„Blauwbaards Burcht' m
aangrijpende voorstelling
Schrijver Robert
Neumann overleden
da%
(p>uc/ Qlit
teuws
Het
geheim
van de
Macu
Aneapa
Antieke schatten
in zee gevonden
JAPAN WEERT
BUITENLANDSE
ARTIESTEN
DINSDAG 7 JANUARI 1975
PAGINA 13
Wat is opera? In de meeste ge
vallen een sopraan en een tenor
die bij elkaar willen zijn terwijl
een bas dat tracht te verhinderen.
Zo'n toestand op het toneel ac
cepteert men meestal van
wege de muziek.
Maar er zijn ook opera's waarvoor
de waardering niet eenzijdig in de
muziek ligt. Dat is zeker het geval
bij talrijke twintigste-eeuwse opera's.
Tenslotte is opera steeds meer een
verzamelnaam geworden voor de
meest uiteenlopende uitingen die
theater en muziek al dan niet in
harmonie samenbrengen.
Van die ook literair interessante
twintigste-eeuwse opera's geeft de
Nederlandse Operastichting in Ja
nuari en februari enkele representa
tieve voorbeelden. De eerste twee
voorbeelden die in deze moderne
cyclus binnen een voorstelling zijn
samengebracht gaan wat hun
literaire inhoud betreft zelfs tot
onpeilbare diepten, de diepten van
het onderbewustzijn van de geest.
„Brwartung van Sdhönlberg en
„Hertog Blauwbaards Burcht" van
Bartok beide werken ontstonden
rond 1910 zijn dan ook
expressionisme van het zuiverste
■water. Schönberg kreeg zijn tekst
van de arts Marie Pappenheim die
daarin een geval uit haar praktijk
beschreef. Een vrouw droomt dat zij
door een bos dwaalt op zoek naar
haar verloren geliefde. In het werk
van Bartok. gebaseerd op een tekst
van Bela Balasz dwaalt een vrouw
door een kasteel. Haar geliefde is
niet verloren, maar toch onbereik
baar.
De symboliek vol archetypen en de
tijdloze droomtoestand in beide
werken maakt de nog weinig
beproefde combinatie binnen een
voorstelling uitermate zinvol, dat
had de Operastichting in het
seizoen 1972-1973 al aangetoond.
Men kon het zaterdagavond weer
constateren in het Haagse circus-
tJh rafter tijdens de eerote van een
nieuwe serie voorstefllinigen. Voor de
paiuze „Erwartung" (een half uur),
er ma ..Blauwbaard" (bijna een uur).
Juist de enscenering van het team
dat deze produktie had verzorgd
bracht beide opera's dicht bij elkaar.
Door regisseur Erik Vos en dekor-
en kostuumontwerper Erich Kon
drak werd meer gesuggereerd dan in
beeld gebracht en in dat suggereren
ls een grote mate van indringend
heid bereikt
Daarbij komt nog dat de film die
Frans Zwartjes voor .Blauwbaards
Burcht" heeft gemaakt en die boven
de hoofden van Judith en Blauw
baard wordt vertoond fascinerender
dan met welk ander theatraal
middel dan ook mogelijk zou zijn
geweest, de diverse kamers in het
kasteel visualiseert.
De dubbelproduktie is er vergeleken
met twee Jaar geleden in alle
opzichten op vooruitgegaan. De
Amerikaanse dirigent Denni Russell
Davies wist met het Radio
Filharmonisch Orkest de fijnste
nuances voelbaar te maken. De
creatie van Sophia van Santé in het
monodrama „Erwartimg" had nbg
niets van z'n suggestiviteit en
György in Bartoks opera "Hertog Blauw-
innerlijke verscheurdheid verloren
en Nelly Morpurgo is duidelijk nog
meer in de rol van Judith gegroeid.
De Hongaarse bariton Gyorgy Melis
was als Blauwbaard imponerend
maar zeker niet aangrijpender dan
Bert Bijnen (inmiddels gestorven)
twee Jaar geleden. Het hartver
scheurende dubbelportret van het
expressionisme in het muziektheater
is alleen nog in Amsterdam te
ondergaan vanavond en op 9, 12 en
15 Januari.
AAD VAN DER VEN
MUNCHEN (UPI) De Oostenrijk
se schrijver Robert Neumann die tij
dens het Hitierbewinid naar Enge
land uitweek en het Britse staats
burgerschap kreeg, is gisteren op
77-jarige leeftijd in München over
leden.
Na aanvankelijk weinig succes te
hebben gahaid, maakte de in Wenen
geboren auteur aan het eind van de
Jaren twintig naam met zijn paro
dieën op Duitse collega's. In 1933
werden zijn boeken in Duitsland in
het openbaar verbrand. Het jaar
daarop week hij uflt naar Engeland.
Na de oorlog woonde hij verschei
dene jaren in heft Zwitserse Locarno.
Hij schreef o.a. „Mit freanden Fe-
dern" (1927), „Unter falsdher flagge"
(1932), „Die Macht" (1932) en „Ein
frau hat geschrien". Voorts schreef
hij enkele spelen voor de televisie en
de autobiografie „Ein leichtes Le.
ben" (1953).
Leidse bioscopen
T entoonstellingen
Kunstzaal Heuff. Hoflaan 7, Wasse
naar Expositie Paul de Vilder schil
derijen. Van i4 dec *74 t.em. 4 Jan.
'75 Openingstijden
6 uur nam dl. ook
*s Zondags na afsp
dagen en oud en nieuw gesloten.
Galerie van det VlLsi Botermarkt 3
expusltle Anke Blankevaart en Dlnl
Henkea keramiek Machteld Hooyen
schilderijtjes Tevens expositie van
wandkleden kleuretsen en bronspias.
t/m6za C»m 3,°o de° °penl^K8tydeD 01
Het Bruggeboofd. Steenschuui 44,
tentoonstelling van bouwplannen voor
het gebied HerengrachtZljlslnge).
Openingstilden: vrijdag 20 dec. 14.00-
16.00 uur; maandag 23 dec. 14.00-17.00
24 dec 10.00-16.00
LUXOR: ..Pas op... of we slaan d»r
op", dag. 2.30. 7.00 en 9.15 uur. 14
jaar.
CAMERA: „Hoe vang lk een man?",
dag. 7.00 en 9.15 uur (oudejaarsavond
gesloten) 18 laar.
„De gendarme op drift", dag. 2.80 uur,
nieuwjaarsdag en zondag 2.00 en 4.15
Nachtvoorstelling: ..Play It again,
Sam", vr. en za. 11.30 uur. 18 Jaar.
STUDIO: „Mariken van Nlmhwegen",
dag. 2.30, 7.00 en 9.15 uur. zo. ook 4.45
uur. 18 Jaar.
LIDO: „The man with the golden
gun", dag. 2.30. 7.00 en 9.15 uur, zo.
ook 4.45 uur. 14 Jaar.
REX: „Karate Amazone's". dag. 7.00
en 9.15 uur. 18 Jaar.
Nachtvoorstelling: „Het eiland der
en za. 11.30 uur.
19.30 uur; kinderafdeling dagÜI
15 tot 18.30 uur; 3e klasse: dag. van
tot 14.14 uur en v. 18.30 tot 19.30 i
Kraamaf deling: dag. van 15 tot 16
en van 18.30 tot 19.30 uur; Kindei
deling dag. van 15 tot 18.30 uur.
CCU (hartbewaklng). dag. van 14.15
14J30 uur en van 18.30 tot 19
Endegeest: dinsdag en vrijdag 13—
14.3C uur; 's zondags 11—12 uur en
14—15 uur; eerste klasse: de gehele
dag
Amiakliniek:
Klasse afdeling van 18.80 tot 15.80 uur.
Derde klasse
Avondbezoek
13.30 tot 14.30 1
18.30 tot 19.30 i
vrijdag 27 dec. 10.00-17.00 1
dag 28 dec. 10.00-16.00 uur. maandag
80 dec. 10.00-17.00 uur, dinsdag 31 dec.
10.00-16.00 uur; donderdag 2 lan. 10.00
Eradua exposeert foto's dag
8-6 uur behalve za en zo Van 6 i
TRIANON: ..Robin Hood", dag. 2.30,
7.00 en 9.15 uur. zo. 2.15. 4.80. 7.00 en
9.15 uur. AL.
O nge vallendienst
ziekenhuizen Leiden
sluitend
woensdagavond van 18.30 tot 19.30 uur
ACADEMISCH ZIEKENHUIS
Voor alle patiënten (behalve kinde
ren) zijn de bezoekuren als volgt:
E,lt,ë%-,e.oo au,
18.80—20.00 uur
Voor de prematurenafdellng gelden de
inde bezoekuren (alleen voor
RUksmuseum
Volkenkunde
8t»«iistreat 1 Tentoonstelling "Zuid-
Oudheden (Ra-
EK'.
Maandag t/m vrijdag:
18.80—18.45 uur
Zaterdag en zondag:
15.30—16 45 uur
Bézoek aan ernstige patiënten:
Wanneer voor ernstige patiënten door
lopend bezoek wordt toegestaan, kan
de hoofdverpleegkundige hiervoor epe-
clale kaarten verstrekken
Alphen aan den Rijn
Rilnoord: le en 2e klas 11—11.80
1S.30—14.15 en 18.30—19.30 u.; 3e klaa
aiiendlenst elke dag Acade
misch ziekenhuis behalve van dins
dag t O* uur tot woensdag 13.00 uur
(Diacotessenhuls) en van vrijdag
13 00 uuj tot zaterdag 13.00 uur (EU-
sabetn -nekenbuis)
Bezoekuren Ziekenhuizen ïjïö—wiij l,?3,ï_1930 Er"m-
afdeling 13.30—14.16 uur. alleen voor
Middagbezoekuur: echtgenoten 19—20 u.: Kinderafdeling
Job de Wtttetraat 40
Legermuseum
Zondas 12.00
Avondbezoekuur:
18.30—19 30 uur Kinderafdeling dage-
lUks van 14.00-19 00 uur alleen voor
oudera zondag 14.00-16 00 uur voor
overlgi- familieleden Kinderen beneden
14 laar hebben eeen toegang op ds
kinderafdeling
St Elisabeth-ziekenhuis fclasseafde-
ilngen Volwaasenen dag. v. 11.15 tot
r Kraamaf deling:
oudere 18
Geluidshinder Schiphol
Klachten over geluidshinder van
vliegverkeer van en naar Schiphol
kunnen dag en nacht worden gemeld
bi) het Informatiecentrum Geluids
hinder Schiphol (020-175000)
l januari 1975
Honderd jaar geleden stond in
de krant:
Te Makassar op Celebes zijn
bijna 5000 menschen van huis
vesting beroojd, ten gevolge
van 'n hevigen brand in kam
pong Wadjo. Eene groote hoe
veelheid koopmanschappen
werd vernield. De oorzaak
wordt aan onachtzaamheid
toegeschreven. De "Javasche
Courant" spreekt van eene
schade van een miljoen gulden
maar particuliere berichten
gewagen van de helft dier som.
Het jaar 1874 heeft ook in an
dere opzichten den handel van
Makassar zroaar getroffen zoo
dat de gevolgen van den brand
te meer gevoeld worden.
- In Engeland zijn vier moor
denaars opgehangen. Twee van
hen waren de aanvoerders van
het doodschoppen van Richard
Morgan te Liverpoolde derde
had zijne vrouw doodgeschopt
en de vierde had zijn beminde
de keel afgesneden. De "Times
(eenstemmig met geheel de
Londensche pers) juicht het
toe. dat eindelijk de volle
strengheid der wet is toegepast
geworden tegen de beestachti
ge praktijk van schoppen. Het
gestelde voorbeeld, zo ver
trouwt het blad, zal afschrik
wekkend werken en dus den
voet van menig en schopper in
bedwang houden.
Vijftig jaar geleden:
Een telegram uit Konstanti-
nopél zegt, dat de Turksche
Nationale Vergadering een
wetsovoorstel heeft aangeno
men, waardoor alle mannelij
ke onderdanen van Turkije ge
dwongen worden twaalf dagen
per jaar wegenarbeid te ver
richten.
Te Reval in Estland zijn de
laatste dagen nog 29 lieden in
hechtenis genomen, die actief
aan den communistischen op
stand aldaar hadden deelgeno
men. De Sovjet-gezant in Est
land is naar moskou vertrok
ken "om verslag uit te bren
gen".
PANDA EN DE MEESTER-KRIMPER
42 - 127 Er hing een geschokte stilte, terwijl Panda en mu
seumwaker Kneupjes de lege plek aan de muur bekeken, waar
eens een kostbaar schilderij had gehangen. Joris had zich een
beetje teruggetrokken en nadat hij even had rondgekeken, sprak
hij: "Mag ik vragen of ook daar misschien een kunstwerk ver
mist wordt?!"
"En of!" riep Kneupjes opgewonden. "Het zelfportret-met-helm!
Dit gaat te ver! Ik moet versterking hebben. Hier is een georga
niseerde bende aan het wrk!"
Met die woorden drukte hij op het knopje van een alarmschel.
"Het lijkt me anders een domme bende, hoor," zei Panda troos
tend. "Ze kunnen nooit ver weg komen met zulke grote schilde
rijen onder hun arm."
Bovendien bleek het mueseum goed bewaakt te zijn, want een
groepje parate wachters snelde op het alarm nader.
"Niemand de deur uit!" riepen ze; en: "Op uw hoede! Misdaad
loont niet!"
Kooktip
GRAPEFRUIT
Halveer' twee grape
fruits en hol die op de
bekende manier uit.
Het vruchtvlees ver
mengen met in plakjes
gesneden gekookte cham
pignons en kreeftestaart
jes of grote garnalen
(scampi's). Overgiet dit
mengsel met mayonaise,
waardoor gemberpoeder
en mosterd naar smaak is
geroerd en laat het ge
heel goed in de koel
kast intrekken, alvo
rens u er de grapefruit-
helften weer mee vult.
S JZMK.MODERVJE KIMDEKEN GELOVEN VAT ZE HUM
GAU6 fcuWWEN GMU, OHGEACHT WAT HUW 0UDEE5
v\A/£KlC,P>J.VIND .11.1 DAT O0\C
Aarenbugh 6 50 nno Kp Villano nr
Alexandria
Alcmana 5 te Rotterdam
Altair 3 te Amsterdam
Antarctic 5 te Rotterdam
Areas p 6 Kp Bougaroni nr Malta
Berkelstroom 6 t.a. Algiers
Breevllet 5 200 zw La Spezia nr La
Spezla
Carebeka 3 p 6 Arklow nr Leixoe6
Cornells Broere 6 v Rotterdam nr
Great Yarmouth
Cumulus 4 v Amsterdam nr Kampen
Dlta Smiits 3 te Weston Point
Elizabeth Broere 5 te Rotterdam
Fez 6 60 z Kp St Vincent nr Agadir
Ionian 4 v Algiers nr Benghazi
Jolanda Smits 3 te Marseille
Josephine 5 t.a. Baal van Lagos
Makiri Smits 6 te Londen ver
Maria Smits 2 te Antwerpen
Martina 6 te Rotterdam
Seven Seas 6 te Salerno
GROTE VAART
Achilles 6 te Georgetown
Banggal 5 te Rotterdam
Bilderdijk 5 v Houston ar Savannah
Bussum 4 560 o Norfolk ar Norfolk
LONDEN (AP) In 1798 raakte
een Brits oorlogsschip mot een kost
bare collectie Romeinse beelden aan
boord voor de kust van de Scilly ei
landen im een sftorm verzeild en zonlk.
Bijna 200 jaar later maakte gisteren
een Brits duikersteam bekend diait
het het wrak van 't schip, de hms
Colossus, had gevonden en binnen
kort zal proberen de kostbare lading
te bergen.
De leider van het team, Roland Mor
ris, een restauranteigenaar uit Pen
zance, zed dat „dit waarschijnlijk de
meest veelbelovende vondst in mijn
hele leven is". Morris, die al eerder
ladingen ven lange tijd geleden voor
de Britse kust vergane schepen
heeft geborgen, zei daft zijn team
het wrak van de Colossus in au
gustus van het vorige jaar had ont
dekt. De vondst was tot dusverre ge
heim gehouden om te voorkomen
dat „piraten-duikers" er lucht van
zouden krijgen.
Aan boord van de Colossus bevond
zich een aantal marmeren Romein
se beelden die naar Engeland ge
stuurd waren door sir William Ha
milton, de Britse gezant in Napels.
Een Londense kunsthandelaar zei
daft de ooMectie in het wrak van de
Colossus een waarde van ongeveer
een miljoen pond (2,3 miljoen dol
lar) zou kunnen hebben, maar toon
de zich tevens bevreesd daft de beel
den zeer te lijden hebben gehad van
het zeewafter.
darmahshahr
Ganymedes 4 te Amsterdam
Gardenia 6 te St Thomas.
Graveland 5 v San Francisco
Hamburg
kerken
Palamedes 5 te New York
Pericles 3 v Oranjestad nr Belize
Statendam 6 te St Thomas
Straat Luanda 5 700 z Galapagos isl.
nr Manila
Talam&nca 4 140 w Kp Oorrlentes nr
Westerkerk 6 230 no St Maarten
Za&nkerk 6 v Busan nr Nagoya.
TOKIO (AP) Het ministerie
van Justitie alhier is voornemens bij
het toelaten van buitenlandse artie
sten strengere maatstaven te gaan
aanleggen aldus heeft het gisteren
meegedeeld.
Dit gebeurt onder meer nadat Ja
panse collega's tegen de buitenlandse
invasie waren gaan protesteren.
Het aantal aanwezige buitenlandse
artiesten die ook optreden voor de
televisie en in de reclamewereld
bedraagt als regel 3000. Die mensen
drijgen een visum dat ten hoogste
zes maanden geldig is. Velen gaan
dan een paar weken heen naar een
land in de buurt om dan weer voor
een dergelijke periode terug te ke
ren en hun werk te hervatten.
Bij dit alles komt nog dat een be
paalde categorie vrouwen onder het
mom van "artiest" te zijn en dat
dan zou gaan optreden in bare en
cabarts, in fedfte prostitue is, aldus
de bekendmaking.
Daar om is besloten alleen men
sen die werkelijk bonafide zijn toe
te laten. Een aanvraag om een vi
sum zullen zij moeten staven met
een bewijs van hun vakbond en met
een contract met Japanse werkgevers.
