Koopcentrum
bedreigd aan
alle kanten
PSP „kapt" nog niet
met de samenwerking
'Monument is toch voordeliger9
frisse lucht en helder zicht
dank zij doordacht ventilatie-systeem
Wijkorganen sommen
knelpunten op rond
nieuwbouw C en A
D'66 wil
Pesthuis
laten op
knappen
Maranatha: samen-kerken inZmderkerk
Dof, dreinerig gevoel in uw hoofd?
VRIJDAG 31 JANUARI 1975
Kamer van Koophandel:
LEIDEN De Kamer van Koophandel adviseert het ge
meentebestuur van Leiden om de minister te verzoeken het
pand "Hof van Holland" (Raad van Arbeid) van de monumen
tenlijst af te voeren ten einde de nieuwbouwplannen van C&A
mogelijk te maken. Tegelijkertijd doet de Kamer de gemeente
en C&A het advies om in nauw onderling overleg te komen tot
een ontwerp dat alle recht doet aan de waarde van Het Gulden
Vlies en dat qua gevelwand optimaal aansluit bij de belendende
percelen.
Praten in Praethuys over C. en A.:
LEIDEN Jan van Zijp, raads
lid en middenstander, had het
gisteravond niet gemakkelijk.
In het politiek café in het
Praethuys, waar gesproken
werd over de nieuwbouw,plan
nen van C en A in de Bree-
straat, trof hij voornameülLjlk te
genstanders. Zijn eigenlijke op
ponent was Frank Mulder, ar
chitect en bewoner van de Pie-
terswijk, maar die speelde voor
eigen publiek.
Overigens was Jan van Zijp niet
het enige raadslid, dat aanwezig
was in het achiterzaaltje van het
café aan de Vrouwenkerkkoor -
straat. Ook Langerak (WD)
Pauline Buring (PvdA), Dries-
sen (CDA) en wethouder Oos
terman waren van de partij.
Oosterman liet weer duidelijk
blijken dat hij anders denkt
over de plannen van C en A
dan zijn collega-wethouders.
Terwijl Waal en Van Aken
bouw van een nieuwe C en A-
i de Breestraat wel
zien zitten, is Oosterman
soluut tegen.
De argumenten, die ook gister
avond weer werden aangedra
gen door voor- en tegenstanders
van de plannen, waren niet
nieuw. Ook gisteravond ver
breedde de discussie zich tot een
gedachtenwisseling over de toe
komst van de hele binnenstad.
"Biet gaat niet alleen om dit
pand, het gaat om een tendens",
zo werd er onder meer gezegd,
"en die tendens gaat in de rich
ting van een binnenstad, die
alleen nog maar een winkel
functie heeft. Andere functies,
zoals wonen, komen er dan niet
meer aan te pas".
Alle facetten van de sloop van
het pand van de Raad van Ar
beid kwamen aan de orde. De
huidige gevel, die toekomst van
de Ketelboetersteeg, de tuinen,
het Koetshuis, de bomen in de
tuinen, de breedte van het trot
toir, de gevel van het Gulden
Vlies.
Strekking van de meeste op
merkingen was: C en A heeft
niet voldoende beargumenteerd,
waarom er nou juist op die plek
een nieuwe ves.iging moet ko
men. Er staat bovendien een
waardevol pand. Dus C en A
moet maar op de Garenmarkt
gaan bouwen.
Door verscheidene aanwezigen
werd ook de nadruk gelegd op
het economische belang dat be
houd van historische panden
voor Leiden heeft. "Er zijn zo
veel winkels van C en A in het
land, en ook in het buitenland,
maar er is maar één stad Lei
den. De toeristen komen niet
naar Leiden voor C en A. Ze
komen naar Leiden voor het
historische", zo werd opgemerkt.
Én daarom ook: "een monument
is 'toch voordeliger!" Op de foto:
een overzicht van het Praet
huys, met onder meer wethou
der Oosterman (links) en CDA-
raadslid Van Zijp (der de van
rechts).
ADVERTENTIE
OAF" gebouwduit veiligheid
Officieel DAF-dealer voor Voorschoten en Zoeterwoude
GARAGE VLIETWIJX
Gerard Douplantsoen 22, Voorschoten, Telefoon 017174455.
De Kamer van Koophandel Is van
mening dat met een dergelijke oplos
sing zowel de economische als de
cultuur-historische belang en het
meest gediend zijn. "Een dergelijke
beslissing vloeit voort uit een ge
meentelijk beleid dat de laatste tijd
(terecht) steeds meer nadruk legt
op behouden mogelijk zelfs ver
sterking en concentratie van het
winkelgebeuren in de Leidse binnen
stad en het tergelijkertijd met be
hulp van alle beschikbare investe
ringscapaciteiten (dus ook die van
het bedrijfsleven) in stand houden
van het karakteristiek van de Leid
se binnenstad", aldus de Kamer.
In het advies wordt geconstateerd
dat het koopcentrum van Leiden aan
alle kanten wordt bedreigd. "Het is
zeeer wel mogelijk dat het zijn func
tie in de nabije toekomst voor een
deel aan omliggende centra zal moe
ten afstaan". In feite is dat proces,
zij het in versluierde vorm, reeds
gaande, zo meent de Kamer. De to
tale omzetten lopen weliswaar niet
terug, maar het aandeel van de
"toonbankbestedingen" binnen het
verzorgingsgebied van het Leidse
centrum neemt af, zodat er sprake
is van een relatieve achteruigang.
"Bij gelijkblijvend beleid en gelijk
blijvende omstandigheden moet voor
de nabije toekomst ook een absolu
te achteruitgang verwacht worden".
C en A ds als grootwinkelbedrijf een
belangrijke trekker. Vestigingsplan
nen van met name dit bedrijf zijn
een doorslaggevende factor bij het
vestigingsbeleid van warenhuizen als
o.a. V en D. Ook in Leiden heeft
nog een aantal winkelbedrijven in
het centrum investeringsplannen. De
mogelijkheden voor C en A zullen
mede bepalend zijn voor de animo
daarvoor, "die Juist in dit kritieke
stadium vatn de ontwikkeling van
het Leidse koopcentrum van essen
tieel belang is", aldus de Kamer
Weinig vrijheid
Het conflict gaat echter niet om
de vraag of, maar waar C en A
moat bouwen en op die plannen ac
ceptabel zijn. C en A staat voor de
keuze zich uiifc het centrum terug
te trekken (gesteund door de over
weging dat de vestiging in Leid-
schenhage zeer goed draait) of de
Leidse vestiging als steunpunt te ge
bruiken en de klanten zoveel moge
lijk op het bedrijf in Leidschenhage
te wijzen of door middel van reor
ganisatie, investeringen, uitbreiding
en effic':!?mcyvierbetsring te proberen
ver-gelijkbare branchegenoten van
de Leidse vesting te laten blijven
functioneren. Voor het laatste is ge
kozen. De Kamer constateert dat
het bedrijf weinig vrijheid heeft in
de keuze van een nieuwe lokatie.
In de Haarlemmerstraat zijn geen
voldoends onwanig aanwezig, in de
omgevtng van de Hoogstraat fun
geert de Hema al als trekker en
vestigingen op de Garenmarkt en de
ir. Drlessenstraat liggen te ver uit
het centrum. Als alternatief resteert
de Breestraat, waarbij het oog van
C en A is gevallen op het Gulden
Vlies en het Hof van Holland. De
Kamer wijst erop dat het bedrijf
wel degelijk oog heeft voor de cul
tuur-historische waarde van deze
panden gezien het feit dat het Gul
den Vlies niet tot de verkoopruimte
zal gaan behoren en zal worden ge-
rasbauireerid. "Dit heeft .tot canseqenu
tie dlait een groot bouwvolume aam
pnproduktieve ruimte wordt geaccep
teerd. Dit feit wordt tot onze ver
bazing in alle discussies over het
hoofd gezien", aldus de Kamer. De
cultuur-historische waarde van de
Raad van Arbeid wordt discutabel
genoemd.
Als argument voert de Kamer ver
der aan dat wanneer de nieuwbouw
van C en A niet doorgaat het Gul
den Vlies waarschijnlijk, als kantoor
gebruikt zal gaan worden: opnieuw
een dode plek in de binnenstad. Ten
slotte geeft de Kamer een suggestie
voor de bestemming van.de huidige
panden van C en A: op de parterre
detailhandel en op de verdiepingen
woonruimte.
Culturele Raad:
SCHADE AAN
HISTORISCH
KARAKTER
VAN LEIDEN
LEIDEN Ook de Culturele
Raad van Leiden is erg ongeluk
kig als het pand Breestraat 127—
129 ('t Hof van Holland) van de
voorlopige lijst van monumenten
zal worden afgevoerd. Een derge
lijk besluit zal bevorderen dat de
nieuwbouw van C en A overeen
komstig de plannen van dat be
drijf doorgang kan vinden, met
het gevolg: afbreken van meer
dere op de monumentenlijst voor
komenden panden, aldus de Cul
turele Raad.
Volgens haar betekent dat niet
alleen dat opnieuw onherstelbare
schade aan het historisch unieke
karakter van Leiden dreigt te
worden toegebracht, maar ook
dat (en passant) de verborgen
groene long die de tuinen achter
de Breestraat vormen en die voor
de leefbaarheid essentieel is,
plaats zal moeten maken voor een
zuurstofloos stenen hart.
De Culturele Raad betreurt het
zeer dat B en W uitgerekend in
het Monument en jaar niet alleen
weinig blijk geven van de door de
LEIDEN Het Overleg-Wijkorga
nen heeft vandaag aan de leden van
de Leidse gemeenteraad een brief
gestuurd waarin een viertal knelpun
ten wordt opgesomd naar aanleiding
van de nieuwbouwplannen van C. en
A. aan de Breestraat. Het Overleg-
Wijkorganen hoopt dat deze brief
betrokken zal worden bij de discus
sies in de raad a.s. maandagavond
over het afvoeren van het pand van
de Raad van Arbeid van de voorlo
pige monumentenlijst.
In de brief vraagt het overleg met
name meer duidelijkheid over de
gevolgen die de nieuwbouwplannen
zouden kunnen hebben voor het ver
keer en het effect daarvan op de
wijde leefomgeving van de Breestraat.
Ook wil het overleg weten in hoe
verre de nieuwbouwplannen de be
staande parkeerellende in de binnen
stad, zullen vergroten (er zou o.m.
geen ruimte bjj de plannen zijn in
gebouwd voor een fietsenstalling).
Verder wil het overleg dat de mo
gelijkheid wordt besproken om de
huizen die voor de plannen zouden
moeten wijken, geschikt te maken
voor bewoning. Ten slotte zijn de
vertegenwoordigers van de wijkorga
nen benieuwd naar wat er gaat ge
beuren met de panden die C. en A.
in geval van nieuwbouw zou achter
jaren heen gevoerde destructieve
beleid voortzet ten aanzien van de
monumenten waarmee Leiden
door de historie zo rijk is bedeeld.
De gemeenteraad wordt in over
weging gegeven om tegen die ach
tergrond diepgaander dan tot nu
toe is gebeurd, studie te maken
van deze problematiek. Men doet
er goed aan, aldus de Culturele
Raad, om de noodzaak van uit
breiding van C en A in de binnen
stad grondig te laten onderzoe
ken en eveneens na te gaan of bij
laten. Men vreest in dat geval het
gevaar voor verpakhuizing.
Overigens nam het Overleg-Wijk-
organen deze vier punten over van
-een pamflet dat inmiddels is ver
spreid door het comité Pieters- en
Academiewijk. Met dat pamflet
waarin de afkortingen C en A wor
den VQpklaard met "Contra en Anti"
wil hm' comité bereiken dat er met
name over de al eerder genoemde
vier punten een discussie op gang
komt. Een vijfde punt waar het co
mité meer inzicht in wil hebben is
wat omschreven wordt met "Moord
voor de middenstand". Want, zo stelt
het comité, binnen twee jaar moe
ten 150 zaken in de binnenstad ver
dwijnen.
Jan Doove, voorzitter van het co
mité Pieters- en Academiewijk, ver
klaarde gisteravond dat het comité
een contra-beroep zal instellen bij de
Kroon wanneer C. en A. in beroep
zou gaan tegen een besluit om het
pand van de Raad van Arbeid op
de monumentenlijst te handhaven.
"En dan kan het wel twee jaar du
ren voordat er een uitspraak komt",
aldus Dpove, die eraan toevoegde,
dat de optie die C. en A. heeft op de
grond waar de nieuwbouw zou moe
ten verrijzen, binnenkort afloopt.
het afioegen van economische be
lang en historisch belang niet te
weinig aandacht is besteed aan
alternatieve mogelijkheden voor
C en A.
Van de beslissing van de ge
meenteraad hangt het af of de
aantasting van het stadsgezicht
en het doorbreken van de histo
rische kleinschaligheid van de be
bouwing van het gebied Bree
straat- Ketelboetersteeg- Lange-
brug al dan niet een voldongen
feit wordt.
Wel felle kritiek op PvdA
LEIDEN De ledenvergadering
van de afdeling Leiden van de PSP
is er gisteren niet toe gekomen het
vertrouwen in het links programcol
lege en de samenwerking met de
PvdA op te zeggen. Ondanks het
feit, dat er een sterke stroming aan
wezig was, die vond dat men er maar
mee moest "kappen" werd besloten
pas in een volgende ledenvergade
ring een definitief standpunt te be
palen.
Dan zal een aantal voorstellen ter
ADVERTENTIE
tafel worden gebracht,
gestemd moet worden. Gisteravond
werd er al een drietal geformuleerd.
De meeste verstrekkende was het op
zeggen van de samenwerking met de
PvdA. Enkele leden zeiden echter
meer heil te verwachten van een sa
menspraak met de partners PPR en
D'66. Daaruit zou dan een strategie
plan tevoorschijn moeten komen,
waarin duidelijk staat wat er moet
gebeuren en waarin ook eisen worden
gesteld aan de PvdA. Zijn de PPR en
D'66 daartoe niet bereid dan zal de
PSP moeten af haken.
Een derde voorstel doet de sugges
tie alles te laten zoals het nu is en
aan de slag te gaan "aan de basis",
onder meer door een hechteré sa
menwerking met de actiegroepen.
De kritiek van de PSP-leden op
•het programmcollege en de PvdA-
fractie richtte zich gisteravond met
name op het standpunt over de
nieuwbouw van C en A, de brief van
het college ter ondersteuning van
het bestuur van de woningbouwver
eniging "De Eendracht" en de nega
tieve houding van wethouder Ver-
Wij hebben uitsluitend
GOEDGEKEURDE
VALHELMEN
o.a. STADIUM - AGV
NOLAN - CROSS - EURO-
CAP - CENTURION - LIFE
Ook dames- en kinderhelmen!
POLANEN
Haarlemmerstraat 201,
Telefoon 31853.
Vijf Meiplein 126,
Telefoon 66026.
LEIDEN De schade die
jaarlijks aan schoolgebouwen
in Leiden wordt toegebracht,
kost de gemeente weliswaar
geen f2 miljoen, zoals het
raadslid Bosch (CDA) bij ge
rucht had vernomen, maar toch
wel een paar ton. De waarne
mend-chef van de afdeling
onderwijs Balbergen wist gis
teren zelfs te vertellen dat er
een school is waar elke maand
voor f800 aan nieuwe ruiten
moet worden aangebracht. Ge
meentelijk onderwijsinspecteur
Van Riesen concludeerde hier
uit dat de gemeente extra
aandacht zal moeten besteden
aan voorzieningen die de Jeugd
dn staat stellen zich flink udtt te
leven.
boom ten opzichte van de actiegroe
pen en huurdercomités.
Vooral de brief in de huurkwestle
van "De Eendracht" zit de PSP bij
zonder hoog. Voorzitter Hilda Pas-
schier: "Wat nog nooit gepresteerd
is door een rechts college is nu ge
daan door het program-college. Ze
hebben zich bemoeid met de woning
bouwvereniging op een voor ons on
verteerbare wijze. We zijn daarover
zo ontzettend kwaad geworden dat
we een open brief aan B. en W. heb
ben gestuurd met de eis dat de
brief van B. en W. zou worden inge
trokken. Daarop heeft de Pv.dA-frac-
tie unaniem afwijzend gereageerd".
Anne van der Zande, het raadslid
voor de PSP, kwam gisteravond iets
terug van haar uitlatingen om het
desnoods maar op een breuk met de
PvdA te laten aankomen. Ondanks
haar kritiek op de houding van wet
houder Verboom ten opzichte van
•het comité Haagwegkwartier, het
huurdercomité Merenwijk, en zijn
standpunt in de Eendracht-kwestie,
constateerde zij: "Ik geloof wel dat
hij een beetje aan de actiegroepen
begint te wennen". Op het punt van
de linkse samenwerking vond zij,
dat de combinatie PSP/PPR/D'66
toch wel enige invloed blijkt te heb
ben.
Ze erkende, dat er bij de totstand
koming van het akkoord tussen de
linkse partijen veel te weinig is ge
praat met de PvdA. "We hebben
ons een beetje laten inpalmen, en
een aantal zaken is te vaag geregeld
in het verkiezingsprogramma", al
dus het PSP-raadslid dat vaststelde
dat het gesprek dat heeft plaatsge
vonden met de PvdA toch wel iéts
heeft geholpen.
Ook de vestiging van C en A kwam
gisteravond nog ter sprake: PSP-
voorzitter Hilda Passchier sprak over
een "afschuwelijke verbouwing",
waaruit een voortzetting van het be
leid van de afgelopen Jaren blijkt.
PFR-raadslid Laurens Beijen, die
als toehoorder aanwezig was om
schreef het nieuwbouwplan als "de
eerste echte fout van wethou
der Waal".
LEIDEN/DEN HAAG Het twee
de-kamerlid Beekmans van D'66 wil
dat het Pesthuis, onderdeel van het
Leidse Legermuseum wordt opge
knapt. Het was een van de voorstel
len die hij gisteren deed tijdens het
werkloosheidsdebat. Naar zijn me
ning wil de gemeente als eigenaar
het gebouwencomplex graag aan het
rijk verkopen. Met een opknapbeurt
zou het rijk dan twee vliegen in één
klap slaan: het monumenten jaar
1975 krijgt in Leiden tastbare bete
kenis en bovendien wordt er wat ge
daan aan de in Leiden naar verhou
ding grote werkloosheid. Minister
Boersma nam de suggestie voor ken
nisgeving aan. Hij zou laten bekij
ken of hij er wat mee kan doen.
Cantatedienst
LEIDEN Met ingang van zon
dag worden in het Morskwartier geen
afzonderlijke hervormde en gerefor
meerde kerkdiensten gehouden. In
het vervolg vinden er uitsluitend
gemeenschappelijke diensten in de
(hervormde) Maranathaikerk plaats,
waarin bij toerbeurt een hervormde
of een gereformeerde predikant zal
voorgaan. Zondag is dit ds. H. J.
van Achterberg en op 9 februari de
gereformeerde wijkpredikant ds. R. J.
Koolstra.
Aan dit samen-kerken, dat nood
zakelijk is geworden door de sluiting
van de (tijdelijke) Beloftekerk, zijn
tal van vruchtdragende besprekingen
vooraf gegaan. Een van de voor
waarden was o.m. dat het wijkcen
trum er kwamen twee zalen bij
plus de inrichting van een jeugd
honk - werd uitgebreid.
Teneinde hieraan enig reliëf te
geven werd gisteravond in de Ma-,
ranathakerk een bijeenkomst gehou
den. Ds Koolstra, die deze avond o
pende, wees er oa op, dat deze sa
menwerking rust op de basis, waar
op de kerk van Jezus Christus rust,
t.w. de schriftverkondiging, de doop
en het heilig avondmaal. Willen wij
waarlijk, aldus spreker, een levende
gemeente zijn dan moeten wij het
van de Heer verwachten. Zowel de
president-kerkvoogd van de N.H.
Kerk, de heer C. Jonge jan als de
voorzitter van de Commissie van Be
heer van de GerfKerk, de heer
C. Pars, wezen op de grote blijd
schap, die hier na langdurige be
sprekingen is tot stand geokmen.
Ds Van Achterberg prak de ver
wachting uit, dat beide wijkgemeen-
ten, met vreugde en respect voor
elkander, in grote eensgezindheid in
geloof, hoop en liefde in de toe
komst werkzaam zullen zijn. Me
vrouw Van Hove bood deze avond
namens het damescomité van de Be
loftekerk voor de keuken van het
wijkcentrum een ijskast aan. Na af
loop van deze korte dienst was er
gelegenheid om de uitbreiding van
het centrum te bezichtigen.
LEIDEN In de Zuiderkerk aan
de Lammenschansweg wordt zondag
middag om vijf uur een cantate
dienst gehouden. Ditmaal verleent
het koor "Exultate Deo" uit Voor
schoten zijn medewerking. De orkest
begeleiding is in handen van een ba-
rokensemble. Als solisten treden op
Marry Stegenga (sopraan), Wouter
Goedhart (tenor) en Chris Hane-
graaff (clavecimbel en orgel). Het
geheel staat onder leiding van San-
der van Marion. Voorganger in de
ze dienst is ds P. Sijtsma.
Neem bij de eerste
verschijnselen Chefarine 4.
arine 4 bevat één pijnstillend,
één koortswerend, één opwekkend
en één maagbeschermend middel
Samen helpen zij snel. Zéér snel.
Bij pijn en griep. <Hfl0.
