Vondelpark-experiment is
op mislukking uitgelopen
ELNA
100.-
NAAIMACHINECENTRUM
BENNING
Rapport van veldwerkerstoont aan
WOENSDAG 11 DECEMBER 1974
AMSTERDAM Het experiment van de gemeente Amster
dam om het Vondelpark in te richten als bivak voor jeugdige
binnen- en vooral ook buitenlandse toeristen is mislukt. Tot die
conclusie zijn de 12 veldwerkers gekomen, die onder leiding
van coördinator Hans Bruggeman en de coördinator van het
ambulant team hulpverlening, Carla Jonker, vol enthousiasme
begin vorige zomer aan hun begeleidende taak begonnen.
kraakpandje",
..Jonge weglopers, gebruikers, dea
lers en pushers van met name
harddrugs en de Jongeren die daar
op afkomen blijken de verantwoor-
«1 verhuisde naar i
aldus het rapport.
De rapporteurs menen dat voor
deze groep meer had kunnen worden
delijkheid lang niet te kunnen dra- gedaan. Dat dat onder de gegeven
gen, aldus een zin uit de voorge- omstandigheden niet mogelijk was,
schiedenis van de hulpverlening in ondervonden de hulpverleners als
het Vondelpark, zoals die is opgeno- frustrerend. Het is deze meest kwets-
men ln een door de stichting De Lau- bare groep die in het park de meeste
rier uitgebracht rapport. Het is ge- kans loopt in moeilijkheden te raken,
baseerd op de ervaringen van de bei- De aanwezigheid van diverse voor
de coördinators en de 12 veldwerkers zien in gen gaf hun ten onrechte de
van de stichting De Laurier, die de Indruk dat zij zich in een bescherm
de hulpverlening de omgeving bevonden.
voor het zomerjeugdtoerisme op zich
had genomen.
Toch had de oorspronkelijke opzet
In het Vondelpark bivakkeerden
volgens het rapport ten dele jonge-
die hun toevlucht in deze open
j succes kunnen leiden, aldus situatie zochten omdat zij al een
het rapport, maar dan had de hulp- aantal problemen hebben: weglopers
verlening niet beperkt moeten blij- zonder v onderdak die in het park
i tot het zomerseizoen, doch wor- willen „onderduiken":
die bij
den georganiseerd voor het hele Jaar. instellingen in Amsterdam niet te-
IDe hulpverleners hadden pas tegen recht kunnen of willen (de z.g. ,jest-
het einde van 't project het gevoel categorie"); spuiters en drugge-
dat zij die ervaring hadden opgedaan bruikers in het algemeen die in hun
die voor het werk in het park nood- «teen land aan vervolging blootstaan
zakelijk is. Men vond het frustre
rend dat men met die ervaring
gens heen kon en dat
geren in een moeilijker
tie letterlijk en figuurlijk in de kou
moet laten staan,
die aangetrokken worden door het
relatief tolerante beleid in Amster-
de Jon- dam; Jongeren die 's avonds in het
intèrsitua- Park komen om er te kunnen ste-
die in Amsterdam
insteling zijn gebonden
- kort durend project als in bet park als een tijdelijk „buitenver-
het Vondelpark gaat op die manier blijf" gebruiken,
elk Jaar weer waardevolle velderva- Er zijn Jongeren gesignaleerd, die
nationale jeugd zou worden geopend wilden niet meer terug omdat zij na
hetgeen onder de bestaande om- 'n conflict zijn weggelopen. De veld-
De veldwerkers concluderen na een ceerden. Hieronder waren ook lieden
zomer van ellende, dat het beter zou mét andere bedoelingen: versierders,
zijn alle zichtbare voorzieningen, dus „pushers" en zij die op geld en goe-
alle houten gebouwtjes voor hulp- deren van him gasten uit waren. Uit
voorziening, voor tnformatie, voor deze ervaringen concluderen de veld-
eerste hulp e.d. af te breken, zodat de werkers dat de Jeugdproblemen
'illusie als zou het Vondelpark 'n be- deze
1 niet verdwenen zijn. De
schermende opvang voor Jongeren Jongeren zijn dan niet meer in het
zijn, wordt weggenomen. Vondelpark, maar vele uit het bui-
- tenland blijven in Amsterdam. Hun
Onvoldoende problemen verdwijnen niet met de
en de zomer. Integendeel, wan-
winter en kou hun intree doen,
"de moeiïÜ"ktedTn"™"dê w«- "oeten zlch onderdak, kleren, in-
lopers en aan een grote groep in het
park waarfan men onvoldoende wist
hoe het met ze ging, maar waarvan
men vermoedde dat meer contact
met de veldwerkers preventief zou
hebben gewerkt.
Het gaat hier om een grote groep
mensen zonder geld, zonder inkom-
komen en verzorging verschaffen.
Apathisch
Ondanks alle negatieve ervaringen
sommen de rapporteurs ook positie
ve indrukken op. Hoewel de sfeer in
het algemeen door de' hulpverleners
sten of baantje die zich meestal vol- als apatisch werd beoordeeld, bevon-
komen futloos in het park hield en den zich in het park ook tal
gemakkelijk te benvloeden was. „Een, Jongeren
tvle het slapen tn de
blijven hangen open lucht, tesamen met honderden
anderen, en het gebruik van drugs
als experiment, van grote beteke
nis is geweest. Ook de moeilijke mo
menten en negatieve ervaringen heb
ben hun inzicht gegeven in tal van
zaken, hetgeen in preventief opzicht
van belang voor hen kan zijn ge
weest. De stichting Laurier raamt het
aantal overnachtingen van Jongeren
van mei tot en met augutus op 80.000.
Onder die duizenden Jongeren wa
ren er die uit psychiatrische inrich
tingen waren weggelopen. Zij kwa
men soms zelf met een bepaalde
hulpvraag in de keet van de veld
werkers. of werden er door anderen
gebracht omdat hun gedrag in
het park opzien baarde.
Sommigen van hen waren niet
weggelopen, maar bevinden zich op
proefverlof en konden niet besluiten
om eigener beweging naar de in
richting terug te gaan. Vooral de
„oude bekenden" van vorige jaren
wisten de weg naar de Vondelpark
hulppost goed te vinden. Zij meldden
zich vaak direct bij de hulppost, of
wanneer de middelen om hun „va
kantie" langer voort te 'zetten uitge
put waren. Zij wilden dan soms met
de auto teruggebracht worden. In en
kele gevallen is dat ook gebeurd,
maar meestal niet voor lang: bin
nen een paar dagen waren zij weer
terug in het park, soms met het
zelfde verzoek.
wat precies bedoeld wordit met de
Het rappprt beschrijft in details
wat precies bedoeld wordt met de
uitdrukking „flippers". Naarmate het
zomerseizoen vorderde verschenen de
z.g. „pyramide-trips" (LSD in pyra-
midevormige tabletjes) in het park.
Bij gebruik daarvan kregen sommi
gen het gevoel „zichzelf t.e verlie
zen". Tijdens <le „trip", waarin zij
op de tappen van hun gevoel verke
ren voor de „vibraties" van de om
geving, kan plotseling een panieksi
tuatie ontstaan omdat het gevoel de
zaak nog in de hand te hebben is
verdwenen: men flipt. Er zijn meer
dan 200 van die gevallen geweest, die
de hulpverleners handen vol werk
brachten. De mate van flippen (va
riërend van eenvoudig flippen tot
agressief gewéld) was afhankelijk van
de geestelijke, lichamelijke en cultu
rele achtergrond van het individu
en had met de dosis LSD weinig te
maken. Men flipt ook wel op hasjies,
zo vermeldt het rapport. „Dat wil
zeggen, dat bij gebruik daarvan ook
wel eens -angsttoestanden ent/of pera-
noia optreden".
's Zomers bivakkeren veel
jeugdige binnen- en buitenldndse
toeristen in het Amsterdamse
Vondel-park. Onder die toeristen
bevinden zich o.a. vele weglopers
en gebruikers van drugs die drin
gend hulp nodig hebben.
„Het was lang niet altijd nood
zakelijk om een flipper mee te ne
men naar de flipkamer in de hulp
post", aldus de veldwerkers. Wel was
dit sterk afhankelijk van de hoe
veelheid publiek die de flipper had
getrokken. Wanneer de politie aan
wezig was leek het vaak ook nuttig
om aan hun verwachtingen te vol
doen: de hulpverlener nam de flip
per dan mee naar de hulppost, voor
hevige gevallen werd soms de hulp
van infomedewerkers ingeroepen, die
vaak het best met dit bijltje wisten
t« hakken.
Gedurende de gehele zomer poog
den de veldwerkers tnformatie te ver
strekken over de gevaren van he-
roïne-gebruik (niet samen één spuit
gebruiken) en soms werd gewaar
schuwd (verslaving treedt eerder op
dan je denkt slikken en roken leidt
tot verslaving)
Vooral Jonge kinderen stonden in
het Vondelpark bloot aan het ge
vaar dat zij door „pushers" werden
opgezocht, die hun het gebruik van
heroine opdrongen. In principe lie
pen trouwens alle kennissen van spui
ters gevaar. In zo'n groepje
was de verleiding om heroine te pro
beren groot. Vaak was het gewoon
een kwestie vangeen onderdak,
meegaan met een nieuwe kennis, z'n
vrienden komen langs en nemen een
shotje, zij zien er niet ziek of uit
gemergeld uit. De nieuwelinge hoort
dat 't allemaal prima gaat en neemt
zelf ook al of niet voorzichting een
shotje. Zo Iswamen er in het park
en in de stad elke dag een paar
heroïnegebruikers bij. Ook al omdat
ln de afgelopen zomer de prijs rela
tief laag was: f 50 per gram te
gen normaal f 140 tot f 150 per
gram.
Intussen konden de veldwerkers dik
wijls niet vaststellen jjf iemand he
roine had gebruikt of niet. Soms
werd dit duidelijk omdat Jongeren m
een schone injectiespuit vroegen.
Dit plaatste de veldwerkers voor
gewetensproblemen. Vanuit De Lau
rier werd steeds afgeraden spuiten
te verstrekken, om te voorkomen dat
er hausse in vraag naar gratis spui
ten zou komen en dealers de moge
lijkheid van het krijgen van een
spuit aan aspirant-spuiters zouden
mededelen ter stimulering van de
verkoop. Zo werd tenslotte op initia
tief van de veldwerkers op een zeer
onopvallende manier in de laatste we
ken een schone spuit uitgedeeld aan
enkele mensen, meestal tegen inwis
seling van 'n vuile. Wanneer bleek
dat iemand een spuit kwam vragen
met de bedoeling met spuiten te be
ginnen, werd deze geweigerd, aldus
het rapport.
Overdosis
Een krttieke overdosis heroine kwam
de hele zomer niet meer dan viermaal
voor. Deze gevallen werden naar de
eerste hullpost van het Wilhelmina-
gasthuis gebracht. Daar paste de
veldwerker dan mond-op-mond-be
ademing toe. In een volgende eerste
hulp-cursus zal met deze ervaringen
rekening moeten worden gehouden,
zo menen de veldwerkers.
In de loop van de zomer werden
in het Vondelpark uiteraard ook vele
jongeren verkouden of echt ziek.
Lang niet alle slapers waren vol
doende gehard tegen het Nederlandse
klimaat en de ontberingen. Gebrek
aan gezond voedsel deed hun weer
stand afnemen en zo kwamen er
tientallen naar de hulppost met keel-
klachten. Aan hen werden liters
hoestdranfc, kilo's keeltabletten, vita
minetabletten e.d. uitgereikt. Hun
conditie, ook geestelijk, was volgens
de veldwerkers soms de oorzaak van
het flippen.
Een enkele maal kwamen er lieden
bij de keet langs die wegens koorts,
griep, beginnende bronchites e.d.
doorgezonden werden naar de zie
kenkamer van sleep-in nummer 1 of
naar De Laurier om daar een beet
je aan te sterken tot zij weer
rijp waren voor het park. Soms was
het moeilijk om deae patiënten weer
gezond te verklaren;. „Zij hadden een
manier gevonden om gratis op tijd
hun bed, him natje en droogje te
krijgen, zonder overdag hun vrien
den te hoeven missen", aldus het
rapport.
Naïef was de Jeugd wel. De rap
porteurs noemen het verbazingwek
kend hoe jongeren vertrouwen op de
eerlijkheid van anderen in het park.
De dieven bleken het echter voor
namelijk te hebben voorzien op geld
van nieuwkomers.
Een zomerpfoject als het Vondel
park trekt naast gewone vakantie
gangers jaarlijks ook Jongeren die
naar Amsterdam trekken met t plan
er een baantje of blijvende huisvestin
e vinden.
Sommigen komen volgens de rap
porteurs af „op het imago dat Am
sterdam in het buitenland nog steeds
schijnt te hebben: een paradijs waar
alles mogelijk is". Zij schijnen ech
ter niet te beseffen, dat ook Amster
dam een nijpend woningprobleem
heeft en veel te weinig werk voor
buitenlanders. Toch werden sommige
Jongeren naar een uitzendbureau
doorverwezen. Dit geschiedde echter
na veel overweging. Meestal was
vroeg opstaan en werken met mooi
weer er niet bij, en dus waren de
veldwerkers voorzichtig. Ze wilden
goede relaties met de uitzendbureaus
niet verknoeien met werkers die na
een paar dagen niet meer verschij
nen
Negatieve kanten
Resumerend komen de veldwer
kers tot de conclusie, dat het Von
delpark in de afgelopen zomer voor
de Jongeren zelf meer dan in vorige
jaren negatieve kanten heeft ver
toond. Deze „kanten werden in de
eerste Jaren „randverschijnselen" ge
noemd, maar werden sinds 1971
steeds sterker en overschaduwden in
1974 een groot deel van de opvang
4n zijn geheel.
„Afgezien van enkele mensen en
groepjes die ook in deze situatie zich
best wisten té vermaken, was de rest
van het parkgebeuren een kwestie
van zeer passieve recreatie", aldus
het rapport
De negatieve kanten hadden be
trekking op diefstal, de sterk toene
mende groep harddrug-gebruikers,
de Jonge weglopers die in aanraking
kwamen met pushers en versierders,
en de grote groep mensen in het
park zonder geld en zonder werk,
„die in Amsterdam blijven met de
illusie dat zij daar een baantje of
een woning kunnen vinden".
De rapporteurs zien dus in de op
vang zoals die deze zomer is georga
niseerd weinig perspectief. Het is
volgens hen overigens niet zo, dat
de negatieve aspecten van het jeugd
toerisme zonder het Vondelpark niet
zouden bestaan'. De oorzaken ervan
liggen immers niet in het park zelf.
Dat schept alleen een situatie waarin
veel problemen zichtbaar worden.
Hulpverlening zoals die in het Von
delpark is verleend, of welke hulp
verlening dan ook, kan dit niet weg
nemen. Wanneer het Vondelpark als
project voor jongeren zou worden
opgeheven betekent dat dus niet het
einde van de problemen voor Am
sterdam, zeggen de rapporteurs. Wel
vormt het Vondelpark zoals het nu
heeft gefunctioneerd een situatie
waarin de problemen van Jongeren
vaak worden vergroot en waarin
deze niet kunnen worden opgelost.
Als men de rapporteurs nu om
een voorstel voor de toekomst vraagt,
weten zij daarop nauwelijks een ant
woord. Een slaapverbod lijkt volgens
hen op het eerste gezicht een mo
gelijkheid om voor de Jongeren zelf
negatieve gevolgen van het samen
komen van zeer verschillende groe
pen in een totaal open situatie te
verminderen. Men kan daarbij den
ken aan de verspreiding van het hei
rotne-gebruik. In feite zou een slaap
verbod echter betekenen dat dit deel
van de markt in heroine zich ver
plaatst naar andere plekken in de
stad. Daarom kanten de veldwerkers
zich tegen het instellen van een,
slaapverbod.
In concreto menen de rapporteurs
dat de hulpverlening voor de komen
de Jaren zal moeten worden geba
seerd op het geleidelijk afbreken van
een deel van de zichtbare voorzienin-
ges in het park en door het instel
len van veldwerk het hele Jaar door
en niet alleen in de zomer. Het ont
breken van voorzieningen in het park
zal voor vele Jongeren het verblijf
daar minder aantrekkelijk maken en
zou de weg vrijmaken voor meer
hulpverlening elders.
ER MOETEN DIT JAAR NOG EEN 100 TAL NAAIMACHINES DE
DEUR UIT
DAMES GRIJPT UW KANSEN,
WANT WIJ HEBBEN EEN HEKEL AAN
TE VEEL BALANSEN
Daarom profiteer NU DUBBEL
wees de prijsverhogingen voor
'S WERELDS BESTE
NAAIMACHINE
MET HET KEURMERK VAN DE
NED. VER. VAN HUISVROUWEN
NU EEN
MET
SUPER MATIC
VRIJE ARM
ZIG-ZAG
MET OVERLOOK
MET STRETCHSTEEK
AUT. KNOOPSGAT
KORTING
Ook voor deze aanbieding naar Leidens grootste naaimachinespeciaalzaak waar u door Rijksgediplo-
meerde vakmensen deskundig geadviseerd wordt.
'S MAANDAGS
GESLOTEN
DONDERDAG
KOOPAVOND
STEENSTRAAT 12—12A - LEIDEN
TELEFOON 46380
INRUIL
REPARATIE
FINANCIERING
LET OP: alleen een echte naaimachine koopt u in een echte
naaimachinespeciaalzaak.
Keuze uit meer dan 100 modellen en merken
o.a. ANKER - BERNINA - PFAFF - LEWENSTEIN - HUSQVARNA - ELNA - SINGER - NECCHI
Lezers schrijven
Onderzoek
borstkanker
Het AZ gaat volgend Jaar een
massaal bnderzoek instellen naar
borstkanker bij Leidse vrouwen bo
ven 35 jaar. Daar verwacht wordt
dat 40 pet. van deze bevolkings
groep aan de oproep hiertoe geen
gehoor zal geven verzocht ik, tegen
betaling, aan dit onderzoek te mo
gen deelnemen. De Raad van Val
kenburg heeft zich namelijk uitge
sproken in dier voege, dat een der
gelijk onderzoek voor deze kleine
gemeente financieel niet haalbaar
is. Het antwoord op mijn verzoek
was negatief. Ik vraag mij af te
dezer zake niet een vorm van sa
menwerking mogelijk zou zijn zo
dat ook geïnteresseerden uit omlig
gende dorpen voor dit onderzoek
in aanmerking zouden kunnen ko
men, des te meer daar voor wat de
inwoners van Valkenburg betreft
zij toch ook voor alle onderzoek c.q.
medische behandelingen, die verder
reiken dan de huisarts, naar Leid
se specialisten en/of ziekenhuizen
worden doorverwezen.
MEVR. A. C. BLAAUW-
V.D. KROFT,
Botenpad 21,
Valkenburg aan den Rijn.
Stadsvernieuwing
sociaal probleem
ARNHEM (ANP) Stadsver
nieuwing is geen technisch, maar 'n
sociaal probleem van de bevolking.
De techniek, de financiën en de
aannemerswereld moeten ten dien
ste staan van dit sooiale probfleem.
Aldus een van de belangrijkste con
clusies van het "Meerspraak-con-
gres", dat gisteren in Arnhem werd
gehouden door de Orde van de Ne
derlandse raadgevende ingenieurs.
Bijna 200 personen uit alle delen
van het land die "iets" met stads
vernieuwing te maken hebben, na
men aan het congres deel via een
nieuwe gesprekstechniek. Met be
hulp van borden, kaartjes, plakker-
tjes en spreektijden van halve mi
nuten werd het vraagstuk van de
stadsvernieuwing in groepen be
sproken. Uit de talloze opmerkin
gen, stellingen ^n meningen kwa
men ongeveer 50 aanbevelingen
naar voren die onder meer ter ken
nis zullen worden gebracht van
staatssecretaris Schaefer van
Volkshuisvesting en het ministerie
van CRM.
Enkele andere aanbvelingen wa
ren nog: de voorlichting door de in
formatiedrager gebeurt te laat,
niet volledig en vaak onverstaan
baar. De overheid moet als be
stuurder, maar ook als dienstverle
ner de wijk in en met eigen ogen
zien en ervaren welke de problemen
zijn. De overheid moet daarbij ook
aanspreekbaar zijn. Verder heerste
er de algemene opvatting dat er bij
de stadsvernieuwing veel meer geld
beschikbaar moet komen voor het
begeleiden van de sociale processen.
BANKSTELLEN
uit eigen fabriek
Grote sortering kwaliteits-
ktorren 5 Jaar garantie op
binnenwerk. Normale prijs
f 400— voor f 795,—. DEM
Meubelfabriek. Toonzalen:
Culemborg, fabriek. Houtweg
8. geopend ma. t/m za. tot
18 uur Vr. tot 21 uur. Den
Haag, Weimarstraat 263. ge
opend di. t/m za. tot 18 uur.
Do. tot 21 u. Voorhout, Loos-
terweg 5 (bu de Tapijt
schuur), geopend dl. t/m za.
tot 18 u. Voor alle Inlichtin
gen: Culemborg, 03450—2602.
aluminium jaloezieën
horren
zonweringsbedrijf
molensteeg 12, leiden
vertikale jaloezieën
rolgordijnen
showroom
tel. 071—21375
OHeEfTKEOGBS*
ëfeVrtjdtop om* szhootoes
MJmUMKAMPeZm*
HAARLEMMERSTRAAT 1-8
LEIDEN - TELEFOON 23784
Mej. O. de L. la '«-Gr. (boetiek) (21)
'Aanvankelijk leef je met zo'n boetiekje van
de aanloop en mond tot mond reklame. Toen zegt
iemand je moet eens wat advertenties zetten in die
rubrieken van de kranten.
Dat liep geinig! Die dingen schijnen gespeld
te worden. Zelfs hele oude vrienden lazen zo uit da
krant dat we een zaakje geopend hadden.
Adverteren, zeg ik, is kommuniseren:
Goed nieuws voor mensen met aambeien.
Er bestaat een middel
dat aambeien doet
wegschrompelen
Ptfn kalmeert. Jeuk stopt. Zwelling verdwijnt.
kant tegen-
Be
woordig een middel dat de bij
zondere eigenschap heeft aam
beien te doen 'wegdrogen'. De
pijn stopt. De zwelling ver
dwijnt. Dit middel heet Sperti
Preparation H*
Met Sperti Preparation H ver-
Bchrompelen ook hardnekkig»
aambeien.
Sperti Preparation H li mild
en ontsmettend. Voor dlrekte,
snelle, afdoende behandeling?
van aambeien is er maar één
middel: Sperti Preparation H
zalf en zetpillen.
