Streekdrachten hadden
meer
allure
dan de
haute
Opvallende produkties
uit Krakau naar
Londens toneelfestival
VRIJDAG 3 JANUARI 1975
PAGINA 13
jtl] T*p> Westfries dubbel haakslot aan een bloedkoralen ketting. Het
Vy V/ UL1/ lil V.y slot is ingelegd met goud, silver en diamant.
We zijn min volk geworden. Die
gedachte kon even opkomen, toen
onlangs door de volle aula van het
Museum Boymans-van Beuningen
een vrouw schreed, die door haar
kleding een vorstelijke allure had.
We kennen die dracht. Het is de
kleding van menige vrouw op
schilderijen van Pieter de Hoogh,
Jan Steen of Gabriel Metsu: de
ietwat door de stad beïnvloede mode
van omstreeks 1660 in Noord- en
Zuid-Holland. Het kostuum dat in
Rotterdam werd geshowd is een
reconstructie van die kleding. De
show leidde de tentoonstelling
„Boerenprachten visserstooi" in.
De expositie laat de sierselen
bewonderen van Nederlandse streek
drachten uit vroeger tijden. Het
streekeigene was traditioneel, maar
ook modieus, al konden vele
kostbare voorwerpen generaties lang
mee: elke tijd had, zo goed als elke
streek, eigen snufjes. En al die
kleding had een voornaamheid, die
categorisch verschilt zowel van de
haute couture als van de confectie
van nu. Onze levensverwachting is
sterk toegenomen, maar in voorko
men zijn we vergeleken met onze
voorouders wegwerpmensen. Er is
dus een verlies, maar dat is de prijs
van een vrijheid die het rijkelijk
waard is. Veel minder dan vroeger
is de geklede mens sociaal
gemarkeerd: veel meer kan hij
eigen voorkeuren volgen.
Twee feiten vallen op de expositie
allereerst op: de kostbaarheid van
de materialen; de bewerkelijkheid
van het gebruik. Een Hoülamdse
boerin had tenminste een kwartfier
nodig om haar hoofdbedekking voor
de kerkgang aan te brengen. Een
strijkijzerskachel herinnert er aan,
hoeveel er te plooien viel. Tijd was
nog niet zozeer geld. En wat de
kostbaarheid betreft: een moderne
vrouw geeft in de loop van haar
leven waarschijnlijk meer uit, aan
vergankelijker kleding - alleen die
nylons ai!
Met het moois op de tentoonstelling
waren de vrouwen op haar zondags
lopende statussymbolen, tijdelijke
beheersters van een stukje familie
kapitaal. In mindere mate, wisten
ook de mannen toch raad met
opsmok.
De meer dan 900 nummers tellende
expositie is samengesteld uit een in
twintig jaar tijds bijeengebrachte
particuliere verzameling. Er is ook
armeluistooi bij - en die is nu het
zeldzaamst, dus al even waardevol
geworden. „Oogverblindende schoon
heid", zei de museumdirecteur bij de
opening. Dat mag voldoende zijn als
aanbeveling om te gaan kijken (tot
3 maart).
DOLF WELLING.
Noordhollandse voorhoofdnaals, goud, zilver en diamant diamant werd in zilver gezet). Briljant
werd te opzichtig geacht.
T entoonstellingen
Kunsteaal Heult. Hoflaan 7, Wasse
naar Expositie Paul de Vilder schil
derijen. Van 14 dec. "74 t.
*75 Openingstijden van 10
Leidse bioscopen
CAMERA: „Hoe vang lk
VSio
dl. ook van 10
's Zondags na afspraak Belde Kerst
dagen en oud en nieuw gesloten.
Oaiene van der Vlist Botermarkt 3
expositie Anke Blanke vaart en Dlni
Hennes Keramiek Mach tela Hooyen
- schilderijtjes Tevens expositie van
wandkleden kleuretsen en bronspias.
tieKen t/m 80 dec Openingstijden dl
t/m za van 10 uuj vm 6 uur nam„
„De gendarme op drift", dag. 2.30 i
nieuwjaarsdag
uur. AL.
Nachtvoorstelling: „Play It again.
dag. van 11.15 tot 12 uur (alleen voor
echgen.) v. 15 tot 16 uur en van 18.80
tot 19.30 uur; kinderafdeling dag. van
15 tot 18.30 uur; 3e klasse: dag. van 14
tot 14.14 uur en v. 18.30 tot 19.30 uur.
Kraamafdeling: dag. van 15 tot 16 uur
en van 18.80 tot 19.30 uur; Kinderaf
deling dag. van 15 tot 18.30 uur.
CCD (hartbewaklng). dag. van 14.15
tot 14.45 uur en van 19 tot 19.30 uur.
Intensieve verpleging: dag. van 14 tot
14.30 uur en van 18.30 tot 19 uur.
Endegeest: dinsdag en vrijdag 18—
14.3C uur; 's zondags 11—12 uur en
14—16 uur. eerste klasse: de gehele
STUDIO: „Marlken va
dag. 2.30. 7.00 en 9.15 1
Anuakllnlek:
ook 4 45 Klasse afdeling ran 1J-S0 t
ioofd. Steenschuur 44,
van bouwplannen vooC
het gebied Herengracht— ZiJlslngel.
Openingstilden: vrijdag 20 dec. 14.00-
18.00 uur; maandag 23 dec 14.00-17.00
uur; dinsdag 24 dec. 10.00-16.00 uur;
vrijdag 27 dec 10.00-17.00 uur; zater
dag 28 dec. 10.00-16.00 uur; maandag
dec. 10.00-17.00 uur; dinsdag 31 dec.
LIDO: „The man with the golden
gun", dag. 2.30, 7.00 en 9.15 uur. zo.
ook 4.45 uur. 14 Jaar.
„Karate Amazone's". dag. 7.00
Derde klasse
Avondbezoek
sluitend voor
woensdagavond van 18.30 tot 19.30 t
ACADEMISCH ZIEKENHUIS
Voor alle patiënten (behalve klnde-
Elktdag:
an 18.80 tot 1930 a
de kinderzaal. ult-
alleen op
n) ziin de bezoekuren als volgt:
10.00-17.00 uur; zaterdag 4
-17.00
Jan. II
10.00-17.00
De Bink Rooseveltstraat 2. Frans
Eradus exposeert foto's, das open van
8-6 uur behalve za en zo Vao 6 oov.
tot 24 deo
RUksmuseum
Jteenstraat 1 1__
gee uit d» Doeken"
Atellet De Scherf' Nassaulaan «1
Oegsteeest tel 60220 Ans d Heide-
sxooseert eigen werk
Oudheden (Ra-
Joh de Witlstraat 40 Oalerle
binet Oapei Wisselende expositie
dleD 70 uur nam
Ned Legermuseum Geopend
TRIANON: „Robin Hood", dag. 2.30,
7.00 en 9.15
9.15 uur. AL
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
Oase ttuendlenst elke dan Acade-
mlsch Alekenhulr behalve van dins
dag i .0« uur tot woensdag 18.00 uur
(Dlaconessenhuls) en vaD vrlldag
18 00 aUi tot zaterdag 18.00 uur (Eli
sabeth aekenhule)
Bezoekuren Ziekenhuizen
Diacunessenhuis Middagbezoekuur;
13.46—14.80 uur. A vond bezoekuur:
18.80—19.80 uur Kinderafdeling dage-
lilks van 14.00—19 00 uur. alleen voor
oudem zondag 14.00—16.00 uur voor
- familieleden Kinderen
15.00—16.00 uur
18.30—20.00 uur
a oA°dnnVoor Cle Drematurenafdellng gelden de
3.16. 4.30. 7.00 en volBende beaoekuren (alleen voor
i ernstige patiënten:
de hoofdverpleegkundige hiervoor spe
ciale kaarten verstrekken.
Alphen aan den Rijn
Runoord: ie en 2e klas 11—11.80
lb.30—14.16 en 18.90-19 30 u.; 8e klas
echtgenoten 1920 u.: Kinderafdeling
16—15 80 u alleen
ouders 18—
Geluidshinder Schiphol
De Lakenhal dag 10—6 i
Zondag 12.00 i
14 laai
kinderafdeling
St Elisabeth-ziekenhuis klasseafde
lingen Volwassenen dag. v 11.15 tot
1830 tot 1930 uur Kraamaf deling
toegang op de Klachten over geluidshinder van
vliegverkeer van en naar 8chlphol
kunnen dag en nacht worden gemeld
bi) bet Informatiecentrum Geluids
hinder Schiphol (020—176000).
êud
teuws
S januari 1975.
Honderd jaar geleden stond
in de krant:
Van welk een goeden in
vloed het gébruik van zuiver
water op den gezondheidstoe
stand is. blijkt uit eene opgaaf
van dr Renzy. Te Bombay
stierven van 1849 - 1865 gemid
deld 2000 personen jaarlijks
aan cholera. In 1865 werden
voor het eerst maatreaelen ge
nomen om het water der ri
vier de Vehar door middel van
ijzeren pijpen door de stad te
leiden en tevens de grondwel-
len te sluiten. Van 1865-1873
nu bedroeg het aantal bezwe-
kenen aan de cholera slechts
2390, d.i. gemiddeld driehon
derd 's jaars. In verband met
de ondervinding te Rotterdam
van een zichtbare verminde
ring van cholerasterfte na eene
gelijksoortige verbetering van
den watertoevoer, spreken de
ze gegevens inderdaad duide
lijke taal.
Vijftig jaar geleden:
De Amerikaansche douane
autoriteiten'zijn er den laat-
sten tijd herhaaldelijk in ge
slaagd pogingen tot het binnen
smokkelen van kostbare edel
gesteente te verhinderen,
waarbij vooraanstaande socie-
ty-dames betrokken bleken.
Die successen van de douane
zijn te danken aan "tips" van
agenten in Londen en Parijs,
zooals van een juweliersbe-
diende in Parijs, die den naam
van de koopster van een prach
tig collier paarlen, geschat op
een waarde van 12.000 pond
(toen anderhalve ton, Red.)
naar New York telegrafeerde.
Toen de dame het collier niet
aangaf, werd haar baga
ge zorgvuldig onderzocht en
kwamen de paarlen te voor
schijn. Het betrof hier mrs. Ir
ving Bloomingdale, de vrouw
van een rijken eigenaar van
warenhuizen. In een ander ge
val kon eerst na toepassing
van X-stralen een hoeveelheid
diamant ter waarde van
20.000 pond worden ontdekt in
de holle schacht van een veer,
die de hoed van de schoone
smokkelaar ster versierde.
PANDA EN DE MEESTER-KRIMPER
39 - 127 Panda bracht zijn autootje voor het museum tot stil
stand, en Joris stapte uit.
"Heb da?ik voor het aardige ritje," sprak hij. "En vaart wel. Ik
ga hier nog even wat cultuurgenot vergaren."
"O, maar ik ga graag met je mee, hoor", zei Panda, hem haas
tig volgend. "Misschien kan je met iets over schilderijen vertellen
- want daar weet ik niets van af. En die verkleinde auto's zijn
niet erg leerzaam."
Aan Jorisgelaatsuitdrukking te zien, vond hij het niet zo pret
tig dat Panda hem volgde, maar daar merkte Panda niets van.
Jollipop zal het trouwens erg goed vinden dat ik naar een
tentoonstelling ga," vervolgde hij. "Hij heeft vdst liever dat ik
naar schilderijen dan naar de televisie kijk."
Joris scheen een besluit genomen te hébben. Hij stapte tenmin
ste vastberaden een zaal van het museum binnen en sprak:
"Goed dan, bcvaske. Luister aandachtig en let scherp op. Wat
zien wij daar hangen? Juist! Een landschap van Hans Vals. Ik
vraag uw aandacht voor de subtiele oranje schakering in de ma
delieven."
De
avonturen
van
Jommeke
Het
geheim
van de
Macu
Ancapa
Kooktip
GRAPEFRUIT MET
KERRIE
Kook rijst gaar op de
gewone manier. In een
andere pan smelt u een
eetlepel boter, of iets
meer, en daarin verwarmt
u stukjes grapefruit, die
u met een mesje netjes
uit de vliezen hebt gesne
den en een handvol ro
zijnen. Dan de rijst erbij,
en tot slot mengt u een
flinke lepel kerrie door
het geheel. De rijst moet
echte "kerrierijst" wor
den. Intussen bakt u
lamskoteletten of vis-
stiscks, maar keuze en
de laatste paar minuten
verwarmt u in de braad
boter enkele grapefruit-
ephijven mee. Daarmee
garneert u de rijst, het
vlees legt u erop en geeft
bij dit exotische menu een
kom frisse gemengde sa
lade naar keuze.
Het tiende Poolse theaterfestival,
dat in december werd gehouden
bracht vijf 6tukken uit vier 6teden
naar Warschau, te weten Krakau,
Poznam, Lodz en Katowice. Het
Stary-fcheater van Krakau, dat al
bijna twee eeuwen bestaat, presen
teerde twee produkties van een
schrijver standélaw- Wyspianski
(1869-1907), namelijk "November
nacht" in de regie van Andrzej
Wajda en "éevrijding" in een
enscenering van Konrad Swinarski.
Het gezelschap plaatste zich daar
mee op een internationaal voorplan.
"Novembernacht" zal dit voorjaar
onder meer in het World Theatre
Season in Londen te zien zijn. De
opzet is karakteristiek voor Wajda
in zijn vermogen elementen van
beeldende kunst en de film op het
toneel toe te passen. Die werkwijs
vmdt temeer haar rechtvaardiging,
waar Wyspianski zelf onder meer
schilder was. Wajda's opvoering ia
van historische betekenis, want
sinds Wyspianski beschouwd wordt
als "de vader van het moderne
Poolse drama" Is Wajda de eerste die
met een "new look" een breder
publiek weet aan te trekken,
waaronder de Poolse schoolkinderen,
die hun afkeer van vervelende
literatuurlessen ermee konden over
winnen. Bij de voorstellingen in
Warschau zaten zij zelfs in de
gangpaden. .Novembernacht" gaat
over een mislukte opstand tegen de
tsaristen uit 1830, waarbij de
regisseur bekende beelden tot leven
teat komen en op een verrassen
de manier, met en zander muziek,
twee werelden tegenover elkaar
zet. Jan Nowtoki, die al opviel in
Wajda's "Bezetenen, speelt nu de
Russische goeverneur en broer van
Nicolaas I.
Het Stary-theater werd In 1789
gesticht en behoort nu met
regisseurs als Andrzej Wajda, Jerzy
Jarooki en Konrad Swinarski tot de
belangrijkste brandpunten voor het
Internationaal toneel. Swinarski
bijvoorbeeld, die zelf in Krakau
werd geboren, waar hij aan de
academie voor beeldende kunsten
studeerde, wekte ook in het Westen
interesse met de wereldpremières
die hij van Weiss's "Marat/De Sade"
in Berlijn en Penderecki's opera "De
duivels" in Hamburg toonde. "Bevrij
ding" dat in het Aildwyoh Theatre te
zifeu zal zijn speelt in een KraJkaoi's
theater, waar acteurs met een
repetitie bezig zijn van "November
nacht", dat een Poolse bevrijdimgs-
strijd uitdrukt.
De opvoering van 'Dodènviering" van
de negentiende eeuwse romanticus
Miokiewicz, zal niet in het
(conventionele) Aldwych Theatre
kunnen worden opgevoerd, omdat
regisseur Swinarski er het lijsttoneel
voor verliet en de opvoering
realiseert in drie arena's naast
elkaar. De Soubhwark Cathedral is
gevonden om ook deze opvoering
naar Engeland te brengen. "Doden-
viering" werd eerst zeventig Jaar na
zijn ontstaan in 1901 voor het eerst
in Krakau opgevoerd, nadat het
gedeeltelijk in Siberische verbanning
en in Mickiewicz latere toevluchts
oord Parijs werd geschreven. Wys-
pianskl's "Bevrijding" is op dit stuk
geënt.
OSSIA TRILLING
Camltia 31 660 no St Maarten
Mercator 2 dw Vlieland'nr Amster
dam sa
Meres 81 20 nw Casablanca nr Diep- Oeree 81 v Buenaventura nr Le Ha-
KLEINE VAART
Anna Broere 2 20 w Hoek
lan nr Dordrecht
Breevliet 2 70 o Gibraltar i
Munte 1 dw Dungeness nr Lagos
Rotterdam nr
Spray 31 te Rotterdam.
GROTE VAART
Abel Tasman 31 16 n Oueesant
Sydney
Chevron Lelden 2 te Wellington
Chevron Madrid 1 te Kaapstad
Dlone 1 250 zo Rasalhadh nr Sydney
Eemland 1 te Amsterdam
Graveland 1 te San Francisco
Gulf Swede 30 v Bantry nr Gulfha-
Holendrecht 1 v Swimemruende nr
Gdansk
Tttersum 2 te Puerto Arenas
Katoylla 81 10 zw Oorvo
Karakorum 1 te Rotterdam
MaaSUoyd 2 110 zo Muscat nr Dubai
Merwelloyd 1 88 zzw Cochin nr Bodi-
bayroads
Neder Lek 1 v Rotterdam nr Bre-
Neptunua l v Grenada nr Paramari
bo
Ossendreoht 1 325 no Kp St. Rouque
nr Rotterdam
Pericles 1 te Oranjestad
Queen of Sheeba 2 300 o Dar es Sa
laam nr Rotterdam
Statendam 2 te Willemstad
Straat Colombo 31 v Kaapstad nr
Durban
Talamanoa 31 v Guayaquil nr Los
Angeles
Trident Rotterdam 1 v Rotterdam nr
Hamburg
Wissekerk 31 v Bordeaux nr Llssa-
