„Ik schaam me
soms dat ik
niet op Cyprus
ben gebleven"
Beunhaas voorop bij onderhoud eigen woning
Vluchteling Costas Markides bouwt met vrouw Tilly een nieuw leven op
Komt u straks of kijkt u
ook boven al langer uit naar
de loongrens van een ervaren
f1.27.550, geen winstmakende
ziektekosten
verzekeraar?
ZATERDAG 14 DECEMBER 1974
Door
Christl Visser
Nog geen half jaar geleden begon
het'op Cyprus. De Griekse kolonels
vonden dat er maar eens een eind
moest komen aan de heerschappij
van die lastige aartsbisschop. Hij
stoorde zich steeds minder aan hun
wensen en verlangens, ja, hij durfde
er zelfs tegenin te gaan. Met de
hulp van de 650 op Cyprus
gestationeerde legerofficieren, die
ironisch genoeg indertijd op Maka-
rios' eigen verzoek de Nationale
Garde kwamen versterken, werd de
coup uitgevoerd. Het doel werd niet
bereikt, Makarios wist te ontsnap
pen zoals de kolonels op hun vingers
hadden kunnen natellen, want
Makarios is immers niet/klein "te"
krijgen. De coup was wel de direkte
aanleiding voor de Turkse inval op
20 juli. Drie weken later was iets
minder dan de helft van het-eiland
bezet, lagen de lijken opgestapeld en
liepen er zo'n 200.000 vluchtelingen
rond. Costas Markides, zijn Neder
landse vrouw Tilly en de baby
Daniel zijn er drie van.
Het begon allemaal zo mooi: Tilly
ontmoette haar man tijdens een
vakantiereisje in London waar hij
studeerde. Verliefd worden, nog niet
zeker zijn eeyst, ..een tijdje,
schrijven toch naar Cyprus
nog steeds liefde trouwen. Ze
hadden een mooi huis op een zonnig
welvarend eiland. Ze kregen een
baby, ze kregen een auto, in de tuin
kon je de citroenen zo van de boom
plukken, hij had een goede baan,
kortom Cissy van Marxveld op
Aegeische toer.
Makarios is dood Makarios is
dood".Steeds opnieuw. Het werd er
ingehamerd. Niemand mocht twijfe
len."
De EOKA-B bestond (en bestaat
nog) uit een groep Grieks-Cyprioten
die ijverden voor de hereniging van
Cyprus met Griekenland. Onder
leiding van de vroegere volksheld
generaal Grivas werd de verzame
ling idealistische Jongemannen op
gefokt tot .een terreurgroep. Toch
die
het
Kwijt
Twee jaar heeft het geduurd en
toen was het afgelopen. Ze wonen
nu op een kleine Haagse bovenwo
ning, te klein voor een Jong
echtpaar plus kind en een paar
schoonouders. Een van de weinige
tastbare herinneringen aan de tijd
van toen is het babyboek. Al het
andere zijn ze kwijt.
Costas Markides: „We hadden een
paar dagen van te voren al het
gevoel dat er iets zou gaan
gebeuren. Makarios had naar
Athene geschreven met het dringen
de verzoek de steun aan de
EOKA-B te staken en de Griekse
officieren terug te roepen. Op de
ochtend van de 15e hoorden we om
'n uur of zeven schoten, tien
minuten later kwamen de explosies.
Toen was het wel duidelijk: een
coup. Op de radio werd het Griekse
volkslied gespeeld en daarna zei een
stem: „Makarios is dood
noemt, vlak voor Cyprus het Britse
juk van zich af schudde, de droom
van velen. Niet natuurlijk van de
Turks-Cyprioten, reden waarom
Makarios en de zijnen .in 1960
genoegen moesten nemen met de
onafhankelijkheid. Een onafhanke
lijkheid die geen van de betrokken
partijen Engeland, Griekenland en
Turkije, mocht schenden. Door de
toenemende welvaart die wel
bijzonder schril afstak tegen dé
armoe in Griekenland en later door
de kolonelsdictatuur raakte het oude
hellenistische ideaal wat op de
achtergrond. Ook bij Costas Marki
des. „Ja, toen we op school zaten,
toen waren we allemaal pro enisis.
Later besef je dat het niet kan.
Grivas was een slecht mens.
Helemaal bezeten van die hereniging
en de Jongens die zich bij hem
aansloten waren randfiguren. Zon
der werk, zonder toekomst. Moorde
naars die een persoonlijke vendetta
uitvochten tegen iedereen1 die hen
niet aanstond. En na Grivas zijn
dood liep het totaal uit de hand.
Een oncontroleerbare bende."
Vredesmissie
Hoewel de kolonels bij hoog en bij
laag volhielden niets met de coup te
maken te hebben en spraken van
een „binnenlandse aangelegenheid"
besefte heel de wereld wat er aan
de hand waS. Turkije meende het
recht van interventie te hebben
krachtens het onafhankelijkheidsak
koord. De toenmalige premier Ecevit
noemde het een „vredesmissie". „Voor
de Turks Cyprioten maar ook voor
de Grieks Cyprioten. Beiden zijn
gebaat bij een herstel van de
situatie voör de coup." En daar
kwamen ze op 20 Juli. De kleine
pooierachtige premier Sampson die
als EOKA lid op Makarios' zetel had
plaatsgenomen predikte een gevecht
tot de laatste bloeddruppel." De
mannen werden opgeroepen, de
vrouwen bleven achter.
Tilly: „Daar stond ik met die kleine.
Verloren en verlaten in een vreemd
land. Je spreekt de taal nauwelijks,
wat moet Je doen? Het was een
droom, net niet echt. Zo van: dit
overkomt mij toch niet. De buren
namen me mee naar een plaatsje
buiten Nicosia. Die eerste dagen zei
ik helemaal niets. Ik vroeg me af:
Zie ik 'm ooit nog terug? Je hoorde
berichten van Turkije dit en Turkije
dat. Ik wist niet wat 'ie deed of
waar 'ie was. De dagen leken jaren.
Een keer kwam er iemand die zei:
„Jullie moeten hier weg want
vanavond komen de Turken en die
gaan jullie een vóór een verkrach
ten. Ik geloofde het eigenlijk niet
maar we zijn toch maar weggegaan."
Enkele dagen na het eerste offensief
kwam in Geneve het vredesoverleg
op gang. Moeizaam wist men een
„staakt het vuren" te bereiken. In
Geneve, Ja. Niet op Cyprus. Er werd
even pas op de plaats gemaakt om
de toeristen te evacueren en daarna
ging het door.
Costas: „De Turken hebben zich
aan geen enkele afspraak gehouden.
Het was hen ook niet te doen om
die paar Turks Cyprioten (ongeveer
18 procent van de bevolking-red.) te
beschermen, die hadden helemaal
niets te vrezen. Die verontwaardi
ging over de schending van het
akkoord, daar geloof ik niet in Ze
gebruikten de coup als excuus om
een deel van Cyprus te veroveren.
Ze kwamen met een leger van 40.000
man beladen met de modernste
apparatuur. Wij hadden oude
geweren uiit 1940. Het was vreselijk
die horde van plunderende brand
stichtende woestelingen uit de tijd
van Attila de Hun. We hebben die
eerste week elke avond gevochten.
Noem Je dat protectie?"
Halve eiland
Op 31 Juli werd in Geneve een
bestandlijn bepaald. Nog geen twee
weken later zetten de Turken het
tweede offensief in waarbij ze
uiteindelijk bijna het halve eiland
in hun bezit wisten te krijgen. Tilly
zat toen met Costas in Limassol. Hij
wilde dat ze wegging maar Tilly
aarzelde. „Ik wist wel dat het het
beste zou zijn maar eigenlijk wilde
ik niet. Als Je eenmaal van Cyprus
af bent, weet Je niet meer wat er
gebeurt, wat er met hem gebeurt."HiJ
wist haar toch te overreden en ze
nam het allerlaatste Britse vluchte
lingen toestel.
Na de tweede aanval trad er een
betrekkelijke rust in. Sampson was
al lang vervangen door de voor de
Turken acceptabeler onderhande
lingspartner Clerides. er vielen nog
wat verdwaalde schoten en men
begon weer te praten over het
terugtrekken van de troepen. Het
leidde tot niets. Costas kreeg in
oktober toestemming om zich bij
zijn vrouw in Nederland te voegen.
„Soms schaam ik me dat ik er niet
ben gebleven. Stel Je voor dat
iedereen zou vertrekken, dan blijft
er niemand over om te helpen. Het
is misschien laf maar ik heb mijn
gezin voor laten gaan."
„Er moet daar iets gebeuren", zegt
hij, „anders blijft het een eeuwige
rotzooi, dan vecht men door tot
iedereen dood is. Die situatie van
nu. dat duizenden en duizenden
verdreven zijn van de plek waar ze
altijd hebben gewoond dat kan
gewoon niet. Die mensen willen
terug naar hun eigen huis, hun
eigen zaak, hun eigen land. Je kan
niet zomaar iedereen gaan overplan
ten. Een man die zijn hele leven
citroenen gekweekt heeft, aardt niet
tussen de olijfbomen. Hij weet niet
meer wat hij moet doen. Er heerst
op Cyprus zo'n ontzettende onzeker
heid. In al die Jaren met Makarios,
is er een bepaald patroon, een soort
orde gevormd, die ineens overhoop
is gehaald."
en kind: "Toen Makarios op Cyprus terug kwam dacht ik wel "God, ik wou dat ik er hij had
Gewerkt
Een soort orde waarbij het Turkse
bevolkingsdeel er in het verleden
vrij bekaaid af kwam. Costas
reageert verontwaardigd: „Niemand
heeft de Turks-Cyprioten ooit in
een isolement gedwongen, dat
wilden ze zelf. Ze zijn altijd achter
een muur gevlucht. De bloei van
Cyprus dat kwam niet doordat
Makarios zakken geld leegstrooide,
daar hebben wij, Grieks Cyprioten,
keihard voor gewerkt."
Cyprus: het drama van een eiland
zonder volk. Er bestaan geen
Cyprioten. Het zijn Grieken die op
Cyprus wonen en Turken die op
Cyprus wonen. „Cultuurbrengers" en
„barbaren". Zo was het duizend Jaar
geleden, zo is het nu nog. Tilly en
Costas gaan niet terug. „Voor geen
goud", zegt zij „We zijn jong genoeg
om hier een nieuw leven op te
bouwen", zegt hij.
Nooit heimwee? „Nou, toen
Makarios op Cyprus terugkwam toen
dacht ik wel: God, ik wou dat ik
erbü had kunnen zijn".
Het Rode Kruis heeft een speciaal
gironummer voor de financiële hulp
aan alle vluchtelingen: 124000.
De Stichting Het Zilveren Kruis biedt u:
★zowel Individueel als collectief een
nagenoeg volledige dekking van kosten van
ziekenhuisverpleging en specialistische
hulp, al dan niet aangevuld met 80%
vergoeding van kosten voor huisarts en
apotheek
★Volledig geautomatiseerde schade
afwikkeling
★Ruime risicodekking in het buitenland bij
vakantie of zakenreis
★Lage premie - met ingang van 1 januari a.s.
vanaf
44,30 per maand
Bij toetreding boven de leeftijd van
50 jaar alsmede voor verzekerden in het
gebied van Haarlem is premie-toeslag
verschuldigd
Geen leeftijdstoeslagen voor reeds
verzekerden en voor hen die de loongrens
NU overschrijden
Directe aansluiting bij overschrijding van
loongrens door ziekenfondsverzekerden
Volledige Informatie ontvangt u als t! de bon
in een ongefrankeerde enveloppe zendt aan:
Stichting Het Zilveren Kruis
Machtiging nr. 1 Noordwijk
Stichting
Het Zilveren Kruis
Ziektekosten
verzekering
Bijkantoren te Alphen aan den Rijn, Delft,
Dordrecht, Gorinchem, Gouda, Middelburg,
Mijdrecht, Schiedam, Terneuzen, Woerden,
Zaandam, Zeist, Zierikzee en Zwijndrecht.
Een goede keuze met maximale zekerheid
tegen minimale premie.
Peter Riemersma
De Beer: „Discriminatie tussen huurders i
den opgeheven".
i kopers moet wor-
Er gaat vrijwel geen Jaar voorbij of
in de Tweede Kamer komen de
onderhoudskosten van de eigen
woning ter sprake. Kortgeleden
vroeg het VVD-Kamerlid De Beer
de regering om een studie over de
verruiming van de mogelijkheid de
onderhoudslasten van de eigen
woning aftrekbaar te maken voor de
loon- en inkomstenbelasting.
Minister Duisenberg en zijn staats
secretaris Van Rooijen van finan
cien Wilden deze studie niet. Zij
piekeren er niet over om terug te
komen op de vereenvoudiging die in
1971 is ingevoerd op voorstel van
het toenmalige kabinet-De Jong.
Deze vereenvoudiging hield in, dat:
a. onderhoudskosten niet meer als
aftrekpost mogen worden opgevoerd;
b. bij wijze van tegenprestatie
zouden eigenaar-bewoners een aan
zienlijk lager bedrag als huurwaar
de (-inkomen) bij hun inkomen
behoeven op te tellen.
Er werd een kleine uitzondering
gemaakt. Kosten van "groot onder
houd" zouden wel aftrekbaar zijn bij
huizen met een verkoopwaarde van
ongeveer veertigduizend gulden,
waar de eigenaar tenminste vijf
jaar in had gewoond.
De Beer haalde bakzeil in de
Tweede Kamer met zijn poging de
zaak opnieuw in studie te nemen.
Maar daarmee is het laatste woord
toch weer niet gezegd. Twee
regeringspartijen (ARP en D'66)
voelden voor de studie en verder
kreeg de VVD-er steun van SGP,
DS'70 en CHU. Uitgedrukt in
Kamerzetels betekend dit: tenminste
58 Kamerleden willen de zaak
opnieuw bekijken. De KVP met 27
zetels had De Beer aan een
meerderheid kunnen helpen.
Maar deze fractie verschoof de zaak
liever naar volgend Jaar. De KVP-er
Notenboom was wel gevoelig voor
het argument van De Beer, dat het
niet meer aftrekbaar zijn van de
onderhoudskosten heeft geleid tot
een geweldige toeneming van de
beunhazerij in de bouw. Maar hij
gaf er de voorkeur aan over dat
probleem apart met de regering te
debatteren. Dat debat zal in de loop
van het voorjaar van 1975
plaatsvinden. En dan zal dus
andermaal het voorstel op tafel
komen onderhoudskosten weer aan
te merken als een mogelijkheid het
belastbaar inkomen te drukken.
Omstreden
In de eerste begroting die het
kabinet-Den Uyl heeft opgesteld
zijn in 1973 de onderhoudskosten'
van eigen woningen een zeer
omstreden zaak geweest. Het kabi
net had voorgesteld om de
huurwaarde van de eigen woning te
verdubbelen. Zo kort na de
invoering van het vereenvoudigde
fiscale systeem, werd dat beschouwd
als een aanslag op de portemonnaie
van de eigenhuizenbeztter. Immers,
dé huurwaarde was Juist sterk
de financiële ruimte te
'oor de eigenaar de
onderhoudskosten zelf te dragen. De
Kamer heeft destijds op de koop
toegenomen, dat eigenaren van
nieuwe huizen met het vereenvoudig
de systeem heel wat beter af zijn,
dan eigenaren van oude huizen.
Nieuwe huizen vergen namelijk heel
wat minder onderhoud, dan oude.
Maar de verdubbeling van de
huurwaarde ging de Kamer toch te
ver. Er is toen op voorstel van KVP
en AR wat aan gesleuteld. Dat heeft
toen geresulteerd in het volgende
staatje.
Economische Huurwaarde Voorstel
Huurwaarde
verkoopwaarde
tot
31.12.73 regering vanafl.11.74
15-30.000.-
150.-
150.-
150.-
30-60.000.-
300.-
600.-
390.-
f 60-90.000.-
f 600.-
f 1200.-
780.-
90-120.000.-
600.-
1200.-
1170.-
120-180.000.-
1200.-
2400.-
1560.-
180-240.000.-
1200.-
3600.-
2340.-
2400.- 4800.-
Na de ingreep van KVP en ARP
resulteerde dus een verhoging van
de huurwaarde die varieerde van
dertig tot bijna honderd procent.
Sindsdien is het met de beunhazerij
flink uit de hand gelopen. Eind 1973
lieten de Centrale Ondernemersor
ganisaties in het Midden- en
Kleinbedrijf al weten, dat naar
schatting 15 a 20 procent van het
onderhoud van eigen woningen door
beunhazen geschiedde. Volgens De
Beer is dat percentage opgelopen.
Hij schat dat van de anderhalf
miljard gulden die aan onderhouds
kosten worden uitgegeven per jaar
„minstens" een half miljard terecht
komt in de zakken van beunhazen.
Dat zijn veelal bouwvakkers die het
werk in de avonduren doen of
bedrijfjes die niet officieel staan
geregistreerd bij de Kamer van
Koophandel en daardoor gemakke
lijk de belastingen kunnen ontdui
ken. De Beer noemt de beunhazerij
een „maatschappelijk kwaad". Het
veroorzaakt werkloosheid bij de
bonafide aannemingsbedrijven-
Beunhazen ontduiken de BTW, de
sociale premies en de loon- en
inkomstenbelasting.
Ook komt het voor, dat zogenaamd
„werkloze" bouwvakkers naast hun
WW-uitkering er „zwart" nog flink
wat bijverdienen. „De ene bouwvak
ker verdient een dubbel inkomen ;i
de ander leeft op het bestaansmini
mum," zo schetst de WD-er de
situatie.
Discriminatie
Wil De Beer terug naar de oude
situatie van voor 1971? „Nee, dat
niet. Wij zijn het eens met de
opvatting van de regering, dat een
aanzienlijke verhoging van de
huurwaarde ongunstig is voor de
bouw van nieuwe koopwoningen.
Maar wij willen wel, dat de
discriminatie tussen huurders en
kopers wordt opgeheven. Datgene
wat in de huurprijs wordt
verrekend, moet voor een eigenwcn
ningbezitter fiscaal aftrekbaar wor
den. Zoals: buiten schilderwerk*
dakreparaties, herstel van riolerin
gen, scheuren in muren en vloeren."
De Beer schat, dat zijn voorstellen
de schatkist per Jaar 150 miljoen
gulden kosten. Zo'n honderd miljoen
gulden komt weer terug via dan wel
betaalde BTW-loon- en inkomsten
belasting en sociale premies, schat
hij. Die enkele tientallen miljoenen
ten bate van de eigenhuizenbezitters
vindt hij gerechtvaardigd, nu het
kabinet-Den Uyl in 1975 ten behoeve
van huurders meer dan vierhonderd
miljoen gulden extra wil uitgeven.
