„Om Sion's wil
niet zwijgen...
„Als je kan
timmeren,
kan je best
molenmaker
worden
Molenmaker Van Beek uit Rijnsaterwoude onderscheiden:
Alpheuse leraar schreef
tweede boek over Israel
in
VRIJDAG 7 MAART 1975
Fietsen
RIJNSATERWOUDE „Ineens was die snerpende pijn
er. Alles deed me zeer en ik kon heel moeilijk ademhalen.
M'n longen waren aangetast bleek later in het ziekenhuis.
Aan werken was abrupt een einde gekomen".
Door
Jan Westerlaken
Foto
Wim Dijkman
Moeizaam komt molenmaker Van
Beek uit zijn stoel omhoog. Op de
glazen tafel staat een flesje met
medicijnen. Ernaast ligt een wit le
peltje van plastic. "Ik moet die rom
mel innemen", verduidelijkt de acht
enzestig jarige Van Beek, "als m'n
maag gaat protesteren. Komt door
de tabletten, die ik moet slikken voor
die longaandoening".
Al dertien weken ligt de molen
maker uit Rijnsaterwoude in het
academisch ziekenhuis. Maar sinds
kort mag hij zaterdag en zondag
thuis doorbrengen, 's Maandags
moet hij zich weer melden. Hoe lang
dit allemaal nog gaat duren weet
hij niet. Van Beek hoopt kort want
hij mist het dorpsleven.
Toen Van Beek vorige week za
terdag een vergadering bijwoonde
van het Gilde van Vrijwillige Mole
naars stond hem een verrassing te
wachten. Samen met enkele colle
ga's kreeg hij een certificaat van
verdienste, omdat hij meer dan veer
tig Jaar zijn beroep voorbeeldig heeft
uitgevoerd.
Spottend
Wat spottend merkt hij over de
onderscheiding op: "Ik heb dat ding
in een lijstje met een stukje glas
ervoor aan de muur gehangen. Het
is leuk, dat ik zo'n certificaat heb
gekregen. Verder betekent het echt
niks voor me".
Weer komt Van Beek omhoog om
wat van de medicijnen in te nemen.
Zijn maag "rommelt" en het kost
hem zichtbaar moeite om oprispin
gen te onderdrukken.
Wat gaat de molenmaker doen
als hij straks thuis is?
Het wordt stil in de kamer van de
professor waar het gesprek plaats
vindt. Zegt dan: "Het is gewoon
afgelopen. Werken kan ik niet meer.
Ik heb het overgegeven. M'n zoon zet
mijn werk voort. Hij is een goed vak
man en ik ben blij, dat ik niet al
tijd zelf alle klussen heb willen op
knappen. De laatste Jaren deed m'n
zoon het zware werk en ik keek
toe of het goed ging. Als ik straks
weer thuis ben ga ik af en toe eens
op het werk kijken. Ik zal wat wan
delen en vooral veel thuis zitten.
Misschien doe ik ook nog wel eens
een boodschapje voor moeder de
vrouw. Ik zal me echt niet druk
meer maken".
lijke klussen gehad, dat we soms
Boer
Hoe is Van Beek In het molenma
kersvak terecht gekomen?
"Dat is gek gegaan", weet hij zich
te herinneren. "M'n vader was boer,
dus die wilde me wel op de boerderij
hebben. Ik voelde daar niets voor.
En op m'n vierentwintigste ben ik
in het vak gegaan. Het molenma
kersvak heb ik mezelf geleerd. Wel
WAt was de mooiste opdracht, die
hU ooit heeft gehad?
"Ik heb veel mooie klussen ge
had". ze-jt Van Beek. "Het aller
mooiste karwei was toch wel de res-
taurantie van een standaardmolen
in Sint Annaland. Daar moest een
neel nieuwe kop op. Thuis hebben
we dat ding gemaakt, weer uit el
kaar gehaald en in Zeeland gemon
teerd. Maar we hebben ook moei
lijke klussen gehad, dat we soms
dachten hoe krijgen we het voor el
kaar. Iedere keer lukte het toch
weer Dat geeft voldoening"
In de loop van het gesprek is Van
Beek wat zachter gaan praten. Der
tien weker ziekenhuis hebben aan
iiem geknaagd. De verzwakte mo
lenmaker wil desondanks verder
praten
Heeft iedere molenmaker een be
paald gebied waarin hij molens op
knapt?
"Zo zou Je het kunnen stellen",
knikt Van Beek. "Wij komen veel
in Zeeland want daar is geen mo
lenmaker. En ook in West-Brabant
i nappen we wel eens wat op. Ne
derland heeft ongeveer dertig mo
lenmakers, die een even groot deel
van de ce restaureren molens door
Monumentenzorg krijgen toege-
Ei volgt een korte interruptie. Een
longarts rommelt wat in een boe
kenkast en Van Beek zwijgt tot hij
de kamer heeft verlaten.
"Dat is helemaal geen punt. Er is
enorm veel te doen. Maar er is niet
genoeg geld voor een verantwoorde
instandhouding van ons molenbe
stand. Van de meer dan negenhon-
oerdvijftig molens, die ons land telt,
verkeren er honderdvijftig in slech
te of zeer slechte toestand. Jaarlijks
komt de restauratie gereed van veer
tig of vijftig molens. Dat totaal zou
eigenlijk zeventig tachtig moeten
zijn wil het bestand niet teruglo
pen".
Een zaak, die Van Beek ernstig
betreurt.
"De molens worden zo slecht, dat
ze niet meer gerepareerd kunnen
worden. Zo raken we steeds verder
achterop. Eigenlijk zouden er meer
mensen lid moeten worden van de
Rijnlandse Molenstichting. Dan komt
er wat meer geld binnen en kun
nen de tweeëentwintig molens, die
de stiohting in beheer heeft, regel
matig worden onderhouden. Van ie
dere reparatie moet zij tien pro
cent betalen".
Je ziet zo hier en daar wel eens,
dat er restaurants in molens zijn
gevestigd. Is dat niet een goede op
lossing om ze in stand te houden?
Hierover maakt Van Beek zich
werkelijk boos. "Dat is helemaal
niks", roept hij met enige stemver
heffing uit. 'Een molen is toch niet
gebouwd om er een restaurant van
te maken? Als ze nu de molen zou
den laten zoals die was, nou jaZe
maken er altijd dingen bij, die er
helemaal niet horen. Reclameborden
felle kleuren, allemaal flauwekul".
Als Van Beek het voor het zeggen
zou hebben, zou hij de molens ver
huren. Aan een vrijwilliger of aan
een molenaar, die er af en toe eens
LISSE De toerafdeling van de
Pen- en Toervereniging De Bollen
streek begint zondag aan het twee-
ae rywieltoerseizocn nieuwe styi met
een korte tocht over 25 kilometer,
waarvan start en finish in Lisse zün.
Het vorige jaar heeft men de toer
club, die een sluimerend bestaan
leed en vrUwel geen leden meer tel- I
de, nieuw leven ingeblazen met het
organiseren van tochten in destreek.
Het opnieuw activeren van de
toerclub heeft ertoe geleid dat zo'n
zestien leden een licentie aange
vraagd hebben by de Nederlandse
Rywiel Toer Unie en nu ook aan
grotere toertochten in het land gaan
deelnemen. Enkele bestuursleden van
De Bollenstreek en een paar rywiel-
enthousiasten hebben vorig Jaar de
tochten gerund, maar nu is er uit
de ryders een apart toerclubbestuur 1
van vUf man naar voren gekomen en
dat gaat alles coördineren. Dit be-
stuur zal by gestaan worden door ad
viseur Piet de Koning, die op het
gebied van organiseren zyn sporen
voor De Bollenstreek wel heeft ver
diend.
Na Jarenlang het secretariaat te
hebben waargenomen, heeft Piet de
Koning zich de laatste jaren belast
met het verzorgen van open rondes I
en andere evenementen in de ver
eniging. „Degenen die aan onze toe-
tochten willen meedoen, hoeven be
slist geen lid van De Bollenstreek
te worden", laat hy weten, „iedereen
die graag wil fietsen mag meedoen.
Aan het eind van het seizoen krygen j
de deelnemers een beker met daarin
gegraveerd het aantal afgelegde kilo
meters. Men moet er natuuriyk wel
een bepaald aantal ritten voor ry-
den".
De start van de toertochten vindt
elke zondagmorgen plaats tussen
half negen en negen uur by het ge-
meenteiyk sportpark aan de Spek-
kelaan in Lisse. Komende zondag
voert de eerste rit binnendoor naar
die Kagerplassen en vandaar vip. j
Warmond, Voorhout en achter Sas-
senheim langs terug naar Lisse. Het
inschryfgeld bedraagt elke keer
f. 1.50.
Molenmaker Van Beek voor
de Leidse molen De Valk. ,J)aar
heb ik ook weleens een klusje
aan opgeknapt..."
mee draait. "Het laatste is natuur
lijk het mooist", meent hij, "want
een stilstaande molen is maar een
dood ding".
Dreigt het molenaarsvak niet
uit te sterven?
"Als Je op vergaderingen komt zie
je allemaal jonge geziohten. Een
goede timmerman kan best in het
vak gaan werken. De molenmaker
vertelt hem wel wat hij moet doen".
Een andere zaak die de laatste tijd
in de belangstelling staat is het op
wekken van windenergie. Is dat een
haalbare kaart?
"Het kan, volgens mij, best. Als
er van Zeeuws-Vlaanderen tot Ro-
deschool mollens worden geplaatst
heb Je zat stroom. Je bent alleen
afhankelijk van de wind want die
waait niet altijd uit dezelfde hoek.
Laten we echter niet vergeten, dat
het opwekken van windenergie wel
veel duurder zal zijn dan de manier
waarop dit nu gebeurt.
"De Traanroeier", een molen die i
op Texel staat", vervolgt Van Beek,
is al helemaal ingericht voor het op
wekken van elektrische energie.
Tien Jaar geleden al. Wanneer hij
straks is hersteld, zal hij de klein
ste electriciteits-centrale van ons land
zijn".
"Dat is toch helemaal niet nodig"?
meent Van Beek. "Het kost handen
vol geld. Als we energie willen op
wekken door gebruik van molens zet
ze dan maar gewoon op het strand.
Bijvoorbeeld om de tweehonderd me
ter. Wind kun je overal opvangen".
Pakt dan zijn jas van het bureaiy
zet z'n alpinopet op en zegt:"Kom,
dan gaan we even naar "vijf". "Tien
minuten later zitten we achter een
bar aan de koffie in gebouw 5. Als
het laatste stukje rondo is wegge
werkt laat Van Beek zich voorzichtig
van de kruk glijden en vergezelt me
tot de uitgang. Drukt me daar de
hand. Die is nog stevig. Draait zich
om, legt de handen op de rug en
schuifelt voetje voor voetje terug.
Naar kamer 173 waar hy gaat uit
rusten van de vermoeienissen.
ALPHEN AAN DEN RIJN 'Een goede naam is beter dan goede olie': een bijbelcitaat,
dat volgens Alphenaar Jan van Barneveld helemaal van toepassing is op de huidige situatie
in de wereld. Al lijkt het er op dat in diezelfde wereld iedereen buigt voor olie, geld en chan
tage. Dat is dan ook de reden, dat Van Barneveld in zijn half maart verschijnende boek 'Om
Sions wil niet zwijgen', Nederland oproept zich 'ongenuanceerd naast Israël op te stellen, willen
wij ons niet isoleren van Gods heilsplan met deze wereld.'
•eld (39) ziet in de vrij "Ja. inderdaad, ik voel mij gedre- heb bijna wanhopige pogingen ge-
ositie van Israël een ven door Gods geest. Ik kan bijna daan mezelf daaraan te ontworste-
i de geschiedenis. "Ook niet anders". Van Barneveld is streng len. Het gebeurt vaak dat ik avond
gereformeerd, calvinistisch opgevoed.
avond door deze kamer (studeer
kamer) loop te ijsberen. Op één van
veel dlie momenten dat Je het byitje
- „raël. erbij neer zou willen gooien, viel
net Israel Co- Op <je achtergrond is die opvoeding mijn oog op de bijbeltekst: "Om
bracht ze in een geïsoleerde positie. Het oude testament stond centraal:
Hier ontwikkelt zich eenzelfde pa- "Misschien daardoor kan ik me veel
troon", aldus Jan van Barneveld die makkelijker identificeren met Israël
o.a. secretaris is van het Israël
mité Nederland (ICN). "Isoleren
het doen van valse beschuldigingen.
richting geweest. Het
stimulans in deze Sions wil niet zwijgen, om Jeruza-
mijn i
het CK zien hier een heel der goed doen dit te horen.
"De beschuldiging
Arabische paie8tijnen, die
zyde dat Israël de oorzaak is
alle spanningen is pure geschiedver
valsing, teweeg gebracht door zeer
knappe en effectieve propaganda.
Dat is één van de redenen van het
van "Om Sions wil niet de^God
Ewijgea".
dat
Wat bedoelt U met de zinssnede:
"Wij moeten ons ongenuanceerd
achter Israël opstellen.
Ik zou haast zeggen kritiekloos,
maar misschien is; zonder reser
ves, coin a more, een betere formule
ring.
Waarom Juist achter Israël? Is
rael heeft recht op die staat. Israël J°den vervloot rijn'
heeft de Paüostynen niet verdreven,
Israël heeft de op haar gebied hui
zende Palestijnen geholpen met
lems wil zal ik niet rusten".
Vindt u uw boek eenzijdig?
"Het is grappig dat mij* eolle-
voorstellen dat de ga - geschiedenisleraar op het Chris-
waarachtig in telijk lyceum in Alphen, Van Bar
neveld zelf is er natuurkundeleraar
- die de politieke hoofdstukken van
het boek heeft gecorrigeerd, dit ook
Barneveld: "Dat is hun heeft gezegd. Aanvankelijk bezien
het boek dan nog eenzijdiger,
in Israël is, of die want op zijn advies heb ik er ver-
geloven of niet. Dat schillende passages aam toegevoegd.
Maar het was in de eerste plaats
Jan
goed recht, maar het feit blijft dat
die mensen,
is jammer
ik redeneer van de objectieve fed- mijn bedoeling het standpunt
ten uit. Je kunt alleen maar zeggen: Israël te belichten".
Wat is dat verschrikkelijk tragisch
voor die mensen. De tragiek van de
Islam is dat de aanhangers geeste
lijk helemaal op het verkeerde spoor Arabische kant
zitten en dat de Koran leert dat
Zou u niet geloofwaardiger over
komen, wanneer u wat meer aan
dacht zou hebben besteed aan de
de zaak?
Van Barneveld: 'Dat heb ik ook
bedacht, maar ik geloof dat die an
dere kant al voldoende wordt be-
Ook voor de bepaald niet vrien
delijke treorieën van de katholieke licht door de persmedia, met
kerk heeft Van Barneveld weinig KRO, VARA, VPRO. Als zij
een
zijdig zijn, laat mij dan ook eens
de hand eenzijdig zyn. De Evangelische Om-
ciale en medische voorzieningen. Een waardering. De reden
tweede reden is dat de God waarin vriendelijkheid ligt vo
lk geloof zich de God noemt van Is- meent hij: "Als Jeruzalem de hoofd- roep is de enige die een aardig
raël. Israël is de toetssteen van stad van Gods Rijk is. kan Rome het tegenwicht geeft aan de informatie
Gods zegen.
Ik hal eigenlijk een andere volg-
orde in die redenen verwacht.amitó-Joodse sfeer opgevoed!. Ikzelf overloopt van de citaten. Gelooft i
dat citaten zonder meer dingen be
wijzen?
"Als ik 7 citaten uit verschillen
de (Arabische) bronnen gebruik,
dan geloog ik dat het zaakje wel
bewezen is. Het blijft een feit dat de
Arabische landen het vluchtelingen
probleem in leven hebben gehouden.
De hele zaak is een intern Arabisch
probleem. De Israëlische bombarde
menten op de vluchtelingenkampen
hebben veel kwaad bloed gezet,
maar weet u dat die bombardemen
ten zo uitgekiend waren dat alleen
de huizen van de PLO-mensen ("een
bende pure misdadigers") zijn getrof
fen?
Ik vertrouw de berichten aangaan
de doden- en gewondencijfers uit Is
raël. Israël kan gewoon niet liegen,
ledereen weet wat er gebeurt. Als
er gezegd wordt dat er twee Israë
lische Jongens zijn omgekomen, en
het zijn er in werkelijkheid drie, dan
weet binnen een dag heel Israël het.
Bovendien hebben de Journalisten er
oen tamelijk vrije nieuwsgaring
Israël zit tot aan zijn nek in de
economische problemen. In Arabi
sche kringen heerst de mening dat
het land ineen zal sterten, ook al
wegens onvoldoende militaire steun
uit het buitenland. Be intellectuelen
en geschoolde kraehten zullen het
land verlaten en de nog steeds
groeiende Arabische bevolking zal
Israël overvleugelen.
"Het is voor Israël inderdaad een
tijd van grote benauwdheid, maar
oaar zal Israël uit gered worden. Het
volk is nog altijd gered. Ik dacht
wel dat i
oorlog zal ko-
Jan van Barneveld komt in het po
litieke gedeelte van zijn boek tot de
conclusie dat voor het Palestijnse
vluchtelingenprobleem "de beste op
lossing nog zou zijn een wat meer
formele, interne onafhankelijkheid,
met een nauwe band met Israël. De
Palestijnen buiten het gebied zouden
dan misschien in etappes terug kun
nen naar de Westbank en daar in-
legreren met de bevolking. In feite
zou dat neerkomen op een formalisa-
tie van de bestaande toestand".
In het tweede gedeelte van "Om
Sions wil niet zwijgen", dat vooral
een theologische benadering van de
zaak geeft, komt hij tot de volgende
slotconclusie: "In onze dagen staatt
ons nog een geweldige openbaring
van God te wachten. Naar mijn stel
lige overtuiging mogen wij in deze
tijd de komst van de Messias ver
wachten".
Waar leidt u dat uit af?
"Hét teken", aldus Jan van Bar
neveld, "ls het feit dat het Joodse
voUc nu teruggegaan is naar zijn eigen
land, en een eigen staat heeft ge
kregen. Daarnaast zijn de politieke
economische en sociale structuren in
de wereld momenteel zo, dat ze wij
zen op de komst van een Messiaans
rijk.
Weet U waarom Willy Brandt vorig
Jaar moest aftreden? Niet vanwege
een onbenullig ambtenaartje (één van
Brandt's naaste medewerkers, Guil-
laume, bleek een Oostduitse spion te
zijn). Nee, West-Duitsland verzette
zich tegen Amerikaanse wapenlevc-
ïanties aan Israël, via Duitse havens.
Direct daarop viel Brandt door een
futiliteit buiten zijn schuld, als
bondskanselier".
Van Barneveld meent dat eenzelf
de oorzaak ten grondslag ligt aan de
val van Frankrijks grootste president
in de geschiedenis, generaal Char
les de Gaulle. Hij schreef onnodige
verkiezingen uit. Dat gebeurde di
rect na het wapenembargo waar
Frankrijk de Mirages voor Israël
vasthield, zo is de stellige overtuiging
van Barneveld. "Het is ook niet voor
niets dat Engeland een derderangs-
natie is geworden. Ik zie hier een di
rect verband met die rol die Engel and
in 1948 ia het Midden-Oosten heeft
gespeeld" voegt Barneveld er aan
toe.
"Mondiaal heerst er zo'n chaos,
dat wil de wereld blijven bestaan.
God zelf zal moeten ingrijpen".
CHRISTA VAN HEES
KYP Hazers-
woude zoekt
actieve jongeren
HAZERSWOUDE Mr. L. H. Rem
mer swaal, voorzitter van de Hazers-
woudse KVP-ajfdJeling heeft tydens
een vergadering de leden aange
spoord om zich in de komende jaren
actief in te zetten. Het ligt in de
bedoeling dat een uit jongeren ge
vormde werkgroep de activiteiten van
de afdeling mede gestalte gaat ge
ven.
De heer Broekhuijzen uit Alphen
besteedde op dezelfde byeenfcomst
aandacht aan de totstandkoming van
een ruilverkavelingsplan. Met name
de problematiek van ruilverkaveling
in Hazerswoude kreeg aandacht
Broekhuyzen deed tevens de toezeg
ging dat hy bereid is nog eens het
ruilvenkavelingsplan, dat thans in
voorbereiding is, te behandelen zodra
dit voor de burgerij ter inzage ligt.
