bedrag van 75 guilden dnlhoudt van
ce huur, die het voor een flat van
de Leidse Woningstichting moet be
talen', geeft daarvoor drie redenen
op. Allereerst de overweging van het
betuigen van de solidariteit met el
die mensen in de Merenwijk, die met
hun minimum-inkomen of een in
komen dat daar net even boven zit,
ëlke maand verplicht zijn driehon
derd itot vierhonderd gulden naar de
huisbaas te brengen. De tweede re
den: de weigeringsactie is een pro
test tegen de onmaatschappelijke
praktijken, die zich rondom het wo
ningbouwbeleid afspelen. „Het is
duidelijk dat er structureel iets mis
is. Wij geloven dot er al veel gewon
nen zou zijn indien de woningbouw
zou worden onttrokken aan het
winstbejag waardoor bouwonderne
mers worden gedreven. Want daar
zit natuurlijk de interne tegenstrij
digheid in de hele affaire: het winst-
maximjlisatiepriaicipe der bouwon
dernemers versus de behoef te vara
de mensen om op een menswaardige
manier te kunnen wanen tegen een
betaalbare prijs. En of er nu .con
servatieven" of „progressieven"' op
het pluche zitten: het maakt (zo
blijkt tot nu toe) allemaal niet zo
verschrikkelijk veel uit. Arie Ver
boom of Ham Marcel van Dam of
hoe heelt z'n voorganger ook weer,
waar zijn we eigenlijk mee bezig?"
Het echtpaar doet een beroep op
..Vrouwe Justitia" om eens een „ver
manend woord" te richten ,tot al die
hoge heren die mee aan de touw
tjes trekken" (in Den Haag. in het
Leidse stadhuis o.a.). Misschien kun
nen ze eens voorzichtigjes worden
gemaand wat voort te. maken met
al die schone regelingen, die «n de
maak zouden zijn". Als derde reden
noemt het echtpaar persoonlijke so
res: het was gedwongen naar de
Meren-wijk te verhuizen, omdat op de
ene. nauwelijks stofvrij te houden
kamer die het voordien bewoonde,
de vrouw last kreeg van asthma-
aanwallen.
Om tien uur woensdag begint de zit
ting, kantongerecht, Rapenburg 19.
Het Huurderskomitee Merenwijk
heeft inmiddels een oproep gedaan
aan de bewoners van alle Leidse wij.
ken om uit solidariteit naar deze
zitoinig te komen.
