1 RITREA (COMT IN 'PSTAND ■EVACUATIE VAN DUIZENDEN MENSEN Thieu verliest in rijstoorlog Trein botsing: negen doden RUS KOWALEW GEARRESTEERD in vogelvlucht ÏJQjJJJj) in vogelvlucht President noemt toestand in Zuid- Vietnam ernstig ZATERDAG 28 DECEMBER 1974 DARWIN (UPI, Reuter) Uit door een wervelstorm zwaar ge- :erde Darwin in Australië zijn gis- 3.000 inwoners per vliegtuig ge- [vacueerd in de grootste luchtbrug ooit in Australië nodig is geweest, regering heeft meegedeeld dat ^rmoedelijk 25.000 van de 40.000 in- s van Darwin naar elders zullen koeten worden gebracht. I Bij de luchtbrug zijn veertig mi- burgerlijke vliegtuigen be- lokken. Zij voerden voorraden aan namen vluchtelingen mee. De htvloot krijgt assistentie van een nerikaanse „starlifter"-c-141. Het nerikaanse ministerie van buiten landse zaken heeft meegedeeld dat nog twee van deze reuzen ter be schikking zullen worden gesteld. Vandaag worden nog eens 5.000 in woners van Darwin geëvacueerd om het gevaar van het uitbreken van besmettelijke ziekten te bezweren. De wervelstorm van Eerste Kerstdag kost te aan 44 mensen het leven en er worden er nog veel meer vermist. Generaal-majoor Stretton, hoofd van de Australisch natuurrampen organisatie, heeft gezegd dat de le vens van honderden mensen worden bedreigd door onzuiver water en rio len die overstromen. Kinderen met ernstige huiduitslag spelen op mod derig terrein met afval en velen heb ben dysenterie. Hongerige plunderaars hebben hun slag geslagen in winkels en de over heid heeft waarschuwingen aan la ten plakken dat „plunderaars wor den doodgeschoten". De politie moet op loslopende huisdieren schieten om het risico van ziekten te verminde ren. Honden die niet aan de lijn wor den gehouden worden zonder meer doodgeschoten. Veel inwoners van Darwin lopen rond in een staat van verdwazing en proberen orde te scheppen in htm bijna vernielde woningen. Bijna alle huizen in Darwin zyn zonder dak. De plaatselijke krant van Dar win, de Northern Territory News, is sinds de wervelstorm niet meer ver schenen. Het oorlogsgedenkteken van Dar win de stad werd in de oorlog door een zware Japanse luchtaanval getroffen en was de enige Australi sche stad die geëvacueerd werd is vernield. Minister van Justitie Murphy heeft gezegd dat Darwin zal worden her bouwd. Dat zal volgens hem „niet meer kosten dan de kosten van Au- stralië's deelneming aan de oorlog in Vietnam voor één Jaar". Het kabinet zal de toestand maandag in Canberra bespreken. Murphy sprak nadat waarnemend premier Cairns had gezegd dat Dar win op een nieuwe plek geheel her bouwd zou moeten worden. Burgemeester Brennan zei in tra nen: „Ik woon in Darwin sinds 40 Jaar. Ik heb het zien groot worden en nu heb ik het zien gaan". Premier Whitlam van Austra lië wordt vandaag in Darwin ver wacht. Hij heeft er zijn buitenlandse reis voor afgebroken. In Darwin zijn mensen die het nut van het bezoek niet inzien. „We hebben geen politici nodig maar hulp", zei een inwoner. Geheimzinnige moorden ADDIS ABEBA (AP, AFP) In Asmara, de noorde- jkste stad van Ethiopië en de hoofdplaats van de provin- e Eritrea, gaan op het ogenblik moordenaars rond die Dlgens berichten welke Addis Abeba bereikten in verloop an vijf etmalen reeds 50 personen hebben afgemaakt. De xfen, voornamelijk jonge mensen, zijn allen gewurgd oor middel van pianosnaren. De lijken zijn aangetroffen in egjes en portalen: gistermorgen rden er niet minder dan twintig zonden door polfibte en mildJtadren. floofd wordt dat de deden allen s te maikem hebben gehad met het btrese bevryd'ingsfromt (FLE), de Oorlog >aristische organisatie die de voor- iihige Italiaanse kolonie los wil ken van de rest van Ethiopië. vuurgevechten elders in de provincie. Naarmate de toestand in het noor. den verslechtert stuurt Addis Abeba er steeds meer troepen heen, per vliegtuig. )ver de oorzaken van de moord- rtijan is wedmig of niets bekend. In dis Abeba wordt aangenomen dat menten, die tegen het bevrijdings- nt zijn, door middel van moord al- eventuele toekomstige leiders van front wiflien „uiiltsdhalkelen" om op marnier te voorkomen dat in de ie provincie een guerrilla losbarst, n Asmara, waar sinds enige tijd rdt gepatrouilleerd door afdelingen j de tweede Ethipiosche legerdivi- is van officiële zijde over de ge- mzinnige moorden niets meege- tld. tad'io Asmara maakte gisteren de _estatie bekend van zeven personen 1de kans wordit groot geacht dat in verband staat met de eerste I-vechtstelling" van enige dagen ge- z^n Asmara is het aantal andere ge- plegingen ook sterk toegeno- h de laatste tijd, bij een bomaan- ge^ zijn dezer dagen vier mensen in café om het leven gekomen en ider£e nachten geleden kwam het tot m schietpartij tussen niet nader 'an ^geduide aanvallers en militairen, eikaicieel is hierop bekendgemaakt d 1?beu militairen waren gedood en dat ?e tientallen personen met ver leidingen in ziekenhuizen waren op- ng "omen. guiten Asmara is het ook onrustig van tijd tot tijd komen er berich- binnen over ontploffingen en eïapucci stopt longerstaking CRUZALEM (KNA) De Mel- nsche bisschop Capucci, vicaris l 't patriarchaat Jeruzalem die we- 5 wapensmokkel voor de Palestij- tot 12 Jaar gevangenisstraf is Dordeeld, heeft na 2 weken zijn igenstaking beëindigd. Hij was er- begonnen uit protest tegen het 3eel, dat die Israëlische rechtbank -s zijn mening onbevoegd over ïn uitsprak. Capucci nam zijn be- in tot beëindiging van zijn honger- K-ting na hei bezoek dat de Latijn- van Jeruzalem aartsbis- grSp Giacomo Beltritti hem had ge- t gelegenheid van het kerst- |t. De Latijnse patriarch had Ca- :erda"i de verzekering overgebracht. ;n avan kerkelijke zijde alles wordt wc*251 om 2dJn vrijlaóng te verkrij- ron Secretaresse ..Wij gaan over van het sta/dium van de guerrilla naar dat van oorlog tussen twee legers", zo heeft de se- orataris-generaal van 't bevrydangs- froixt van Eritrea, Sabi, gister m/iid'dag op een persconferentie Jm de Liba nese hoofdstad Beiroet meegedeeld. De revolutie, die het grootste deel beheerst van het Eritrese platteland (ir> het noorden van Ethiopië) is be gonnen met het verleggen van haar activiteit naar het centrum van de steden", aldus Sabi. Volgens de secretaris-generaal van het FLE verschillen de opvattingen van de thans in Addis Abeba aan het bewind zijnde militaire raad niet van die welke de afgezette keizer HaiQie Selassie er op naihiefld. Deze opvat tingen kwamen er op neer, dat de bezetting van Eritrea gehandhaafd dient te blijven. Bij de 14.000 Ethiopische militai ren, die zich reeds in de provincie Eritrea bevonden waren er eind no vember 6000 by gekomen en op 8 d'sc. nog eens 9.000. Daarentegen had het FLE wapens gekregen, zoals anti tankwapens, artillerie, luchtdoelge schut, waarvan de doeltreffendheid niet minder was dan die van de be wapening der Ethiopische stryd- kr achten. Sabi verklaarde verder dat de Ethio pische militairen in de Eritrese stad Asmara arrestaties op grote schaal verrichten en dat reedis 400 burgers en 400 politiemannen wa ren gearresteerd. Een aantal leiders van studentenbewegingen zyn ver moord omdat zy weigerden op het platteland de bevolking de Amhaar- se taal de taal van de centrale regering te leren. LISSABON (Reuter, AP) Even ten oosten van de Portu gese hoofdstad zijn negen per sonen om het leven gekomen toen twee treinen gistermiddag, met elkaar in botsing kwamen. Dit is bekend gemaakt door ra dio Lissabon. 58 personen zijn bij het ongeluk gewond geraakt. Een trein was op weg van Bor- to naar Lissabon, terwyl de tweede Lissabon juist verliet. Volgens ooggetuigen was de ene trein ingereden op het laat ste deel de andere en zouden bei de op dat ogenblik hebben gere den met een snelheid van naar schatting 60 kilometer per uur. Van de vertrekkende trein werd een 2e klas-rijtuig, dat stamp vol mensen zat, gegrepen en om ver ge kwakt. Vijftig meter ver der kwam die trein tot stilstand, rend (zie foto), rend (Zie foto) Woronel naar Israël MOSKOU (Reuter, UPI) Een van de leidende dissidenten in de Sowjet-Unie, Sergei Kowalew, is gis teren door de overheid gearresteerd in verband met het onderzoek naar het bestaan van een illegale katho lieke krant in de Sowj et-republiek Litouwen, zo heeft de vrouw van een andere dissident, Andrei Sacha- row, in Moskou bekendgemaakt. In een telefoongesprek met Wes terse journalisten deelde mevrouw Yelena Sacharow mee dat drie per sonen in Litouwen zelf die vier da gen geleden voor hetzelfde feit wa ren aangehouden, vandaag in vrijheid zijn gesteld. Waarom kon zij niet zeggen. Kowalew is overgebracht naar de Lefortowo-gevangenis van Moskou, waar politieke gevangenen zijn on dergebracht. Vier dagen geleden was Kowalews wo ning doorzocht. Hij had zijn sym pathie betuigd met het bestaan van het getypte blad „Kroniek van de Litouwse katholieke kerk, dat voor beelden publiceert van "vervolging van gelovigen". Kowalew is lid van de Sowjetafde- ling van Amnesty International in Londen. Hij is een intiem medewer ker van Sacharow, nu even bekend als dissident, als indertyd als kern fysicus. De Joodse geleerde Alexander Woro nel heeft de Sowjet-Unie verlaten en is op weg naar Israël.; Hy heeft daar een strijd van twee Jaar voor moe ten leveren. Vrienden van Woronel in Moskou vertelden dat de geleerde en zijn vrouw Nina op weg zyn naar Jeru zalem, waar hun zoon woont. De 42-jarige dissidente geleerde in de theoretische natuurkunde, heeft mogen vertrekken howel zijn uitreis visum op 24 december was verlopen, aldus zyn vrienden. Woronel had ge zegd dat hy te elfder ure was opge houden door een minitieus onderzoek van zijn bezittingen door de Russi sche douane. Tenslotte had de poli tieke politie ingegrepen en Woronel begeleid naar het luchtvaartkantoor voor het kopen van zyn passagebil jet op zijn verlopen uitreispapieren. ""onehouse :chanteerd NDEN (AP) De secretaresse de gevluchte voormalige Britse dut minister Stonehouse, heeft van zijn medewerkers er van huldigd hem te hebben gechan- intervlew met Londen Eve- t News zei de secretaresse me- iw Sheila Buckley dat zij de na- van de chanteurs kent. Alle vijf le igokken is geweest. 'L tgenover de Evening News ver- mevroirw Buckley pas feiten avanPUen onthullen zodra haar werk- Uvem'r Bij alle nivellering onzer dagen is er één terrein, waarop gelijkheid niet nagejaagd behoeft te worden; dat van de kennis der toekomst. Die ligt im mens, een incidentele uitzondering daargelaten, buiten ieder bereik en zelfs het te kyk zetten van „be roemde helderzienden", wietr voor spellingen weer eens niet zyn uitge komen, is een spelletje dat alle aan trekkelijkheid heeft verloren. Op dit punt dus volstrekte geiykheid. Mis schien zyn er geweest, die de val van president Nixon hebben zien aan komen, maai wie heeft durven voor spellen, dat de keizer van Ethiopië zijn troon en zyn in het buitenland opgetaste vermogen zou verliezen; dat de autocratische regimes in Griekenland en Portugal door demo cratische of althans minder eigen machtige vervangen zouden worden; dat de Franse president Pompidou eind 1974 al lang dood en begraven zou zyn en vervangen door Giscard d'Estaing; dat in West-Duitsland een spionage-affaire tot de val van kan selier Brandc en zyn vervanging door Schmidt zou leiden; dat Wilson in Engeland de plaats van Heath zou innemen; dat ook Japan en Israël andere regeringen zouden krijgen en dat president Per on van Argentinië zou overiyden om te worden opge volgd door zyn echtgenote? Natuur- lyk zyn er in die landen personen geweest, die deze en dergelijke ver anderingen hebben nagestreefd en derhalve verwacht Maar de mutaties zelf, de omstandigheden waaronder ze zich voltrokken en zeker het tydsbiD is door zeer wemigen voorzien en in ek geval niet te voren gepubliceerd. Men denke eens aan de verrassende ontwikkeling op het eiland Cyprus, waar president Makarios op het nip pertje kon ontsnappen en nu alweer enige tijd ln zyn functie is hersteld, zy het onder gewtjzigde omstandig heden. Men denke ook aan de gang van zaken in zuideiyk Afrika, waar de Portugese koloniale macht goed deels verdwenen is en premier Vor- ster geheime besprekingen voerde met een aantal leiders van zwart Afrika Men denke ook aan het ver der slinken van het aantal monar chieën door het verdwijnen van kei zer Haile Selassie van Ethiopië en van koning Constantyn van Grieken land. Misschien hadden enige van die wisselingen met enige bravoure voor speld kunnen worden, doch dan al leen dooir ingewijden in bepaalde toe standen. Maar niemand heeft van dit alles wat hierboven werd opgesom-.. ook maar een deel kunnen voorzien Als een verrassing is het over de wereld gekomen. En wie durft op basis van wat we thans weten eer voorzegging te wagen voor het ko mende jaar? Natuur Iyk kan men een nieuwe generatie potentaten in Rood-China zien aankomen, of de val van de huidige regering in Italië omdat er sinds de Tweede Wereld oorlog al zevenendertig zyn versleten, of voortzetting van de weerzinwek kende terreur in Ulster en Engeland en van de meedogenloze oorlog tegen de Koerden in Irak, of een stapje voorwaarts op het terrein van de ontwapeningsafspraken tussen Ame rika en de Sowjet-Unie en nog meer van dergelyke min of meer voor de hand liggende gebeurtenissen. Maar het geldt dan toch voornamelijk za ken, waaraan het element der ver rassing by voorbaat ontbreekt om dat het de vanzelfsprekende voort zetting van het recente verleden is. Nu hebben veel van die onverwachte evenementen zich in de marge van het wereldgebeuren afgespeeld. Maar ook de verdere gevolgen van olie boycot en de steeds meer om zich heen grijpende malaise in de wereld economie waren onvoorspelbare za ken. Minder verrassend was vanzelf sprekend het toespitsen van de tegen stellingen in het Midden-Oosten, nog altyd brandpunt van de wereldpoli tiek. waar ook de Amerikaanse mi nister van Buitenlandse Zaken voor alsnog geen duurzame oplossing voor heeft weten te vinden. En toch leek het terugtrekken van de Israëlische •n Egyptische troepen aan het Suez- kanaal in januari Jl. een algemene ontspanning te zuilen inleiden. In wezen is het conflict geen stap dich ter by een bevredigende regeling ge komen. integendeel. Steeds luider worden immers de uitspraken. waar- In Israël met een nieuwe oorlog wordt bedreigd. Steeds groter wordt ook het gevaar, dat dan tactische kern wapens zullen worden gebruikt, met kans op uitbreiding van zo'n conflict tot een botsing van de wereldmach ten. Niemand had verder kunnen voorzien, dat de ontzagwekkende groei van de Arabische oliemiljarden zou leiden tot omvangryke investe ringen in westerse ondernemingen. En daarmee is de macht getekend, die de olieoroducenten in de wereld van vandaag hebben verworven. Niet al leen hebben zy de omvang der ener- giepirodiuktie voor het westerse be drijfsleven in handen waarmee ze op de meest ongelegen ogenblikken druk kunnen uitoefenen maar ook de pryspolitiek is een geducht wapen ln hun handen geworden, dat zy naar eigen goedvinden kunnen hanteren. Voeg hierbij het vermogen grote be langen te verkrygen in toonaange vende industrieën, dan blykt hieruit dat de vrye wereld in zeer sterke mate afhankeiyk is geworden van een nieuwe machtsfactor in het we reldgebeuren. Daarnaast speelt dan ook nog de Sowjet-Unie een rol van grote betekenis, ln de eerste plaats omdat zy door eigen olieproduktie een min of meer onafhankeiyke posi tie inneemt, maar ook omdat de lei ders van het Kremlin een andere benadering van het Middienoostehjk probleem hebben dan Ford en de zij nen. Moskou streeft naar een oplos sing van alle alle onderdelen gelyk- r.ydlg, terwyi de Amerikanen de voor keur geven aan stapsgewijze resul taten. Intussen speelt ook China als derde grote macht een rol, die, on danks interne moeiiykheden, aller minst gebagateliseerd mag worden. Ten aanzien van Moskou en Peking is veel nog in raadselen gehuld. De mogelykheid van Brezjnew vervan ging omstreeks 1976 (hy wordt 70 jaar) en de opvolging van Mao Tse- toeng en Tsjce En-lai doen vragen op. doemen over de ontwikkeling van de onderlinge verstandhouding van het wereld-trio. Men vergisse zich niet in vriendschappelyke bezoeken over en weer: Russen en Chinezen doen zich op de wereldzeeën en in strate gische gebieden steeds sterker gelden. Zou een en ander reden tot een som bere verwachting kunnen zyn, daar staat tegenover dat het er by tyd en wyie naar uitziet of allerlei machten zich meer bewust zyn geworden van de gevaren, die de wereld niet slechts militair maar ook op andere gebieden bedreigen. En dat gevoel van gemeen- schappelyk belang by allerlei zaken van mondiale betekenis is een van de hoopgevende factoren, die zich, naar men hopen mag, in 1975 duide lijker zullen gaan manifesteren. RL Ware zegetocht VRR Door Lodewijk Bronsdijk Het offensief van de troepen van de Voorlopige Revolutionaire Regering (VRR) van Zuid-Viet- nam, gericht op verovering van rijstgebieden begint een ware ze getocht te worden. In tien dagen tijd werden vijf plaatsen vero verd op de troepen van de rege ring in Saigon. Drie daarvan liggen in de vruchtbare, vele rijstvelden tellen de provincie Phoeoc Long, gele gen tussen Saigon en de Cambod jaanse grens. In deze provincie hebben de troepen van Siagon nu alleen nog de door de VRR- troepen geheel omsingelde hoofd stad Phoeoc Binh in handen. Vijftienduizend mensen, van wie één-derde vluchtelingen, zijn daar op de bevoorrading uit de lucht aangewezen. De rystoogst is telkens weer in zet van strijd in Zuid-Vietnam. En de laats.e jaren wordt de rijst steeds belangrijker. Sedert 1960 importeert Zuid-Vietnam jaar lijks 300.000 ton rijst uit de Ver enigde Staten, maar volgens des kundigen is de produktde de laat ste jaren door verbeterde irrigatie en gebruikmaking van sneller groeiende rijstsoorten zó gestegen, dat nu ongeveer de binnenlandse behoefte door eigen oogst kan wor den gedekt. Tegen 1977 kan Zuid- Vietnam zelfs rijst exporteral, zo wordit verwacht. Schaarste Dat wil niet zeggen dat elke Vietnamees nu voldoende rijst heeft. Corruptie en distributie- problemen maken dat in bepaalde gebieden rijsttekorten voorkomen. In de "Akte van Beschuldiging" die de anti-corruptie-beweging in oktober tegen president Thieu uitbracht, werden handelaren en overheidsfunctionarissen ervan beschuldigd enorme bedragen in hun zak te steken, „verdiend" op de Amerikaanse rijstimporten. Als een van de schuldigen werd een tante van president Thieu ge noemd. ZIJ is de moeder van de onlangs door Thieu ontslagen mi nister van voorlichting Nha. De Voorlopige Revolutionaire Regering kreeg tot nu toe vol gens waarnemers slechts een klein deel van de rijstoogxst in handen: naar schatting 250.000 ton. deels ontvangen als „belas ting" van boeren in de door de VRR beheerste gebieden. Ter ver gelijking: de totale rijstoogst van dit Jaar wordt gescha. op 4,5 mil joen ton. Mogelijk zal het succes volle nieuwe offensief meer rijst ln handen van de VRR brengen. Moreel De nederlagen van de Saigon - troepen bij dit offensief houden direct verband met de scherpe daling van de Amerikaanse hulp. Het Amerikaanse Congres bracht immers de militaire hulp tot man- der dan de helft terug. Thieus troepen worstelen daardoor met tekorten aan munitie, brandstof, reserve-onderdelen en technici. Vroeger kon Saigon acht grana ten stellen tegenover één van de Vietcong. Nu is die verhouding twee tegen één. Het moreel wordt dan ook steeds lager en de desertie neemt toe, zelfs bij elite-eenheden als de para-troepen en mariniers. Waar nemers menen, dat een verdere daling van 't moreel en een serie nederlagen zoals die zich. nu be gint af te tekenen een groot ge vaar opleveren voor de steun die Thieu nu nog uit de strijdkrach ten kan putten, omdat hij alle hogere officieren zelf heeft aan- Tony Clifton, correspondent ran het Amerikaanse weekblad Newsweek, schreef onlangs: „De sfeer in Saigon is fascinerend. Er broeit duidelijk iets. Mensen die normaal erg voorzichtig zijn ln hun uitlatingen praten nu open lijk, zelfs via de telefoon, over politieke veranderingen en de noodzaak om Thieu te vervan gen. „Voor het eerst tref Je nu op de Amerikaanse ambassade niet meer die onmiddellijke bereidheid Thieu te verdedigen. Men zegt rustig dat Thieu niet onvervang baar is. Zelfs de bevolking is niet pessimistisch over de economische en militaire situatie. Men voelt dat er verandering in de lucht zit. Thieu heeft bovendien niet meer de handen vrij om hard op te treden tegen de stijgende op positie. Hij is veel te bang daar mee het Amerikaanse Congres te gen de haren in te strijken en getroffen te worden door nog ver dergaande benoeiïngen op de Amerikaanse hulp voor zijn be wind. SAIGON In een toespraak tot Jonge officieren van de mili taire academie in Dalat heeft president Ngoeyen van Thieu van Zuid-Vietnam gisteren de toestand in zijn land na de Jongste suc cessen van de Vietcong "zeer ernstig" genoemd. Hy zei dat de aan de gang zynde gevechten een echt offensief vormen en niet de gebruikelyke schendingen van de bestandsover- overeenkomst. Hij riep op tot een herleving van de strijdlust als ln 1972 toen de Vietcong ook een groot offensief opende. In de afgelopen twee weken hebben de regeringstroepen niet min der dan 5 districtshoofdstreden moeten prijsgeven. De laatste stad die in handen van de Vietcong is gevallen is Don Loe&n op 95 km ten noorden van Saigon. De Vietcong heeft hierdoor de controle gekregen over de provincie Phoeoc Long, die tussen de hoofdstad en de grens met Cambodja gelegen is. De val van Don Loean kwam nog geen 24 uur na die van Tanh Linh, een drukke marktplaats ten oosten van Saigon. Deze stad op 110 kilometer van Saigon ligt in een vruchtbare streek met rijstvelden naby een gebied met oerwouden en plantages waar sterke regeringstroepen in gevecht zyn met eenheden van de Vietcong. Een Zuidvietnamese vrouw neemt even rust in een hang mat onder de kar. De strijd is weer opgelaaid en het aantal vluchtelingen en evacuees neemt toe. Deze foto werd gemaakt hij het dorp Suoi Da, plm. 90 km ten noordwesten van Sai gon, dat in handen viel van Noordvietnamezen en Vietcong.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1974 | | pagina 7