„Grote Polder":
bijdrage aan
werkgelegenheid
ZOETERWOUDS INDUSTRIETERREIN IS BUNA VOL
- T r 1
Alle bedrijven
op een rijtje
Kosteloos bouwadvies voor iedereen
Voorzitter J. A. Detmers van
industrieschap:
\TERDAG 25 JANUARI 1975
ZOETERWOUDE/LEIDEN
In de Leidse regio zijn de moge
lijkheden voor uitbreiding van
bestaande of vestiging van nieu
we bedrijven vrijwel uitgeput. De
beschikbare industrieterreinen
zijn vrijwel vol.
Nog maar een aantal Jaren ge
leden was er voor nieuwe indu
strieën nog ruimte genoeg in Zoe-
terwoude. Het deel van de Zoeter-
woudse Grote Polder, gelegen tus
sen de Hoge Rijndijk en de spoor
lijn Leiden-Alphen, was bestemd
voor industrievestigingen. Nu
is de beschikbare grond daar bij
na uitverkocht, en er worden in
hoog tempo nieuwe bedrijfsge
bouwen opgezet.
Het Zoeterwoudse industrieter
rein heeft een totale oppervlakte
van 60 hectare. Voordat het ge
bied bouwrijp gemaakt was, wa
ren er twee eigenaren van de
grond 40 heotore was in han
den van een particuliere handel
maatschappij, De Vijver B.V. in
Hilversum. Twintig hectare be
hoorde toe aan het industrie
schap "De Grote Polder", een sa
menwerkingsverband tussen de
gemeenten Leiden en Zoeterwou-
terrein bouwrijp, legden wegen
en groenvoorzieningen aan, en
boden de grond te koop aan. Het
intergemeentelijke industrie
schap voor f 85,- per vierkante
meter, Handelmaatschappij "De
Vijver" voor f 80,- per vierkan
te meter.
ook het industrieschap is bijna
"los". De Leidse wethouder van
Economische Zaken, de heer M.
van Aken. kondigde begin van de
ze maand in een commissiever
gadering aan dat nog voor de zo
mer de grond van het industrie
schap volledig zal zijn uitgege-
De Vijver B.V. is op vijf en een In de eerstvolgende vergadering
halve hectare na, de voor indus- van de raad van bestuur van het
Beide eigenaren maakten het trie bestemde grond kwijt. En industrieschap zullen opnieuw
terreinen aan twee gegadigden
worden toegewezen en dan is er
nog maar 1,9 hectare over.
Daarmee zal dan eindelijk een
einde komen aan de taak van 't
industrieschap, waarvan de ge
schiedenis teruggaat tot het jaar
1957. Het schap ontstond als re
sultaat van een gemeenschappe
lijke regeling tussen de gemeen
ten Leiden en Zoeterwoude. Zo
wel het dagelijks bestuur als de
raad van bestuur van het schap,
zijn samengesteld uit vertegen
woordigers van Leiden en Zoe
terwoude. De huidige voorzitter,
van het industrieschap is J. A.
Detmers, de burgemeester van
Zoeterwoude. Hieronder een ver
slag van een gesprek met de heer
Detmers over de niet altijd even
fraaie levensloop van het indus
trieschap.
ZOETERWOUDE/LEIDEN ,,Het industrieschap had twee doelstellingen", zegt de
heer J. A. Detmers, voorzitter van het dage lijks bestuur van het industrieschap „De Gro
te Polder". „De eerste was bedrijven uit de Leidse bitrunenStad de gelegenheid te bieden
uit de stad te verhuizen, en uiit te kunnen breiden. De tweede doelstelling was het be- doen terwijl
Bedrijfsvestigingen aan de Industrieweg.
milieuhj~^iënische gronden de vesti
ging van een bedrijf weigeren".
Tot zover de heer Detmers. Dat be
drijven die zich op het gebied van
het industrieschap wilden vestigen,
bepaalde normen moesten vol-
niet golden
vorderen van de werkgelegenheid in de Leidse regio.
Door
Joop Maat
drijven voldoen overigens aan die
norm. Voor bedrijven die uit de Leid
se binnenstad wilden verhuizen, gold
natuurlijk het behoud \"nn die weric-
Om~de^ doelsteillingen te kunnen
allies bij elkaar erg vertragend ge
werkt", aldus de voorzitter van het Weigeren
geen belangstelling voor hadden, was
dat probleem de wereld uiit.
Ook wilde Gedeputeerde Staten een
wegverbinding tussen het industrie-
realiseren, zou net schap
dus trieterrein aanleggen en ••exploi
teren in een deel van de Grote Pol
der in Zoeterwoude. Daarvoor kwam
in aanmerking een gebied dat be
grensd werd door de Hoge Rijndijk,
(de Ommedijkseweg, de spoorlijn Lei-
tien—Alphen en de Meerburgerwete-
iring.
Toen de gemeenschappelijke rege
ling tussen Leiden en Zoeterwoude
„Tenslotte moest er ook een exploi- Ook op het gebied van De Vijver
tatie-overeenkomst gesloten worden kam niet ieder bedrijf zich
tussen het Indusitrieschap en De Vij-
ver BV. Er moest namelijk een totaal
plan opgesteld worden voor het hele
gebied (dus dlatt van het schap en dat
van De Vijver!om vast te kunnen
De Vijver is verplicht aan
de gemeenteraad van Zoeterwoude
mee te delen welke bedrijven zich op
het terrein willen vestigen. De ge
meenteraad kan dan met name op
het terrein van De Vijver, blijkt wel
uiit het hierbij afgedrukte staatje.
Daaruit blijkt dat op het terrein van
20 hectare van het industrieschap 672
arbeidsplaatsen geschapen worden,
terwijl er tot nu toe op het 40 hectare
grote terrein van Handelmaatschap- pen, Dat
pij De Vijver slechts 357 arbeidsplaat- tare, waa
sen beschikbaar komen.
3 M niiet
Minnesota (3M Nederland) is bij
voorbeeld één van de bedrijven, dde huur van die hallen een sof geble-
het bedrijf nu een magazijn-complex
op terrein van De Vijver.
Op dat terrein is volgens directeur
Roest van de handelmaatschappij nog
genoeg ruimte over. „Onze maat
schappij heeft zelf in de Grote Pol
der nog ong. vijf en een halve hec
tare voor industrievestiging beschik
baar", aldus de heer Roest, „en Ino-
gem in De Bilt, die een groot stuk in
de Grote Polder van ons heeft ge
kocht, is bereid van dat terrein weer
n halve hectare te verko-
bij elkaajr dus al tien hec-
nog plaats is".
Bovendien Sbaan er nog bedrijfs
hallen te huur in de Grote Polder.
Die zyn eigendom van De Vyver BV
Iniogem. Tot
niet in aanmerking kwamen
tigimg op terrein van het sohap. Op eigenaren zulli
een vloeroppervlak van 7000 vierkante geen zorgen o
meter biedt helt 3M-complex werk
Overigens bouwt waarde.
ken. Ze staan vrijwel geheel leeg. De
zich daar echter
maken. Want ook
Staande bedrijfsruimte stygt in
anet betrekking tot de Grote Polder s^hen waar groenvoorzieningen en
op 19 februari 1958 door Gedepu- wegen zouden moeten tomen. Ito die
goedgekeurd overeenkomst werd ook vastgelegd
Zoeterwoude wat De Vyver bij zou moeten dragen
aan deze voorzieningen. Daarby werd
de oppervlakte van de terreinen als
oorsprönke- verdeelsleutel gehanteerd.
Verkoop
Pas toen kon het bouwrijp maken
beginnen, en omstreeks 1970 kon met
de verkoop van de terreinen aan be
drijven worden begonnen. Onlangs is
bekend geworden dat de gronden f
teerde Staten werd goedgekeurd,
ttnoest de gemeente
eerst een nieuw bestemmingsplan
■voor het gebied maken Dat
tiig om het gebied,
lyk een agrarische bestemming had.
voor industrievestiging te kunnen
gebruiken.
Tegen dat bestemmingsplan werden
Verscheidene bezwaarschriften inge
diend. Mede op grand va/n de bezwa
ren onthielden Gedeputeerde Staten
het plan hun de s
i 1975 waarschynlyk ge-
Niet erg vlot
Ondertussen waren er door de ge-
Imeente Zoeterwoude onderhandelin
gen gevoerd met de eigenaren van
de grond in de Grote Polder. Die ge
sprekken vlotten met erg. De prys
die de gemeente voor de grond wilde
betalen, lag volgens de grondeigena-
iren veel te laag. Zy staken de koppen
by elkaar, om gezamenlyk hun be
langen te verdedigen. Nadat de ge
meente Zoeterwoude een onteige
ningsprocedure tegen hen had aan
gespannen, verkochten zy de grond
'in zyn geheel aan makelaarsbureau
IKroeze in Zandvoort. Tegen die tyd
hadden ze van de gemeente Zoeter
woude overigens hetzelfde bedrag
I kunnen krijgen als ze toen van Kroe
ze kregen", aldus de heer Detmers.
„Na. de grondverkoop werd de ont
eigeningsprocedure verder tegen
Kroeze gevoerd. Dat lukte echter niet
helemaal. De Kroon (het Ministerie
Economische Zaken) ging alleen
akkoord met de onteigening van
slechts 20 hectare, terwyl het totale
voor industrievestiging bestemde ge
bied in de Grote Polder 60 hectare
groot was. Makelaarskantoor Kroeze
verkooht de 40 hectare die ze in
eigendom had gehouden, door aan de
heer Von der Baumen, die de grond
op zyn beurt weer van de hand deed
Handelmaatschappy De Vyver
BV in Hilversum".
.Zo kreeg het industrieschap een
gebied in handen dat niet giroter was
dan 20 hectare. Per vierkante meter
moest er f4,35 betaald worden voor
de grond in dat gebied.
Voordat het terrein bouwryp ge
maakt kon worden, moest er door de
gemeente Zoeterwoude eerst een ge-
detaileerd bestemmingsplan worden
opgesteld. Goedkeuring van dat be
stemmingsplan door Gedeputeerde
Staten nam weer een aantal Jaren in
beslag. De vertraging in de procedure
werd voor het grootste deel veroor
zaakt doordat Gedeputeerde Staten
een spoorwegrakkordement in 't ge
bied wilden aanleggen. Toen bleek
dat de Nederlandse Spoorwegen daar
LEIDEN In de maand april
zal in de Leidse Groenoordhal een
Vrije Tijdsbeurs worden gehouden.
Standhouders zullen onder meer de
aandacht vestigen op de water- en
kampeersport. Het gaat om een
nieuwe beurs, die wanneer er be
langstelling voor blijkt te bestaan
jaarlijks herhaald zal worden. B.
W. heeft op advies van de
plaatsvervangend-directeur van de
Groenoordhal besloten een bedrag
van 10.000 gulden uit het Evene
mentenfonds te halen als een voor
schot voor de organisatoren van de
beurs.
heel zullen zyn uitverkocht. Pas dan
kan de eindafrekening gemaakt wor
den. Als de verkoop in dit tempo
doorgaat, zal het industrieschap
waarschymlijk wel enige winst ge
maakt hebben op het terrein. Die
winst zai dan tussen de gemeenten
Leiden en Zoeterwoude verdeeld wor
den'.
„Tk vind dat er op het terreiin van
het industrieschap behooriyk veel
werkgelegenheid is geschapen", zegt
burgemeester Detmers.
„Dat is ook een gevolg Aan het feit.
dat bedrijven aan bepaalde normen
moeten voldoen om zich op terrein
van heit schap te kunnen vestigen.
Hoewel dde normen niet helemaal
vast liggen, wordt er toch wel gelet
op het aantal arbeidsplaatsen dat een
onderneming per vierkante meter
terrein te bieden heeft. Niet alle be-
""'"'W
TE HUUR
CBUIMTE
W0E»ff EEDSUr w* k
IffT KANTOOR 'i
mrrs «waf 1080™*
Xs 070-468959
\n
v;
Ook lege bedrijfsruimte stijgt in waarde.
De ïyst van bedryven die zich gevestigd hebben of zullen gaan
vestigen in het gedeelte van het industrieterrein „Grote Polder", dat
aan het gelyknamige industrieschap toebehoort.
Tussen haakjes is vermeld aan hoeveel mensen het bedryf werk
te bieden heeft.
1. Transportonderneming D. Jonker (57)
2. Bender Techniek B.V., optiek (15)
3. Genemans Schoenen B.V. (21)
4. Vos Co B.V., opslag en overslag
van chemische stoffen (23)
5. B.V. Gebr. Rolff's Handelmaatschappy <45)
6. N.V. Kon. Nederlandse Grofsmederij (200)
7. Avis B.V., interieurstoffering (10)
8. Good Year Nederland B.V. (108)
9. Ingersoll-Rand Benelux N.V., verkoopbedryf
van pompen, compressoren, enz. (35)
10. Electrotechnisch Bureau Lintsen (11)
11. Macropa B.V., handelsbedryf in o.m.
microscopen (31)
12. Van Marwyk, kranenverhuur (15)
13. Transport bedryf P. van der Meer (11)
14. J. L. Hoogvliet en Zn., groothandel in
levensmiddelen (25)
15. Teidem B.V., opslagbedrijf baby-textiel (21)
16. Drukkery Deltabach B.V. 7)
17. Verhey B.V., fabriek van stalen luchtkanalen (29)
18. Gebr. Zandbergen B.V., vleesgroothandel 8)
Het totale aantal arbeidsplaatsen in deze bedryven bedraagt 672.
1. Minnesota Nederland N.V.
45)
2. Blom's Automobielbedrijf
21)
3. Prince Cladding B.V.
(100)
4. Waterleidingbedryf „De Rynstr^ek"
6>
5. Bonda's Veevoederbedrijf
12)
6. Regma Buhrs B.V., lichtdruk
12)
7. Codangroep B.V., meubelgroothandel
12)
8. Bosman Bouwbedryf
6)
9. Rotim B.V., bouwkranen, graafwerk
90)
10. Verhoeffs Handelmaatschappy B.V.
30)
11. Keuringsstation Ryksdienst voor het
wegverkeer
9)
12. E. J. Steyn, groothandel in plak-artikelen
14)
Totaal aantal arbeidsplaatsen in deze bedryven bedraagt 357.
Volgens de huidige stand van zaken komen e
;r in het hele in-
dustrieterrein dus 1029 arbeidsplaatsen beschikbaar.
„Je zou de Architecten Informatie
Centra (AIC) kunnen vergeleken met
die Wetswinkel, waar men ook -terecht
kan niet problemen zonder direct te
weten naar welke instatntie men
moet stappen." Dit zegt architect R.
van Straten, als hij en coördinator
Th. C. Stuivenberg praten over het
ruim anderhalf Jaar aan de Middel
weg 4 draaiende Architecten Infor
matie Centrum "Rynland".
Drempelvrees
Architect Van Straten: "Hoe vaak
gebeurt het niet. dat mensen zelf
maar aan het verbouwen van hun
huis slaan, omdat ze eenvoudig de
weg naar een architectenbureau niet
willen maken uit angst dat de inhoud
van hun portemonnee niet toereikend
is voor de gemaakte plannen. Ook
leeft het Wee. dat by bet aanraken
van de deurknop van zo' architecten
bureau men de kassabei al kan ho
ren rinkelen, net als in de advoca
tuur. De architect zelf, is hierin niet
helemaal van schuld gevrywaard,
want tot voor kort leefde hy als het
ware in een ivoren toren. Waar
iemand, die byvoorbeeld in zyn ach
tertuin een duiventil wil bouwen, niet
direct zal aankloppen. Het AIC bete
kent voor de architect zelf een stuk
sociale bewustwording waarby hy,
onbezoldigd, in direct contact komt
met diverse lagen van de bevolking".
Deze woorden worden gestaafd als
we op een woensdagavond tydens het
spreekuur rond achten by het AIC
binnenkomen. Twee architecten, in
dc nabye toekomst worden het er
drie (buiten-, binnenhuis- en tuin-
c.q. landschapsarchitectuur), geven
uitleg aan een mevrouw, die in haar
huis een riolering wil aanleggen.
Eerst had ze zelf een tekening ge
maakt en was daarmee naar de af
deling Bouw- en Woningtoezicht van
de gemeente gegaan. De tekening
werd echter niet goedgekeurd, omdat
ny op ondeskundige wyze in elkaar
gezet was, zodat ze onverrichter zake
naar huis terugstapte.
Nu hoopte ze, met de aanwyzingen
van het AIC, dat de tekening wel in
de ambtelyke maalstroom wordt op
genomen. "Het komt zelden voor dat
iemand, na by ons te zyn geweest,
dcor Bouw- en Woningtoezicht weer
wordt teruggestuurd. En dan nog is
het omdat men niet precies de door
ons gegeven aanwyzingen heeft op
gevolgd", aldus v. d. Velde, een van
de aanwezige architecten.
"wy zyn onafhankelyk ten opzich
te van groeperingen, gemeente of po
litieke party en. Contact met een
aannemer heeft het AIC ook niet",
vervolgt Van Straten. "Gewoonweg
omdait anders een gedeelte van ge-
interesseerden zou kunnen wegvallen.
Wel sturen we mensen na gericht
advies door naar een collega-archi
tect of aannemer, waarvan men
eventueel gebruik kan maken. Men
loopt dan ook niet het gevaar in han
den te vallen van een beunhaas (een
aannemer die teveel rekent of een
architect die voor een schnabbel bui
ten zyn specifieke vakgebied gaat).
"Wyk- of actiecomité's kunnen ook
hy het AIC terecht. Als op een open
gevallen terrein in een wyk moge-
lyk een bedryf wordt neergezet en de
bewoners zyn het er niet mee eens,
omdat ze een speelterrein voor hun
kinderen wensen, dan kan het AIC
na overleg met de Kring Rynland
(groep van 40 architecten), zorgen
dat een architect in het comité zit-
tjng neemt." Coördinator Stuiven
berg vullt aan: „De man kaïn dam de
ideeën van het comité schetsmatig
vertalen, zodat als ze by B. en W.
aankomen, het comité even sterk
staat als het bedrijf, dat op zyn beurt
de nodige tekeningen by de hand zal
hebben.*'
Rijtjes huizen
"De differentiatie in het woning
bestand is nagenoeg nihil. En dat
geldt niet alleen voor de gemeente
Leiden", aldus Stuivenberg. "Neem
eens wyken als de Bylmer of de Me-
renwyk. Wat wy willen is een veel
voud van ideeën brengen naar het
individu om zodoende tot een door
braak van de huidige woningwetcul
tuur te komen. Je merkt dat de men
sen bewuster gaan leven zowel bin-
nens- als buitenshuis. Ze wensen en
terecht, inspraak over hun woonom
geving byvoorbeeld op het punt van
de groenvoorzieningen, speelstraten
en woningindeling.
Het komt voor, dat iemand na ad
vies van ons te hebben gekregen en
vervolgens de goedkeuring van Bouw
en Woningtoezicht, zelf aan de slag
gaat. Dan kan ik het soms niet la
ten, eens langs te gaan om in wezen
myn creatie te bekyken", mymert
Stuivenberg.
het echtpaar De Jong dat voor advies komt, rechts de architecten ir. Worst en ir
Initiatief
"Het idee om tot de AIC's, die over
het hele land verspreid zitten, te ko
men is ontstaan in de Bond van Ne
derlandse Architecten (BNA het
overkoepelend orgaan van de ver
schillende Kringen) waarin de mees
te erkende architecten zich verenigd
hebben", aldus Van Straten.
Ook in de BNA rommelt het; was
de bond vroeger voornamelyk een
standsorganisatie, tegenwoordig ope
reert z;j meer ais een vakbond. Zo
probeert men de titel 'architect' door
de wet beschermd te krygen. Ook is
men uit °P een betere regeling ten
aanzien van de pensioenvoorzienin
gen, die een architect als zelfstan
dige in de loop van zyn carrière moet
verdienen. Aan dit hele bewusi wor
dingsproces binnen de architecten
wereld geeft het Architecten Infor
matie Centrum uiterlyke vorm.
Het zwaartepunt van de door de
AIC in Leiden gegeven adviezen ligt
vooral op de kleine klusjes. Het gaat
erom zoveel mogeiyk kostenbespa
ringen te bereiken. Dat wil niet zeg
gen dat men by het opzetten van
grote bouwwerken moet schromen by
het AIC aan te kloppen.
FRANS VAN KEIMPEMA
