Kissinger schrijft olielanden lïcschcrmillg over mogelijke conferentie Economie inzet bij Deense verkiezingen Sacharow eist van de politie Israel waarschuwt Libanon voor het binnendringen Syrische guerrillo's miurmhiu Ondanks scherpe kritiek op dreigementen kVS bereiken record in leveranties van wapens Beter begrip tussen Frankrijk - Australië Olie bedreigt beste stranden Singapore CHALET VAN SPRINGER AFGEBRAND Arabieren vestigen zich aan de Theems Liberale minderheidsregering maakt kans DINSDAG 7 JANUARI 1975 WASHINGTON (AP) De Amerikaanse minister van Bui tenlandse Zaken Henry Kissinger heeft boodschappen gezon den naar Saoedi-Arabië, Iran, Venezuela en andere olieprodu- I cerende landen en daarin de vooruitzichten van de conferentie van olieverbruikende en olieproducerende landen uiteengezet, aldus hebben functionarissen van Buitenlandse Zaken in Was hington bekend gemaakt. De olieproducerende landen zijn door Kissinger ook op de hoogte gesteld van de resultaten van de topconferentie tussen president Ford en president Valery Gis- I card d'Estaing in Martinique wat betreft de coördinatie van het Amerikaanse en Franse energiebeleid, aldus de zegslieden. Kissingers recente ophefmakende waarschuwing dat de Verenigde Sta ten militaire interventie niet geheel en »al uitsluitend indien de geïndus trialiseerde landen "in 'n worggreep" van de olieproducerende landen zou den eeraken, werd in de boodschap pen aan de olieproducerende landen niet herhaald, aldus de functionaris- WASHINGTON (AP) De ver koop van door de Verenigde Staten geproduceerd wapentuig aan andere landen bereikt record-hoogten zo heeft het Amerikaanse tijdschrift U S. News and World Report giste ren verklaard. Volgens het tijdschrift zijn de bul- tenlandse orders voor Amerikaanse vliegtuigen, raketten, tanks, schepen en andere wapens in een Jaar ver dubbeld tot meer dan 8 miljard dol lar per Jaar. "De militaire leveranties aan het buitenland komen nog eens bij het half miljard aan wapens dat de i Verenigde Staten per Jaar aan I vrienden en bondgenoten in de vorm van militaire hulp schenkt" aldus het tijdschrift. Ontvangers van Amerikaanse mi litaire hulp zijn volgens de functio narissen van het Amerikaanse mi nisterie van Defensie potentiële klanten aldus het tijdschrift dat eraan toe voegde: "Japan is een goed voorbeeld. De fratis hulp aan Japan eindigde in 1966. Sinds dat Jaar is jaarlijks voor ongeveer 50 miljoen dollar geleverd. Van 1950 tot en met Juni 1974 belie- pen de Amerikaans wapenlever an- t ?s aan Japan in totaal 424 miljoen i collar." U.S. News and World Report zei <*it de lijst van de tien beste klanten I van de Amerikaanse wapenindustrie <r in het Jaar dat op 30 Juni 1974 jnfliep, als volgt uitzag: Iran, Israël, 'Raoedl ArabiS, Griekenland. West- Duitsland, Spanje. Canada, Zuid- Xorea, Taiwan en Chili. Het Libanese blad An Nahar heeft bericht dat de boodschappen van Kissinger door diplomatieke zegslie den "bijzonder belangrijk" zijn ge noemd. Zij zouden ook zijn gezonden naar Aboe Dhabi en Koeweit. De uitspraak van Kissinger dat in geval van uiterste nood een militaire interventie van de Verenigde Naties in de olieproducerende Aribische sta ten niet is uitgesloten, heeft in de Arabische wereld veei onrust verwekt en tot scherpe reacties geleid. De se cretaris-generaal van de Arabische Liga, M&hmoed Raad, verweet Kis singer gisteren dat zijn dreiging met geweld in strijd is met het Handvest van de Verenigde Naties, dat de sou- vereiniteit en integriteit van alle sta ten als uitgangspunt heeft. Bij de opening van de 20ste zitting van de economische raad van de A- rabische Liga zei Riad:"Wij wijzen alle pogingen af om de wereld op nieuw in 'n politiek systeem van drei gementen en overheersing te bren gen". HU riep de Arabische staten op preventieve maatregelen te nemen Deelnemers aan de conferentie zijn van de 20 lidstaten van de Arabische de ministers van Economische Zaken Liga. Het semi-officiële dagblad Al Ach- kenscihetste Kissingers uitlating als 'spelen taiet vuur' en het 'in gevaar brengen van de internationale sfeer van ontspanning'. De enige weg naar een oplossing van de energiecrisis is samenwerking, en niet confrontatie zo schrijft dit dagblad. MOSKOU De sowjetrussi- sche dissidente natuurkundige Andrei Sacharow heeft gisteren van de politieke politie, KGB. geëist dat zij ophoudt met het vervolgen van zijn verwanten en hen in plaa's daarvan persoon lijke bescherming biedt. Sacharow vertelde dat zijn schoonzoon in een buitenwijk van Moskou was lastiggevallen door antierweréUfttguren die haidden gedreigd met Tcoite mattenf, ah Saoharow mot op hield met zijn dosBiÖerite acti viteit. Saoharow klaagde zijn nood In een brief aan Yoeri Andro- pow, hoofd van de KGB. Hij maakte de inhoud bekend op een persconferentie, waarop hij vroeg om steun en bescherming van de internationale opinie. Volgens een slecht uitziende Saoharow worden ook zijn stief dochter en kleinzoon door de KGB als pion gebruikt om op hem pressie ufrt te oefenen. "Ik eis dat aan die pressie een einde wordt gemaakt. Ik eis dat de vervolging ophoudt en dat de laden van mijn famêlie bescherming krijgen", aldus Sacharow. "Haal de naam van uw orga- nSsa'tSe iraiet langer doar t sUjk met bedreigingen aan het adres van kinderen, zoals in Stalins tijd gebeurde", aldus de brief van de natuurkundige aan An- dropow. Hij vroeg opnieuw om visa voor zijn schoonzoon, stiefdoch ter en kleinkind, zodat eerstge noemde een Uitnodiging kan ho noreren om gas colleges te ge ven aan het Massachusetts In stitute of Technology en de Verenigde Staten. Voorts eiste Sacharow dat zijn vrouw Yelena Sacharowa toestemming krijgt naar I-olie te gaan voor behandeling van haar oogkwaal. Sjah Reza Pahlavi en Keizerin Farah van Iran zijn gisteren in Amman aangeko men voor een officieel bezoek van drie dagen opuitnodi ging van Koning Hoessein en Koningin Alia van Jordanië. Van links naar rechts Konin gin Alia, de Sjah, Koning Hoessein en Keizerin Farah. Vandaag begonnen bespre kingen tussen de twee vor sten, zo wordt van regerings zijde in Amman meegedeeld. Verwacht wordt,dat Hoessein zal bemiddelen in het grens geschil tussen Irak en Iran, dat onlangs tot bloedige bot singen leidde. Verder zal men van gedachten wisselen over de toestand in het Midden- Oosten en over de wederzijd se betrekkingen. PARIJS De al enkele Jaren oude wrijving tussen Frankrijk en Austra lië naar aanleiding van de Franse kernproeven in het gebied van de stille Oceaan en de vruchteloze Aus tralische protesten ertegen is wegge nomen. Na een gesprek van twee uur tussen premier Jacques Chirac van Frankrijk en premier Gough Whit lam v. Australië in Parijs verklaarde laatstgenoemde gisteren dat in de betrekkingen tussen beide landen "een bladzijde is omgeslagen." Whitlam was kort tevoren uit Ne derland in Frankrijk aangekomen. Vandaag werd hij in het Elysee ont vangen door president Valery Gis- card d'Estaing. Behalve over hun geschilpunten hebben Chirac en Whitlam ook ge sproken over hun commerciële en technische samenwerking. Onder de SINGAPORE (Reuter) Vlak ten zuiden van Singapore is giste ren een 237.698 ton metende Ja panse supertanker aan de grond gelopen, waardoor een vijf kilome ter breed olieveld naar Singapores beste stranden drijft. Kapitein Masaroe Harada van de SJowa Maroe deelde telefonisch mee dat ongeveer een miljoen gallon ru we olie bijna twee procent van de vracht van 237.000 ton uit drie beschadigde tanks lp zee liep nadat het schip de grond had ge raakt. Volgens Harada is het lekken bij na opgehouden en is er geen gevaar voor een ontploffing of het in twee- en breken van de SJowa Maroe. Het olietapijt drijft drie mijl van het eiland Sentosa, dat Singapore wil veranderen in een eerste-klas toeristische attractie. Er zijn berichten geweest dat ook een olievlek drijft ter hoogte van Katong op de zuidoostkust van Sin gapore, 15 mijl van de plek waar de SJowa Maroe aan de grond liep. De directie van de haven van Singapore heeft alarm geslagen en heeft het water tussen de olietapij ten en Singapore met een chemisch middel laten besproeien om het acht centimeter dikke olieveld te verbrokkelen en tot zinken te bren gen. Franse investeringsprojecten in Au stralië is die bouw van 'n fabriek voor uraniumverrijking. Van Franse zijde Is tijdens het ge sprek geopperd dat Australië wel licht luchtbusvllegtuigen zou kunnen aanschaffen. WEER AARDSCHOK Een krachtige aardschok heeft maandag paniek gezaaid onder de talloze Pa- kistanen die als gevolg van de he vige beving van acht dagen geleden in Noord-Pakistan dakloos zijn ge worden. Van slachtoffers of scha de is tot dusver echter geen mel ding gemaakt. Bij de beving van 28 december zijn ongeveer 5.300 mensen om het leven gekomen. Sindsdien is de aardkorst in het betrokken gebied vrijwel voortdurend in beweging geweest. JERUZALEM/BEIROET Is raël heeft gisteren Libanon gewaar schuwd voor "het binnenrukken van Syrische strijdkrachten". Volgens de Israëlische minister van Defen sie, SJimon Peres, zoekt Syrië ex pansie in Libanon. De Israëlische minister zei in het parlement, dat Israël zich niet in de binnenlandse aangelegenheden van Libanon wil mengen. Maar Jeruzalem kon toch geen vreemde strijdkrachten in Libanon over het hoofd zien, die de soevereiniteit van het land en de veiligheid van Is raël aan zijn noordgrens in gevaar brachten. Peres zei, dat Israël ook Jordanië gewaarschuwd had voor het bin nendringen van guerrillatroepen uit Syrië. De Israëlische minister van Bui tenlandse Zaken, Yigal Allon, zal 15 januari in Washington een ge sprek hebben met de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Henry Kissinger. Kissinger heeft Allon voor dit gesprek uitgenodigd. Het gesprek zou eerst op 10 Januari plaats vinden. De Palestijnse leider Jasser Ara fat heeft laten blijken dat een Pa lestijnse staat buiten het grondge bied van Israël voor hem aanvaard- heeft 37.600 mensen, verloren sinds El Fatach, de voornaamste verzets organisatie, tien jaar geleden werd opgericht. Dit heeft Jasser Arafat, de leider van de overkoepelende Pa lestijnse bevrijdingsorganisatie PLO in een vraaggesprek met een Liba nees weekblad verklaard. Volgens hem worden in Israël 10.000 guerrillero's gevangen gehou den en zijn er 850 veroordeeld tot gevangenisstraf. Arafat zei dat de Arabieren de we reld in een economische ramp kun nen storten, als Israël kernwapens zou gebruiken of de Amerikanen zou den pogen gewapenderhand in het Midden-Oosten op te treden. De conferentie van Egypte. Syrië, Jordanië en de Palestijnse bevrij dingsorganisatie PLO, die het afgelo pen weekeinde in Cairo is gehouden, is een totale mislukking geworden, schrijft het Libanese blad "Al Mo- harrer", dat op de hand van de guerrillabeweging is. Heit blad zegt uit Palestijnse bron te hebben vernomen dat de conferen tie is mislukt doordat Amerika aan Egypte geheime voorstellen heeft gedaan over een verdere Israëlische terugtrekking uit Sin ai en een mili taire scheidingsovereenkomst tussen Jordanië en Israël. Deze voorstellen werden nu grondig bestudeerd door Egypte en Jordanië. Zij hadden ten doel "Syrië te isoleren en de rol van de PLO te ondermijnen". De vrees bestond getijveranderingen zouden stuwen naar waterwegen richting De SJowa Maroe een van 's werelds scheepvaartroutes, passeren het schip ve mijl afstand. De positie van de Japanse tanker is aan het zuidoostelijke einde van Straat Malakka, die ter plaatse 80 kilometer breed is. dat nachtelijke de olievelden de voornaamste Singapore, ligt midden in drukst bevaren Andere tankers binnen een hal- MONTREUX Het Zwitserse bul- tenlhute van de Westduiiltse kranten- magnaat Axed Springer, dait in de winter alleen per Ski of met een he likopter te bereiken Ss, is zondag nacht afgebrand De woning ligt in het dorp Rougemant. De brandweer Sluit de mogelijkheid van brand- stidhttnig nieit uit. Enkele jaren geleden werd brand ge. sticht in een woning van Springer op het eiland Sylt voor de kust van Sleeswijk-Hotetein. De daders kon den toen niet worden gepakt. Springer die aan het hoofd staat van een reeks rechtse bil ad en, heeft de 800 bewoners van Rougemont aan zich verplicht door een half miljoen frank (ongeveer 480.000 gulden) bij te dragen in de bouwkosten van 1,7 miljoen frank van een nieuw ge meentehuis. Deze-bijdrage leverde hem een ereburgerschap op. Zijn buitenverblijf lag op een moeilijk toegankelijk terrein van 4.500 vier kante meter. De bouwkosten waren hoog en er was een kostbare inrich ting. LONDEN In toenemende mate kopen rijke Arabieren landgoederen in de valled van de Theems ten zuidwesten van Londen. Dit staat in het jaarverslag van een grote Britse makelaar in onroerend goed. Terwijl de ove rige aspirant-kopers wegens de onzekere economische toe stand terughoudend waren, ble ken de gegadigden uit de rijke oliestaten de enigen die zich de forse aankoopprijzen konden veroorloven. In het betrokken gebied wonen tailrijke finan ciële magnaten. KOPENHAGEN (UPI/AFP/Reu ter) Werkloosheid en andere eco nomische problemen vormen de be langrijkste kwesties voor de circa vijf miljoen Denen die donderdag naar de stembus gaan voor de algemene verkiezingen die premier Poul Hart in een vraaggesprek met Le Mon de verklaard Arafat dat "zionisti sche propagandisten" hebben ver draaid wat hij heeft verklaard in zijn rede voor de Algemene Verga dering van de Verenigde Naties. Algemeen zijn zijn woorden toen geïnterpreteerd als inhoudende dat hij verlangde dat een Palestijnse staat het huidige Israël zou ver vangen. "Onze vijanden hebben gezwegen over mijn oproep tot de internatio nale gemeenschap ons te helpen *n nationale staat te vestigen in elk deel van Palestina dat bevrijd is van zionistische bezetting", aldus Arafat tegenover Le Monde. Palestijnse zegslieden hebben dit reeds eerder, zij het niet officieel, verklaard. Het onmiddellijke doel van de Palestijnse bevrijdingsorga nisatie was volgens hen de weste lijke over van de Jordaan en de strook van Gaza. gebieden die voor heen onder Jordanië en Egypte vie- ien. De Palestijnse guerrillabeweging Premier Poul Hartling ling van de liberale minderheidsre gering vorige maand heeft uitge schreven. Het bewind van Hartling, dat in het parlement slechts over 22 van de 179 zetels beschikt, verloor in Janua ri een vertrouwensvotum over een crisisplan ter bestrijding van de werkloosheid van 9,7 procent, een Jaarlijkse inflatie van 16 procent en een negatief saldo op de handelsba lans dat geschat wordt op 3,3 mil jard gulden. Uit de Jongste opiniepeilingen blijkt dat de mensen zich over het algemeen wel bewust zijn van de ernst van de toestand in Denemar ken, dat traditioneel een welvarend land was met een economie, geba seerd op landbouw en scheepsbouw. Velen zouden nu in grote mate ak koord gaan met het rigoureuze plan van Hartling. Zijn partij zou wel eens als de grote overwinnaar uit de ver kiezingen tevoorschijn kunnen ko men en haar aanhang verdubbeld kunnen zien. Het werkloosheidscijfer is het hoogst sedert 1951—1952 toen de de- flatiepolitiek het cijfer tot 10,3 pro cent omhoogjoeg. Het zwaarst zijn de textielindustrie en de bouwnijver heid getroffen met werkloosheidscij fers van 17 procent. Ofschoon de prijzen van de inge voerde olie, waarvan Denemarken afhankelijk is, in 1974 met 400 pro cent stegen, deelde Hartling in het parlement mee dat niet alle ramp spoed op rekening van de energie kosten kon worden geschreven. "Ondanks de ernstige situatie leef den de meesten van ons voort alsof er niets aan de hand was. Een van de redenen dat ons land er zo slecht aan toe is. was dat de prijzen en lonen zozeer omhoog zijn gegaan dat onze goederen te duur blijken te zijn. wy hebben de openbare uitgaven tot een minimum beperkt, maar dat helpt niet als de Deense fabrikanten een eerste klas overhemd of elektro nische apparatuur maken die twee keer zo duur zijn als een buiten lands produkt." Hartling zei dat de regering hoopt het werkloosheidscijfer dit jaar met 1,5 2,5 procent te drukken en de wagen weer op gang te brengen. "Maar het zal niet gemakkelijk zijn", zei hij. Een woordvoerder van de lndus- trieraad, een particulier orgaan van Deense ta/dustrieëflen, deelde mee dat het gemiddelde arbeidsloon in de eerste helft van 1974 12 gulden per uur bedroeg. Hij sprak van *n grote loonexplosie in de afgelopen Jaren. "Een van de redenen dat zoveel bedrijven sloten en veel Denen tot 50 prooent belasting betalen is dat de openbare uitgaven te hoog waren. WU bouwden teveel ziekenhuizen, scholen, bruggen en wegen om onze veel bewonderde welvaartsstaat te drijven. Het resultaat was dat de kosten en belastingen steeds hoger werden." Bevriezing Hartling, wiens liberale partij se dert december 1973 regeerde met wis selende steun van andere partijen in bet parlement, stelde een bevriezing voor van lonen en prijzen gedurende het Jaar 1975 en een beperking van de automatische loonsverhogingen die gekoppeld zijn aan het prijsin dexcijfer voor levensonderhoud. Ook pleitte hij voor het toewijzen van bijna 1,3 miljard gulden voor werkgelegenheidsprojecten, voorna melijk in de sectoren van de bosbouw en de bouwnijverheid teneinde de werkloosheid enigszins te verlichten. Verder stelde hij een belastingwij. zlging voor waardoor het netto-loon met vier 5 procent zou stijgen. De vakbonden streven echter naar een loonsverhoging van 20 procent en hogere vakantie- en duurtetoesla- gen. De sociaaldemocraten, met 46 ze tels de grootste party in het huidige parlement, die het oog riohten op de komende onderhandelingen tussen de vakbonden en de federatie van werk gevers over nieuwe arbeidsovereen komsten, verwierpen het regerings plan dat z\j onsociaal en onaan vaardbaar achtten. De voorzitter van het nationale vakverbond, Thomas Nielsen, zei met het oog op de ernst van de situatie bereid te zijn bepaalde eisen te be spreken. "Maar een algehele bevrie zing van de lonen is uitgesloten." Verwacht wordt dat de sociaalde mocratische party haar positie ver sterkt zal zien en dat de commu nisten, die in het heengaande parle ment zes zetels hebben, opnieuw aan zienlijke winst zullen boeken. Aanhang slinkt Volgens de aanwijzingen zal de aanhang van de advocaat-belasting deskundige Mogens Gilstrup slinken. Met zyn anti-belastingcampagne sleepte zUn nieuwe party voor de vooruitgang by de vorige verkiezin gen 28 zetels in de wacht, waarmee deze de op een na grootste party werd. Hy stelde voor de helft van de ambtenaren te ontslaan en de stryd- krachten op te heffen. Partyruzies en een proces tegen Gilstrup, dat het sensationeelste uit d« Deense rechtbankgeschiedenis werd genoemd, droegen by tot mindering van zyn aanhang. De 48- Jarige miljonair werd beschuldigd van belastingontduiking en fraude. Zolang de traditionele partyen echter biyven weigeren hecht met zyn party voor de vooruitgang samen te werken, zouden de 20 zetels die hy naar verwachting nog zal verwerven, voldoende kunnen zyn de vorming van een niet-socialistische meerder heidsregering te voorkomen. Als alternatieven worden genoemd: de vorming van een coalitie van so ciaaldemocraten, liberalen en een derde party (van het midden), een coalitie van sociaaldemocraten en li beralen en de voortzetting van de huidige liberale minderheidsregering De eerste twee lUken niet mogeiyk zolang de leiders van de liberale en de sociaaldemocratische party, Hart ling en Jörgensen, weigeren onder eikaars leiding te werken. De derde mogeüjkheid voortzet ting van de liberale minderheidsre gering wordt dan ook het grootst geacht of schoot deze niet het soort stabiliteit zal bieden dat vele poli tieke leiders noodzakeiyk achten om de economische problemen van het land te lijf te gaan.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1975 | | pagina 7