Bioscoop wezen wil meedoen
in gesprek
over kunst
beleid
KWAJONGENSSFEERTJE IN
„THE LAST
DETAIL"
Film International Rotterdam met 40 premières
Een lange achtervolging
zonder veel spanning
Vanavond
dus zet de kaas
uit het vuistje
maar klaar!
VRIJDAG 10 JANUARI 1975
Door
J. A. Frenkel
Voor de vierde opeenvolgende maal
wordt in de laatste week van februari
in de Rotterdamse theaters De
Lantaren, 't Venster en het Filmhuis
de manifestatie Film International
gehouden. Met kleine wijzigingen zal
het gehele programma, dat ongeveer
veertig nieuwe films uit een tiental
verschillende landen bevat, een dag
later in Antwerpen worden gebracht.
Het ieder Jaar drukker bezochte
festival, waarvoor de Rotterdamse
Kunststichting indertijd het initiatief
heeft genomen en dat wordt
gesubsidieerd door de gemeente
Rotterdam, CRM en het ministerie
voor Vlaamse Cultuur, terwijl het
Goethe Instituut en Maison Descartes
steun verlenen, speelt zich af tussen
vrijdag 21 februari en zaterdag 1
maart.
De organisatoren Huub Bals en Frank
Visbeen hebben tot dusver 21 films
geselecteerd, waarvan er vijf uit
West-Duitsland komen, vier uit
Frankrijk, drie uit Griekenland, drie
uit Hongarije, twee uit Italië, en een
uit Argentinië, Iran, Japan en
Zweden. Het grootste aantal dus uit
de Bondsrepubliek, met als opvallend
ste misschien Jean-Marie Straubs
verfilming van Arnold Schönbergs
opera „Moses und Aron". Van
Reinhard Hauff komt ..Die Verrohung
des Franz Blum", 'n ooggetuigever-
slag van de opvoeding door de
gevangenis tot het „normale" leven.
Christian Ziewers „Schneeglöckchen
blühen im September" handelt over
strijd en solidariteit van arbeiders
tegen willekeur in het beleid van een
fabriek. Werner Herzog heeft met
„Jeder fur sich und Gott gegen Alle"
zich op Truffauts TEnfant Sauvage'
geïnspireerd en h&t bekende verhaal
rond de vondeling Kaspar Hauser
verfilmd. „Der schwarze Engel" van
Werner Schröter is een filmopera
met Maria Monteczuma, zich afspe
lend in Mexico tegen een sociale
achtergrond.
Rivetbe
Frankrijk is in de eerste plaats
vertegenwoordigd door de nieuwste
film van Jacques Rivette, Celine et
Juli vont en Bateau". Van René
Vauthier komt de semi-documentaire
„La Folie de Toujane" met parallellen
tussen de onderwerping van Algerije
en die van Bretagne door het centrale
bestuur in Parijs. Marguerite Duras'
„India Song" handelt over de koorts,
waarin het Europese denken en
handelen door India wordt verteerd.
„Les hautes Solitudes" van Philippe
Garrel is een woordloze verbeelding
van de eenzaamheid, geconcentreerd
op een vrouw.
Uit Griekenland is „De kleuren van
de regenboog" („Ta Chromatis tis
iridos") afkomstig, waarin Nicos
Panayotopoulos. een leerling van
Angelopoulos debuteert met het
verhaal van een verdwenen man via
filmische cliché's. Zijn landgenoot
Costas Sfikas brengt met „Model"
(„To Mondelo") een avantgardistische
film, die een futuristische visie op
een fabriek geeft. Tassos Psaras' „Dia
assimandon afopmin" („Om een
onbelangrijke reden") handelt over 'n
proces tegen een boer, die een andere
boer heeft gedood met als achter
grond het afpersen door tabakskopers
van Macedonische tabaksverbouwers.
Ferreri
De Hongaarse films zijn „Vegul" van
Gyula Maar, het regiedebuut over een
65-jarige die op zijn eerste pensioen
dag zijn leven overziet; „Voorbij de
tijd" (..Nine Ido") en „Sneeuwstorm
(„Hoszakadas"), beide van Ferenc
Kosa, de eerste over drie communis
ten die in een gevangenis anno 1920
een hongerstaking beginnen. Uit
Italië komen Marco Ferreri's,, Touche
pas a la femme blanche", waarin
generaal Custer opnieuw de Indianen
verslaat, nu in een van de Paiijse
Hallen resterende kuil; en „Allonsan-
fan" van Paolo en Vittorio Taviani,
het levensverhaal van een sohlemieli-
ge Italiaanse revolutionair in de
vorige eeuw.
Zweden is vertegenwoordigd d oor
Kjell Grede, die in „En enkel meldoi"
(,.Een eenvoudige melodie") een
dromer midden in een fel-realistische
(ambulance) wereld zet. „Kaseki" is
een bijna vier uur durend epos van
de mens door de Japanner Masaki
Kobayashi, die met nog enkele films
nader zal worden geïntroduceerd.
Uit Iran is „Yek ettefaghe sadeh
(„Een eenvoudige gebeurtenis") af
komstig van Sohrad Shahid Sales,
over een Perzisch gezin, dat door de
sleur van het dagelijks leven is
vermorzeld. In „Quebracho" van de
Argentijn Ricardo Wulicher wordt de
opkomst van het socialisme geschetst
in de enige streek ter wereld waar
„quebracho", een poeder dat wordt
gebruikt bij het prepareren van
dierenhuiden, uit bomen wordt
gewonnen.
Marco FerreriIndianen in Parijs.
Blijvers
LUXOR "Pas op, we slaan
erop". Het duo Spencer-Hill in
een serie dwaze verwikkelingen.
Barricades worden omver gere
den en hun vervoermiddel maakt
de gekste bokkesprongen.
STUDIO "Mariken van Nim-
whegen", het fel realistische re
laas van de liefde tussen Mari
ken en Moene (de duivel). Moe-
me, die overal -fraar hij komt, een
spoor van pestilenties achterlaat,
zonder daadwerkelijk de ver
oorzaker te zijn van al het
kwaad. Een gruwelijk gebeu
ren met prachtige opnamen en
karakteristieke figuren.
LIDO "The man with the gol
den gun". James Bond doet het
weer best en trekt nog steeds het
publiek naar de bioscoop.
Kindermatinee
TRIANON "Robin Hood de
grappige tekenfilm uit de stal van
Walt Disney. Voor Jong en oud
een plezier voor het oog.
CAMERA "De laatste Robin
Hood". De legendarische figuur
is kennelijk erg in trek, gezien
het feit dat hij in twee Leidse
bioscopen, weliswaar in verschil
lende jasjes, tegelijk optreedt
Nachtfilms
CAMERA "Play it again,
Sam", van Woody Alan.
REX „Sexy Suzanne", bele
venissen van een aantrekkelijke
juffrouw.
Rey
"Heerlijke ontucht achter kloos
termuren" Onder het motto
"ook kloosterlingen willen wel
eens wat", zijn de makers van
dit produkt aan de slag gegaan
om alles wat buiten de wet
van dergelijke heilige en kuise
oorden staat, aan het publiek te
tonen.
Goede films
in andere steden
"The Odessa File" (Jon Voighti,
Apollo 2, Den Haag.
"Ryan's Daughter" (Robert Mit-
chum), Olympia, Den Haag.
"Chinatown" (Roman Polanski,
Faye Dunsuway, Jack Nichol
son), Lumière, Rotterdam.
"Thieves like us" (Robert Alt
man), Kriterion, Amsterdam.
"A Clockwork Orange" (Stanley
Kubrick), City 3, Amsterdam.
Haagse bioscopen
APOLLO: "The Klansman", dag.
12.15, 2.30, 7.00 en 9.15 uur, za.
en zo. ook 4.45 uur. 18 Jaar.
APOLLO 2: "The Odessa file",
dag. 2.00, 7.15 en 9.45 uur. zo. 1.45,
4.15, 7.15 en 9.45 uur. 14 Jaar.
ASTA: "Luchabhaven in alarm",
dag. 2.30, 7.00 en 9.30 uur. zo.
1.30, 4.00, 7.00 en 9.30 uur. 14
jaar.
BIJOU: "Emmanuelle", dag. 2.00
7.30 en 9.30 uur, zo. ook 4.15 uur.
18 Jaar.
CAMERA: "Mairtiken van Nieu-
meghen", dag. 2.15, 7.15 en 9.45
uur, zo. ook 4.30 uur. 18 Jaar.
CINEAC: "Robin Hood", dag.
9.30, 11.30, 1.30, 3.30, 5.30, 7.30 en
9.30 uur, zo. vanaf 11.30 uur. AL.
CORSO: "The Sting", dag. 2.00,
7.00 en 9.30 uur, zo. ook 4.30 uur.
14 jaar.
DU MIDI: "Kluibe", dag. 8.15 uur,
za. en zo. 7.00 en 9.30 uur. 18
Jaar. Kindermatinee: "Lekkerop
avontuur met Donald, Pluto en
Mickey", za., zo. en woe. 2.00
uur. A.L.
EURO: "Dokter Zjivago", dag.
1.30 en 7.30 uur, za., zo. en woe.
3.45 en 7.45 uur. 14 jaar. Kin
dermatinee: "Winnetou en Old
Surehand", za., zo. en woe. 1.30
uur. AL.
FLORA: "Matrassen tango", dag.
2.00, 7.00 en 9.15 uur, zo. ook 4.30
uur. 18 Jaar.
KRITERION: "Popo (l'Amout)"
dag 3.00, 7.00 en 9.30 uur. 18 Jaar.
METROPOLE: "The man with
the golden gun", dag. 2.00 en 8.00
uur. 14 Jaar.
ODEON: 'Robin Hood", dag. 2.00
6.45 en 9.15 uur, zo. 1.45, 4.15,6.45
en 9.15 uur. AL.
Olympia; 'Ryan's daughter", dag
2.00 en 8.00 uur. 18 Jaar.
PASSAGE: "The man with the
golden gun", dag. 2.30, 7.00 en
9.30 uur, za. en zo. 1.30, 4.00, 7.00
en 9.30 uur. 14 Jaar.
REX: "Chinatown", diag. 11.00.1.30
4.00, 7.00 en 9.30 uur, zo. vanaf
1.30 uur. 18 Jaar.
ROYAL'70: "Bruut geweld", do.
/m zo. 2.15, 7.00 en 9.30 uur, ma.
t/m woe. 2.15 en 8.00 uur. 14 Jaar.
ROYAL: "Karate duel met de
duivel", do. t/m zo. 2.15, 7.00 en
9.30 uur, ma. t/m woe. 2.15 en
8.00 uur. 18 Jaar.
STUDIO: "Tiroler slippertjes",
dag. 2.15, 7.15 en 9.30 uur, zo.
1.30, 4.00, 7.15 en 9.30 uur. 18
Jaar.
STUDIO 2000: "The great Gats-
by", dag. 8.00 uur, zo. 1.00 en 8.00
uur. 14 jaar. Kindermatinee:
"Winnetou, het grote opperhoofd"
za. en woe. 2.00 uur. AL.
DE UITKIJK: "Lacombe Lucien",
dag. 2.30, 7.00 en 9.30 uur. 14
Jaar.
ADVERTENTIE
paald niet alles ten goede heeft ver
anderd.
Dunkerklumpen
De Zweed Per Ahlin is vast van plan
Walt Disney concurrentie aan te
doen. "Dunderklumpen" is zijn
tweede avond- (of middag-?) vullen
de tekenfilm voor het hele gezin. Het
is een combinatie geworden van
echte acteurs en tekenfilmfiguren.
Een dwerg met tpvermacht verlaat
zijn afzondering en steelt de poppen
van een jongetje. Een realistisch
sprookje, dat ruim twee uur duur
en dat de Zweedse pers tot enthou
siasme bracht. Svenska Dagbladet
noemt Ahlin zelfs een Zweeds genie
met zijn artistieke triomf.
Titel: "Dirty Mary, crazy Larry"
Thealter: Trianon. Voornaamste
rollen: Peter Fonda, Susan George;
Leeftijd: 18 Jaar.
Voor wie van lange achtervolgings
scènes houdt, is dit beslist een film
om te gaan zien: een ongecompli
ceerd verhaaltje, dat slechte is be
dacht om een tweetal boeven (met
een mooi, maar dom meisje, de kans
te geven via allerlei slümme race-
trucs aan de politie te ontkomen.
Een McCloud-achtige hoofdinspec
teur is kennelijk erg op ze gebeten
en zet koste wat kost de achter
volging in, daarbij bijgestaan door
een aantal politie-agenten, dat ken
nelijk daarvoor nog nooit achter
het stuur heeft gezeten, want iedere
auto draaien ze In de soep.
Waar het allemaal voor nodig is,
komt er eigenlijk niet zo erg uit.
Het is een wat langdradig geheel, dat
slechts aan het eind wordt opgeluis
terd door het feit, dat een helicopter
wordt ingezet om het drietal op de
weg te slim af te zijn.
Dat dit niet lukt, wordt veroorzaakt
door een tekort aan brandstof van de
wentelwiek. Hoe komt iemand op
het idee? De boeven lijken vrijuit te
gaan, maar dan komt als een deus
ex machina een trein hen in de wie
len rijden en daartegen is zelfs de
chauffeur van de vluchtauto niet
opgewassen.
"Het kwaad straft zichzelf", zal de
schrijver wel gedacht hebben, toen
hij dit einde op papier zette, want
een originelere gedachte kan aan
iemand, die een dergelijk produkt
heeft geschreven, niet ontsproten
zijn.
ANNEMIEK RUYGROK
het leven geroepen, waarin naast di
recteur J. Th. van Taalingen, de
critici Bob Bertina, Charles Boost
en Hans Saaltink en filmacademie
directeur Anton Koolhaas zitting
hebben.
De bond heeft zelf al een bijdra
ge in het vooruitzicht gesteld om
waardevolle films naar Nederland
te brengen, die het commercieel
De Nederlandse Bioscoopbond heeft in zijn commentaar op
de rijksbegroting van 1975 kritiek geoefend op het tot
stand komen van de discussienota kunstbeleid, waarop mi
nister Van Doorn zijn nota over het kunstbeleid' wil ba
seren.
Het Nederlandse film- en bioscoop
wezen is niet in het overleg betrok
ken. Bij een zekere tevredenheid,
welke de bond kan hebben over de
verruimingen in de filmbudgetten,
welke deze regering voorstaat, kan
men zich toch verbazen over deze
discriminatie. Het verlangen een
stem te hebben in de ontplooiing van
ons kunstbeleid is alleszins redelijk
te noemen.
Door
Piet Ruivenkamp
Men proeft er maar weer uit dat
film toch nog steeds niet als een vol
wassen, gelijkwaardige expressie in
het totaal der kunsten wordt erkend.
De vanouds gegroeide synthese tus
sen kunst en amusement in de film
speelt daarbij natuurlijk een ver
warrende rol. Men kan er dan om
schrijden of de bioscoop onder de C
van CRM hoort of onder de R van re
creatie. De scheidslijn is moeilijk te
trekken, maar het is wel zeker, dat
een ruim deel van de filmuitingen
onder cultuur mag worden gerekend,
uitintingen overigens, welke een
grotere publieke toeloop verwerven
dan welke andere kunstvorm ook.
Discriminatie
Dit Jaar ds het Jaar van de vrouw.
Wat let ons dus om 1976 tot het Jaar
van de film te maken en discrimi
natie van de bioscoop en de filmers
op die manier te bestrijden?
Die is er stellig, want ondanks het
feit dat er per Jaar 25 miljoen kaart
jes voor de bioscopen worden ver
kocht, wordt in het parlement nau
welijks over film gesproken of het
moet zijn over die of gene afgekeur
de film.
De Bioscoopbond schrijft in zijn
bondsorgaan "Film" onder meer:
"De bioscopen behoren tot het mid
den- en kleinbedrijf en zien zich voor
dezelfde moeilijkheden geplaatst als
de andere ondernemers in deze sec
tor. Alleen de concurrent, de televisie
is een grootmacht. Zij is te vergelij
ken met een supermarkt, maar dan
één met fiscale faciliteiten en wette
lijk verzekerde inkomsten".
Kunstzinnige films
In afwachting van nog niet gehono
reerde steun van CRM heeft de bond
inmiddels een selectiecommissie in
niet zouden halen, maar met een ga
rantie wel over de drempel kunnen
komen.
Er is destijds gesteld, dat die
films in tweede instantie ook voor
alternatieve vertoningen beschikbaar
zouden zijn. Hoe dat precies moet,
met de gebruikelijke 16 mm prak
tijk is nog niet helemaal duidelijk,
maar het is in elk geval een goed
teken dat de kloof tussen bioscoop
en alternatieve film kleiner wordt.
De twee kunnen elkaar alleen maar
steunen. Even een verlanglijstje voor
de heren commissieleden, dan heb
ben ze al iets om over te praten:
"De zandloper" van de Pool W.
Has, "Trotta" van Johannes Schaap
"The apprenticeship of Duddy Kra-
vitz" van Ted Kotchieff (Canada),
"De klokkenmaker van St Paul",
van Bertrand Tavernier (Frankrijk),
"Vincent, Paul, Francois et let
autres" van Claude Sautet (Frank
rijk), de moderne Faust-film van
Petrovich, "There is no 13" van de
Amerikaan Bill Sachs, de Perzische
film "Stilleven", enfin men kan nog
wel even doorgaan. Geen uitzonder
lijk moeilijke, maar wel opmerke
lijke films voor fijnproevers.
Adalen nu
Na de vervoerend mooie en ont
roerende film, die Bo Widerberg met
"Adalen 31" maakte over een ar
beidsconflict in 1931 heeft een team
van Zweedse cineasten de film "Ada
len 73" gerealiseerd. Op een zeer
afwisselende manier is nu een beeld
ontstaan van dezelfde gemeenschap
veertig Jaar later. Interviews met ar
beiders. songs, animatie, satirische
inlassen etc. schilderen in een bont
totaal hoe ook de welvaart nog be-
Film: The last detail. In de hoofdrol
len: Jack Nicholson, Otis Jong en
Randy Quaid. Regie: Hal Ashby.
Theater: Camera.
Twee mariniers krijgen de opdracht
om een Jonge matroos, Larry Mea
dows, van de Norfolkbasis naar de
gevangenis van Porthmouth te brer-
gen. Meadows, die in het burgerle
ven al meerdere malen betrapt is op
het plegen van diefstalletjes van nut
teloze goederen als haarwaters en
stukjes zeep, is veroordeeld tot acht
Jaar gevangenisstraf en oneervol ont
slag omdat hij veertig dollar probeer
de te stelen uit een poliobusje. En....
poliopabiënten vormen nu juist de
hobby van de vrouw van "de ouwe",
vandaar deze enorm grote straf.
De twee mariniers Buddusky (Jack
Nicholson) en Mulhall krijgen een
week de tijd om hem naair zijn cel
te brengen, die op twee dagen af
stand ligt van de marinebasas.
Ze zijn dan ook van plan om Mea
dows zo snel mogelijk in Porthmouth
te droppen en de rest van de week
flink te gaan feesten.
Maar ze krijgen sympathie voor de f
achttienjarige matroos die eigenlijk
nog maar pas komt kijken en zij zul-
len er wel eens voor zorgen dat Lar-
ry de week van zijn leven krijgt. gmÊF**ïïjipfcf - /'f
Knokken, drank, vrouwen, alles moet j JjUK
Meadows meegemaakt hebben want 'A H
op zijn zesentwintigste krijgt hij pas I
de kans om het over te doen. "Als
hij dan tenminste nog wil", merkt iiiM'&BSBMK mm"^ÊÊÊÊÊÊL
Mulhall cynisch op.
Langzamerhand verandert de gè- m
dweeë Meadows, die echter een moe-
derskindje is, in een flinke kerel die Mgl
zelf kan beslissen.
Hij gaat voor de eerste keer van
zijn leven naar een hoerenkast, doet I f J
flink mee aan een vechtpartij in een J
urinoir van een station en ....drinkt V JÊt Lj^^Ê
voor het eerst bier. Gedurende de he-
le film heerst een kwajongenssfeer.
Vluchten daar denkt hij in het bégin Ég
helemaal niet aan, de andere twee
moeten hem zelfs op het idee bren- m.
gen. Dramatisch hoogtepunt is dan
°°k aan het einde Jack Nicholson in de rol van de brutale marinier Buddusky die
WILMA STORIMANA. Meadows de week van *Vn leven wil bezorgen.
Zweedse tekenfilmkunst in "Dunderklumpen".
