Werkmans
Wilskracht
streeft
naar een
verenigd (amateur)orkest
sW# SaSrSrsS
Toestanden': kritische
kijk op de psychiatrie
vandaag
toegelicht
^programma]
Grootse idealen
l ...e/7 gisteren
TVmorgën
VRIJDAG 7 MAART 1975
W.W.-voorzitter Sasburg zet tijdens de muziekrepetitie zijn oren wijd open
LEIDEN "Werkmans Wilskracht", het oudste van de nog
overgebleven Leidse amateur-muziekkorpsen, werd in een tijd,
dat een medewerker nog "werkman" heette, op 17 februari 1902
door arme katoenwevers opgericht. Simpele mensen, die geen
noten konden lezen en niet of nauwelijks een instrument be
spelen, maar die gedreven werden en verenigd door liefde tot
de muziek. En in hun naam spraken ze nadrukkelijk uit, niet
tot de slappe sukkels te willen behoren.
Door
Johan van Wolfswinkel
vrees, omdat wy een goed stuk mu
ziek geven? Maar de anderen krij
gen ze óók ndet.
Laiten we daarom om de tafel gaan
zitten en proberen om samen een
groot en sterk stedelijk amateuror
kest te maken. Er js ad meer over ge
praat, maar na enige tijd trekken de
anderen zich weer terug, willen liever
hun edgen identiteit bewaren. Nogal
secretaresse mevrouw oerie miMikanten hebt. Met groot ar-
In die kantine van het eigen ge
bouw, de van de gemeente Leiden ge
huurde oude school aan de Boom-
markt, vertellen voorzitter A._ Sas
burg
(dochter van de vroeger
over verleden, heden en toekomst
Dwrte iedereen We wil-
len dat gewoon m t belang van het
Leidse muziekleven. Dan moet Je niet
aan Je baantje blijven vasthouden.
Het is ons te doen om de Jeugd, ook
van hun leven in beslag neemt.
De eenvoudige werkers van het eer
ste uur hebben, in hun Leidse weve
rij, met enorme wilskracht elkaar de
kunst van het imuziekmaiken geleerd.
wei D* OP *e
beschermheren gehad;
i gwau, iiu zijn v.t jammer, dat Je van de ouders
weer bezig om een nieuwe te zoeken. me<stal •w»ini„ Jsteun hebt rw, lQn
ben er al 60 op de wachtlijst,
's Woensdags, op de repetitie-avond,
beginnen we om half acht. Maar de
eerste staat om kwart voor zeven
al voor d« deur.
DOEDELZAKKORPS
niet meegerekend. Vele eerste prij
zen werden op concoursen veroverd,
medailles en lovers aan het vaandel
gehecht. Maar zelfs tijdens de oor
log kan men in de fabriek van Zaal
berg repeteren. De heer Schrandt
was toen "óe heer, die beschermde
Gerard Dik heeft vele Jaren lang
het korps op hoog niveau gehouden;
We doen
serieus wat
hij componeerde, ter ere van Zaal- met "Sleuteltjes" in het Leidsch Dag-
bergse dekens, de, op alle uitvoerin
gen gespeelde. Za-De-mars.
Langzaam aan kwam tooh de ken
tering. Met 120 actieve leden is de
blad, huis aan huis en in de scholen
foldertjes verspreiden. De drumband
heeft een nieuwe instructeur, de heer
Navaro. een vakman. Verder zijn
getalsterkte wel ongeveer gelijk aan van plan, een doedelzakkorps op te
die uit vroegere glorierijke tijden, richten. In de drie weken, dat we nu
maar om de omvang van het bla- bezig zyn, kwamen er twee jongelui
zerskorps te weten, moet men daar bij.'
eerst de 25 majorettes
boers van aftrekken.
"We hebben een best instruments-
Hoeveel kan "Werkmans Wils
kracht" er gebruiken
'We kunnen tot tien gaan: er lig-
i", zegt de voorzitter. "De fa- gen instrumenten voor hen gereed
briek, waarvan we de vier prachtige twee saxofoons en verder Marinet-
eousafoons betrokken, wil die wat. ten. Je kunt er eigenlijk niet genoeg
van hebben. Het gaat in de eerste
plaats om de jeugd; daarom zeg ik:
graag van ons terugkopen. Maar
doen het niet. Bij gebrek aan bes QHL
Iers zijn de twee hobo's uitgevallen, jongens, laten we samen doen.
Verder moeten er om de zoveel tijd hebben immers dezelfde problemen,
instrumenten door nieuwe worden Als dat niet lukt, gaan we toch ste-
vervangen. De gemeente ondersteunt vig door -naar de 75, over twee Jaar."
ons, gelukkig. Maar die subsidie zou,
om'zonder zorgen de kwaliteit te
handhaven nog veel hoger moeten Zya heel tevreden met hem, ai wil
zijn.
"Werkmans Wilskracht heeft een
leeftijden-amplitudo: de tu-
wei vaak wat te veel uit halen.
Maar we gaan hierdoor wel vooruit."
- Voorzitter Sasburg komt weer op
ba-blazer G. Philippo (over de 80) de werving terug. "Van de vroegere
speelt al 70 Jaar mee: de Jongste korpsen zijn De Post, T. en D. en
muzikanten zijn de 11-Jarige klari- cios en Leembruggen van het toneel
nettistes Joke Driessen en Irma verdwenen. Je vraagt je af, waar de
Honsbeék. En dan is er nog altijd i©den gebleven zijn. Wij hebben er
althans geen enkele muzikant van
gekregen."
Het zal aan deze twee volijverige
LEIDEN Bij elk muziek
korps hoort tegenwoordig een
majorettekorps. De majorettes
zijn het oogstrelende visite
kaartje van de vereniging en
ze zijn bij feestelijke gebeur
tenissen zowel in als buiten de
stad bijna niet meer weg te
denken.
Maar voordat de meisjes met
de muziek mee mogen marche
ren moet er heel hard ge
oefend worden. De meisjes van
'Werkmans WilskrachtV doen
dat elke week op woensdag
avond met groot enthousiasme.
Hun oefenmeester is Gé Groe-
nenberg uit Den Haag. Op
speels-strenge manier leert hij
de meisjes het 'borstkastje'
vooruit te steken en het buikje
in te houden, zichzelf een hou
ding te geven dus. 'Laat maar
gerust zien dat je er bent, want
ik ben ik'. De meisjes wordt
uiteraard ook de kunst van het
exerceren bijgebracht als on
derdeel van de discipline,
waaraan iedere majorette zich
onvoorwaardelijk moet overge
ven. Discipline blijkt dus niet
uitsluitend de basis van elke
ballettechniek te zijn, maar
ook van de bewegingstechniek
van marcherende meisjes. Eén
minuut te laat op les? Dan
loop je wel de kans tien minu
ten na te moeten blijven. Ma
jorettes moeten niet alleen le
ren in de pas te lopen, maar
ook om roerloos stil te staan.
Hoe moeilijk ddt is, de leer
ling-majorettes kunnen het u
wel vertellen. Een kriebel op
de knie? Niets mee te maken,
stilstaanDe meisjes moeten
verder met de beruchte stokjes
leren omgaan een techniek
apart en ze moeten geza
menlijk de meest ingewikkelde
figuren leren uitvoeren. Wat
deze figuren betreft, daar zijn
volgens Gé Groenenberg be
paalde richtlijnen voor. Hoe
wel er met een beetje fantasie
leuke variaties op te maken
zijn en tegenwoordig zelfs ook
hele choreografieën. Wie ma
jorette wil worden moet be
halve flair veel geduld hebben
en over een flink brok doorzet
tingsvermogen beschikken. Hoe
intensief er in het gebouw van
'Werkmans Wilskracht' aan de
Boommarkt wordt geoefend,
op het ogenblik voqr het grote
majoretteconcours op 30 april
a.s., laat deze foto van par
mantig paraderende meisjes
zien.
PIETER C. ROSIER
de vitale paukendst Wakka, die
nodig ook vlot kan arrangeren.
Maar we willen uitbreiden. Waar
blijven ze, de muzikanten? Drempel- dagelyks-bestuurSleden met liggen.
als het met W.W. minder goed
ADVERTENTIE
gaan. Ze doen er alles
er him vrije tijd in, van maandag
tot zaterdagmorgen.
Voorzitter Sasburg: "Ik ben blij,
dat m'n vrouw, twee zoons en een
dochter hier ook zijn, want thuis zie
ik ze niet. Een groot deed van mijn
leven speelt zich in dit gebouw af."
Zijn eigenlijke beroep, waarnemend
griffier en hoofd van de adviesdienst
in het Haagse Paleis van Justitie,
noemt hij zijn bijbaan. Hij regelt
hier alles, werkt zelfs mee in de
schoonmaakploeg, 's zaterdagsmor
gens.
Zullen die enthousiaste W.W.-ers
een verenigd Leads orkest voor elkaar
kljgen?
Het zou opmerkelijk genoeg zijn.
Project „Werkteater" trok grote belangstelling
NEDERLAND I
18.15 Duits, les 1, herhaling (TELEAC)
18.45 Paulus de boskabouter (NOS)
18.55 Journaal (NOS)
19.05 Op naar de Cupfinale, tv-film (VARA)
19.30 Matt's vader en moeder, Fins tv-filmpje (VARA)
19.45 Simon Carmiggelt leest voor uit eigen werk (VARA)
20.00 Journaal (NOS)
20.20 De woelige wereld van vogel vrijdag: amusement en
informatie (VARA)
23.05 Een laat uur theologie (IKOR)
23.45 Journaal (NOS)
NEDERLAND II
18.45 Paulus de boskabouter (NOS)
18.55 Journaal (NOS)
19.05 AVRO's Toppop presenteert de Nationale Hitparade
(AVRO)
20.00 Journaal (NOS)
20.21 De Mountiesshow (AVRO)
21.15 Kung Fu, tv-serie (AVRO)
22.05 Tele vizier Magazine (AVRO)
22.50 AVRO's Sportpanorama (AVRO)
23.15 Journaal (NOS)
De Mounties doen het dit seizoen erg rustig aan wat
tv-shows betreft. Hun optreden in het land is momenteel
het belangrijkste. Daar tussendoor bleek echter nog tijd
om een show voor vanavond (Nederland II: 20.20 uur)
samen te stellen. Gasten zijn dit keer Adamo, Little John
en Jules Croiset. Croiset is te zien ih verschillende zotte
sketches met Piet Bambergen en René van Vooren.
Op de foto: René van Vooren in aanbidding voor Jacoba
van Beieren (Piet Bambergen).
In VARA's Vogel-Vrijdagprogramma van vanavond (20.20
uur, Nederland I) zal men o.m. kunnen zien hoe in
Leiden een aantal ouders 'op herhaling' gaat. De ouders
doen dat om meer inzicht te krijgen in de problemen,
waarmee hun kinderen op school te maken hebben, maar
ook om zelf weerbaarder te worden in de vaak ingewik
kelde procedures waar ze als burger mee geconfronteerd
worden. Dit programma-onderdeel begint om ongeveer
tien minuten over tien.
In een speciaal bericht aan het
gezelschap van televisiecritici maak
te de VARA gisteravond alvast
duidelijk wat er vanavond zoal in
het totaalprogramma Vogel Vrijdag
plaats zal vinden. „Dan hoeft u niet
meer te kijken", zei de accentryke
commentaarstem, die alleen aan een
voetbaltrainer of een koninklijk
persoon kon toebehoren. Het was
dan ook de stem van de
bijna-Nederlandse Duitser Heinz
Edelmann, de art-director van de
Vogel Vrijdag.
Voor de vaste VARA-donderdag-
avond is die tekst van Edelmann
niet minder van toepassing. Je hoeft
niet meer te kijken: elke
doradendag bi edit de VARA een
vrijwel identiek programmapakket:
vijf van de zes programma's hebben
een wekelijkse frequentie, de om
budsman en de quiz Twee voor
Twaalf draaien om de 14 dagen
mee. Verrassingen zijn eigenlijk
uitgesloten.
Het vaste-avondensysteem bestaat al
een tijdje, maar sloeg vroeger wel
minder dwingend toe. In de eerste
zeven weken van 1972 bijvoorbeeld
had de VARA op de vaste dinsdag
steeds na achten de eigen serie Mijn
tante Victoria van Jan Staal,
evenmin als het huidige Wilhelmi-
na-project een onvergetelijk hoogte
punt aan tv-drama. Maar in die
zeven weken kon er toch nog van
alles gebeuren: Hadimassa was er
nog, je had geen Duiken politie,
maar wel Jason King en Mannix.
En er waren eenmalige gebeurtenis
sen: Op de bodem van de hemel,
een film van Jan Vrijman, en
Tehuis, een musical van Jaap van
de Merwe. Het is allemaal saaier
geworden intussen. Het is al bijna
vermeldenswaardig wanneer Achter
het Nieuws-verslaggever Pier Tania
op straat minister Van der Stoel
aanschiet, verklaart in tijdnood te
verkeren, en dan een zeer, zeer
lange vraag gaat stellen.
Wordt die ijzeren programmering
van de VARA-donderdag eigenlijk
bepaald door een behoefte aan
profilering of door een gebrek aan
creativiteit? Toevalligerwijs was
gistermiddag de tv-top van de
VARA op een geheime plaats bijeen
om over dat soort zaken te spreken.
Koos Postema, die daarbij was
omdat hij daarbij hoort te zijn,
toonde zich 's avonds minder
somber, maar ook niet opgewekt
over de huidige gang van zaken. Hij
ziet het als een adempauze, vooral
creatief gezien. Ten slotte moet de
VARA in het najaar, bij het
jubileum, gaan uitpakken.
Maar Koos Postema toonde zich wel
een voorstander van het met hoog
tempo doorwerken van de series. Hij
heeft geen ongelijk: 't Wilhelmina is
wat ongelukkig uitgevallen, maar
voor een liefhebber van Colditz
duren zeven dagen wachten op het
vervolg al lang. Koos Postema
beloofde trouwens beterschap. Hij
had onlangs met genoegen de eerste
drie afleveringen van Klaverweide
(de officiële opvolger van. Waal-
drecht) bekeken, die serie gaat
over een paar weken zeven maal het
VARA-gezicht op de donderdag
bepalen.
NICO SCHEEPMAKER
i op sociaal-maatschappelijk t
De schouwburgdirectie en de sup
poosten stonden gisteravond in het
Rijnlands Lyceum versteld. Wat was
het geval? Kamen bij andere voor
stellingen (onverschillig of dit con
ventionele of maatschappij -kritische
theater-voorstellingen zijn) de be
zoekers geleidelijk de aula binnen,
ditmaal stond er bij het loket een rij
Nederland I
<K) Boter, kaas
antwoordspel. NC~.
naai. TROS: 20.21 (K) Van hand tuu
hand. blijspel. 22.20 (K) Sterren kij
ken. 23.00 (K) Wordt u al geholpen?,
tv-serie. NOS: 23.30 (K) Journaal.
IKOR/NCRV: 23.35-23.40 (K) Het lied
Nederland II
NOS: 18.45 (K) Paulus de Boska
bouter. 18.55 (K) Journaal. KRO: 19.05
(K) De nieuwe avonturen van Peppl
en Kokki, kinderserie. 19.20 (K) Kunt
u me de weg naar Hameien vertellen,
meneer?. KRO/RKK19.50 (K) 't
Zand 33. NOS: 20.00 (K) Journaal.
KRO: 20.20 (K) De Berend Boudewijn
Kwis. 22.00 (K) Brandpunt. 22.45 De
wereld ln oorlog, documentaire serie
LEAC: 18.15 (K) Duitse les 1. NOS: (dl. 10) NOS: 23.30 (K) Journaal.
18.45 K Paulus de Boskabouter 18.55 - - - -
het bedrijfsleven - les 10.
(K) NOS/NOT: 12.00-12.50 School-
NOS: 15.00 (K)
TROS: 15.02 (K) De Boef
jes. kinderserie. 15.15 (K) Ren Je rot:
Jeugdgpelshow. 15.4(MK)_ Snater, kin
van tientallen mensen te wachten.
Het resultaat was een tot de nok toe
gevulde zaal.
De belangstelling gold het project
"Toestanden" van het Werkteater.
'Toestanden" is opgebouwd rond de
idee van de vervreemding van men
sen in de samenleving en de opvang
van degenen, die geen deel meer uit
kunnen maken van het dagelijkse so
ciale bestaan. Helmert Woudenberg,
Joop Admiraal en Herman Vinck
maken hun gevoel voor humor dan
zo ondergeschikt aan hetgeen 'Toe
staaiden" wil zeggen, dat het uit
groeit tot een regelrechte aanklacht
tegen de huidige normen en leefre
gels in de psychiatrie. Duidelijk komt
naar voren, dat men thema's heeft
gebruikt uit het boek van Jean Pou-
draine "Wie is van hout". Maar het
aspect van de zelfwerkzaamheid van
de patiënt wordt zo boeiend gestalte
gegeven (compleet met panische di
recteur, die het hele ritme verstoort
en de barbecuemaatlijd in de war
laat lopen), dat alle toeschouwers
met meer dan normale aandacht de
bewegingen van de spelers volgden.
Want ook daarin ligt de kracht van
het Werkteater: niet slechts de vol-|
ledige beheersing van de improvisa
tie, maar ook het steeds opzetten van
allerlei discussies tegelijkertijd. Hier
door ontstaat de figuur, dat de aan
dacht van de toeschouwers niet ge
richt kan blijven op één spelontwik-
keling, maar ook een "schaduwdia-
loog" de volle aandacht krijgt. Wat
Joop Admiiraai overigens met het
sprookje doet grenst aian het onwaar
schijnlijke. Hier geeft hij zich volko
men en gebruikt de humor functio
neel om de gedachte over te brengen
De betutteling van de patiënten ("ga
jij maar in de televisiezaal zitten")
kamt duidelijk tot uiting. Ook het
feit, dat er in vijfentwintig Jaar nog
niet veel is veranderd. Ik dacht, dat
de grote kracht van het Werkteater
niet is het ter discussie stellen van
sociale misstanden, maar dat men
dit vooral moet zoeken in de marnier
van presentatie. Het wekt geen weer
standen op, maar noodt tot naden
ken en kritische bewustwording. En
daarmee heeft het Werkteater haar
bestaan meer dan gerechtvaardigd.
A. C. KOEKEBAKKER Jr.
18.58 Marktberichten i.s.m. KNBTB
19.00 (S) Uit het operette album. 19.30
(S) In antwoord op uw schrijv~
verzoekplatenprogramma. 21.00 (S)
blanke top: Drukfouten vallen meestal
meer op dan denkfouten. 22.2.5 Over
weging. 22.30 Nieuws. 22.40 (S) Goal
een programma vanuit en rondom de
sport. 23.55-24.00 Nieuws.
Hilversum II
18.00 Nieuws. 18.11 Vandaag dit. mor
gen dat. P.P.: 18.20 Christelijk Histori
sche Unie. VPRO: 18.30 Programma-
8.00 Aktua, 8.30 Nieuws
Gymnastiek voor de huis
luisteraars. 10.00 (S) Aktua-Sport, i
10.30 Nieuws. 11.00 Hartje A
themaprogramma.
België. NOS: 19.50 Den Haag vandaag.
VARA: 20.00 Nieuws. 20.05 (S) Radio
Kamerorkest met solisten: klassieke
muziek 21.30 Zondagschrijvere aan het
woord. "21.40 (S) Pianotrio: klassieke
muziek. 22.55 (S) De staalkaart. 23.55-
24.00 Nieuws.
Hilversum III
18.02 Joost mag niet eten. 19.02 Drie
loopt achter Toeneke AVRO 20.02 Ra
diojournaal. 20.05 Burengerucht: mu
ziek Made in Germany. 21.02 De Ne-
Negen-uur Show. 22.02 Radiojournaal.
22.05 (S) Superclean Dreammachine.
23.02 (S) Vanavond laat. 0.02 Radio
journaal. 0.05 Weekend Muziek-Maga-
zine. 1.02 Soultlme U.S.A. 2.02 Continu
de nacht door. 4.02 Voor dag en dauy-
7.30 Nieuws. 7.41-
schrijven: Overheidsvoorlichting: 12.16 Exporti-
-- --- viteiten - nieuws, wenken en advie
zen op exportgebied. TROS: 12.26 Me
dedelingen t.b.v. land- en tuinbouw.
I 12.30 Nieuws. 12.41 Aktua. 13.00 (S)
Tross-Country. 14.00 (S) Steiger - B:
gevarieerd programma. 15.30 Nieuws.
15.33 (S) Luister uitén thuis
verzoekplatenprogramma voor de mili
tairen. 17.30 Nieuws. 17.32 Aktua-ma-
gazlne.
Hilversum II
VARA: 7.00 Nieuws. 7.11 Ochtendgym
nastiek. 7.20 (S) Z.O. voor alle kin
die op zijn. 8.00 Nieuws. 8.11
Dingen van de dag. 8.23 (S)
iedereen. 10.30 (S) Z.I.:
(S) N.O.S.-Jazz. 15.30 Gamma i
pha en beta. 16.00 Nws. 16.08 (S) Het
Zwarte Schaap: programma voor Su-
rinamers en Antllllanen ln Nederland.
17.00 (S) Harmonie en fanfare ln Ne-
derland en Europa. 17.45 Voor blinden
en slechtzienden. 17.55 Mededeingen.
Hilversum III
Ieder heel uur nieuws.
NCRV: 7.02 (S) Drie op Je boter-
ham. 8.03 (S) Drie op je boterham:
Pers Vers. 9.03 (S) Tot uw dienst:
klassieke muziek. 10.03 Muziek bij de
