BOMMEN OP BEIROET Geld lenen "Ik wil, moet en zal terug" Nieuwe escalatie in terreur-oorlog Kissinger vreest voor rampspoed in gehele westen Bestand in Rhodesie nog vaag RABIN WAARSCHUWT VOOR KRACHT VAN ISRAEL Geen stap verder in Weense conferentie 350 miljoen voor niet bestaande olie OPTREKKEN, GROND NABIJ ROCKEFELLER Solzjenitsyn op persconferentie in Stockholm: Malta wordt vanavond republiek VRIJDAG 13 DECEMBER 1974 LONDEN (AP) De Israëlische premier Jitzak Rabin heeft in een televisie-interview gezegd dat zijn land een nieuwe oorlog wil vermij den maar dat het in staat zou zijn vijandelijke steden tienmaal zo hard te raken als de Arabieren de Israë lische. 'Heeft uw land kernwapens?' luid de een vraag. •Israël heeft beloofd niet het eerste land te zijn dat in het Midden-Oos ten een dergelijk wapen zal gebrui ken,' luidde het ontwijkende ant woord. Als het onverhoopt tot een oorlog mocht komen, "en ik zou nooit wil len zeggen dat oorlog onvermijdelijk is", dan hoop ik. aldus Rabin, dat al le partijen normaal zullen blijven en voorkomen dat bevolkingscentra er 't slachtoffer van worden. De kracht der Arabische lucht machten was beperkt wat betreft het vermogen om door te dringen tot Israëlische steden, alhoewel men lan ge-afstandsraketten zou kunnen ge bruiken, 'maar Israël meschikt over de mogelijkheid om tienmaal zo niet meer zoveel schade aan vijandelij ke bevolkingscentra toe te brengen dan de Arabische landen aan de on weer over kernwapens sprekend zei hij: "Ik hoop dat de anderen niet in de verleiding komen een atoomwapen te gaan gebruiken. Ik geloof dat wij ons niet kunnen veroorloven'; de tweede te zijn die dit doen." Over de Arabische militaire kracht zei hij nog dat de Syrische lucht macht thans groter en steker is, in aantallen vliegtuigen en qualitatief, dan de Egyptische. 'Dit is opzettelijk zo gedaap door de Sowjets om twee instrumenten te kunnen bespelen in het Midden-Oosten.' Wat het olieprobleem betreft: 'Europa, de V.S. en Japan moeten gaan samenwerken en druk uitoefe nen op de olieproducerende landen. Als dat eenmaal is gebeurd zult u op de duur aan het langste eind trek ken.' Volgens de Amerikaanse inlichtin gendienst hebben Koeweit en Aboe Dhabi 36 Mirages in Frankrijk be steld, die ze aan Egypte willen door leveren. De 35 die Saoedi-Arabië heeft besteld, fcvaren eveneens voor Egypte bestemd. Amerikaanse deskundigen gelo ven dat de Arabische landen op die manier willen voorkomen, dat Egyp te aan Rusland vraagt de 120 vliegtui gen te vervangen die het in de okto- beroorlog heeft verloren. De Amerikaanse inlichtingendienst weet ook, dat de Sowjet-Unie het Syrische wapenarsenaal blijft ver sterken. Syrië zou al beschikken over 450 vliegmachines, waarbij 45 van het type Mig-23 de uitgekiendste Russische jager. Verder zou Syrië olangs tien raketten type Scud-b hebben ontvangen, die 250 km ver dagen. Het had 1 30 van die raket ten naast 150 raketten type Ford-7 met een bereik van 60 km. Voorts zou de Sowjet-Unie Syrië 70 nieuwe lucht doelraketten type SA-46 hebben ge leverd, die in de oorlog van 1973 de Israëliërs zware verliezen berokken den. BEIROET (AP) In een verdere escalatie van de terreuroorlog tussen Israël en de Pales tijnse guerrilla-organisaties hebben Israëlische straaljagers gistermiddag bombardementen uit gevoerd op vluchtelingenkampen in de omgeving van Beiroet en in de stad zelf. Een vrouw kwam om het leven en 17 mensen werden gewond. Een woordvoerder van de guerrilla-organisaties heeft reeds aangekondigd dat nieuwe vergeldingsacties tegen de Joodse staat zullen worden ondernomen. Volgens een Libanees legercommuniqué namen vier vliegtuigen aan de luchtactie deel, waarvan er een neergeschoten zou zijn door Libanees of Palestijns afweergeschut. Israël zegt dat geen van de toestellen is getroffen. De actie is waarschijnlijk een represaille voor de aanslag met handgranaten in een bioscoop in Tel Aviv, die aan drie mensen onder wie de dader het leven kostte. WENEN De Navo en het Warschaupact hebben hun be sprekingen over troepenverminde ring in Midden-Europa voor 1974 afgesloten. Op enige vordering is nog geen uitzicht. De 19 deelnemende landen be sloten de vierde gespreksronde in Wenen te beëindigen en voor onge veer een maand met reces te gaan "De Juiste datum voor de nieuwe bijeenkomst zal worden vastgesteld in directe onderhandelingen tussen de betrokken regeringen", aldus de Poolse gedelegeerde Strulak. Spre kend namens de landen van het Warschau-pact zei hij: "Er is geen werkelijke iooruitgang geboekt in de zin van een concreet akkoord". De conferentie over wederzijdse troepenvermindering begon op 30 oktober 1973., De twee partijen stel den herhaaldelijk elkaar verant woordelijk voor de impasse waarin de besprekingen de laatste maan den gekomen zijn. De Westerse ge allieerden willen dat de numerieke superioriteit in tanks en troepen van het Oostblok wordt weggeno men, terwijl ze vasthouden aan Ihun voordelige positie inzake de taktische kernbewapening. Ze heb ben voorgesteld dat de Navo en t Warchau-pack hun grondtroepen tot elk 700.000 man verminderen, te beginnen met de grote mogendhe den. Anderzijds wil het Oostblok dat elk bondgenootschap in 1975 200.000 man terugtrekt, en tegen '77 de landmacht, luchtmacht en kern bewapening van alle landen ver mindert met 5 procent. In oktober ging het ermee akkoord dat Ame rika en Rusland de eerste vermin deringen op zich nemen. Volgens het onafhankelijke inter nationale instituut voor strategische studies beschikken de landen van de verdragsorganisatie van War schau in centraal Europa over 935.000 man ën 15.500 tanks en de Navo-landen over 788.000 man en €.880 tanks. Deze aanslag was op zijn beurt bedoeld als wraakneming voor ra ket-aanvallen op Palestijnse kan toren in Beiroet, waarvoor de Pa lestijnse bevrijdingsorganisatie Is raël verantwoordelijk heeft gesteld. Het volksfront voor de bevrijding van Palestina nam woensdag de verantwoordelijkheid op zich voor de aanslag op de bioscoop in Tel Aviv. De Israëlische luchtactie duurde zeven minuten. Het voornaamste doelwit leek het vluchtelingenkamp Sjatila, in de buitenwijk Sabra, waar behalve vluchtelingenverblij- ven ook flatgebouwen staan. Het bombardement begon omstreeks vier uur plaatselijke tijd, juist toen de kinderen uit school kwamen, zo is in Beiroet meegedeeld. Ook ge troffen werden de Palestijnse kam pen BourJ Al Brajneh. bij de inter nationale luchthaven van Beiroet, en Tel Al Zaatar. De luchthaven is tijdelijk gesloten geweest voor het vliegverkeer. In de getroffen kam pen wonen in totaal zo'n 25.000 Pa- lestijnen. Volgens een Israëlisch legercom muniqué waren militaire installa ties van guerrillagroepen het doel wit van de aanval. Na de aanslag in de bioscoop van Tel Aviv waar schuwde de Israëlische minister van voorlichting Aharon Jaariv de Palestijnse bevrijdingsorganisatie opnieuw voor de "lange arm" van "Israël, die de "terroristen in al hun Banken dicht Gisteren zijn volgens het Spaanse persbureau Cl- fra in Barcelona 11.000 bankem- ployé's in staking gegaan. Boven dien hielden 3000 uitgesloten arbei ders van de Hispano-Olivetti fa briek in Barcelona een betoging. De Israëlische veiligheidsdienst is inmiddels een diepgaand onderzoek begonnen om na te gaan hoe de pleger van de aanslag, die gebruik maakte van een vervalst Brits pas poort kennelijk zonder moeite in korte tijd het land kon binnenko men, in een hotel zijn explosieven vervaardigde en vervolgens met vijf handgranaten in een gordel om zijn middel een drukbezochte bios coop kon binnengaan. Met name op het vliegveld Ben Goerion, dat geldt als een van de best beveilig de ter wereld, wordt nu bekeken welke mazen er in de veiligheids maatregelen zitten. De dader is kennelijk zonder enige controle 't land binnengekomen. Het was niet de eerste Israëlische actie tegen de Libanese hoofdstad, In 1972 voerden Israëlische com mando's een landing uit vanuit zee en doodden drie Palestijnse leiders in hun huizen. In 1968 landden Is raëlische commando's per helicopter op het vliegveld van Beiroet, waar ze 13 Arabische vliegtuigen opblie zen ails represaille voor een Pales tijnse aanval op een Israëlisch toe stel op het vliegveld van Athene. De Palestijnse leider Jasir Arafat heeft gedreigd binnen zes uur in actie te zullen komen wanneer Is raël het nog eens waagt een terreur actie tegen de Palestijnen te onder nemen. Een niet ontplofte gra naat voor een zwaar bescha digd gebouw in het Chatila- kamp bij Beiroet. LOS ANGELES In Los Ange les in Californië zijn gisteren der tien personen in staat van be schuldiging gesteld wegens een olie-aandelen-zwendel waarmee 350 miljoen gulden is gemoeid en waar beroemdheden als Jack Benny, Liza Minelli, Walther Matthau, Andy Williams, Buddy Hackett. Barbra Streisand. Alan Alda. Jacqueline Bisset, Phyllis Diller, Tony Curtis, Jonathan Winters en Bob Dylan, in goed vertrouwen intippelden. De aandelen zaten in een niet- bestaande oliemaatschappij. Om ze te verkopen lieten de dertien zwendelaars foto's zien van het oliewinninggebied: een akker met bevloeiingsbuizen die voor de ge legenheid oranje waren geschil derd en waar tussen markerings- x>rden waren geplaatst zoals die 3P olievelden voorkomen. Hoe overtuigend de overre dingskracht van de zwendelaars was, wordt wel bewezen door het feit dat zij investeringen wisten los te krijgen van Walter B. Wris- ton, president Van de First Natio nal City Bank of New York, en Russell W. McFall, president van Western Union. De zwende speele zich af tus sen 1964 en 1973 en naai- schat ting 2.000 mensen zijn er de dupe van geworden. Hoofdbeklaagde in de zaak is Robert S. Trippet uit Tulsa in Oklahoma, president-commissa ris en president-directeur van "Home-stake production co.". Zanger Andy Williams zou voor 538.000 dollar zijn opgelicht en Jack Benny voor 300.000. Bij veroordeling kunnen de dertien beklaagden straffen krij gen van' maximaal vijf jaar ge vangenisstraf plus maximaal tien duizend dollar boete. SALISBURY Alle guerrillastrij ders in Rihodeslë krijgen de opdracht de gevechten te staken zodra een da tum is vastgesteld voor „zinnige on derhandelingen" over de toekomst van het land. Dit hebben de leiders van de Afrikaanse nationalistische organisaties in Rhodesië via een ge zamenlijk communiqué bekendge maakt. Premier Ian Smith had woensdag aangekondigd dat er een onmiddellijk bestand kwam en dat alle Afrikaanse politieke gevangenen zouden worden vrijgelaten als inlei ding op een constitutionele conferen tie. Hij gaf geen datum voor de con ferentie Het nationalistisch commu niqué werd uitgegeven nadat de na tionalistische leiders gisteren vanuit Loesaka in Salisbury waren terugge- WASHINGTON Het Ameri kaanse federale bureau voor de luchtvaart heeft meegedeeld dat het de installatie van een nieuw waarschuwingssysteem in vlieg tuigen zal eisen dat de piloten toeschreeuwt „optrekken" wan neer zij een berg of de grond na deren. Het nieuwe waarschuwingssy steem moet vliegrampen voorko men zoals die van Martinair op Ceylon en die van Washington tien dagen geleden. Het heet .ground proximity warning system" (waarschuwing dat vaste grond dichtbij is) en moet op 1 december volgend Jaar zijn aangebracht. Wanneer het vliegtuig te laag vliegt of een berg nadert geeft het instrument een hard, schreeuwend geluid en zet het een bandrecorder in wer king met het woord „optrekken". Aanschaffing en installatie kos ten ongeveer 10.000 dollar. Een luchtvaartmaatschappij, Pan American World Airways, heeft het al in haar vliegtuigen aangebracht en de vliegtuigfa briek Boeing voorziej; haar nieu we vliegtuigen er van. keerd. Het dis in tegenspraak met de aankondiging van Smith dat hij de verzekering had gekregen dat „aJte terroristische activiteit in Rhodesië onmiddellijk zal worden beëindigd. Voor de eerste keer sinds tien jaar verschenen JtoShua Nkomo, voorzit ter van de Zapu,(en dominee Ndaba- ningi Sïthole, voorzitter vah de Zanu, gisteren in Salisbury in het open baar. Ze werden geflankeerd door bisschop Abed Moezorewa, voorzitter van de Afrikaanse Nationale Raad waarin de Zapu en de Zanu sinds kort zijn opgenomen. Inmiddels waren officiële kringen te Londen uiterst behoedzaam bij het geven van commentaar op de re cente ontwikkelingen. Bronnen bij het ministerie van Buitenlandse Za ken gaven toe dat de Britse regering weinig directe invloed heeft gehad op de koortsachtige, voor het grootste deed, geheime, diplomatieke activi teiten in Loesaka kaanse landen. Een ministerieel woordvoerder juich te het besluit vain Smith toe, maar wenste verder niéts te zeggen. Oe Britten zijn van mening dat het nog te vroeg is om zich uit te laben over een kans van slagen waar hun eigen diplomatieke inspanningen negen jaar lang niets hebben opgeleverd. De Britse pogingen zyn in het ver leden steeds gestrand op de onmoge lijkheid om met Smith tot bindende afspraken te komen over de termijn waarbinnen de zwarte meerderheid het roer zou kunnen overnemen. Inmiddels werd vanuit Johannesburg vernoènen dat de leiders van de zwarte en gekleurde gevolking in Zuid-Afrika 'n beroep hebben gedaan op premier Vorster om 't voorbeeld van Smith te volgen en alle politieke gevangenen in vrijheid ae stellen. Vorster, die het blanke minderheids- andere Afrl- regiem in Rhodesië tot voor kort vd- lediige, ook militaire, bijstand heeft gegeven, wordt beschouwd als de drijvende kracht achter Smith's ge wijzigde opstelling. BRUSSEL (AP) De Amerikaan se minister van Buitenlandse Zaken, Henry Kissinger heeft de leden van de Navo-raad gisteren voorgehouden dat er antwoorden dienen te worden gevonden op de tot dusver onoplosba re economische problemen, zo is uit diplomatieke bron vernomen. Bij het uitblijven van die antwoorden voor zag Kissinger een volledig stranden van de Westerse wereld. De zegslieden meldden dat Kissin_ ger de openingsvergadering van zijn ambtgenoten die de Navo-conferen- tie bijwonen volledig heeft gedomi neerd. Hij verdeelde zijn tijd met hen in te lichten over 't Amerikaans- Russische Salt-2-akkoord en het ge ven van zfjn visie op de economische problematiek, met name het olie- vraagstuk. Daarnaast heeft hij in de wandel gangen contacten gelegd over de kwestie-Cyprus. De zegslieden vertelden dat Kis singer zijn ambtgenoten tijdens de besloten zitting heeft herinnerd aan het feit dat niemand er in het ver leden in is geslaagd een antwoord te formuleren op de problemen, waarmee de westerse economie thans kampt tegelijk optredende infla tie en recessie ("stagflatie"). Maar als dit antwoord er niet komt zo zou Kissinger hebben gezegd, kun nen West-Europa, Japan en zelfs de Verenigde Staten door rampspoed worden getroffen. Kissingers' oplossing, zoals die door andere bronnen werd weergege ven, komt neer op vorming van een gesloten front dat de gigantische ka- pitaalstoevloed naar de olieproduce rende landen moet indammen en dat moet streven naar minder afhanke lijkheid van geïmporteerde ener giebronnen. De Franse minister van Buiten landse Zaken. Jean Sauvagnargues, heeft meer dan een uur met zijn Amerikaanse ambtgenoot gesproken over de op handen zijnde Frans- Amerikaanse top op het eiland Mar tinique. Kissinger wilde geen nadere details over zijn gesprek met Sauvaenar- gues bekendmaken. Volgens 'n Fran se functionaris hebben de ministers zich voornamelijk gebogen over de oliecrisis en de Franse en Ameri kaanse meningsverschillen over da benadering van deze crisis. Volgens het Amerikaanse stand punt moeten de westerse oliever- bruikiers eerst een gezamenlijk stand punt over de besparing van energie en de ontwikkeling van alternatie ve energiebronnen innemen voordat zij een conferentie met olie produce rende landen beginnen. Frankrijk geeft dc voorkeur aaii 'n eonferentie met olieproducenten con sumenten en ontwikkelingslanden. Naar verluidt hebben Kissinger en Sauvagnargues niet onderhandeld, maar hun standpunten uiteen gezet. In officiële kringen in Washington is de veronderstelling uitgesproken dat tijdens 't onderhoud van 't ko mende weekeinde op het eiland Martinique tussen de presidenten Ford en Giscard d*Estaing, de laatst genoemde het glibberige onderwerp over de aankoop van nieuwe jagers door vier Europese luchtmachten zal aansnijden. WASHINGTON (AP) De juridi sche commissie van het Amerikaan se Huis van Afgevaardigden heeft 't voorstel tot benoeming van Nelson Rockefeller tot vice-president goed gekeurd met 26 tegen 12 stemmen. Enig dagen geleden heeft de Senaat zich met zeer grote meerderheid ach ter de_ kandidatuur van Rockefeller geplaatst. ADVERTENTIE Gemakkelijk en betrouwbaar bij de NMB. Voor alle doeleinden. Ook voor het verbeteren vah uw woning. Geen informatie bij werkgever. Kwijtschelding bij overlijden. Inlichtingen bij alle NMB-kantoren. voor uw meubHair voor uw keuken voor uw caravan voor uw auto voor uw boot In 1964 werd het eiland, tot dan toe VALLETTA (AP) Het eiland Mal ta wordt vandaag een republiek als het parlement vanavond voor de laat ste maal zal stemmen over een wets voorstel inzake herziening van de grondwet. Er is oppositie in het par lement tegen dit voorstel maar dat het zal worden aangenomen staat Brits gebied, onafhankelijk. De eer ste president wordt Sir Anthony Ma- mo, die in functie zal zijn tot in 1976 de algemene verkiezingen worden gehouden. Vanavond zal de nieuwe president van het parlementsgebouw een toespraak tot de bevolking rich ten, en dan zal er in de hoofdstad Valletta feest worden gevierd. STOCKHOLM (AP, Reuter) De Nobelprijswinnaar in de letterkun de Alexander Solzjenitsyn, die ver bannen is uit zijn vaderland de Sow jet-Unie heeft gisteren te Stockholm zijn eerste grote persconferentie ge geven. Hij deed aanvallen op het Sowjet-systeem, het communisme, en het socialisme in het algemeen, maar ook op enige algemene aspec ten van het westerse systeem vooral op het feit (Jat Amerika elec- tronische apparatuur naar de Sow jet-Unie uitvoert. Solzjenitsyn was in 1970 de Nobel prijs toegekend. Hij was toen nog in de Sowjet-Unie maar wilde niet naar Stockholm gaan om de prijs in ontvangst te nemen vrezend dat hij niet meer zou mogen terugkeren. Zijn persconferentie duurde twee uur. ging en had nu ging De schrijver leverde kritiek op Amnesty International, zeggend dat wat deze organisatie tracht te berei ken, eem evenwicht tussen Oost en West. niet meer dan een "wrede ont goocheling" is. Solzjenitsyn sprak krachtig ten gunste van een aantal niet met name genoemde, vergeten politieke gevangenen in de Sowjet- Unie en zei dat de regering te Mos kou zal voortgaan "dissidenten" het land uit te sturen hetgeen zal leiden tot een "emigratie van de cultuur". Hij haalde uit tegen degenen die zijn opvattingen verkeerd hadden uitge legd en zei: "In mijn werken komen geen socialistische ideeën voor". Hij en zijn gezin voelden zich in Zwitserland, waar zij als ballingen wonen, "toch vreemden", en, zei de schrijver, "ik wil, moet en zal terug keren naar Rusland". Zonder nadere bijzonderheden te ver melden vertelde hij dat er sinds zijn komst naar het westen druk op hem was uitgeoefend en dat de Russi sche veiligheidspolitie (KGB) had ge probeerd hem te provoceren in Zwit serland. Volgens hem kan alleen een mo rele revolutie de Sowjet-Unie veran deren. Ironisch liet hij zich uit over de mensen in het Westen die denken, dat het Stalinisme het enige verkeer de van net communisme was. In een langdurig betoog gaf hij een histo rische kritiek van het Marxisme, waarbij hij allerlei boeken aanhaalde en aantekeningen maakte op een schoolbord. Hij zei dat Marx had ge pleit voor de machtsuitoefening en de onderdrukking, waaraan Lenin en Stalin zich schuldig hadden ge-, maakt Hij noemde het een mythe dat Joe goslavië en Roemenië een eigen on afhankelijke koers volgen. 'Tn werke lijkheid houden Ceausescu de Roe meense president en partijleider en Tito van Joegoslavië van een wreed, harteloos communistisch re gime". Op de vraag of hij zijn kinderen als Russen zal opvoeden, zei hij, dat zij nog erg jong zijn. "Hun eerste taal is Russisch. Het is nog te vroeg om te zeggen hoe wij hen zullen op voeden".

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1974 | | pagina 9