ver discussie, de leiding
eslist, en een Chinese les
LEZERS SCHRIJVEN
Voorzitterswisselingen doen weinig stof opwaaien
tIJDAG 24 JANUARI 1975
Tot de komische kreten van deze
behoren woorden als "gesprek",
ialoog", "discussie", "communi-
"open en eerlijk", "bewust-
irding" en meer van dat fraais,
heb het al eens eerder gezegd
ïaar het kan niet genoeg herhaald
rden), dat langdradige vertellers
verhaal plegen te doorspekken
>t de uitdrukking "om kort te
an". En zo spitse men de oren als
over discussie praat. Wil hij
it ook "de andere partij horen",
Igens de spreuk op oud-Hollandse
idhuizen "Audite et alteram par-
n", of schept hij alleen een gele-
uheid om zichzelf weer eens te be
steren, of, nog erger, anderen te
loctrineren?
[k kom tot deze opmerking, omdat
/JK", de "wekelijkse industrie
lint" van de Industriebond NW,
de bijzondere eer heeft bewe-
iets te citeren uit mijn artikel
i 12 december. Ik betoogde daar-
dat de heer Arie Groenevelt, al-
rens alle Nederlandse bedrijven
zijn tussen Joego-Slavië en
wjet-Rusland aarzelende hand te
iten, eerst maar eens op kleine
ïaal moet bewijzen, dat zijn vage
op redelijke wijze te verwe-
üijken is. Zoals in de bedrijven,
r hij en zijn bond hun leden tel-
een nieuw produkt of een nieu-
produktiemethode eerst getest
rdt in de afdeling onderzoek (re-
irch), om vervolgens, als die
geslaagd, op kleine schaal
het bedrijf te worden toegepast,
pas later, als alles goed verlopen
algemeen te worden ingevoerd,
noemde dat voorbeeld niet, maar
fcn zou ook kunnen denken aan
proefvelden in land- en tuinbouw.
Hoewel ieder, die een lagere school
kt goed gevolg heeft afgelopen, de-
redenering kan begrijpen, bleek
redactie van "WIK" er enige moei-
e te hebben. Mijn stuk van ver
de tweehonderd regels werd
uggebracht tot zo'n 35 en van het
(schrift voorzien, dat men graag
u hebben gereageerd "als we er
van hadden begrepen". Dat is
de methode van een bond, die de
i van Groenevelt heeft uitgege-
als "discussie-nota". Maar ja. de
V fcdaging van de door mij geciteer-
Leidse hoogleraar Van Esveld om
lf eens een bedrijf op te zetten
iarin de idealen werkelijkheid zou-
(n kunnen worden, lag "WIK" na-
urlijk wat zwaar op de maag. En
is "discussieer" je dan zó.
Stencil
Uit beleefdheid is op 12 december
in de kolommen van dit blad het
stencil opgenomen, dat os. W. Koole,
directeur van het "IKOR" stuurde,
naar aanleiding van mijn artikel:
"Film over Zuid-Afrika" op 29 no
vember. Blijkbaar is het aantal reac
ties op die uitzending van "Zuid-Afri
ka ongecensureerd" zo overvloedig
geweest, dat een persoonlijke be
antwoording achterwege werd gela
ten en niet werd ingegaan op de ar
gumenten, door mij op tafel gelegd.
Wie enige kennis van het medium
"film" heeft, weet dat er gemakke
lijk mee gemanipuleerd kan worden.
Tweemaal precies hetzelfde beeld
kan een geheel verschillende indruk
wekken, in het ene geval bijv. droef
heid, in het andere geval vreugde.
Het effect van een stukje film hangt
namelijk in hoge mate af van de
entourage waarin het geplaatst
wordt. Hetzelfde geldt voor het ge
sproken woord. Twee gelijke beeld
jes kunnen totaal verschillende in
drukken wekken als de begeleidende
teksten sterk van elkaar afwijken.
Maar aan die eenvoudige kennis van
zaken is men bij het "IKOR" naar
het schijnt nog niet toegekomen.
telen? Deze en dergelijke uitzendin
gen, van sommige kansels nog eens
dunnetjes overgedaan, laten mede
haar spoor achter in de achteruit
gang van 't kerkbezoek en de onrust
barende vermindering van de ker
kelijke bijdragen. Eertijds bloeien
de gemeenten roepen "alle hens aan
dek" om de touwtjes aan elkaar te
knopen. De rekening zit wèl onder
in de zak.
Machtsstrijd
"Elseviers Magazine" stond de
zer dagen stil bij de moeilijkheden
in de Vara-televisiesectie, waar
"lange tijd een interne machtsstrijd
aan de gang was". Het hoofdbestuur
van deze omroepvereniging had uit
gemaakt dat er een andere organisa
tie zou moeten komen. "Deze houdt
in", aldus "Elsevier", "dat er vijf
groepsleiders worden benoemd, die
naast de directie de meest verant
woordelijke personen worden. Hierte
gen werd scherp geageerd door Ben
Eikerbout, Hans Jacobs en Hans
Ou werker k. Ongeveer dertig mede
werkers hadden zich achter deze op
positieleiders geschaard. Vara-voor-
zitter Kloos heeft in zijn nieuwjaars
rede duidelijk gemaakt dat wanneer
de oppositie zich niet met de nieuwe
structuur zou verenigen, het be-
schien zou de VARA in het vervolg
een iets minder grote mond kunnen
opzetten als een dergelijke gedrags
lijn ook elders wordt toegepast".
Appeltje
Door C. J. Rotteveel
In Engeland, waar deze film even
eens op de buis te zien was, heeft
men kennelijk wel rekening gehou
den met «Me basis-kennis en werd de
Zuidafrikaanse ambassade ge
vraagd commentaar te leveren.
Daaruit bleek, o.m. uit een verkla
ring van 'n Bantoe-predikant uit een
z.g. "noodgebied", dat "Ongecensu
reerd" allerminst met de feiten over
eenkwam. De neutrale, maar fil
misch-deskundige Engelse instantie
bleek met deze gang van zaken
meer democratisch begrip (hoor ook
de wederpartij) te bezitten dan de
zich christelijk noemende, maar fil-
«nisch-amateuristische in Neder
land. Als erhier maar tegen Zuid-
Afrika aangetrapt kan worden, is
het immers allang goed. Ook dat
was dus een stukje "discussie" in
de praktijk
Houdt het "IKOR" overigens de
Nederlandse kijker voor zo onmon
dig, dat men hem alles kan voorscho
stuur niet zou schromen onwillige
medewerkers met toepassing van de
cao-regels te ontslaan.
Een keiharde opstelling dus. Toen
het duidelijk werd dat de heer Kloos
inderdaad bij een niet-aanvaarden
van de nieuwe structuur tot onmid
dellijk ontslag over zou kunnen gaan,
zonder dat er een mogelijkheid bleef
op beroep op een werklozenuitkering,
legde de oppositie het hoofd in de
schoot. Een en ander laat zien", al
dus gaat "Elsevier" verder, "dat ook
in een socialistische omroep de lei
ding niet aarzelt haar beleid door te
zetten, ook als een aantal medewer
kers het daar niet mee eens is. De
heer Kloos 'heeft al eerder van een
dergelijke gedragslijn blijk gegeven,
nl. bij de Arbeiderspers toen er ont
slagen moesten vallen bij het dag
blad Het Vrije Volk. Dit betekent
dat ook in socialistische milieus wel
inspraak wordt verleend, maar dat
uiteindelijk de leiding beslist. Mis
Met Hans Jacobs had de bekende
Journalist Michel van der Plas in
hetzelfde nummer van "Elsevier" nog
een appeltje te schillen. Wat is er
de laatste tijd toch met hem aan
de hand, aldus Van der Plas. "On
uitwisbaar staat in ons geheugen
het beeld gegrift van de scherpe on
dervrager, die al haast een hele te
levisiegeneratie bekend is geweest als
streng vorsend, hard doorprikkend,
sceptisch blikkend, spottend onder
brekend, kortom: hard aanpakkend.
Zo zat hij tenminste tegenover
vorige premiers, zoals P. de Jong en
B. Biesheuvel. En zo trad hij in
het algemeen op, wanneer hij in zyn
programma "Achter het Nieuws"
harde vragen stelde over grote maat-
schappelijk-politieke problemen.
Angstaanjagend was het soms te zien
hoe hij, met niet aflatende doortas
tendheid, zijn aanklagende priemen
de vinger legde op pijnlijke wonden,
zoals er zovele in onze samenleving
zijn."
"Maar wat er nu toch met hem
aan de de hand is! En dan in het
bijzonder op die regelmatig terugke
rende avonden waarop hij spreekt
met drs. J.M. den Uyl. Waar
komt zij vandaan, die voor hem zo
ongewone houding van zelfbeheer
sing, kalmte, mildheid, berusting?
Het is één en al liefdevol begrijpen,
vleiend begeleiden.
Is dat Hans Jacobs? Ja, dat is
Hans Jacobs. Tenminste, wanneer hij
oog in oog zit met minister-presi
dent Den Uyl. Dan is hij een fi
guur die plots begrippen oproept als
"doetje", "zacht ei", "'slijmjurk", e-
venzovele termen die de grote in
quisiteur van weleer onwaardig zijn'.
Industrie
Over premier Den Uyl gesproken:
die heeft zich "de vaak gehoorde
kritiek, dat het kabinet te weinig po
sitieve geluiden laat horen over het
bedrijfsleven, aangetrokken" aldus 'n
hoofdartikel in NRC/Handelsblad.
"Bij de opening van een fabriekshal
in Amsterdam, sprak hij veel waarde
rende woorden over de industrie. Hij
noemde het een groot misverstand te
menen dat 't mogelijk of gewenst zou
zijn pas-op-de-plaats te maken bij de
toepassing van technische vindingen
in de industrie. Dit zou schadelijk
zijn voor de internationale concurren
tiepositie, het zoeken naar energie-
en grondstofbesparende vernieuwin
gen en welvaart en welzijn in de sa
menleving.
Daarmee heeft Den Uyl zijn in
middels legendarisch geworden re
de voor de christelijke werkgevers
in Nijmegen op essentiële onderde
len gecorrigeerd. Hij stelde toen de
vraag vaststellend dat de gemid
delde levensduur van machines nog
steeds daalt of men niet iets meer
zou moeten letten op de technische
levensduur van machines en enigs
zins terug zou moeten komen van die
praktijk en die wet, die leerden dat
zo snel als er een economisch renda
belere en economisch goedkoper,
werkende apparatuur op de markt
was, die ook in bedrijf zou moeten
worden genomen. Hij vond toen ver
der dat, met het oog op de werkge
legenheid, gedacht moet worden aan
een bewuste rem op het tempo waar
in technische vernieuwingen in on
ze industrie worden toegepast. Hij
voegde daaraan toe, dat daar 'n nieu
we dwang in zat om investeringen te
toetsen.
"Den Uyl heeft de slechte indruk,
die deze uitspraken hebben gemaakt,
nu gelukkig weggenomen", aldus 't
artikel. "In Amsterdam verklaarde
hij nooit behoefte te hebben gevoeld
om mee te doen aan de mode van
het anti-industralisme, die hij zelfs
gevaarlijk noemde, nu we worden ge
teisterd door een ernstige werkloos
heid. Een premier die met een mo
ker de computers te lijf gaat blijft
ons dus gelukkig
Waarschuwing
De regering van Rood-China heeft
nooit enige twijfel laten bestaan,
over haar bezorgdheid inzake de
gevaarlijke tendens in Nederland en
West-Europa de defensie-inspanning
te verminderen. Peking acht een
sterk bewapend Westen van vitaal
belang voor het machtsevenwicht en
de vrede in de wereld. "Het is bijna
beschamend dat de Nederlandse re
gering op deze manier door de Chi
nezen de les moest worden gelezen"
aldus D. M. van Rosmalen in "El
sevier" naar aanleiding van het be
zoek van minister Van der Stoel aan
Peking.
"Het
Nederland
standig zijn deze les in de wind te
slaan. De Chinese leiders hebben een
intensiever en langduriger erva
ring in het politiek verkeer met de
Sowjet-Unie dan de Europese staats
lieden. Men kan ook veilig aanne
men dat hun buitenlandse inlich
tingendienst beter is dan de geza
menlijke inlichtingendiensten van
het Westen. Op grond van hun in
lichtingen geloven de Chinezen niet
dat de ontspanning tussen Rusland
en 't Westen, zo daarvan al sprake
mocht zijn, een duurzaam karakter
draagt.
Zij wijzen op enkele harde feiten. De
Sowjet-Unie heeft haar strijdkrach
ten in de laatste jaren niet vermin
derd, maar versterkt. Ook in Oost-
Europa is het aantal Russische troe
pen niet verminderd, maar zelfs toe
genomen. Daarom maken de Chine
se staatslieden zich zo bezorgd over
het optimisme van de Nederlandse
regering, die er bij haar defensie
plannen gemakshalve van uit gaat
dat de onderhandelingen over weder
zijdse troepenvermindering in Europa
zullen slagen Zij dringen aan
op versterking van de Westerse de
fensie. In hun ogen is de Nederland
se secretaris-generaal Luns van de
NAVO een realistischer politicus dan
mr. Max van der Stoel.".
Nu zijn deze opvattingen van de Chi
nese regering voor minister Van
der Stoel geen nieuws geweest. "Al
in het voorjaar van 1973 heeft hij
van onze ambassadeur in Peking
een uitvoerig memorandum ontvan
gen waarin de Chinese beoordeling,
A. Kloos
wél ijispraak, maar de
belist
van de wereldsituatie duidelijk werd
beschreven. Daarin stond onder meer
te lezen, dat volgens Chinese me
ning de Sowjet-Unie er op uit is een
wig te drijven tussen de Westerse
volkeren, de Europese eenmaking
te saboteren en het NAVO-bondge-
nootschap te vernietigen Sindsdien
is de vrees van Peking voor een
onmiddellijke Russische aanval ver
dwenen. De Chinese leiders hebben
zelfvertrouwen geput uit hun reus
achtig bewapeningsprogramma en
uit het bezit van een defensiesy
steem, in staat nucleaire raketten af
te vuren op doelen tot in Europees
Rusland. Maar zij zouden graag zien
dat met name West-Europa, dat in
hun ogen evenzeer als China door
de Sowjet-Unie wordt bedreigd, het
Chinese voorbeeld zou volgen."
"Men mag hopen", aldus Van Ros
malen tenslotte, "dat het bezoek
van de Nederlandse minister niet
alleen maar een beleefdheidskwestie
is geweest, doch een werkelijke
gebeurtenis in de Nederlandse buiten
landse politiek, die mede-bepalend
zal zijn voor het toekomstige Neder
landse beleid. Men hoeft niet alle
Chinees gepraat over het Russisch
gevaar voor zoete koek te slikken.
Maar het zou dom zijn aan een diep
gewortelde Chinese overtuiging, ge
stoeld op grote kennis en langduri
ge ervaring, achteloos voorbij te
gaan".
Door
Reny Dijkman en
Peter Riemersma
der Doef kandidaat voor het PvdA voorzitter-
Hélt maart krijgt de grootste
oppositiepartij, de Volkspartij voor
Vrijheid en Democratie, een nieuwe
voorzitter als opvolger van Haya
van Someren-Downer die onlangs
onverwacht haar aftreden bekend
heeft gemaakt. Ongeveer een maand
later is de aanwijzing van een
nieuwe voorzitter van de grootste
regeringspartij, de Partij van de
Arbeid, te verwachten. Voorzitters
wisselingen bij de belangrijkste
partijen in Nederland. Dat zou tot
enig oplopen van de politieke
koortsthermometer kunnen leiden.
Maar tot op heden is daar weinig
van te merken.
Een telefonische bliksemenquete
onder de voorzitters van de achttien
Kamercentrales van de WD leverde
vrijwel alleen positieve reacties op
voor de kandidatuur van mr. F.
Korthals Altes, de 43-Jarige secreta
ris van de WD, die door de
scheidende voorzitter hartelijk is
aanbevolen als opvolger. Wel voelde
men zich nogal overrompeld door
het plotselinge vertrek van mevrouw
Van Someren.
Voorzitter J. W. Verbeek van de
Kamercentrale Rotterdam verwoord
de het zo: „Enige kritiek heb ik
persoonlijk op de wijze van
presentatie. Had men het aftreden
niet wat eerder bekend kunnen
maken. Nu hebben wij betreurens
waardig weinig tijd om ons over de
opvolging te beraden." Hij noemde
mr. Korthals overigens een „be
kwaam, ijverig en intelligent man
met vele verdiensten, die de partij
zal kunnen leiden. „Persoonlijk had
Verheek geen moeite met de tot nu
toe enige kanldiiidaat.
Spel
Voorzatter mr. M. Th. Tegelberg van
de Kamercentrale Den Haag zou het
uit een oogpunt van goed democra
tisch spel toejuichen als er een
tegenkandidaat zou komen. Maar
hij schatte het aantal mogelijke
kandidaten op minder dan vijf. Zelf
heeft hij geen behoefte iemand
aindems dan Korthals Altes voor te
dragen. „Een hele bekwame man die
het als secretaris verdomd goed
heeft gedaan."
Tegelberg had vernomen, dat men
hier en daar denkt aan de Utrechtse
burgemeester H. J. L. Vonhoff als
voorzitter van de VVD. Maar hij
dachit niet dlat Den Haag daar
achter zou staan. Trouwens, Von
hoff heeft desgevraagd laten weten,
dat hij niet bereid is tegenkandidaat
te zijn. „De partij is niet in een
crisissituatie en dan vind ik het
weinig stijlvol," zei hij.
In Amsterdam is volgens voorzitter
G. K. J. M. Hamm niet over
Vonhoff gepraat. Er moet over de
kandidaat-voorzitter nog een verga
dering worden gehouden. Dat is in
alle Kamercentrales overigens het
geval.
Buiten de Randstad is tamelijk wat
ontevredenheid over de gevolgde
procedure. „We zijn in een positie
gemanoeuvreerd dat we ons afvrage-
n: is er wel voldoende tijd om rond
te kijken naar geschikte kandidaten,"
klaagde iemand.
In Drenthe heeft een mogelijke
kandidatuur gespeeld van mevrouw
mr. G. A. W. Lamberts-Wijnholt uit
Annen, maar die schijnt alweer van
de baan te zijn. Mevrouw J. M.
Colenbrander-Bosman, penning
meester van de centrale Drenthe
zei: „Het lijkt mij onwaarschijnlijk.
In ons dagelijks bestuur is haar
naam niet gevallen." Naar verluidt is
de mogelijke kandidatuur van
mevrouw Lamberts ingegeven door
de overweging, dat men iemand van
buiten de Randstad eens 'n kans wil
geven.
Raderen
Bij de grootste regeringspartij, de
Partij van de Arbeid, zijn ook de
raderen in werking gezet van de
partij machinerie. Tijdens het april-
congres moet er een nieuwe
voorzitter uitrollen - een opvolger
van de tot burgemeester van
Rotterdam benoemde Andre van der
Louw. Heel wat afdelingen hebben
bij de voorbesprekingen gedacht aan
een kandidatuur van de Groningse
wethouder Max van den Berg.
Anderen noemden Van den Bergs
collega Wallage, de schoonzoon van
dr. W. Drees - de politiek leider van
DS'70 de partij die mede door een
afsplitsing van de PvdA van de
grond is gekomen.
Intussen zijn zowel Van den Berg
als Wallage als kandidaat afgeval
len. De Groningse PvdA-wethouders
hebben met zijn allen besloten, dat
geen van hen een kandidatuur
zal aannemen.
Uit wat er nu aan afdelingsvoorstel-
len bij het partijsecretariaat in
Amsterdam binnendruppelt, kan
men afleiden dat het Tweede-Ka
merlid Jaap van der Doef hoge ogen
gooit. Maar zeker is zijn benoeming
niet zolang de kandidaatstelling
duurt.
Verbond
En het 'kan haast niet anders of de
wat aarzelende discussie over een
mogelijk verbond met de Commu
nistische Partij Nederland gaat een
rol spelen. Het zou voor de
gematigden in de PvdA moeilijk te
verteren zijn als een uitgesproken
voorstander van samenwerking met
de CPN voorzitter zou worden. Of
Van der Doef dit is, valt niet af te
leiden uit algemeen bekende uit
spraken van hem. Als zijn
kandidatuur vaststaat, zal hij er
ongetwijfeld over aan de tand
worden gevoeld.
Opnemen van brieven in
deze rubriek behoeft niet te
betekenen dat de redactie
het met de Inhoud eens is.
De redactie behoudt zich
daarenboven het recht voor
om bijdragen te weigeren dan
wel in te korten
GEEN KLEES,
WEL BOTER
In het Leidsch Dagblad van 13 Ja-
schreef de heer Weiland over:
Ichte boter en valse voorlichting"
ee hij met de valse voorlich-
ng over de margarine het gebruik
i boter te lijf ging en daarmee gra-
reclame maakte voor de marga-
nefabrikant Unüever. Graag wil ik
ikele onjuistheden in zijn stuk,
chtzetten.
Weiland stelt dat margarine ge-
inder is dan boter. Dat is onjuist,
een gezond dieet bestaat 25% van
>t totale aantal calorieën uit vet,
larvan 2% van het totaal meervou-
g onverzadigde vetzuren moeten
Jn Op het ogenblik levert vet 40%
de calorieën en de meervoudig
ïverzadigde vetzuren 6 tot 8%. Het
rvangen van verzadigde vetzuren
li, boter) door onverzadigde vet-
iren (uit margarine) heeft op zich
effect op de bestrijding van
en vaatziekten. We worden pas
izonder wanneer we in totaal min-
vet eten. Een teveel aan meer-
oudig onverzadigde vetzuren kan
are nevenwerkingen tot gevolg heb-
namelijk het ontstaan van gif-
en hormoonachtige stoffen in 't
chaam. Dit is te lezen in het ge
ruchtmakende boek van Lucas Rein-
ders over "Voedsel in Nederland".
Bovendien bevat margarine nog ve
le toevoegingen omdat het op boter
moet lijken. De toevoegingen die in
boter zitten, kunnen daaruit gemist
worden, omdat die alleen maar voor
verwerking en opslag nodig zijn.
Verder heeft margarine een veel te
groot percentage raapolie dat het
giftige erucazuur bevat. Deze raap
olie wordt vooral in de goedkopere
soorten margarine verwerkt. (Eru
cazuur vermindert de voedselomzet-
ting, kan hartletsels en aantastingen
aan de nieren veroorzaken). Het is
dus geen vorm van valse voorlichting
wanneer gesproken wordt over:
"Minder maar wel lekker". Over
de smaak kunnen we altijd nog
twisten.
Het is een illusie te menen dat men
door minder boter te eten het hon-
gerprobleem een stukje naar een op
lossing brengt: margarine wordt
immers voor een belangrijk
deel gemaakt uit (eiwitrijke) soja
bonen, geïmporteerd uit arme lan
den. terwijl sojabonen een uitstekend
voedsel zou zijn voor de hongerende
bevolking. (Overigens wordt soja-
schroot wat overblijft na de olie uit
de sojabonen te hebben geperst, tot
krachtvoer voor het vee verwerkt.
Uit dit sojaschroot zijn alle onver
zadigde vetzuren verwijderd voor de
margarine, zodat onze melk en bo
ter te weinig hiervan bevatten!). Dat
handel met een multinationale on
derneming de ontwikkeling van de
arme bevolking in de Derde Wereld
niet hoeft te bevorderen, heeft Uni
lever zelf nog bewezen in Chili in
1973. Het bedrijf hielp mee een eco
nomische chaos te veroorzaken,
waarmee de regering Allende ge
dwongen werd af te treden.
Wanneer Weiland al het grasland
in bouwland wil omzetten, is dit
voor het westen van Nederland on
mogelijk, omdat die grond te dras
sig is. Wel kunnen de grote stukken
bouwland die de laatste 25 Jaar als
grasland in gebruik zijn genomen in
het oosten en zuiden van ons land,
weer als bouwland gebruikt worden.
Dat is inderdaad een aanzienlijke
oppervlakte. Een combinatie bouw
land-weiland blijft onze voorkeur
houden, omdat dan een kringloop,
van plantevoedingsstoffen in stand
kan worden gehouden. Wanneer het
bouwland niet met koeiemest wordt
bemest moet het met kunstmest
bemest worden. Kunstmest is duur,
en heeft ook uit milieu-overwegingen
niet onze voorkeur.
Ménsen kunnen geen gras eten,
koeien wel, dankzij een speciale
bouw van hun magen met daarin
vele bacteriën, die het harde gras
kapot maken. Wanneer wij op gras
land koeien houden (of andere her
kauwers) dan kan niet van verspil
ling gesproken worden. Bovendien
geeft elke koe natuurlijk veel meer
melk dan vlees, Iets heel anders
dan het houden van koeien op gras
land is het houden van varkens, kip
pen of kalveren die met geïmpor
teerde produkten, zoals soja, mais
en cassavewortels, voor de vleespro-
duktie worden vetgemest; in dat ge
val spreken we van bio-industrie.
Hierbij treedt wel grote verspilling
op: een varken moet 8,3 kg plant
aardig eiwit eten om één kg eiwit
te maken. De grondstoffen voor de
bio-industrie komen deels uit de ont
wikkelingslanden waar ze een uitste
kend voedsel zouden zijn voor de be
volking. (Bijvoorbeeld cassave dat uit
Thailand en Indonesië geïmporteerd
wordt). Bij de bio-industrie treden
grote mestoverschotten op die slechts
met veel moeite weggewerkt kunnen
worden en een belangrijk milieupro
bleem vormen. Wanneer we dus iets
aan deze verspilling en vervuiling
willen doen, dan moeten we minder
vlees gaan eten of het vlees maar
helemaal van ons menu schrappen.
De weinige dierlijke eiwitten die
wij nodig hebben kunnen we ook
uit melk halen.
Wat betreft de reclamespots die de
heer Weiland voor boter zo duur
vindt, geldt natuurlijk hetzelfde voor
margarine. Een reclamespot die ons
voorhoudt dat we door het eten van
meervoudig onverzadigde vetzuren
in margarine gevrijwaard blijven van
hart- en vaatziekten is echter zeker
een vorm van valse voorlichting.
Laten we dat soort reclame dus
maar helemaal afschaffen.
De subsidie aan de boeren (overi
gens bestaande uit de gegarandeerde
prijs voor de melk en niet uit een
soort uitkering) is een vorm van
ondersteuning die nodig is, omdat
boeren zich in een concurrentiepo
sitie met o.a. grote margarinepro
ducenten als Unilever bevinden, die
goedkoop 'n namaakboter op de markt
kunnen brengen. Subsidies zou
den overbodig zijn wanneer wij bo
ter in plaats van margarine zouden
eten en daarmee tevens zouden kie
zen voor de zwakste partij in deze
oneerlijke concurrentie. De heer Wei
land wil gemakshalve maar alle boe
ren uitsaneren en daarmee één van
de laatste beroepen waarin men nog
zinvol in de natuur bezig is, naar
het museum helpen. Welke psychi
sche en sociale gevolgen dat zal heb
ben, is voor ieder duidelijk: een boer
is gehecht aan zijn bedrijf, en te
récht! Het milieubeheer is dan ook
niet gebaat bij het planten van bo
men waar nu grasland is. Dat zou
een miskenning zijn van een eeu
wenoude ontwikkeling waarbij 'n ge
varieerd en rijk milieu als de weide
gebieden zijn ontstaan. Het natuur -
en milieubeheer is gebaat bij boe
ren die een redelijk inkomen krij
gen uit 'hun produkten of anderzijds
zodat zij hun al eeuwen uitgevoer
de taak als milieubeheerder weer
kunnen waarnemen. Boeren die in
een wurgende concurrentiestrijd met
grote industrieën zijn gewikkeld zijn
inderdaad niet tot milieubeheer in
staat en kunnen geen milieuvriende
lijke produkten vóórtbrengen (net
zo min als Unilever trouwens). Zij
worden gedwongen mee te doen aan
mechanisering, wat uiteraard van
milieu en natuur niet veel meer over
laat!
Voor mij dus géén vlees uit de
verspillende en vervuilende bio-in
dustrie en géén margarine van 'n on
gecontroleerde multinationale onder
neming, voor mij wél boter en melk
van milieuvriendelijke boeren met
een redelijk inkomen
Paul de Jongh, bioloog.
Vliet 11, Leiden.
De grootste en meest
veelzijdige kollektie
lederen zitmeubelen.
Moet u gezien hebben!
Home Centre
Haagse Schouw
Voorschoterweg 45-47
Valkenburg (bij Leiden) <g
