Seksuele voorlichting
voor jeugd onvoldoende
„Wij zijn geen slechte moeders"
Actiegroep Tijd voor school
DINSDAG 7 JANUARI 1975
Menstruatie
en misdaad
Ui New York gebeurt 62 pro
cent van alle gewelddaden die
door vrouwen worden gepleegd,
tijdens de periode van de men
struatie van de betreffende vrou
wen of vlak daarvoor. Dit be
weert t Engelse maandblad No
va in een beschouwing over men
struatieproblemen, die in Groot-
Brittannië verantwoordelijk zou
den zijn voor het jaarlijks „ver
lies" van meer dan honderd mil
joen werkdagen. Volgens het
blad is het aantal vrouwen dat
in de dertig tot veertig jaar tus
sen begin en einde van de men
struatie nooit pijn heeft of an
dere nadele van deze maande
lijkse periode ondervindt, vrij
kleinnauwelijks 20 procent.
Tandenborstel
niet spontaan
Er is bijna niemand die een
tandenborstel op zijn boodschap
penlijst zet. Tandenborstels wor
den „spontaan" gekocht: 96 pro
cent van de mensen die er een
kopen, waren het niet van plan
toen ze de winkel binnenstap
ten. De prijs is niet erg belang
rijk. Bij een onderzoek werd
vastgesteld, dat tandenpoetsers
zelfs nog wel een dure borstel
pakken, terwijl er een goedkope
aanbieding vlak naast staat.
De Nederlanders verbruiken
per Jaar een halve tandenbors
tel per man. Skamdinaviërs en
Amerikanen twee a drie, Fran
sen twee tienden borstel. In
Frankrijk zijn nog heel wat ge
zinnen met maar één borstel.
Laurence (18)
stuntrijdster
De Belgische Laurence Bury
(18 Jaar) zag voor het eerst van
haar leven een optreden van een
groep „auto-stuntrijders" en na
meteen het besluit om van dit
spectaculaire spel met het auto
mobiel haar beroep te maken. Ze
nam autorijlessen en debuteer
de op de dag van haar achttien
de verjaardag in een bekende
groep van stuntrijders. Daarmee
is ze, volgens Paris Match, in
België de eerste professionele
brokkenmaakster met auto's.
Haar specaialliteilt: een dubbefle
pirouette, gevolgd door 'n "lan
ding" op het dak van een andere
auto. Ze is in heel België opge
treden en gaat nu op tournee
door Frankrijk.
Bezuinigen
maar waarop
Als Je plotseling met veel min
der geld dan gewoon moet rond
komen, waarop bezuinig Je dan
het eerst?" Niet op kranten en
tijdschriften", zeggen de West-
diuaitsers tegen 't Wiokerinstiiüuut
dat de vraag stelde. Waarop
dan wel? Allereerst op meubels
en vloerbedekking (97 procent),
daarna op wijn (geen bier) en
sterke drank (92 procent). Ver
volgens komen kleren en ande
re textielprodukten aan bod (86
procent), dan auto's (83 pro
cent) en daarna levensmiddelen
(boter 77 proc., vlees en worst
74 procent). Bier komt ook nog
een keer aan bod: 47 procent.
Vrouwensport
achtergebleven
„Zodra er over vrouwensport
wordt gesproken, denkt men aan
dikke lelijk gevormde vrouwen.
Dat beeld irriteert me. Sport
verfijnt de vrouw", zegt (in
weekbl. Paris Mattch) de uit Iille
afkomstige Marie-Christine Ke-
bourse. Haar sport is het hoog
springen en ze traint voor 51e
eerstvolgende Olympische Spe
len. Francoise Giroud, staatsse
cretaris voor vrouwenzaken in
Frankrijk, heeft Marie-Christine
aangetrokken als medewerkster
voor sportzaken. Haar opdracht:
het houden van een grootscheeps
onderzoek naar „de zwakke ont
wikkeling van de vrouwensport
in Frankrijk".
Auto-huis
in Parijs
De in Parijs wonende heer
Hervé Poulain is „auto-gek" en
zijn woonstee wordt dan ook be
heerst door het automobiel.
Want Poulain, die vendumees
ter is, koopt voor zichzelf aan
de lopende band allerlei zaken
en dingetjes die met auto en
automobilisme in verband staan.
De vendumeester bezit een bank
in de vorm van autokuipstoelen,
en ontelbare affiches, tekenin
gen, schilderijen en andere voor
werpen die op de autosport zijn
geïnspireerd, zoals een tafel vol
heeft ook een dik boek geschre
ven dat „kunst en automobiel"
heet.
Winkelen op
zondagochtend
De grote magazijnen in
Frankrijk zouden op zondagmor
gen voor het publiek geopend
moeten zijn. Dat vinden acht
van de tien Franse consumenten
dlie in een enquête hun menin
gen over openings- en sluitings
tijden mochten zeggen. Bijna
zes van de tien zouden ook te
vreden zijn met een winkelavond
per week. Maar de grote fir
ma's zijn, volgens weekblad Elle,
het totaal oneens met deze visie
van consumentenzijde en beroe
pen zich op de belangen van
hun personeelsleden.
kinderen een paar maanden geleden.
„Het is toch belachelijk dat een
vrouw, die trouwt en kinderen krijgt
alles moet opgeven? Goed, Je weet
dat er zolang ze klein zijn geen tijd
overblijft voor een baai», een hobby
of gewoon voor jezelf. Maar Je
rekent erop Je handen weer een
beetje vrij te hebben zodra de
jongste naar de kleuterschool is.
Vergeet het maar. Je bent konstant
ln de weer met halen en brengen.
Je hele dag wordt versnipperd, Je
kan je nergens echt in verdiepen
want Je hebt steeds die wekker in Je
achterhoofd".
Ze was niet de enige die er zo over
dacht. Na een oproep in een
Hilversums huis-aan-huisblad
stroomden de reacties binnen.
„Beslist niet allemaal van Dolle
Mina's. Eerder van gewone huisvrou
wen die het om welke reden dan
ook moeilijk hadden met die
schooltijden". Met de steun van de
meeste vrouwenverenigingen werd
toen de aktiegroep „School en
moeder" gevormd. Inmiddels is de
naam gewijzigd in „Tijd voor
School". „We wilden ons niet alleen
tot de vrouwen richten. Er zijn
genoeg weduwnaars en gescheiden
mannen die met hetzelfde probleem
zitten".
Overblijven
Op de eerste landelijke bijeenkomst
anderhalve week geleden werden de
eisen geformuleerd. „Tijd voor
school" wil gelijkschakeling van de
schooltijden en vakanties van
kleuter- en lagere school, verplichte
overblijfmogelijkheden tussen de
middag en de afschaffing van
onofficiële vrije „tussendoor" dagen.
Het lijkt niet meer dan redelijk om
die schooltijden eindelijk eens
landelijk te regelen. Het enige wat
de wet op dit moment voorschrijft
is het aantal lesuren: 880 voor de
kleuterschool en onderbouw van de
lagere school, 1000 voor de
bovenbouw. De verdeling daarvan
wordt in de praktijk aan de school
zelf overgelaten. Dat betekent 's
ochtends „denkvakken", 's-middag
„relaxvakken" en anderhalf tot twee
uur lunchpauze.
„Veel te lang" zegt mevrouw
Dedinszky. „De kinderen komen
thuis, werken vlug een paar
boterhammen naar binnen en
hangen verder wat rond. De tijd is
te kort voor spelletjes, te lang voor
nietsdoen. Wij pleiten voor een
continurooster waarbij de kinderen
allemaal om half negen beginnen en
om een uur of drie klaar zijn. Om
twaalf uur hebben ze een pauze van
ongeveer drie kwartier. Lang genoeg
om even te ravotten en wat te eten".
Veel moeders zijn daar niet
enthousiast over. Hier te lande
heerst nog steeds de opvatting dat
een kind tussen de middag behoefte
heeft aan moederlijk contact, aan
wat oer-Hollandse huiselijke gezel
ligheid. De schaal boterhammen op
tafel en moeder achter de melkkan.
De aktiegroep gelooft daar niet in.
„Wij vinden dat een vrouw die ook
wat tijd voor zichzelf heeft, die zich
niet de hele dag hoeft af te
Jakkeren een veel betere moeder is
in de tijd dat de kinderen wel thuis
zijn. Het is niet zozeer het kind dat
de moeder nodig heeft als de
moeder die het kind nodig heeft.
Dat is een ongezonde situatie want
op een gegeven moment gaan de
kinderen toch hun eigen gang".
Geen last
De leerkrachten staan met gemeng
de gevoelens tegenover de plannen
van de aktiegroep „Zolang wij van
dat overblijven maar geen last
hebben, is een veelgehoorde reaktie.
Mevrouw Dedinszky: „Het enige dat
wij vragen is ruimte, goodwill en
medewerking. De opvang van school
kunnen de moeders zelf regelen.
Financiële bezwaren zien we niet zo
zitten".
De Bond van Onderwijzend perso
neel vindt de aktie begrijpelijk.
Maar in een wat badinerend, beetje
„onderwijzerig" stukje in het School
Samenstelling
Henriette v. d. Hoeven
Half twaalf: tijd voor school.
Twaalf uur: tijd voor school. Half
twee: tijd voor school. Kivart voor
drie: tijd voor school Half vier:
tijd voor school. Een moeder rent
wat af om haar kinderen veilig
door het verkeer te loodsen. Vaak
zes maal ver dag. Dat is een hele
opgave. Het gevolg? Dat veel moe
ders denken: ,flou, ze redden het
wel alleen". Maar ze redden het
niet alleen. Wordt het dan geen
tijd eens wat aan de schooltijden
te doen?
„Hoog tijd" zei Erika Dedinszky, een
Hilversumse moeder van twee
blad wordt het vingertje toch wel
even opgeheven. ,De school is geen
opbergplaats" en de moeders moeten
zich er wel van bewust zijn dat het
belang van het kind voorop dient te
staan. Een wettelijke regeling die
voor alle scholen zou gelden is
volgens hen niet nodig. „Binnen de
huidige, formele mogelijkheden is
genoeg ruimte voor eigen, plaatselijk
initiatief"
Positief
Op een aantal scholen is het
contunurooster al ingevoerd. Een
ervan is de School voor Montessori-
onderwijs in Delft. In 1966 nam een
groep ouders het initiatief. Op dat
moment kon het plan in verband
met de te kleine behuizing in de
binnenstad niet gerealiseerd worden.
„Het is prachtig dat het onderwijs
het kind centraal stelt", zegt de aktie
groep. „We moeten er echter voor
oppassen in uitersten te vervallen
en alleen nog maar naar het kind te
kijken. De onmiddellijke omgeving
is ook belangrijk. Wij zijn echt geen
slechte moeders die niet voor hun
kind willen zorgen, we willen alleen
niet buiten spel worden gezet, niet
een groot deel van ons leven
ondergeschikt maken aan een zaak
waar we helemaal geen inspraak in
hebben".
In 1971 werd een nieuw gebouw
buiten het centrum in gebruik
genomen. De onderwijzers stelden
toen zelf voor gedurende een
proefperiode het continurooster in te
stellen. Nu, drie jaar later werkt
men er nog mee Tot volle
tevredenheid van alle partijen.
Leerkrachten, ouders en kinderen.
Het verschil tusen het verplichte
aantal lesuren heeft men opgelost
door de onderbouw een middag
extra vrij te geven. Direkteur M.
Brederode: „Wij hebben alleen
positieve ervaringen met dit sys
teem. De leerlingen zijn 's middags
veel minder moe dan vroeger en
vinden het overblijven leuk. Je kan
als leerkracht nooit zeggen „als ik
er maar geen last van heb". Je voelt
Je er altijd bij betrokken".
De kosten zijn gering: 24 gulden per
kind per Jaar. Twee moeders
houden, tegen betaling toezicht. De
heer Brederode: „Dat toezicht of die
begeleiding, hoe Je het noemen wilt,
moet wel goed geregeld zijn. Ik
geloof niet zo erg in groepjes
goedwillende moeders die bij toer
beurt opknappen".
Nog even terugkomend op die
„slechte moeders" die hun kind
willen „opbergen". „Onzin" vindt men
op de Montessorischool. „Je moei
oog hebben voor de veranderingen
in de maatschappij en Je daarbij
aanpassen. „Zo is het altijd geweest"
is geen reden om het dan zo maar
altijd te houden".
MAASTRICHT Heeft u wel eens
met uw kinderen over hun seksuele
belevenissen gepraat? Of denkt u dat
ze daarvoor nog te jong zijn?
Vorig jaar werden alleen al in de
Arnhemse kliniek honderd Nederlan.
derse tieners geaborteerd. Vier van
hen kwamen zelfs voor de tweede
keer. Uit een onderzoek in Limburg
is gebleken dat van de duizend meis
jes tussen de veertien en negentien
jaar er 356 geslachtsgemeenschap
hebben. Van hen gebruiken slechts
86 een betrouwbaar anti-conceptie
middel. Van de 270 meisjes die dat
niet deden, raakten er 104 in ver
wachting: 35 besloten zich te laten
aborteren.
In het boekje „Seks, onbesproken
niemandsland tussen tieners en ou
ders" van 't Limburgse auteurskwar
tet Ton Schellen, Lambert Timmer
mans. Frans Gerards en Jos Dieten
wordt de seksuele voorlichting en op
voeding bij de Nederlandse Jeugd be
droevend slecht genoemd. Het verle
den van de ouders zou daarbij vaak
een grote rol spelen. Veel ouders
komen gewoon niet tot goede seksuele
voorlichting omdat zij die zelf ook
nooit hebben gehad. Kinderen kun
nen thuis niet vrijuit praten over
hun problemen. En op de scholen
wordt bitter weinig gedaan aan de
zo noodzakelijke seksuele voorlich
ting.
Volgens de onderzoekers is het gros
van de minderjarige Jeugd niet op de
hoogte van de meest elementaire za
ken op seksueel gebied. Het aantal
ongewenste zwangerschappen by
Jonge meisjes stijgt dan ook schrik
barend. Tieners gaan op steeds jon
gere leeftijd met elkaar naar bed, ter.
wijl de voorlichting ergens in het ver
leden tussen opvoeding en kerk is
blijven steken.
De Sübtardse vrouwenarts Ton Schel,
len en de Schaesbergse arts L. Tim
mermans deden een onderzoek naar
het seksuele gedrag van minderja
rigen. In totaal werden ruim 1850
tieners ondervraagd. Een aantal mid
delbare scholen weigerde aan de en
quête mee te werken. Volgens de au.
teurs is deze houding toe te schrij
ven aan de zeer behoudende groepe
ringen binmen de rooms katholfiêfke
kerk.
Vrouwenarts Schellen: „Ik vind het
frappant dat de jeugd op school wel
moet leren hoe kikkers zich voortplan
ten. Over de mens wordt nauwelijks
gepraat. Tachtig procent van de
jeugd heeft geslachtsverkeer voor het
huwelijk als een doodnormale zaak
geaccepteerd. Daarom is het honderd
keer belangrijker om het tipstlp van
de ovulatie te weten dan de datum
van de slag bij Nieuwpoort.
De Jongens moeten weten welke
voorbehoedmiddelen te koop zijn en
ook welke goed en welke Slecht zijn.
Gebeurt er dan itoch iets, dan is het
goed om te weten dat er ook nog
een morning-after pil bestaat".
Ton Schellen vindt het „triest" dait
veel kinderen thuis niet met hun
problemen terecht kunnen. „Het is
eveneens triest dat de scholen niet
op de hoogte zijn van de werkelijke
feiten. Ik ben op een school geweest
waar de directeur vertelde dat één
meisje zwanger was geweest. Ter
wijl zeker vijftien meisjes van die
school bij mij op het spreekuur zijn
geweest".
Dokter Timmermans, die Jarenlang
voorlichting heeft gegeven op mid
delbare scholen, zegt dat het voor een
buitenstaander erg moeilijk is om
voorlichting te geven. ,«Je staat daar
voor de klas alsof je alles wel even
in een uurtje zal vertellen", zegt
hij. De auteurs hopen dat hun boekje
op de scholen zal worden gelezen. De
Stichting Geestelijke Gezondheids
dienst in Limburg heeft alle scholen
van het voortgezet onderwijs ge
vraagd of men behoefte heeft aan
steun bij het geven van seksuele voor
lichting. De meeste scholen reageer
den positief.
In het boekje staat dat seks als
oermemsdlyke drift vele kanten
heeft. „Men kan wel stellen dat we
eten om de honger te stillen. Maar
er is een hemelsbreed verschil tus
sen een intiem diner bij kaarslicht
en een bal gehakt uit de muur. Le
ren leven met seks is een weelde die
door sterke benen wordt gedragen".
„Seks, onbesproken niemandsland
tussen tieners en ouders". School -
uitgeverij Malmberg in Den Bosch.
DAMESMODE
in exclusief jonge stijL
BREESTRAAT I08a-ll2 LEIDEN
Feministische
uitgeverij
in Parijs
PARIJS In Parijs heeft een
werkgroep van Franse feministen een
uitgeverij opgericht, die zich uit
sluitend met werk van vrouwen zal
bezighouden. De uitgeverij wordt een
creatief centrum zonder commerciële
dwang, waar elk door een vrouw in
gezonden manuscript op zijn kwali-
tedtten zafl worden bekeken. Ieder
werkstuk laat men onder de leden
van het instituut circuleren, waarna
een gezamenlijke beslissing genomen
wordt of het de moeite waard is
om het manuscript uit te geven.
De feministische werkgroep heeft
ook een vrouwenbibliotheek geopend.
Daar zijn, naast recente publikaties
van de uitgeverij, ook beroemde wer
ken over het feminisme en opmer
kelijke boeken van hedendaagse en
vroegere schrijfsters te vinden. Alle
boeken die in de bibliotheek staan
zijn door vrouwen geschreven.
Tieners van tegenwoordig hebben meer behoefte aan voor-
lichting dan hun leeftijdgenootjes een paar jaar geleden.
