Centrale ligging
regio Leiden-
Alphen gunstig
'Wij zijn door de normen gebiologeerd'
28e Antiekbeurs GOUDA
^Z"UL j"nl.,og,l9nuur"ag
BITTERE KOU
MANIFESTATIE SP LEREN
Lasander
exposeert
in bank
Merenwijk
Alleen voor (brom)fietsen
monument
sterrewacht
WOENSDAG 20 NOVEMBER 1974
Zaterdag 23 en zondag 24 november a.s.
Ai "1 in Schouwburg
T||l|Z Kunstmin - Boelekack
Deze coat van Bert Schrier
kan er tegen. Lekker dik. En
modieus, maar niet ekstreem.
Met zo'n coat zul Je nooit ln
de kou staan.
Tja, als het om mannenmode
gaat, kun Je beter metéén bij
Bert Schrier binnenlopen.
HERENMODE
LEIDEN Wethouder DlckTesae-
laar zal as. zaterdag (om twee
uur) in de aula van de Dr. van
Voorthuysenschool aan de Mar-
nixstraat de officiële opening ver
richten van de manifestatie "Spe
lend leren". Deze. ruim een week
durende manifestatiedie georagni-
seerd wordt op initiatief van de
onderwijswinkel en het wijkco-
mit "Plan-Noord", heeft tot doel
de drempel (s) in het onderwijs te
verlagen en de ouders meer te be
trekken bij wat hun kinderen
doen op school.
"Spelend leren" zal op verschil
lende manieren aan de ouders
(en andere belangstellenden)
worden gepresenteerd. Zo zal er
een tentoonstelling van verant
woord speelgoed worden ingericht,
speelgoed dat niet duur en toch
erg goed kan zijn. En ook zal er
een expositie van door de kin
deren gemaakte werkstukjes wor
den opgezet. Verder zal er aan
dacht worden besteed aan crea
tieve handvaardigheid (timmeren,
boetseren, verven) en zullen de
bezoekers desgewenst worden ge-
informeerd over wat er zoal op
school gebeurt. Aan de manifes
tatie wordt door een groot aantal
scholen voor lager-, kleuter- en
buitengewoon onderwijs in Lei
den-Noord en de Kooi deelgeno
men. De prot. chr. scholen voor
lager onderwijs hebben evenwel
afgezegd, wat door de organisa
toren zeer betreurd wordt. Elke
deelnemende school krijgt op de
manifestatie een "eigen plek",
waar men in alle vrijheid kan
laten zien wat "Spelend leren" op
school betekent. Daarbij wordt
ook aandacht besteed aan het
maken van surprises. Want de
manifestatie wordt niet voor
niets aan de vooravond van de St.
Nicolaasviering gehouden.
Het ligt in de bedoeling dat er
per dag vier activiteiten op touw
worden gezet. De openingstijden
van de manifestatie zijn: a.s. za
terdag van 14.00 tot 18.00 uur, en
volgende week maandag tot en
met vrijdag van 16.00 tot 17.30
uur en van 19.00 tot 21.00 uur.
Enquête kantoorhoudende bedrijven
LEIDEN/ALPHEN AAN DEN RIJN Uit een schriftelijke enquête onder 165 kantoor-
houdende bedrijven in de regio LeidenLeiderdorpAlphen a. d. Rijn heeft de Kamer
van Koophandel voor Rijnland geconcludeerd, dat de centrale ligging van deze regio in
heit hart van de Randstad een promotionele factor van hoge waarde blijkt te zijn.
De enquete heeft geleerd, dat ad-
Nieuwe kantoorpanden dienen miniStraitltekanibaren (baskhoudbu-
bij voorkeur in de stadskern te wor
den gerealiseerd (wat overigens mo
menteel ook plaatsvindt).
Het beeld van Leiden
verbetering behoeven.
Door de ontwikkeling
brek aan coördinatie verwijt.
Wat de vestógingsfactoren betreft is
men in Leiden tevreden over de be
reikbaarheid en de aanwezigheid
van servicebedrijven, winkels e.d.;
gematigd tevreden over de parkeer-
belastingconsulenten,
countante e.d.) en groothandelsbedrij
ven in de regio frequent voorkomen,
enige In veel gevallen werd de vestigings- o
plaats onbewust gekozen. In de ge- mogelïj°kheden en het aanbod
■n de vallen waarin de keuze gemotiveerd personeel. Ontevreden is men over
Merenwijk zullen de huisvestlngs- plaatsvond speelde de gunstige lig- de hufsvestingsmogelijkheden. Ook
mogelijkheden worden verruimd. Dit ging (i.vm. bezoekers en personeel Alphen a/d Rijn kent zijn personeels-
en nabij het "zakencentrum") steeds problemen. Men is in Aijxhen echter
de belangrijkste rol. tevreden over de bereikbaarheid en
De centrale ligging van de regio, de parkeermogelijkheden.
wordt zeer hoog gewaardeerd. Het De stadskern is als vestigingsplaats
feit. dat Leiden een duidelijk regio- voor kantoorhoudende bedrijven bij-
moet in de nabije toekomst als
positieve factor worden uitgedragen.
Het aanbod van personeel zou tot
onderwerp van nadere studie kun
nen worden verklaard.
Een gesprek is nodig met func- na]e functie bekleedt wordt door het zonder in trek: het verlangen van de
tionarissen van de gemeente Leiden onderzoek nog eens bevestigd. verhuizers wijst relatief zelfs nog
meentelijke diensten. Zonder moeite brengen zijn deze vooral te herlei-
aantal rimpels worden den tot de binnenstadsituatie
g'adgestreken in het belang
de partijen.
De huidige streekfunctie
Leiden biedt mogelijkheden vooi
uitbouw van bedrijfsklassen die
bei- Leiden, de verkeersvoorzieningen en
een minder gunstig personeelsaan-
van bod (Leiden),
r de
De contacten tussen het bedrijfs-
gionaal functioneren zoals de groot- leven en de gemeenten verlopen in
handel, regionale instellingen, ont- het algemeen niet slecht, hoewel men
werp- en adviesbureaus, service be- vooral in Leiden het gemeentelijk ap-
drijven e.d. paraat enige traagheid en een ge-
LEIDEN Van morgen tot en met
4 december zal in het kantoor van
de Algemene Bank Nederland, Me-
rendonk 174 in Leiden (Merenwijk),
een expositie gehouden worden van
de Leidse kunstschilder Philip Lasan
der.
De veelzijdigheid van Lasander zult
u in het gebouw kunnen aantreffen,
t.w.: clowns, stillevens, paarden win
terlandschappen en natuurlijk ook
zijn bloemen, een sterk onderwerp.
De directie van de bank heeft La
sander bereid gevonden om op be
paalde avonden zelf aanwezig te zijn
om te schilderen. Hij zal dan aan een
opdracht werken. U kunt Lasander
aan het werk zien op 21, 28 en 29 no
vember van half zeven tot half ne
gen.
Vrijdag 29 november is de dag van
de actie "Geven voor Leven". In het
kader hiervan zal Philip Lasander
10% van de opbrengst van de ver
koop van zijn schilderijen tijdens de
tentoonstelling afstaan aan deze ac
tie.
PROF. DR. J.F. DE WIJN OVER PROBLEEM VAN VOEDINGSGEDRAG:
Prof. De Wijn: geen pasklare oplossing.
Door
Wim Wirtz
LEIDEN/ZVHST We weten wel
veel over voeding, maar we ge
bruiken die kennis- soms verkeerd
en in elk ^val onvoldoende. Dit
was in grote lijnen de strekking
van de oratie die prof. dr. J. F. de
Wijn vorige week vrijdag hield ter
gelegenheid ran zijn ambtsaan
vaarding als bijzonder hoogleraar
in de voedingsleer aan de Leidse
universiteit.
Een paar dagen later, op een ka
mertje in het riant gelegen Centraal
Instituut voor Voedingsonderzoek
TNO in Zeist (waar hij werkt), zegt
hij: "Er is goen pasklare oplossing
voor. Op een gegeven moment moe
ten we antwoord geven op de vraag:
hoe komen we aan een beter voe
dingsgedrag bij de patiënt. En hoe
komen we aan een betere basis bij
de arts, zodat die er ook steun aan
kan geven. Dat is niet eenvoudig.
Want terwijl wij van alles en nog
wat weten over voeding, staan we
toch nog machteloos tegenover het
verschijnsel vain: hoewel wij het al
lemaal weten en het ook door de
voorliohting tot ons komt, kies ik
toch dat; ik koop toch wat ik wil en
wat ik lekker vind".
Dat is het probleem van macht
en onmacht, meent prof. De Wijn,
(die zijn oratie van dezelfde titel
voorzag). De macht van de indivi
duele vrijheid. De onmacht van de
wetenschap. Geen probleem dat Je
door een simpele maatregel kunt
oplossen.
Toch is prof. De Wijn van mening
dat er mogelijkheden zijn om een
oplossing van dit probleem althans
te benaderen. Zo bepleitte hij in
zijn oratie de instelling van een
interuniversitair voedingsinstituut
(een bundeling van hooggeleerde
krachten), een goede bewaking van
de voedingstoestand in de bevolking
(door bij GG en GD's en bedrijven
voedingsdeskundigen in te lijven)
en ten slotte het op gang brengen
van een gesprek tussen de voedings
middelenindustrie en voedingsdes
kundigen uit de medische sector.
Normen
Ook pleitte hij ervoor om in de
opleiding van de arts meer aan
dacht te besteden aan toegepaste
voedingsleer. Want de arts, zo stel
de de hoogleraar, weet krachtens
zijn opleiding te weinig van voe
dingsleer om vragen van zijn/haar
patiënten over voeding goed te kun
nen beantwoorden.
Prof. De Wijn: „Er zijn onder de
artsen natuurlijk wel talenten die het
weten. Maar in het algemeen is de
kans groot dat de arts verwarrende
en controversiële voorlichting geeft
in het kader van de toegepaste voe
dingsleer. En misschien ook wel ver
keerde voorliohting. De artsen weten
een heleboel. Over fysiologie en over
wat er gebeurt in de darmwand en
wat er gebeurt in de lever. Maar
daar kan Je niet van eten. Dus moet
Je weten wat de samenstelling in het
voedsel kan zijn. En ook begrijpen dat
er een verschrikkelijk grote variatie
mogelijkheid is".
Hoewel de hoogleraar bepleit om in
de artsenopleiding meer aandacht te
besteden aan de toegepaste voe
dingsleer, is hij er niet zeker van
dat dit een positief effect zal hebben
op het voedingsgedrag. „Dat is inder
daad de vraag, omdat het voedings
gedrag van mensen door zoveel ande
re zaken wordt bepaald, t Is merk
waardig hoe ieder van ons, ook wij
medici die toch wel het een en an
der weten, toch op verschillend ni
veau kan denken. Dat Je terwijl Je
toch krachtens Je opleiding als medi
cus weet dat dit en dat zo is, Je ge
biologeerd bent door traditie, door
vorming, onderwijs, door gevestigde
normen, 't Is merkwaardig dat Je
dat niet van elkaar kunt losmaken."
Overvoeding
Prof. De Wijn meent, dat er in de
medische sector zowel als door de
voedingsmiddelenindustrie ongenuan
ceerd wordt omgesprongen met de
voedingsnormen, zoals die door de
wetenschap geformuleerd zijn. „Wij
kennen de definitie van de aanbevo
len hoeveelheden stoffen die een
groep van mensen nodig heeft, stof
fen als aminozuren, ijzer. Wij kennen
ook krachtens onze ervaring en on
ze opleiding de grote individuele va
riatie in behoeften. En dat laatste
negeren wij. Kijk, die aanbevolen
hoeveelheden zijn gemiddelden, die
bestemd zijn voor een groep van
mensen. En als Je deze gemiddelden
dus gaat toepassen op het individu,
dan wordt er gewerkt onder de tiran
nie van de normen. Alle diëtisten
opleidingen verkeren heel duidelijk
onder de tirannie van de normen.
Men gaat uit van: de aanbevolen hoe
veelheid eiwit is zoveel, dus moet Je
zorgen dat het er is. Maar als Je dat
doet, dan weet Je zeker dat Je tach
tig procent van de mensen te veel
geeft. Er zijn vele mensen die met 'n
onbegrepen kleine hoeveelheid kern
gezond kunnen zijn. Als wij die nor
men gaan toepassen die in de voe
dingswetenschap zijn geformuleerd,
dan gaan wij overvoeden".
„De voedingsindustrie doet het
zelfde. Die voedingsindustrie is ook
gebiologeerd door de in de voedings
wetenschap geformuleerde normen.
Die brengt baby-voeding op de
markt en zet dan op de etiketten
een analyse van die voeding: alle
aminozuren zijn aanwezig en alle
mineralen en vitaminen. En er zit
zelfs meer in dan in een optimale
zuigelingenvoeding. Voor hen is het
feit dat er in dat spul nog meer zit
een garantie dat het 't allerbeste is
wat Je Je kind kunt geven. Waarbij
ik dan moet zeggen: om het kind op
de meest zekere wijze de kans te la
ten lopen op jonge leeftijd overvoed
te raken".
Research
In de verhouding macht-onmacht,
heeft de overvloed volgens prof. De
Wijn een macht, waartegen 't moei
lijk vechten is. De vraag of die over
vloed niet samenhangt met de on
dernemingsgewijze produktie, het
rücksichtlos winstbejag, vervult hem
met enige reserve. Hij: 'Tk heb
aan dit facet in mijn "oespraak aan
dacht besteed zonder er een oplossing
voor aan te dragen. Maar er is geen
twijfel aan dat wij de industrie ver
duiveld hard nodig hebben. Het feit
dat de industrie aandacht blijft be
steden aan onze gezondheidsproble
men, dat moet blijven gaan. Wat
bijvoorbeeld Unilever heeft gedaan
en nog steeds doet aan research,
voordat enige universiteit er ook
maar aan kon gaan denken, dat kun
nen we natuurlijk niet missen. Al
leen, het oververzadigd maken van
de markt, daar zou Je de industrie
op attent moeten maken".
"Een ander punt is het creëren van
behoefte. Dat gebeurt zonder twij
fel. Maar daar vind Je geen kant en
klare oplossing voor. Dit ligt trou
wens ook veel meer op het terrein
van de ethiek. Wat ik graag zou wil
len is dat de medische sector in elk
geval "on speaking terms" is met de
voedingsmiddelenindustrie om te be
kijken waar nou precies de proble
men liggen".
Ontkenning
In zijn oratie besteedde prof. De
Wijn ook uitvoerig aandacht aan wat
hij noemde: de macht van de ont
kenning. Waarmee hU doelde op het
feit dat aan sommige problemen rond
de voeding zonder meer voorbij ge
gaan wordt, omdat er te weinig over
bekend is. Op dezelfde manier
speelt die macht van de ontkenning
in de gezondheidszorg. Bij de bena
dering van coronaire hartziekten,
(hartinfarct) bijvoorbeeld. Prof. De
Wijn: "Wanneer we wisten dat de
oorzaak van coronaire hartziekten
een virus was, dan was het eenvou
dig. Maar het is een afwijking waar
van wij slechts een aantal bevorde
rende elementen kennen, zoals ver
hoogde bloeddruk, het roken, ver
hoogd cholesterol, vetzucht, bewe
gingsarmoede en ook erfelijkheid.
Die zaken die we wel aankunnen
en dat is merkwaardig eigenlijk
die hebben betrekking op de voe
ding. De factor voeding is ten op
zichte van al die andere factoren ge
makkelijker te manipuleren. Maar
men verwacht daar op het ogenblik
veel te veel van. En dat komt door
dat wij de andere factoren die co
ronaire hartziekten bevorderen niet
voldoende kennen".
Over biologisch-dynamische voe
ding tot slot: "De mensen die dit
voedsel propageren zijn zeer sterk
gemotiveerd. De een zweert bij ko-
ninginnebijenhoning, plant bij wijze
van spreken worteltjes bij maanlicht
en kweekt groente op compost. Wij
fysiologen zeggen: het is niet waar,
gezondheidsvoedsel bestaat niet.
Biologisch-dynamische voeding is
trouwens heel duidelijk economisch
niet haalbaar. Aan de andere kant
is de biologisch-dynamische stro
ming zeer welkom, omdat ze zich
tenminste zorgen maakt over het
voedingsgedrag. Het Streven blijft
zeer nobel. Dus Je moet het wel steu
nen, maar Je moet er ook bij zeg
gen dat het niet haalbaar is".
De reconstructie, ofwel verbreding
va® de Voorschoterweg in Valken
burg is nu zover gevorderd dat er een
gedeelte geasfalteerd is, waarop nu
weer auto's razen met snelheden die
ver uit gaan boven de daar gelden
de maximum snelheid va® vijftien
kilometer per uur. Fietsers worden
bespat met de op het wegdek im zeer
grote hoeveelheden aanwezige blub
ber. Het fietspad, dat de enige ver
betering is, is echter slechts frag
mentarisch aanwezig en het ziet er
naar uit dat dit niet snefl zal ver
anderen. Een gedeelte van het werk
terrein wordit bewaakt door een
zeer eigenaardige verkeerslichitinstal-
latie die naar het schijnt beide rij
richtingen tegelijkertijd laat wach
ten én doorrijden gezien het aantal
mallen dat ik als wielrijder door een
van de andere kant komende auto
mobiel van de schots en scheef lig
gende rijplaten in de blubber wordt
gedrukt, terwijl toch het stoplicht
aan mijn zijde groen licht vertooncfe
tijdens mijn passage.
Bovendien doen ook automobilisten
die dezelfde kant uitgaan verwoede
pogingen om fietsers te passeren op
twee rijplaten van slechts zestig cen
timeter breed. Als men dan als fiet
ser uiteindelijk heelhuids maar be-
modderd en nat het einde van de
cross-country baan passeert dan
staat daar 'n boni: alleen toegang
voor (brom)fietsen!
HENK J. M. SLOOS,
trLa Licome"
Hoofdstraat 99-IV
Valkenburg aan den Rijn
LEZERS SCHRIJVEN:
Parkeren (3)
Het afwijzen door enige bewoners van
het gevraagde vrij parkeren op koop.
avonden langs de huizenkant van
de Apothekersdijk getuigt van wei
nig of geen begrip van de proble
men van medeburgers. Dat de ge
vraagde wijze van parkeren aan de
dienstverlenende middenstand ten
goede kan komen, wordt geheel ver
geten. Het zakenleven in de Haar
lemmerstraat en omgeving kan heus
wel 'n tegemoetkomende houding ge
bruiken.
Laten wij eens niet alleen aan ons
kleine ikje en het genoegen van een
paar buurtgenoten denken. Het lijkt
mij, dat koopaAxrad-cliënten, die
vaak vruchteloos naar een goede
parkeerplaats zoeken, en vooral onze
mrdidenstaa*! met een ruimer denken
gebaat zijn.
P. V. VAN OOSTERZEE
Apothekersdijk 26B,
Leiden
ADVERTENTIE
KLOKKEN
Friese Staart en Stoeltjes
Zaanse en Sallanders. Echte
antieke Franse en Comtoise
klokken.
Uw specialist met vak-service
v. d. WATER
Haarlemmerstraat 181, Leiden
LEIDEN Het op bijgaande te
kening afgebeelde gebouwencomplex
van de Leidse sterrewacht. tussen
1858 en 1861 gebouwd door architect
H. F. G. N. Camp, is op de aanvullen
de ontwerplijst van beschermende
monumenten geplaatst. Het complex
omvat het hoofdgebouw met vier
waarnemingskoepels en de voorma
lige woningen va® de hoogleraar-di
recteur en de observator.
Twee waarnemingskoepels, respec
tievelijk gebouwd in 1925 en 1957, ko
men niet voor bescherming in aan
merking.
Eveneens in Leiden zijn twee we
vershuizen uit de achttiende eeuw en
het uit 1730 daterende Hof van Hol
land (Raad van Arbeid. Bree-
straat 127—129) op de lijst ge
zet. De wevershuizen zijn de pan
den Oranjegracht 81 en 85, ter weers
zijden van het ene gerestaureerde
wevershuisje dus. B. en W. hebben
besloten deze huizen aan Stadsher
stel te koop aan te bieden.
