'De Jazeggerbij LAK
(Mis-)vormingstheater
KUNST IN HET KORT
VRIJDAG 7 MAART 1975
PAGINA 25
LEIDEN De eNVe Drama, to
neelsectie van het Leids Academisch
Kunstcentrum, voert maandagavond
10 en dinsdagavond 11 maart in het
LAK-theater aan het Levendaal het
leerstuk "De Jazegger" van Bertolt
Brecht op.
Deze toneelgroep van 't LAK heeft
rich ruim vijf maanden met het stuk
beziggehouden en het wordt nu in
de vorm van een onderzoek gepre
senteerd.
Het leerstuk gaat over een reis. Een
reis door de bergen in een land dat
ons vreemd is en hier ver vandaan.
De Jazegger is één van de weinige
stukken die de schrijver Bertolt
Brecht tot zijn 'leerstukken" re
kent.
Dit betekent niet dat men van de-
voorstelling in principe meer zal
kunnen leren dan van welke opvoe
ring, van welk toneelstuk dan ook.
Slechts degenen die een leerstuk be
discussiëren, instuderen en toetsen
aan hun eigen werkelijkheid, heb-
Een werkscène uit 'De Jazegger'.
ben de mogelijkheid hiervan te le- goed om toch een voorstelling te ma
ren. ken. Een voorstelling van ongeveer
De groep zegt zélf na een lange twee uur, als presentatie van een on-
werkperiode: "wij hebben niet méér derzoek naar aanleiding van een
antwoorden op onze vragen gekre- leerstuk van tien minuten",
gen. Alleen misschien méér vragen. Daar willen de spelers na afloop
Om te laten zien wkt we ons heb- graag nog wat met toeschouwers
ben afgevraagd, vonden wy het over napraten.
Lezers schrijven
In Uw blad van 1 maart kondigt
Pieter C. Rosier ons aan, dat de
Leidse Schouwburg aan een reeks
maatschappij-kritiese vertonin
gen onderdak gaat verlenen. Wie daar
dringend op zat te wachten, werd
niet duidelijk gemaakt; waarschijn
lijk moeten Centrum, Proloog het
Werkteater, Sater, en hoe die al
ternatieve kunstpaddestoelen uit de
vochtige kelders van CRM nog meer
mogen heten, een soort contrapres
tatie leveren voor de subsidie die hen
zo rijkelijk toevloeit. Wat staat ons
precies te wachten? Daarover
laat Rosier ons niet lang in het on
zekere: maar al te lang blijken de
argeloze schouwburgbezoekers zich
te hebben overgeleverd aan illusio
nistische romantiek van klungels als
Rostand met zijn Cyrano de Ber
gerac, die de toeschouwrs totaal in
het ongewisse lieten, hoe het nu
eigenlijk staat met de verdeling der
produktiemiddelen. Maak daaraan
gaat nu een einde komen. Enkele ver
bolgen Jongelieden hebben op een re
genachtige namiddag enkele zinsne
den uit Keerpunt '72 bij de kop ge
pakt, en deze uitgewerkt tot dia
logen, spreekkoren en veel gezwaai
met gebalde vuisten. Wanneer U nu
de hele dag tussen ronkende machi-
pes Uw brood hebt staan verdienen,
[kunt U 's avonds, om er eens hele
maal lekker uit te zijn, in de schouw-
jburg vernemen dat die machines
jeigenlijk van U zijn, en niet van Uw
Ibaas. Kijk, dat verkwikt, dat is het
(diepere wezen van zich ontspannen.
(Wanneer U daar niets van begrijpt,
(en Uw noodlot tegemoet gaat bij
Voorstellingen van traditionele
(toneelschrijvers en -acteurs, dan
Jmoet U het zelf weten. U bent ge
waarschuwd. Maar wie niet gewaar
schuwd zij, dat zijn Uw kinderen die
kan de school, waar U denkt dat hun
kennis verrijkt wordt, omdat U
(geacht wordt daar zelf niet toe bij
(machte te zijn. Waarbij dan tevens
imaar wordt aangenomen dat U ook
(geen kans ziet, Uw kinderen opvat
tingen bij te brengen, althans niet
de goede. Kijk, en daarin voorzien
nu die verbolgen Jongelieden. Hun
bevoegdheid ontlenen zij aan het
feit, dat wij het hen niet beletten.
Hun artistieke imago vloeit voort,
uit het feit dan enkelen van hen op
een heuse toneelschool zijn geweest.
Verder is er altijd wel een schouw
burgdirecteur die bereid is, een zeer
oneigenlijk gebruik van zijn "gewij
de" ruimten te laten maken. Dat he
le progressieve, weetjewei.
Gelukkig is Rosier zo eerlijk, ons
openlijk te waarschuwen voor het
venijn dat onder deze artistieke dek
mantel schuilt. Uw kinderen gaan
"zachte" vorming tegemoet (denk
aan soft-drugs, H.J.P.) Harde kan
dus ook nog. Na de voorstelling mo
gen de kinderen in een rollenspel la
ten zien of ze het goed begrepen heb
ben. Maar, roept Rosier ons vrolijk
toe, voor indoctrinatie hoeft U niet
bang te zijn. Rosier is voor mij een
romantische illusionist. Alle gekheid
nu op een stokje, daarvoor is de
zaak veel te ernstig. Waar het kort
en slecht op neer komt is het vol
gende: van ons aller belastinggeld,
mogen vele tientallen jongeren die
niets beters te doen hebben, hun po
litieke ideeën spuien in een theatra
le verpakking. Deze vorm van poli
tieke standwerkerij is aan de straat
stenen niet te verkopen. Derhalve le
ven die lieden van ondersteuning door
de hogere en lagere overheden. Hun
doel is maatschappij-hervorming zo
als van allen die zich progressief
noemen. Zij richten zich bij voorkeur
tot de jeugd en de jongeren, en wel
om twee redenen: ten eerste zijn de
ze zeer ontvankelijk voor de indrin
gende technieken van het (mis-) vor
mingstheater, en ten tweede hebben
volwassenen boven een bepaalde leef
tijd net iets teveel wereldhervormers
aan het werk gezien, om in deze
kwakzalvers te kunnen geloven.
Vandaar ook dat de vertoningen
voor de schooljeugd "besloten" zijn.
Het schoolhoofd mag mee, hij is im
mers willens en wetens in de fuik
gezwommen. Maar het wordt beslist
niet op prijs gesteld, dat U, als ouder
getuige bent van wat er vandaag
de dag straffeloos met Uw kinderen
mag worden uitgehaald onder het
mom van onderwijs en vorming.
Waarbij dan nog bedacht dient te
worden dat Je al Je hart moet vast
houden als je kinderen in handen
van "bevoegde" vormingleiders val
len. Naar mijn mening dient een
school die zichzelf respecteert, wan
neer ze dan toch met alle geweld naar
zgn. vormingstheater wil met de kin
deren, de ouders eerst op een brief
je volledig in te lichten over wat de
kinderten te wachten staat, en wel
ke experimenten met hen worden
uitgehaald, op welk briefje de ouders j
dan voor akkoord kunnen tekenen.
Dit is van essentieel belang, omdat
de sahool met deze vertoningen haar
bevoegdheid verre te buiten gaat.
Haar opdracht is, de kinderen ken
nis bij te brengen en niet om de
opvattingen, die de ouders hun kin
deren moeizaam hebben bijgebracht,
door enkele totaal onbevoegden uit
de Jeugdige hersentjes te laten spoe
len.
H. J. PEETERS
Rijnzichtweg 38,
Oegstgeest.
(De heer Peetere heeft op school
kennelijk slecht Ieren lezen. Niet de
toneelrecensent Pieter C. Rosier
heeft in het bewuste artikel de le
zers van deze krant vrolijk toege
roepen dat zij voor indoctrinatie van
de kinderen onbevreesd behoeven te
zijn, maar de schouwburgdirecteur
Hans van Dam. Het gaat hier duide
lijk om een tussen aanhalingstekens
afgedrukt citaat. Rosier legt overi
gens een grote belangstelling aan de
dag zowel voor het illusionistische
toneel als voor het vormingstheater
waarvan het bestaan niet ontkend
kan worden en waarvan de verschij
ning in Leiden in het gewraakte ar
tikel wordt gesignaleerd, red.)
Tentoonstellingen
Atelier .De 8cherf" Nassaulaan 41.
Oegstgeest .tel. 50220 Ana v. d. Helde—
Kort exposeert eigen werk o.a. glas
Rijksmuseum van Oudheden (Rapen
burg 28) Werkd. 10 uur voorm.5 uur
i Joh de Wittetraat 40. Galerie Ka-
binet Gaper. Wisselende expositie dl.
De Lakenhal dag. 10—6 i
Ike fcleurgraflek. t
LUXOR: „De kolos van Rome", dag.
2.30. 7.00 en 9.15 uur. zo. ook 4.45 uur.
14 jaar.
STUDIO: „Le fan,tome de la liberie",
2.30, 7.00 en 9.15 uur. zo ook
uur. 14 jaar.
LIDO: „Keetje Tippel", dag. 2.30, 7.00
en 9.15 uur. zo. ook 4.45 uur. 18 Jaar.
CCU (hartbewaklng). dag.
klasse: de gehele
Klasse afdeling
B
,«i veringen,
keramische plastieken. Van
Denlngstljden dL t/m za. van 10-17
uur. dL ook van 8-10 uur nam. ZO. na
afspraak telefoon 01751-12185.
1Leidse bioscopen
JKindermatinee: „Het zwaard i
lro" za en woe 2.30 uur. zo
U.l< uur. 41.
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
Oairt «uendlenst eine du, Acade-
mlsch ziekenhuis behalve van dins
dag i/.0< uur tot woensdag 18.00 uur
(Dlacouessenhuls) en van vrijdag
13.00 a in tot zaterdag 13.00 uur (Eli
sabeth ziekenhuis)
Bezoekuren Ziekenhuizen
Kinderafdeling dage-
ders.
18.80 tot 19.80 l
woensdagavond i
ACADEMISCH ZIEKENHUIS
Voor alle patiënten (behalve kinde
ren) zlin de bezoekuren als volgt:
Elkt dag:
16.00—16.00 uur
18.8020.00
jrematUTL
bezoekuren
Maandag t/m vrttdag:
18.30—18.45 uur
Zaterdag en zondag:
15.30—16.46 uur
Bezoek aan ernstige patiënten:
Wanneer voor ernstige patiënten door
lopend bezoek wordt toegestaan, kan
de hoofdverpleegkundige hiervoor spe
ciale kaarten verstrekken
UIOJ3 li.uu4U.UU um,
oudere, zondag 14.00—15.00
overig» familieleden Kinderen beneden
Alphen aan den Rijn
kinderafdeling
13.80—14.15 en 18.80—1950 u.: Kraam-
afdeling 13.80—14.15 uur. alleen voor
echtgenoten 1020 u.: Kinderafdeling
15-1650 - --
oudere 18—
350 tot 19.80 i
SkZtïïtl
r Kraam af deling:
r en van 1850
«,."1950 uur. kinderafdeling dag. van
16 tot 1850 uur. 8e klasse: dag. van 14
tot 14.14 uur en v 18.30 tot 1050 uur.
Kraamafdelingdag van 15 tot 16 uur
Geluidshinder Schiphol
Klachten over geluidshinder va®
vliegverkeer van en naar Schiphol
kunnen dag en nacht worden gemeld
bi) het Informatiecentrum Geluids
hinder Schiphol (020—175000).
©ue/ Qïteutvs
7 maart 1975
Honderd jaar geleden stond
in de krant
Te Oostermeer in Fries
land is een schipper met vrouw
en drie kinderen bijna van
den honger omgekomen.
Niemana vermoedde, dat in
dat gezin vreeselijk gebrek
heerschte, toen het de aan
dacht van iemand trok dat
geen van de bewoners van 't
nabij liggend vaartuig zich
de laatste twee dagen had
vertoond. Eenigen argwaan
koesterende begaf hij zich er
heen en tot zijn ontzetting
vond hij daar vader, moeder
en kroost in een toestand
van hartverscheurende ellen
de. Allen hadden zich ten
dood gewijd. Te fier om te be
delen, hadden zij, toen de
laatste penning was verteerd,
het besluit genomen nu maar
rustig en bij elkander den
hongerdood af te wachten.
In 48 uren was geen bete
door de kinderen genuttigd
en men zegt, dat de ouders
reeds langer hadden gevast,
't Behoeft niet gezegd te wor
den, dat er nu voedsel in
overvloed door liefdadige men-
schen is gezonden, maar men
vreest dat het voor den man
te laat zal zijn. Moeder en
kinderen zijn van het door
gestane leed gelukkig reeds
in belangrijke mate hersteld.
Vijftig jaar geleden:
De politie van Aken heeft
een communistisch complot
ontdekt. Er is een heel arse
naal van revolvers, dolken en
granaten en bommen gevon
den. Verscheidene personen
zijn gearresteerd.
(Adv.) 7 Ct. Behang
selpapier. Mooie solide prima
Behangselpapieren voor 7y2
Ct. per rol. Echte Salonpa
tronen voor 10 Ct., 12ft, 14 en
15 Ct. en de moderne zeer
fijne kleuren, thans voor 17y2,
20 en 25 Ct. per rol. Denk er
om dat wij een half millioen
rollen in voorraad hébben.
"De Goedkoope Beddenwin
kel" Haarlemmerstraat 111,
Leiden.
PANDA EN DE MEESTERKRIMPER
93 - 127 Professor Kalker had grote moeilijkheden met de
verkleiner die hij voor de politie moest onderzoeken. Hij kon
zijn instrumenten niet vinden, hoewel hij zich toch herinnerde
dat hij die keurig had opgeruimd - en bovendien tochtte het in
zijn loerkplaats.
"Ik kan alleen maar vaststellen dat dit apparaat naadloos ge
last is," sprak hij tot zichzelf. "En daarom kan het niet uit el
kaar gehaald worden, zonder het inwendige te beschadigen..."
Op dat moment werd hij in zijn overpeinzingen gestoord door
Panda, die zijn autootje voor de ruïne stopte, zijn achteruit
kijkspiegel lostrok en er mee naar hem toe holde.
Mag ik die verkleiner even hébben?!" riep hij.
"Ah Panka, is het niet?" sprak de geleerde, "En zei je, dat dit
een verkleiner was? Dat heb je vlug en scherp vastgesteld!
Waaruit leid je dat af?"
Panda antwoordde niet maar pakte het wapen weg en richtte
het op hei spiegeltje dat hij vlakbij had neergezet.
"Dat lijkt me een onverantwoordelijk experiment toe met een
verkleiner," zei de professor, toen Panda de trekker overhaal
de...
Het
geheim
van de
Maeu
Ancapa
Kooktip
WORSTJES IN
UIENSAUS
Neem ongeveer 500 g
braadworst of saucijsjes.
De inihoud is, bij diezelfde
slager aNthiams, meestal
dezelfde. Leg de worst
even in heet water en
droog ze dan af met keu
kenpapier. Wentel ze door
beschuitkruim. Pél twee
grote uien en snijd ze in
duinne schijven. Fruflt deze
in 75 g boter boven laag
vuur licht goudgeel. Roer
door de uimassa een af
gestreken eetlepel toma
tenpuree en een theelepel
basilicum en leg die worst
er in. Voeg een kop heet
waiter toe ails de worst
walt kleur heeft gekregen.
Leg een dekseil op de pan
laait het geheel 20 min.
zachtjes sudderen.
WINA BORN
FRED BASSET
Dockllft-1 5 te Rotterdam.
Holendrecht
i Savannah nr Bil-
r York nr Muscat,
KLEINE VAART
Roerborg 6 te IJmulden,
GROTE VAART
Achilles 7 te New Orleans.
Acmaea 5 vn Ardrossan nr Rotter
dam.
Algol 5 te Rotterdam,
Georgi Ermolenko, de 18-jarige
Russische violist die votrig jaar te
rugkwam van zijn besluit politiek
asiel te vragen in Australië, Is vrij
dag in Sydney aangekomen met zijn
ouders om een leven als emigrant te
beginnen.
Het gezin arriveerde uit Frank
fort na met succes aan de Austra-
NeJ?eF,Elbe 5 vn Kaapstad nr Perz- lische ambassade in Wenen te heb
ben gevraagd om inreispapiefren als
emigranten.
Mlsslsippllloyd 4 vn Singapore
Kaohsiung,
Musllloyd 5 vn Rotterdam nr Le
Neder Rijn 5 te Delfzijl,
Palamedes 6 te Curacao,
i te Melbourne.
Slnoutskerk 5 t.a. Bird Island nr
Eastham,
Sirara 5 vn Valparaiso nr Balboa.
Socrates 5 te Georgetown,
Straat Pijl 7 te Kellung.
Straat Florida 6 te Kobe,
Straat Nassau 5 vn Kaapstad
DurbEin,
Straat Torres 5 vn Mombasa nr Co-
Alkmaar 6 te Valencia
San Juan nr Pto. Tinto 6 te Wilmington.
Archimedes 6 te Paramaribo,
Bllderdijk 5 220 zw Floree nr Savan
nah,
Britsum 5 te Cristobal.
Capisteria 5 60 n Dubai nr Kharg Isl,
Cartago 5 te Baltimore,
Chevron Neerland 6 te Pascagoula,
Cinulla 5 vn Curacao nr Stanlow,
Copan 5 vn Cristobal nr Albany,
Dallia 6 te Frederlcla,
Toltec 6 900 zw Azoren nr Bremerha-
Ulysses 6 vn Amsterdam nr West-
Indlë,
Wonorato 5 300 w Paas eil. nr Manll-
Zuiderkerk 5 vn Amsterdam nr Ant-
Met de hulp va® een tolk vertelden
de Ermolenko's dat zij tegen de
Russische overheid hadden gezegd
dat zij naar Israël wilden emigTeren.
Ze hadden daarop uitreispapieren
voor Wenen gekregen.
De Italiaanse schrijver Emilio
Lussu, bestrijder va® het fascisme in
wjn land, is op 85-jarige leeftijd in
Rome overleden.
Lussu, oud-minister en oud-sena
tor, is de auteur va® 'klassiek' ge
worden werken, waarvan er een in
spiratie vormde voor een film van
regisseur Francesco Rosi.
De overleden schrijver was aan
vankelijk lid van de socialistische
party en later van de socialistische
partij van eenheid van het prole
tariaat. Hij trok zich in 1968 uit het
politieke leven terug en wijdde zich
daarna aan het schrijven van ge
tuigenissen tegen het fascisme
■k Het Nederlands Centrum van
het Internationaal Theater Instituut
(OT) verhuist nog dit jaar van Den
Haag naar Amsterdam. Het gaat,
samenwonen met het toaeedimuseum'
en het theater Klank en Beeld in da
panden Herengracht 166, 168 en 170.
De aamenwoning beoogt stimule
ring van onderlinge samenwerking en
vergroting van de doeltreffendheid
in 't functioneren van de afzonder
lijke instellingen.
De NOS mag haar eigen vlieg
tuig houden. In de Rijksbegroting
voor dienstjaar 1975 is becijferd, dat
het overgaan op het huren van een
vliegtuig, vergeleken met de kosten
van het eigen vliegtuig van de NOS.
geen vermindering van de exploita
tiekosten met zich meebrengt.
Hoe weten die kleine blanken dat
die steen daar verborgen lag r
