LEZERS SCHRIJVEN
DONDERDAG 19 DECEMBER 1974
Opnemen van oneven tn
deze rubriek behoeft niet te
betekenen dat de redactie
het met de Inhoud eens Is
De redactie behoudt zich
daarenboven net recht voor
om bijdragen te telgeren dan
wel in te korten.
Legalisering
van abortus
De problematiek rond de abortus
provocatus staat de laatste tijd weer
in het middelpunt van de publieke
belangstelling. Een van de belang
rijkste oorzaken hiervoor was het op
treden van de KVP-minister Van
Agt tegen de Bloemenhovekliniek.
Zijn pogingen deze kliniek waar ook
vrouwen die langer dan 12 weken
zwanger zijn, geholpen worden, te
sluiten, deden de discussies binnen en
buiten het parlement weer fel op
laaien.
Door de manier waarop Van Agt,
gesteund door de brief van de Ne
derlandse bisschoppen, de zaak op
de spits dreef, werd het abortuspro-
bleem sterk in de sfeer van de par
tijpolitieke belangen getrokken. Al
waren morele en ethische argumen
ten niet van d© lucht. Het lijkt ons
niet overbodig, te midden van alle
emotionele reacties, de feiten nog
eens op een rijtje te zetten.
Volgens enkele onderzoeken uit
1970 zouden in Nederland ongeveer
100.000 vrouwen per Jaar tegen hun
wil zwanger worden. Men schatte het
aantal vrouwen dat vervolgens abor
tus pleegt tussen de 20.000 en 60.000.
Slechts in een kwart van deze geval
len werd de ingreep verricht door
een arts. De rest valt in handen van
ondeskundigen, om geen erger woord
te gebruiken en staat bloot aan alle
risico's verbonden aan een illegale
abortus. 2% van deze vrouwen sterft
aa n de gevolgen (enkele honderden
per jaar!) en het aantal waarbij zich
ernstige complicaties voordoen ligt
natuurlijk veel hoger, 15%.
Wanneer we ons dan ook nog de
moeilijkheden voorstellen van moe
ders die htm ongewenste zwanger
schap wel uitdragen, en de gevolgen
die het voor die kinderen kan heb
ben. dan is het duidelijk dat we hier
te maken hebben met een onnoeme
lijke hoeveelheid leed, die door lega
lisering van abortus voorkomen had
kunnen worden.
Deze situatie dateert natuurlijk
piet van gisteren, maar tot voor en
kele Jaren was het onderwerp abortus
In brede kring taboe. De grotere
openheid rond sexualiteit, voorlich
ting, voorbehoedsmiddelen etc., die
aan het einde van de zestiger Jaren
doorbrak, maakte het mogelijk ook
dit probleem aan te snijden. In 1969
werd de Stichting voor Medisch ver
antwoorde Zwangerschapsonderbre
king opgericht en in '7i ging de eer-
.ste abortuskliniek van start.
Inmiddels was wel duidelijk ge
worden dat de Nederlandse wetge
ving over abortus provocatus volko
men achterhaald ./as door de wer
kelijke situatie. Deze wetgeving da
teert uit de 19de eeuw en staat abor
tus alleen toe, wanneer het leven
van de vrouw door de zwangerschap
gevaar loopt.
Een wetswijziging was dringend
noodzakelijk en daartoe dienden de
tweede-kamerleden J. H. Lamberts
en H. Roethof, beiden van de PvdA,
in 1970 een initiatiefwet in. De es
sentie van hun voorstel is dat abor
tus provocatus beschouwd moet wor
den als een normale medische in
greep, waartoe door de vrouw, in
overleg met haar arts, vrij besloten
moet kunnen worden. Zij vinden elke
aparte bepaling over abortus provo
catus, bijv. over het raadplegen van
andere deskundigen, het uitvoeren
van de ingreep in een ziekenhuis of
het stellen van een uiterste termijn,
waarna de zwangerschap niet meer
afgebroken mag worden, in het wet
boek ongewenst. Bovendien leggen
zij er met name de nadruk op dat
de financiële toosten voor geen enkele
vrouw een beletsel mogen zijn om
tot. een abortus te besluiten.
Toen was het de beurt aan de con
fessionele partijen om hun ideeën
over abortus te spuien. Zo ontstond
de beroemde abortusparagraaf in het
regeerakkoord van het kabinet-Bies
heuvel, september 1971. Deze para
graaf 'bevatte drie voorwaarden op
basis waarvan men tot een nieuwe
abortuswetgeving wilde komen. Deze
drie voorwaarden, die terug te vin
den zijn in het wetsontwerp waar
mee de ministers Van Agt (Justitie)
en Stuyt (Volksgezondheid) in Juni
'72 voor de dag kwamen, zijn:
behandeling in een erkende zie-
keninrichting;
verplicht stellen van een multi
disciplinair team;
verplichte registratie.
Tegen deze drie punten was in
1971 al veel verzet gerezen. Op de
openbare hoorzitting van 29 septem
ber hadden vele organisaties hun be
zwaren tegen deze voorwaarden naar
voren gebracht. Kort samengevat
komt de kritiek hier op neer.
Het verplicht stellen van de be
handeling in een erkende ziekenin-
richting betekent in de praktijk een
drastische inperking van de moge
lijkheid tot abortus. De opnamecapa
citeit van de Nederlandse ziekenhui
zen is totaal onvoldoende om aan het
aantal gewenste abortussen te kun
nen voldoen. Bovendien is het me
disch gezien heel goed mogelijk de
ingreep poliklinisch uit te voeren,
zoals in alle abortusklinieken gedaan
wordt.
Het verplicht raadplegen van één
of meer deskundigen, die uiteinde
lijk bepalen of de ingreep uitgevoerd
mag worden, werd ook door velen af
gewezen. Het zelf beslissingsrecht van
de vrouw verdwijnt hiermee en het
team van deskundigen gaat functio
neren als een soort rechtbank waar
de vrouw haar zaak moet verdedigen.
Dit versterkt waarschijnlijk bij de
vrouw de aanwezige vooroordelen en
schuldgevoelens en maakt het Juist
voor vrouwen met een lagere oplei
ding, die zich tegenover zo'n team
van specialisten staande moeten
zien te houden, moeilijker een abor
tus verltfiigpn Bovendien wijst de
lijkbare groepen in de samenleving
dezelfde tegemoetkoming genieten.
Het komt mij voor dat zedelijk ge
zien de artsen hiervoor een open oog
zullen hebben.
T. VAN DEN BERG
Kennedylaam 16
Leiden
Suggestie voor
huisartsen
Een suggestie voor de volgende
affiche van de huisartsen:
"Het ogenblik waarnaar u Jaren
heetf gesnakt, is aangebroken. Voor
taan kunt u rustig met ons praten!
Met belangstelling wachten wij op
deze zo geheel nieuwe wijze van
ontmoeting".
Minister Van Agt
praktijk uit dat
zoek om abortus afgewezen wordt,
meestal proberen een illegale abor
tus te krijgen, met de al eerder ge
noemde risico's vandien.
Het laatste punt, de verplichte re
gistratie, werd alleen aanvaardbaar
geacht, wanneer die registratie ano
niem en aantoonbaar in het belang
van de volksgezondheid zou zijn.
Voordat deze twee wetsontwerpen
door de Tweede Kamer in behande
ling genomen konden worden, viel
het kabinet-Bie6heuvel en verdween
het abortusprobleem voorlopig van
de agenda. Bij de vorming van het
kabinet-Den Uyi kwamen de KVP
en de ARP met de progressieve drie
overeen dat het wetsontwerp Stuyt-
Van Agt door de confessionele par
tijen als initiatiefwetsontwerp inge
diend zou worden, waarna het parle
ment tussen de twee voorstellen,
Lamberts-Roethof of Stuyt-Van Agt
zou kunnen kiezen. Tot die tijd zou
het soepele beleid ten aanzien van
de abortusklinieken gehandhaafd
blijven.
Toen de KVP deze wapenstilstand
verbrak, niet alleen door het optre
den van minister Van Agt tegen
Bloemenhove, maar ook via uitlatin
gen van staatssecretaris Hendriks te
gen de kliniek in Maastricht, barstte
van alle kanten de verontwaardiging
los. Woensdag 30 oktober demon
streerden vrouwen op het Binnen
hof tegen deze verscherping van het
vervolgings beleid. Er werd een lan
delijk comité "Wij Vrouwen Eisen"
opgericht, dat haar activiteiten di
rect richtte op de organisatie van
een grote landelijke demonstratie, die
14 december J.l. in Amsterdam werd
gehouden en waaraan duizenden
mannen en vrouwen deelnamen. Het
comité is nu bezig (ook in Leiden)
handtekeningen te verzamelen voor
legalisering van de abortus.
De eisen waar dit comité voor
vecht, zijn:
abortus uit het wetboek van
strafrecht. Abortus moet, als iedere
andere medische ingreep, aan de re
gels van het medisch tuchtrecht on
derworpen worden;
Abortus in het ziekenfondspak
ket. De financiële kosten mogen
nooit een belemmering voor de
een abortus te ne-
op de spits
handelingen staken. Ik neem aan dat
het gaat om die welke tegenover de
staat nodig zijn. Uitzondering voor
beide partijen is hiet uitschrijven van
nota's.
Punlt 2: hot staken van dtiensten aan
overheidsinstellingen
aöbw. het staken van overheidsdien
sten aan artsen die op dienstverle
ning berusten en niet op een wette
lijke verplichting.
Punit 3: het niet verlengen van de
contracten met de ziekenfondsen;
antw. gewoon afwachten wat voor
toestand er dan ontstaat, bijv. bij
pas gevestigde artsen.
Punt 4: het opschorten van hande
lingen op consultatiebureaus;
antw. er op letten dat de consulta
tie-bureaus dan niet gebruikt kun
nen worden, dat de artsen elkaar on
derling en bijv. het personeel van
ziekenhuizen daar helpen. De patiën
tjes, die op de consultatie-bureaus
regelmatig „ontdekt" worden, zulten
dan het Slachtoffer worden.
Punt 5: het stoppen van de premie
betaling voor de pensioenregeling;
antw. premie-betaling wettelijk stop
pen totdat gebleken is dat verge
lijkbare groepen in de samenleving
dezelfde „zekerheden" hebben.
Punt 6: Het helemaal beëindigen van
deze inmiddels wettelijk verplicht ge
stelde regeling;
Acties van
huisartsen
Leiden verder
in het slop
1. Architekt Schutte ontwierp bun
galows voor de Merenwijk van elk
4.50 m. breed, voor f165.000. MentziJ
vroeg of dit nu het soort woningen
was waar Leiden op zat te wach
ten. Cees Waal zei ronduit "nee" en
Log ten berg vulde aan dat deze
duur bouw nodig was om de kosten
van de "goedkopere" bouw in de
Merenwijk te dekken. Bedoeld
werd: bouw die goedkoper was dan
f 165.000 en die kunnen alleen goed
koper zijn als er een stel wonin
gen duur is, want de inkomsten van
de bouwer e.a. moeten natuurlijk
constant gehouden worden. Bij een
gemeentelijk bouwbedrijf hoeft de
winst niet gegarandeerd te zijn en
zou die kunnen dalen ten behoeve
van de betaalbaarheid van de hui
zen. Maar nog steeds heeft onze ge
meente niet de tijd en de moeite ge
nomen zulk een bedrijf zelf op te
zetten met eigen architecten, bouw
vakkers e.a.
2. Wilma (van dat lelijke ding op
de plaats van Bakker en Co) heeft
een zijner architecten, dhr. Tol, 2
flats voor 'de Nieuwe Mors laten
ontwerpen voor onvolledige gezin
nen, alleenstaanden en werkende
Jongeren. De laatste flat wordt er
één van 7 woonlagen met een huur
Nederiandere is nauwelijks te ver
wachten, dat zij de wet niet zouden
willen naleven. Zo nodig moet de wet
veranderd wonden of de naleving af
gedwongen worden.
Punt 7; prik acties om het verzeke
ringswezen lam te leggen;
antw. prikacties van het verzeke
ringswezen om de verzekeringsmoge
lijkheden van artsen lam te leggen.
Het noet vertenen van hoge hypo
theken bijv.
Pusnt 8: het staken van keuringen;
antw. dan tevens keuringen van art
sen onmogelijk maken voor het af
sluiten van levensverzekeringen. Ook
bij het trachten van het verwerven
betrekking bij overheddsin-
De vrouw beslist. De vrouw, in
overleg met haar arts, is de enige
die kan bepalen of een abortus in
haar situatie gewenst en verantwoord
ls.
Het is te hopen dat regering en
parlement bij de behandeling van de
wetsontwerpen deze drie eisen, waar
een meerderheid van de Nederlandse
bevolking achter staat, in him oren
zullen knopen.
Het comité
"WIJ VROUWEN EISEN",
afd. Leiden gesteund door:
CPN, D'66, LSB, MVM,
NVB, NVSH, NW, Vrou
wenbond, PvdA, PSP,
Vrouwencafé,
p/a Rapenburg 123,
Leiden, telefoon 33862.
Met grote belangstelling heb ik
over de huteartsen-zaak in het
Leidsch Dagblad van woensdag 11
december gelezen. Artsen heb ik als
ernstige mensen leren kennen en
daarom noem ik aan dat de dreiging
mot acties ernstig bedoeld is.
Om de zaak echter niet al te ern
stig te bekijken, heb ik de verschil
lende aangevoerde voorstedien hier
onder mot enige humor bekeken en
van een toelichting voorzien.
Punt 1: het zo nodig staken van
alle administratieve handelingen
door de huisartsen;
antw. alle niet-artsen moeten tege
lijkertijd ook als administratieve
Punt 9: Geen geboorte- en overtij-
dens-bewijzen afgeven:
antw. dit laten verrichten door
vroedvrouwen en nabestaanden even
tueel door de overheid te regelen
door middel van eon noodmaatregel.
Qeboorten en overlijden gaan n.l. ge
woon door. Eventueel viia kerkelijke
registers net als vroeger.
Punt 10: hot nilet verrichten van
bloedproeven in het kader van de
1 novemberwet;
antw. voor die wet er was leefden
wij ook en dat zal wel zo blijven.
Sommigen zouden misschien de con
trole wat bloedproeven betreft voor
artsen willen verscherpen.
Het wordt dan wel een prettige
boelIk zou kunnen begrijpen dat
als de loodgieter bijv. moeilijkheden
krijgt bij het niet verkrijgen van
een geboorte- of overlijdensbewijs hij
weigert om de verstopte riolering van
het huis van de arts te komen repa
reren. Of, dat de garagehouder de
auto niet wil nazien. Of, dat de opti
cien plotseling zo overbelast te, dat
de kapotte bril van de arts niet di
rect in orde gébracht kan worden
enz. enz.
Steeds meer trachten groepen langs
de „rand" van de wet hun doelstel
ling te bereiken. Alle artsen zullen
echter wel niet hetzelfde standpunt
innemen.
Het einde ervan zal zijn, dat de
groepen de staate-struotuur zo zullen
maken, dat de staat steeds meer zal
moeten ingrijpen om redenen van
algemeen belang.
De stellingen en de tegen-stellin
gen in dit stukje moeten wei met
een korreltje (of pand) zout gele
zen worden.
Of de artsen gelijk hébben mei;
hun verzet als de pensioenpremie
niét aftrekbaar wordt voor de belas
ting kan ik onmogelijk nagaan om
dat ik niet kan beoordelen of verga-
van f200 per maand per
head (men bouwt tegenwoordig
geen woningen, maar woongebou
wen met woonlagen en wooneenhe
den). Dhr. Tol had voor het inteke
nen van parkeerplaatsen de maat
staf 1 auto op 1 wooneenheid geno
men, wat hij zelf erg veel vond.
Argumenten pro van de commis
sie waren: "de wijk heeft al veel
hoogbouw dus het past er best tus
sen"; (van Waal zelf:) "jongeren
ondervinden minder nadeel van
hoogbouw dan gezinnen" (inder
daad is er verschil tussen belazerd
en allerbelazerds wonen)en als
reactie op de suggestie om er 2
flats van 3 a 4 woonlagen van te
maken: "2 halve flats is duurder
dan één hele, ook voor de toekom
stige huurder", kortom: leefbaar
heid en betaalbaarheid sluiten el
kaar nog steeds uit, zolang er nog
geen gemeentelijk bouwbedrijf is
en het bouwen wordt overgelaten
aan Wilma of een andere particu
liere bouwer. Over geluidshinder is
totaal niet gesproken. Heel nuttige
woorden kwamen van een deskun
dige, want buurtbewoner. Deze heer
zei dat er met de bouw van die 7
hoge flat twee tochtsleuven bij
kwamen, wat niet het geval is bij
3 verdiepingen. Veel mensen onder
vonden last van valwinden, veroor
zaakt door de hoogbouw (trechter
werking), en dat hoor Je goed, ook
in de huizen, waarvan de binnen
muren allemaal van zaohtboard e.a.
karton zijn gemaakt. Hij zei: spen
deer eerst daar geld aan, zodat Je
de bestaande huizen beter en
(brand) veiliger maakt, in plaats
van dat Je geld uitgeeft voor hoog
bouw - leed voor werkende Jongeren
en voor meer windsleuven, voor de
nabije omgeving. En, zei hij voorts,
als Je daarna iets wil bouwen, geef
dan de oudere mensen van de buurt
die net naar een andere wijk van
een bejaarden (te) huis willen, een
aantal max. 3 laagse woningen, en
zorg ook voor trapveldjes voor de
jeugd van 13 Jaar en ouder, om
hun agressie liever op een bal dan
op andere zaken te laten afreage
ren. Het is me niet duidelijk ge
worden of deze woorden de invloed
hadden die ze verdienden, nl. de
verwerping van het ontwerp. Alleen
Beljen liet heel duidelijk weten
hoogbouw beu te zijn. Laten de
raadsleden voor ze in de raad de
beslissing nemen even deze 3 arti
keltjes lezen
A: 3 oktober '74 in de NLC over
"het Kongres Volksgezondheid en
recreatie" te Noordwijkerhout;
B: 27 oktober '74 in de Telegraaf,
van Ton Koot: hoogbouw en volks
gezondheid", en
C: 9 november '74 in het LJ>. van
Frans Happel en Henk Klunder:
"Stop de terreur van de flatbouw".
3. Ook Projekt 5 had een surpri
se: een flat voor de S.WJ. voor
jongeren met flats aan de Rijns-
burgersingel. Het zou een flat moe
ten worden tussen de nr. 8 en 10 in,
van 4 lagen boven de begane grond
plus een dakverdieping, totale nok-
hoogte 17.6 en goothoogte 15 m., met
een huur van f150 p.m. per woon
eenheid. De architect had al met
veel instanties overlegd en liet het
nu zien aan de commissie om ook
hen van de (projekt)- ontwikkeling
op de hoogte te houden. Een defini
tief raadsbesluit nu de tekeningen
er zijn, vereist de democratie niet,
want de grond is in particulier
eigendom. Vele instanties gaven
hun fiat: hij noemde bv. de wel
standscommissie, maar noemde niet
hierbij de werkgroep huisvestings
nood van de KWJ.
De architect heet dit keer geen
Klarenbeek. maar Stroek, maar 't
te wel dezelfde Project 5 van het
"no-cure-no pay" plan voor Heren
gracht-Zijlsingel, waarvoor alvast 3
ton betaald moest worden, en de
zelfde waarover Kret ooit gezegd
heeft dat de samenwerking tussen
Projetot 5. de SHWJ en van Dam
"uitstekend" (letterlijk en figuurlijk)
verliep. Voor de SHWJ de wer
kende Jongeren zelf eisten vorig
Jaar uitdrukkelijk geen woonbun-
ker komt dus nu deze flat. Stroek
(over de hoogte)"Je moet niet kij
ken naar wat er naast staat (laag
bouw), maar naar de hele omge
ving (inclusief de 11-hoog bouw)";
een ander: "dat loopt mooi af: de
hoge kantoren (de lelijke vergissing
van destijds), deze flat (de huidige
vergissing) en de lage binnenstads-
bouw (in de eeuwen uitgekiend als
passend bij de mens (bewoner)";
weer een ander, "die flat kan best
aan zo'n brede singel"; nog een an
der: "Ja, en wat er naast staat is
eigenlijk een oud soepsooitje"; en
spuit elf tenslotte: "lager bouwen
is duurder, ook voor de huurder".
(De namen van nieuwe raadsleden
ken ik nog niet goed sorry al
leen Paulien en Laurens, die was
vierkant tegen, en Ham, die was
niet tegen). Stroek zei zelf nog dat
Projekt 5 het allemaal erg goed
deed, beter dan de gemeente het zo
gauw zou kunnen, omdat Projekt 5
het in zijn vingers heeft, en Waal
zei dat het goed was dat de ge
meente zodoende veel voor de wer
kende jongeren kon doen,
Stroek tevreden afscheid n
ADVERTENTIE
Huilen is voor jou te laat.
Of niet?
Voor kankeronderzoek van de baarmoedermond,
sterilisatie van mannen en vrouwen,
menstruatie-regeling,overtijd-behandeling,
en alles wat soms nog meer nodig kan zijn.
Bel 070 512341 of399850
maandag t/m vrijdag van 8.30 tot 17 uur.
De inktvis heeft weer een zuig
nap op zijn prooi en zoekt alvast
naar het volgende plekje.
Het is Projekt 5, Wilma, IBB
Kondor wat de klok slaat in Lei
den, alle voorbeelden van projekt
ontwikkelingsverval elders (Den
Haag, Amsterdam, Utrecht, Nijme
gen) ten spijt. Echter, de bewoners
gooiden de ontwikkelaar er na 3
Jaar strijd uit. De Amsterdamse
Nieuwmarktbewoners doen hun
uiterste om hun wijk te redden te
gen de "ontwikkeling" die daar zijn
beloop heet te moeten hebben. Maar
Leiden raakt steeds verder in het
slop van de "ontwikkeling" (onder
het mom van "het is ten behoeve
van, dus goed voor bejaarden of
werkende Jongeren") en van de
"harde economische faktoren".
Zo blijven nog steeds betaalbaar
heid en leefbaarheid elkaar uitslui
ten en de stad Leiden in geldnood.
Gemeenteraadsleden: wordt u toch
wakker!: U doet het voor hen die
U kozen!
A. L. BOSSEN,
Oude Rijn 100,
Leiden.
Schildpadsoep
ja of nee
In het Leidsch Dagblad van zaterdag
14 december J.l. stond op pagina 13
een groot artikel met. in het rood ge
drukt, de verontrustende titel: Die-
rensoorten sterven uit.
Hierin werd gesteld, dat de mens een
bedreiging voor de dieren vormt, door
ze te vangen of te doden voor vaak
nutteloze of luxeuze doeleinden. Er
stond onderandere in. dat de mensen
graag schildpadsoep willen eten en
het aantal schildpadden dat Jaarlijks
door diverse landen geïmporteerd of
geexporteerd wordt bleek schrikba
rend hoog te zyn. Een reden om geen
schildpadsoep meer te ten.
Groot was echter myn verbazing,
toen ik enkele bladzijden verder op
pagina 17 onder de titel: Menu I,
calorie arm, het recept van Lady
Curzonsoep aantrof, waarbij duidelijk
stond vermeld: 1 blikje heldere
schildpadsoep!
Een opvallend geval van tegenstrij
digheid! In het ene artikel wordt
men verweten deel te hebben aan de
uitroeiing van schildpadden door ze
tot soep te verwerken en in het an
dere artikel wordt men onder het
mom van „slank blijven en met Kerst
toch lekker eten" Juist diezelfde soep
aangeraden!
MARIE-FLORENCE VAN ES
Rijn- en Schiekade 8
Leiden.
Waardevolle
achterpoort
Het verbaast mij. dat niemand ten
stadhuize zich blijkbaar heeft gerea
liseerd, dat een curieus en waarde
vol bouwwerk mede ten offer dreigt
te vallen aan de voorgenomen bouw
van de hoge flat van de Stichting
Huisvesting Werkende Jongeren
(SHWJ) aan de Rijnsburgersingel
(zie LD 13-12-*74)Ik bedoel de
achterzijde van het Luxortheater
aan de Stationsweg, dat grenst aan
een open tuingedeelte. uitmondend
op de Rijnsburgersingel.
De bijzondere vorm en bouwwijze
van de achterpoort bij de singel doet
vermoeden, dat dit gebouw vroeger
een andere bestemming dan de hui
dige had. Een stadgenoot wist mij te
vertellen, dat hier eertijds een sy
nagoge gevestigd is gewéest(!), maar
helaas is het mij de afgelopen dagen
nog niet gelutot veel over de historie
van het gebouw te weten te komen.
Volgens oude stadskaart en dateert
het van de tweede helft van de vo
rige eeuw, het is te betreuren, dat
die periode nog steeds als stiefkind
geldt wat betreft monumentenzorg,
waardoor al veel karakteristieks
door sloop en nieuwbouw verlaren is
gegaan.
Het gezicht van de Rijnsburgersingel
met molen De Valk en aan de bui
tenzijde typische negentiende eeuwse
woningen vraagt m.i. niet om de
hoge moderne flatbouw die de
SHWJ hier wil stichten.
Niet alleen is er veel kritiek op flats
als woonvorm, maar een historische
walmolen tegen een decor van mo
derne hoge bouw lijkt ook minder
aantrekkelijk, terwijl de aangren
zende lage huizen uit het beeld drei
gen te worden weggedrukt.
Toch ziet het er naar uit, dat de
flat aan de singel er komt; de
SHWJ profiteert hier van het be
staande bestemmingsplan, dat nog
niet is herzien, en ook van het feit
dat zelfs onze meest gevoelige stads
gezichten nog niet beschermd zijn
en met name negentiende-eeuwse
gebouwen nog „vogelvrij" zijn (im
mers zelden als monument gelden).
Of het genoemde poortgebouw ge
sloopt zal worden als uitvloeisel van
het bouwplan, is mij onbekend, maar
in ieder geval zal het aan het oog
onttrokken worden door nieuwbouw.
Ik hoop daarom, dat met name
SHWJ en gemeentebestuur dat de
bouwvergunning en eventuele sloop
vergunning moet verlenen elke
goede invloed zullen aanwenden om
het bouwwerkje voor het oog van
de Leldenaren te behouden. De eni
ge manier am dit te bereiken is
waarschijnlijk zorgvuldige afbraak
en herbouw op een andere plek en
met oen andere bestemming,
Het lijkt een rigoureuze oplossing,
maar het is wellicht de enige kans,
om een interesant stuk architectuur
uit de tijd van onze overgrootouders
voor ondergang of vergetelheid te
Dehoeden.
Overigens meen ik, dat deze gang
van zaken aantoont, dat het gelden
de bestemmingsplan voor de sta
tionswijk dringend herziening be-
noeft, om het stadsbeeld rond molen
De Valk voor verdere aantasting te
bewaren.
W. M. van RooiJen
Marislaan 11,
LEIDEN
De Overdekte
moet blijven
Naar aanleiding van het artikeltje
„Bouw De Zijl einde Overdekte? in
deze krant van 12 december het vol
gende: Zeven miljoen voor een
nieuwe De Zijl, die in de plaat» komt
voor de oude De Zijl èn De Over
dekte, dus voor zeven miljoen en de
opoffering van De Overdekte noem
ik een staaltje van slechte politiek.
De Overdekte die niet zoals
PvdA-raadslfld Van der Harst sugge
reert op instorten staat te een
prettig zwembad met een speciaal
karakter.
Van dat karakter wil ik de lezer
even doordringen. De Vliet en Poel
meer en naar ik meen straks 's zo
mers De Zijl zijn voor een groot deel
van de dag in het zomerseizoen geen
zwembaden maar dobber baden. Men
zwemt er niet, men dobbert er. De
dobber baden hebben samen met de
erbij béhorende speelweiden een
functie als strand- en bedvermaak.
Ze voldoen in een grote behoefte,
maar trekken een bepaald publiek:
publiek dat van drukte en klitten
houdt. Daar is niets tegen. Maar
waar moeten de mensen heen die
met van drukte en klitten houden
en de mensen die naar een zwembad
kamen om te zwèmmen (oa. baan
tjes trekken) Die hebben aan een
bad als De Vliet en Poelmeer weinig
of mets.
Nu wordt er wel eens gezegd: zulke
mensen moeten dan maar lid worden
van een zwemvereniging. Dat te een
raad van weinig of generlei waarde.
Want over het algemeen toch zullen
die mensen niet in een zwemvereni
ging passen. Ik voor mij voel er al
thans niéts voor en zo ken ik er
In De Overdekte kunnen de rust-
zoekenden en de baantjeszwemmers
(hiertoe behoren ook diverse inva-
lieden) wel terecht. Wordt De Over
dekte opgeheven dan krijgen we in
groot-Leiden min of meer eenvor
mige zwembaden, waar deze zwem
mers niet terecht kunnen, zodat voor
deze lieden dus niets overblijft.
Is dat onbelangrijk? Komt deze
minderheid er niet op aan? Individu
ele trimmerij en serieuzer sportbeoe
fening omdat het niet in verenigings
verband wordt beoefend geen waar
de?
De Overdekte heeft centraal in de
stad gelegen ook een functie als wrjk-
zwembad, zowel voor particulieren
als voor scholieren. Diverse scholen
komen naar het zwembad gelopen.
Waarom moeten die straks naar De
Zijl? Dan moeten ze per bus. Dat
kost geld! En De Overdekte en de
gemeente en die scholen zouden er
dan toch beter mee gebaat zijn als
die scholen De Overdekte zouden
blijven bezoeken.
Uit het LD van 12 december maak
ik op dat sommigen zeer licht over
het sluiten van De Overdkte denken.
Het is geen beschimmelde korst
brood die je weggooit. Het te een be
drijf waar mensen werken, dat mag
men niet zo maar opofferen en zeker
niet als dat bedrijf enig In zijn soort
is (geheel ander karakter dan de
dobberbatien) en van groot belang is
voor de recreatie in de vorm van al
lerlei soorten zwemsport- en zwem-
trimbeoefening.
Opheffing zou het stuk Haarlem
merstraat waar De Overdekte staat
een stuk stiller doen worden en de
neringdoenden in de omgeving zo
niet direct, dan toch indirect nadeel
opleveren. Zeven miljoen in De Zijl
stoppen en De Overdkte laten ver
krotten, ik vind het eigenlijk schan
dalig. Moet er in De Overdkte geïn
vesteerd worden, dan te dat toch niet
een zaak voor de eigenaar affleen.
FRED VOS.
Haarlemmerstraat 303
Leiden
