KALKARWEIGERAAR VERLOOR Buitenom
Grote trek
naar witte
Kerstmis
Verwerken
afvalstoffen
aan handen
Prof. Pen: "We wachten
op een nieuwe Huizinga"
Binnendoor
N.S.
leent5
extra
treinen
AAW nog
dit jaar
ingediend
DEN HAAG Dp Hoep Raad hppft ppn korf. o-prtino- tmrnn Ho irnr» oon Hot- Ho RiT-r» -7ioV> niot. aan wnnnrps- hpm tp vprhalen wat de EGD als ge- JL \j JL_L
DEN HAAG De Hoge Raad heeft
gisteren het cassatieberoep verwor
pen, dat de natuurkundige dr. A.
Smit uit Yde (Dr.) had ingesteld
tegen het vonnis van het Gerechtshof
in Leeuwarden over zijn weigering de
kalkarheffing te betalen aan het
Electriciteitsbedrijf Groningen Dren
the (EGD).
Toen dr. Smit eind vorig jaar wei
gerde de heffing te betalen sloot de
EGD de stroom af. Dr. Smit spande
kort geding tegen de EGD
en de president van de rechtbank in
Groningen besliste dat de EGD niet
het recht had de stroom af te sluiten
bij niet-betaling van de kalkar hef
fing. De EGD ging in beroep bij het
Hof in Leeuwarden, dat besliste dat
de EGD dat inmiddels de stroom-
leverantie had hervat met de
stroomafsluiting geen onrechtmatige
daad had begaan. Tegen dit vonnis
tekende de heer Smit cassatie aan.
De Hoge Raad heeft nu geoordeeld
dat de EGD zich niet aan wanpres
tatie of aan een onrechtmatige daad
jegens dr. Smit heeft schuldig ge
maakt. Ingevolge de wet financiering
Snelle Kweekreactor moest de EGD
een heffing aan het rijk betalen over
geleverde stroom. Op zijn beurt be
rekende de EGD de heffing aan de
verbruikers door. De Hoge Raad stelt
dat in redelijkheid niet van de EGD
kon worden gevergd, dat het op grond
van dr. Smits bezwaren tegen het
Kalkarproject ervan zou afzien op
hem te verhalen wat de EGD als ge
volg van de door dr. Smit afgenomen
elektriciteit op grond van de "kal-
karwet" als heffing was verschuldigd.
Het arrest van de Hoge Raad in
deze Kalkarzaak is inmiddels piet
meer van praktisch belang voor de
gewetensbezwaarden tegen het Kal-
karporject zoals dr. Smit, omdat het
ministerie van Economische Zaken
deze week een ontheffingsregeling
heeft getroffen.
DEN HAAG/UTRECHT/SCHIPHOL De uittocht van Ne
derlanders die gedurende de Kerstdagen en de jaarwisseling
elders hun vakantie gaan doorbrengen, is gisteren in alle he
vigheid losgebarsten. Volgens de voorzitter van de Algemene
Nederlandse Vereniging van Reisbureau's zullen de komende
dagen 120.000 tot 150.000 mensen op pad gaan. Ongeveer de
helft van hen gaat per trein naar de wintersportgebieden (Oos
tenrijk, Zwitserland, Italië, Frankrijk en Zuid-Duitsland)Vol
gens schatting bedraagt het aantal treinreizigers circa 4 procent
meer dan vorig jaar.
Per vliegtuig en per auto zullen
ook vele tienduizenden Nederlanders
r.aar hun vakantieoord gaan. Ver
wacht wordt, dat er ook in eigen land
ten flinke volksverhuizing zal zijn.
els gevolg van familiebezoek. De
volgende week zijn veel bedrijven ge-
Bloten en velen maken daarvan ge
bruik om er wat dagen tussenuit te
gaan.
De Nederlandse Spoorwegen ver
voeren dit weekeinde ongeveer 16.000
mensen naar de "sneeuw". De vraag
naar zit- en slaapplaatsen was zo
groot, dat men zelfs 11 Bulgaarse rij
tuigen heeft moeten "lenen". De Bul-
Haast achter
wetsontwerp
gewetens
bezwaarden
DEN HAAG Het kabinet maakt
haast met de indiening van het
wetsontwerp-gewetensbezwaarden
militaire dienst. De ministerraad
heeft gisteravond nog een eerste be
spreking over deze zaak afgerond.
Den Uyl zei gisteravond dat het hier
gaat om een wetsontwerp, dat al in
november 1070 is ingediend. Dit ont
werp bevat echter géén uitbreiding
van de gronden, waarop men als ge
wetensbezwaarde kan warden er
kend. Een aantal wijzigingsvoorstel
len is nu in het kabinet aan de orde.
Uitbreiding van de erkenningsgron-
den is al Jaren een levende zaak"
aldus de premier.
HU ontkende dat er een rechtstreeks
verband bestaat met de affaire-Kees
Vellekoop. „Maar ik sluit niet uit
dat wanneer er een gewUzigd wets
ontwerp is, dat van invloed kan zijn
op eventuele nieuwe gratieverzoe
ken". Den Uyl wees er daarbij met
nadruk op dat het niet alleen om
Vellekoop gaat. Er zUn enkele tien
tallen mensen in soortgelijke om
standigheden, zo zei hU-
gaarse ligrijtuigen zullen worden in
gezet voor de Austria-Express. Vo
rig Jaar konden de spoorwegen met
het eigen materieel de drukte ook al
nauwelijks verwerken. Toen moes
ten eigen rijtuigen uit 1946 worden
ingeschakeld.
De grootste drukte verwachten de
spoorwegen dit weekeinde.
Enkele reisorganisaties hebben dit
Jaar een staaltje van wat ze noe
men. „Voorgeprogrammeerde sa
menbundeling" laten zien. Zo ver
trok gisteravond uit Den Haag de
Bergland-expres (vijftien rijtuigen)
met zo'n 700 wintersporters naar het
zuiden. In Basel moeten de reizigers
overstappen in gereedstaand mate
rieel van de Zwitserse spoorwegen.
De lege trein rijdt dan terug naar
Eindhoven, waar vanavond opnieuw
circa 700 wintersporters zullen in
stappen.
De KLM vervoert tussen 19 en 24
december ongeveer 6000 passagiers.
Van hen heeft 75 procent Spanje en
de Canarische Eilanden als bestem
ming en de overige 25 procent wordt
naar de wintersportgebieden gevlo
gen. De KLM heeft voor deze vakan
tie-uittocht door de lucht 33 extra
charters moeten inzetten. "We heb
ben het drukker dan vorig Jaar", zo
is de indruk bij de KLM.
De chartermaatschappij Martin
air kan ook over de drukte meepra
ten. Voor de eerste maal dit winter
seizoen wordt een DC10 voor vakan
tiegangers ingeschakeld, die vijf
vluchten op Spanje zal uitvoeren.
"Dit weekeinde vliegen we 5300
mensen naar Spanje en 1200 naar
de wintersport", aldus Martinair.
Martinair heeft circa 20 procent
meer reizigers dan vorig Jaar, zo is
de indruk.
In ieder geval behoeven de ech
te wintersporters geen vrees te heb
ben dat er te weinig sneeuw ligt. Er
is de afgelopen weken in Midden-
Europa enorm veel sneeuw geval
len. Tal van passen zjn al voor
alle verkeer afgesloten. Men spreekt
van de beste "sneeuwkerst" in de
laatste tien Jaar.
Derde Huizinga-voordracht in Leidse Pieterskerk
LEIDEN De overheid loopt met
haar cultuurbeleid stuk op 't plura
lisme in de maatschappij. Ze weet
van pure normloosheid niet meer waar
de grenzen van het cultuuiheleid
liggen. Alles wordt „ontgrensd" de
kunst en het welzijn, het professio
nalisme en het amateurisme, het „ho
gere" en het „lagere". De discussie
nota kunstbeleid tapt uit alle cul
turele vaten. De overheid brengt zioh
door deze visie in ongelegenheid zij
kan niet langer, zoals Huizinga deed.
kiezen voor het één en tegen het an
der. Aldus prof. dr. J. Pen. hoogleraar
in de economie aan de Groningse uni
versiteit, gisteravond tijdens de derde
z.g. Huizinga-voordracht in de Leidse
Pieterskerk. Deze voordracht wordt
Jaarlijks ter herdenking van de op 7
dec. 1872 overleden historicus en
cultuurfilosoof Johan Huizinga ge
organiseerd door de Maatschappij der
Nederlandse Letterkunde, NRC/
Handelsblad en de faculteit der let
teren van de Leidse universiteit.
AD VERTEN TIE
Sommige mensen hebben
dit beeld van depolitie:
Anderen
weer dit:
Wieheeft
ergelijk?
Inbreken mag niet.Vrouwen aanranden
en doorrijden na een aanrijding evenmin.
Geen zinnig mens die beswaar maakt als
de politie daartegen optreedt
'n Universiteit bezetten, parkeren op de
stoep en vissen zonder acte, mag ook niet
Als de politie daar iets tegen doet, klinken
er nogal eens protesten.
Misschien wel begrijpelijk. Maar hèt
is onredelijk als de politieman mikpunt van
die protesten wordt Hij heeft de wetten
niet bedacht. Hij moet er wèl voor zorgen
dat ze worden nageleefd.Dat is een deel
van z'n taak.
Soms leidt die taak tot bet uitdelen van
een parkeerbon. Soms tot het aanleggen
van een noodverband bij een gewonde.
Daarom zal de een de politieman
zien als een boeman. En de ander
als een soort weldoener.
Ze hebben allebei ongelijk.
gebrek" neomde. „Als W€ &lies wil
len subsidiëren tot en met 't creatieve
werk van iedereen in zijn vrije tijd
(hengelen, knutselen, bromfietsen,
voetballen schilderen wandelen) krij
gen we ofwel een enorm budget van
CRM (wat ik wel aardig zou vinden,
maar er zijn nog andere Nederlan
ders ook) ofwel we krijgen een dim
uitgesmeerd subsidiebeleid".
Er moeten dus normen komen, al
dus de Groningse hoogleraar, wil men
"n cultuurbeleid voeren en dat druist
in tegen de huidige mode. Prof. Pen
probeerde enkele normen te ontlenen
aan de economische beschouwingswij
ze, maar bleef efbij dat er uiteinde
lijk een ideologische kijk op de cul
tuur nodig is. „Met andere woorden:
we wachten op een nieuwe Huizinga.
De vraag is echter of we hem zou
den vertrouwen".
Prof. Pen vergeleek ln zijn voor
dracht het huidige denken over de
cultuur met dat van Huizinga. Hij
stélde dat wij net als ln de Jaren
dertig leven in 'n cultuurcrisis en on
der de dreiging van een oorlog. Hui
zinga had een samenhangend beeld,
van wat hij „het geestelijk lijden" va
zijn tijd noemde: hij wist precies wat
goed en wat slecht was. „Thans" zei
de hoogleraar,.hebben de meesten va
ons geen homogeen beeld van de cul
tuur. Wij denken pluralistisch en ge
nuanceerd; wij erkennen dat er veel
subculturen bestaan en wij zijn niet
geneigd daarin 'n hiërarchie aan te
brengen. We zien, ten onrechte, geen
verband tussen het gooien van toma
ten naar acteurs en het applaus voor
Arafat in de Verenigde Naties. Hui-
zingt zou zulke samenhangen wel
hebben onderkend".
Prof. Pen zette uiteen hoe het plu
ralisme is ontstaan en wat de gevol
gen ervan zijn. Hij maakte daarbij
een onderscheid tussen de defensieve
ideologie van de subcultuur (,,Een
mens wil wel eens onderuit zitten")
en de agressieve, deels vulgair-nmrxis
tische ideologie van de subcultuur.
(„Olof is een kieefbal" uitspraak
van een gesubsideerd musicus). „Het
vulgair-marxisme ziet de burgerlijke
cultuur als een methode om de uit
buiting onder het kapitalisme te le
gitimeren, te versluieren en te verdie
pen.
Ook tegnover deze uiterst agres
sieve denkwijzen staat de moderne
pluralistische cultuurbeschouwing to
lerant. CRM is bereid een subsidie te
geven aan een actiegroep die het de
partement komt opblazen, mits dit
maar op kunstzinnige wijze gebeurt",
aldus prof. Pen.
DEN HAAG De inzameling en
verwerking van huisvuil, autowrak
ken en bedrgfsafvalstoffen zal aan
strakke regels worden gebonden.
Daiarttoe zall helt kalbinet spoedig het
wetsontwerp voor de afvalstoffen
aan de Kamer voorleggen.
De regering is gisteren akkoord ge
gaan met het ontwerp van minister
Vorrink, waarvan hoofdpunten zijn:
voorschriften hoe men zich van
huisvuil, autowrakken en andere
afvalstoffen moet ontdoen,
een opdracht aan de provincies
om een milieuhygiënisch verant
woord beleid voor de inzameling
en verwerking van afvalstoffen
op te zetten,
maatregelen om te stimuleren dat
afvalstoffen opnieuw worden ge
bruikt en het ontstaan van af
valstoffen wordt beperkt.
Het wetsontwerp is een vervolg op
het al eerder gereedgekomen wets
ontwerp voor de chemische afval
stoffen. dat bij de Tweede Kamer in
behandeling is.
DEN HAAG Nog dit jaar zal de
Algemene Arbeidsongeschiktheidswet
bij de Tweede Kamer worden voor
gelegd.
Premier Detn Uytl heeft dit gister
avond meegedeeld. Het gaat hier om
een volksverzekering tegen de ar
beidsongeschiktheid, waarvan met
name de zelfstandigen zullen profi
teren. Nu is er alleen voor werkne
mers een dergelijke verzekering in
de vorm van de WAO.
Vox (1)
Een plan van de Haagse ge
meenteraad verdient navolging.
Geef vóór elke raadsvergadering
het publiek de gelegenheid om
wat op het herte leit bekwaam
naar de keel te laten wellen.
Rantsoenering is in Den Haag
dan wel voorzien. Als ik het goed
heb is dat vijf minuten per per-
Het is natuurlijk wel te ho
pen dat het aantal mensen dat
louter om de verbale egotrip zich
tot de vroedschap wil richten, tot
een minimum beperkt blijft.
Het grote voordeel voor raads
leden is waarschijnlijk dat zij
rechtstreeks worden
geconfronteerd met wat onder de
scharen leeft. Wat misschien nog
belangrijker ds: er zou 'n bijdrage
kunnen worden geleverd aan een
zekere sanering van het Neder
lands.
Dat is hoognodig, zoals mij on
langs bij het bezoek aanderaads
vergadering van een middelgrote
stad in het western des lands weer
duidelijk werd.
Ier onlustgevoelens is, vertolkt hij
onfeilbaar onze koortsig branden
de vragen: hoe is het nou toch
mogelijk dat die drie meiden daar
zeggen van elkaar te houden zon
der dat ze daarbij een lesbische
verhouding hebben. De veront
waardiging na één nachtsla-
pen vrijdagochtend nog onver
kort aanwezig zal slechts
enigszins geblust zijn door het
voorbij trippelen van de langge-
beende, hooggerokte koffiejuf
frouw. „Als Je dit ziet, is het
thuis ook/ maar behelpen", heeft
va6t iemand gezegd voor dat hij
nóg een gevulde koek kocht.
Pakket
Vox (2)
De taalbeheersing in de door
snee Nederlandse raadszaal is
doorgaans erbarmelijk. Daar doen
alle cursussen voor gemeente
raadslid van Teleac niets aan af.
Er heerst een half geworven
soort kanselarijproza, een voor
buitenstaanders onbegrijpelijke
vorm van kennelijke com
municatie, zoals vroeger in het
keizerlijke China de mandarij
nen ook een eigen taal spraken.
De enige uitzondering ten goe
de bij de malaise in die raads
zaal was de enigszins wrevelig,
maar streng leidende vooritter,
een schrale gestalte met ambts
keten die soms de indruk maakte,
zeer onder het niveau van zijn
naaste omgeving gebukt te gaan.
Vox (3)
Soms flakkerde er iéts op. Een
als olijk te boek staande gepen
sioneerde krijgsman met de cava-
lareske gang, waaraan men de
deelnemers aan de slag bij Aus-
terlitz nog altijd herkent, inter
rumpeerde toen iemand vroeg
hoeveel wethouders verdienen.
„Verdienen doen ze niks", zei de
wapenbroeder in ruste ad rem,
Je moét vragen wat ze krijgen."
Het was al een tijd geleden dat
ik die voor het laatst gehoord
had. Maar toen ging het geloof
ik over ambtenaren, werklozen of
kunstenaars in de contrapresta
tie.
Vox (4)
Een duidelijke taal kwam daar
ook ineens van een Plagerige
volksvertegenwoordiger (van een
progressieve partij nog wel) die
in de beste tradities van een Jo
lig dispuut, ernstig de zin van
het verspreiden van gemeentelij
ke folders onder de burgerij in
twijfel trok. Die boodschap ver
vat in de folder zou toch niet
worden gelezen. „En als ze 'm
lezen, begrijpen ze 'm niet", zo
vond de volksvertegenwoordiger,
die zelf dan kennelijk wel be
grijpt, waarom hij ooit op de kus-
de kussens is geraakt.
Ik bedoel maar ier is veel voor
en weinig tegen om dat Haagse
inibatief grootscheeps elders te
adopteren. Misschien krijgt de bo
de dan de droevige zwarte poedel
die één van de spaarzame bezoe
kers van de publieke tribune bij
zich had, eindelijk eens tot kwis
pelstaarten.
Kerstpakketten en personeels
verenigingen zijn naar hun oor
sprong verwant. Zij dateren uit
een periode dat op
het grauwe bestaan weinig ge
kleurde spatjes voorkwamen. De
vereniging was er voor een ver
zetje zo nu en dan.
Een bezoekje aan de bedrieger
tjes, of een avondje naar Buziau.
Kerstpakketten dienden als de
gelijke. concrete aanvulling van de
leeftocht, die in die jaren wat ach
terbleef bij het transcendente
voedsel dat in de nog overvolle
kerken op het feest van het licht
werd toegediend. Vandaar pakken
suiker, koffie en margarine.
De tijden veranderden.
De personeelsverenigingen ver
dwenen of werden tot bundelin
gen van huisvlijt, beschikkende
over vergrotingskokers voor de
hobbyfotografie of op electrici-
teit lopende sohaakkilokken.
Slechts het konijn als hoofdprijs
op de kiaverjasavond herinnerde
aan de sobere dagen van wel
eer. En daarbij was dan het uit
Brabant geïmporteerde en door
ln tweedpakken gestoken snelle
reclamejongens trendy gemaak
te toepspel ook nog aan de win
nende hand.
De kerstpakketten kregen nave
nant een andere inhoud. De fles
appelmost verscheen, samen met
de kerststol en de uit worstkoeien
bereide smakelijke blikjes lunch-
gehakt. De eerste potten kersen
op sap begonnen in de altijd ro
yaal op de bodem aanwezige hout
wol leeg te lopen.
En weer veranderden de tijden.
De maagjes raakten toch wel
vol met kerstmis en iedereen ging
de keuze van de snackpaté tot de
privésfeer rekenen, waarop geen
inbreuk werd gedoogd. Er ont
stond levendig ruilverkeer rond de
kerst van blikjes ansjovis of pak
jes stroopwafel. Zogenaamd ge
zellig als cadeautje voor elkaar
gekocht, maar soms bleek het
kaartje met goede wensen van
de directie per ongeluk nog tussen
de deksel van de doos met weke
vijgen te zitten.
Daarom raakt bij bedrijven met
visie de cirkel weer langzamer
hand gesloten. Dingen die je toch
nodig hebt. Het zijn weer gewoon
pakken koffie en flessen slaolie,
die de pot schaft en krentebrood.
maar dan graag zonder amandel
spijs van binnen.
Alleen het stenen kruikje, w
ooit nog eens de pakketrosé heeft
ingezeten en dat nu met een paar
se kaars in zijn strot op de schoor
steen staat, herinnert nog aan
dagen van toen.
Derks
Bruiden
Opwinding is weer Neerlands
deel na het optreden van de drie
bruiden van Heyboer in de show
van Henk van der Mejjden, een
journalist, van wie ik na al die
jaren nog steeds niet weet, door
welk gat hij nou precies kijkt.
De woorden „schande" en „vui
ligheid" moeten gistermorgen bij
de koffie met sprits of een ge
vulde koek in menige kantine ge
vallen zijn. En daaruit blijkt dan
weer dat menigeen's liberale ge
voel beperkt blijft tot het onge
repte gebruik van de rekening-
courant. Daarna begint de
bemoeizucht met een viertal
mensen die het tussen him
schaapjes, poezen en schilderijen
best fijn naar him zin lijken te
hebben.
Een tolerant, liberaal denkend
mens zou blij moeten zijn dat
er tenminste een paar mensen
naar eigen trant en inzicht be
zig zijn gelukkig te wezen. En
daarbij de omgeving één duizend
ste of minder van de overlast
aandoende van elke transistor-
spelende, autowassende, sec re te -
resse in de billen knijpende of
belasting ontduikende burger.
Het is waarschijnlijk mede een
stuk opvoeding en milieu dat we
zo verkrampt sexueel gefixeerd
zijtn. Omdat Van der Megdem de
grootste gemene deler van ons al-
Rechters mogen best met in-
iustriëlen in een sociëteit zitten,
sonder dat we aan de integriteit
ran de zittende magistratuur twij
felen. Wanneer een rechter moet
xirdelen over bijvoorbeeld een j
beidsgeschil zafl niemand bang
zijn voor de partijdigheid, omdat
hij misschien de werkgever uit
andere hoofde kent. Dat is helaas
niet overal het gevgJl, maar ge
lukkig is Nederland één van de
weinige staten waar dat wél zo i
(wat natuurlijk nog heel iets ai
ders is dan dat die rechter on
dat hij uit een bepaalde sociale
groep stamt misschien onvol
doende mentaliteit en denken van
anderen taxeert en daarom kan
dwalen in zijn beslissingen)
De scheidsrechterscommissie
de KNVB denkt over haar arbiters
enigszins anders. Kennelijk is
men ervan overtuigd dat elke
scheidsrechter onimdldldeiiagk sn
de vol serpenten liggende kuil
ran chantage valt, als zijn contac
ten met een voetballer verder
gaan dan het uitreiken van één
van de boze kaarten uit het kleu-
renprisma. Vandaar dat Frans
Derks na zijn vokale gril met Van
Hanegem de fluit bij Feyenoord
niet mag hanteren.
Die rechter van daarnet kan
eigener beweging verschoning i
gen wanneer hij vindt dat 'n zaak
teveel in zijn nabijheid ligt. De
scheidsrechter in de voetballerij,
krijgt de zaken opgelegd. De
latie tussen die oommissie en de
arbiters is al even autoritair als
de verhoudingen op de grasmat
zelf.
Winnetou
Naar wij nog Juist uit Wounded
Knee vernemen zal Winnetou zelf
de gouden roodhuid uitreiken i
mevrouw van Veenendaal v
heit beste indianenverhaal uSt'74.
HAN MULDER
