Alarmerende spanning rond
Midden-Oosten iets minder
Voedselconferentie slechts een begin
Fords reis gaat door
Enorme overwinning voor
de gematigde Karamanlis
Druk diplomatiek overleg voorkwam nieuwe oorlog
Nederland tegen
de PLO in Parijs
(PJWooie
Turkse regering-Irmak
zonder enige binding
MAANDAG 18 NOVEMBER 1974
TEL AVIV/DAMASCUS/WASHINGTON Terwijl vier lege Egyptische passagiersschepen treden van Jasser Arafat in de ver-
zaterdag als eerste sinds 1967 het Suezkanaal binnenvoeren en daarmee ogenschijnlijk weer iets ,e°l8dke^'ies' V°^L
herstelden van de situatie van voor de oorlog van 1967, groeide het afgelopen weekeinde de „jJjÜ schoolmeisje door
spanning in het Midden-Oosten tot kookhitte. Slechts zeer druk diplomatiek overleg, ook een steen die bedoeld was voor Israë-
rechtstreeks tussen Washington en Moskou, heeft het uitbreken van een nieuwe oorlog, die 'tsche militairen. Aan weerskanten
waarschijnlijk niet tot het Midden-Oosten beperkt had kunnen blijven, kunnen voorkomen. jUn gewonden gevallen.
Gistermiddag nam de spanning af na de verzekeringen van zowel Arabische als Israëlische Jat Utanese^tas°baSto hrt vnur
zijde, dat er geen aanvalsplannen bestonden en dat de militaire preparaties alleen defensieve openden op twee Israëlische patrouil-
oogmerken hadden. Desondanks blijft de toestand ook nu nog explosief.
CAIRO (AP) Mahmoud Riad,
de secretaris-generaal van de
Arabische Liga, heeft de landen
van de Europese Gemeenschap
zaterdag verzocht een delegatie
van de Palestijnse bevrijdingsor
ganisatie PLO toe te laten op de
conferentie over Arabisch-Euro-
pese samenwerking die van 26 tot
28 november in Parijs wordt ge
houden.
In kringen van de Arabische
Liga werd vernomen dat Neder
land en Denemarken zich tegen
dit verzoek verzetten.
Riad deed zijn verzoek tijdens
een bespreking met de Franse
ambassadeur, in Cairo. Bruno de
Leusese.
Frankrijk bekleedt op het ogen
blik het voorzitterschap van de
Europese Gemeenschap.
De leider van de Palestijnse
bevrijdingsorganisatie PLO Jas
ser Arafat, is na een vertiyf van
vier dagen op Cuba per vliegtuig
vertrokken naar een niet bekend
gemaakt bestemming.
levaartuigen die in de richting
de Libanese kust voeren. "De vijan-
Witte Huis sprak evenwel berichten narissen van Israël, Syrië en Egyp- delijke schepen werden gedwongen,
tegen dat de "rode lijn" tussen Was- te. De Sowjet-ünie heeft via het pers ZiCh terug te trekken", aldus een
hington en Moskou werden gebruikt, bureau Tass gematigd op de ge- Libanese woordvoerder.
President Anwar Sadat van Egyp- beurtenissen gereageerd. Tass deel-
te zond boodschappen naar president de verder mee dat woensdag i
De toestand was vooral zorgwek
kend aan het front van Golan, waar
het troepenscheidingsakkoord met
6yrië van kracht is maar waar het
mandaat voor de V.N.-troepen op
30 november afloopt. Het nieuws Ford en de Sowjet-partijleider BrezJ- Russische kruiser, een onderzeeboot- binnen^"varenT~Het° zijn de eerste
"komt over drie dagen!
waarin hij waarschuwde
de ernst van de toestand aan
een vermindering van de span
ning was gisteren afkomstig
Israëlische radio. Een correspondent Egyptische front. Enige
die de Golan-hoogvlakte zondag
ochtend bezocht, meldde dat er in
het gebied een merkbare ontspanning
was opgetreden na de radiotoespraak
van minister van defensie Sjimon
Peres, waarin deze voorspelde dat de
ontwikkelingen in het Midden-Oos
ten in de nabije toekomst meer van
politieke dan van militaire aard zou
den zijn.
Jager i
l onderzeeboot in de Sy-
het rische havenstad Latakia zullen aan-
koopvaardijschepen die het kanaal
gaan bevaren sinds dat na de Ara-
1967
komen voor een officieel bezoek van bisch-Israëlische oorlog
reu had het Egyptische blad "Ach- vijf dagen. Volgens eerdere Lsraëli- werd gesloten,
bar el Jom" bericht dat het Egyp- sche berichten zijn via Latakia in de De Egyptisohe minister
tische staatshoofd twee "belangrijke
brieven" had ontvangen van BrezJ- Syrië binnengekomen
een "dringende" boodschap
afgelopen tijd veel Russiche wapens landse Zaken, Ismail Fahmy, heeft
onlangs nog in een parlementaire
Links Japan houdt protestbetogingen, maar:
van Ford. Ook de Syrische president ten Arabieren gisteren hun betogln-
Hafez Al-Assad, ontving een bood- gen tegen het Israëlische bestuur en
schap van het Amerikaanse staats
hoofd.
Ook secretaris-generaal Kurt Wald-
De minister deelde verder voor het 5.eim van de V.N. had contact met
Kissinger en hoge regeringsfunctio-
eerst mee dat Israël "veiligheids
maatregelen" had getroffen omdat
er "in de laatste dagen een zekere
twijfel over de bedoelingen van Sy
rië in het noorden gerezen was". Hij
zei dat de maatregelen van kracht
zouden blijven zolang dat nodig is.
Hij sprak van beperkte maatregelen,
aangepast aan "de militaire voorbe
reidingen van Syrië".
Naar aanleiding van berichten in de
buitenlandse pers gaf minister Pe
res toe dat er sprake was van een
"zekere mobilisatie" van Israëlische
reservisten. Op een vraag over de si
tuatie aan het Egyptische front zei
hij dat Egypte "veel gematigder" is
dan Syrië.
De eerste aanwijzingen voor een
ontspanning kwamen zaterdagavond.
Na een gesprek met de Amerikaan
se minister van Buitenlandse Zaken,
Henry Kissinger, verklaarde de Is
raëlische ambassadeur in Washing
ton, Dinitz, dat Israël niet het voor
nemen had zijn Arabische buren aan
te vallen. Hij had van Kissinger de
verzekering gekregen dat ook de
buurlanden van Israël geen agres
sieve bedoelingen hebben.
Ongeveer tezelfdertijd verklaarde de
Syrische minister van Buitenland
se Zaken, Abdel Halim Chaddam dat
Syrië zich aan t bestand houdt maar
dat het krachtig zal terugslaan, als
Israël agressie pleegt. Hij was van
mening dat Israël een aanval op zijn
land beraamde.
In het weekeinde vond koortsachti
ge diplomatieke activiteit plaats. Van
diplomatieke zijde in Londen werd
vernomen dat de Sowjet-ünie en de
Verenigde Staten op het hoogste
niveau besprekingen over de explo
sieve toestand waren begonnen. Het
Op de westelijke Jordaan-gever zet- commissie verklaard dat het kanaal
niet voor de scheepvaart van ande
re naties opengesteld kan worden,
de Palestijn- zolang Israël zich niet opnieuw ver
der terugtrekt van de oostelijke oever
de waterweg, zodat de scheep-
de steden er-
lopen.
ter ondersteuning
se bevrijdingsorganisatie voort.
ongeregeldheden begonnen woensdag
in Nabloes, de grootste stad in het vaart in het kanaal
gebied. Ze vielen samen met het op- langs geen gevaar m
ATHENE Premier Constantine
Karamanlis, wiens "Partij voor de
Nieuwe Democratie" bij de gisteren
in Griekenland gehouden algemene
verkiezingen een enorme overwinning
boekte, heeft gisteravond laat zijn
landgenoten opgeroepen de handen
ineen te slaan en zaoh te wijden aan
de nationale problemen.
"Het volk heeft nu zijn keus ge
daan. Nu moeten we eensgezind zijn
in onze gemeenschappelijke plicht
mee te helpen bij het leggen van de
basis voor de demooratie en de voor
uitgang voor ong land te verzekeren",
zo verklaarde de 67-Jarige premier,
wiens party ongetwyfeld de absolute
meerderheid in de volksvertegen
woordiging zal bereiken.
Hij zei dat de verkiezingen zonder
strubbelingen zijn verlopen en hy
dankte de kiezers voor het vertrou
wen dat ze in hem stellen. Ik verze
ker dat Ik alles zal doen wat ik kan
om dit vertrouwen te rechtvaardigen,
aldus Karamanlis, die gelukkig was
over het feit dat de kiezers enthou
siast hebben deelgenomen aan deze
eerste vrye verkiezingen sinds tien
Jaar en dat daarby niet» is gebleken
IERSE PRESIDENT OVERLEDEN
van het ongezonde fanatisme uit het
verleden.
In officiële kringen is vernomen
dat Karamanlis reeds morgen of
woensdag een nieuwe regering zal
vormen. De einduitslag zou pas in
de loop van vandaag bekend zyn,
wanneer de resultaten binnen zyn
van de Griekse eilanden en enkele
afgelegen gebieden.
Karamanlis heeft gezegd, dat als
hy zou winnen, hy een referendum
zal laten houden op 8 december over
de vraag of de monarchie in Grie
kenland moet terugkeren of niet.
Karamanlis zou persooniyk tegen
herstel van de monarchie zijn.
In een commentaar op de verkie
zingsuitslag verklaarde de EDA, Ver
enigd Democratisch Links, dat deze
haar niet verrassen. "Zy worden ver
klaard door zowel het gebrek aan de
gewenste demooratisohe voorwaar
den waaronder de verkiezingen zyn
gehouden als de kieswet', aldus de
EDA, die het fiasco van de rechtse
Democratische Nationale Unie van
de schatryke zakenman Petros Ga-
roefalias een politiek feit van grote
betekenis noemt.
Door voor de „Nieuwe Democratie"
te stemmen heeft het volk de mili
taire dictatuur veroordeeld, want de
op Karamanlis uitgebrachte stem-
DUBLIN (AP) Brekine Ohilders,
de eerste gekozen protestantse pre
sident van de Ierse republiek, is zon
dagochtend vroeg na een plotselinge
hartaanval overleden. Childers Is 68
Jaar geworden.
Childers, in Engeland geboren,
stierf in het Mater-ziekenhuis in Du
blin. Hy kreeg zaterdagavond een
hartaanval nadat hy een ais „emotio
neel" beschouwde rede bad gehouden
tot een groep artsen.
Childers, een ervaren politicus uit
de Fianna Fail party van de voor
malige president Eamon de Valera, is
6lecbts 17 maanden president ge
weest. Hy was de vierde president van
de to overgrote meerderheid toatho-
like Ierse republiek krachtens de
grondwet van 1937 en de tweede pro
testant die deze in Ierland represen
tatieve post kreeg, al was hy de eer
ste dae als protestant werd gekozen.
Douglas Hyde, de protestantse stich
ter van de Gaelic League (Keltische
Liga), was president van 1938 tot
1945, maar is zonder verkiezingen tot
president benoemd.
Een jeugdervaring Is Childers steeds
bijgebleven. Toen 141 zestien Jaar was
werd hy meegenomen naar een ge-
improviseerde dodencel in de Porto-
bello-kazerne to Dublin. Hy moest
daar afscheid nemen van zyn vader
die op laat van de nieuwe Ierse Vrij
staat door een vuurpeloton zou wor
den terechtgesteld.
Over dde laatst» gesprekken met
zijn vader, in november 1922. heeft
CMildere eens gezegd: „Hy zei me dat
ik diegenen die zyn exeoutiebevel had
dien getekend de hand moest schud
den en nooit wraakgevoelens mocht
koesteren. Ik moest er mee voor hel
pen zorgen dat Ierland nooit meer
door een burgeroorlog zou worden ge
teisterd".
Constantine Karamanlis
men zyn zeker geen stemmen voor
rechts. De uitslag bindt Karaman
lis aan zyn beloften voor zuivering
en "dejuntasering", aldus de EDA.
Dat links geen duideiyk succes heeft
geboekt wijt de EDA aan de "interne
moeilijkheden" by het front van sa
menwerkende linkse partyen en de
druk waaraan het heeft blootgestaan.
GIFGAS UIT
CONTAINER
FALMOUTH Deskundigen van
it Britse ministerie van Defensie zijn
vanochtend aan boord gegaan van
Brits containerschip, dat een lek
heeft in een van zijn een giftig gas
bevattende tanks, zy moeten probe
ren het lek te dichten.
Het schip, de 33XXX) ton metende
..Asia", ligt voor anker voor de haven
van Falmouth. Het keerde daarheen
terug toen bleek dat het uitstromende
gas zestien leden van de bemanning,
onder wie de kapitein, had aangetast.
7,ii staan momenteel onder medische
behandeling. Vier van hen zyn met
helicopters van het schip gehaald en
overgebracht naar een ziekenhuis in
Londen. Volgens de artsen was hun
toestand vanochtend nog steeds ern
stig.
De „Asia" heeft een gemengde la
ding, waaronder enkele tanks met
arseenwaterstof, een zeer giftig gas,
dat inwendige bloedingen veroorzaakt
en in zeer korte tyd de dood tot ge
volg kan hebben. Het gas was afkom
stig uit de V.S. en was op weg naar
Rotterdam. Op de ladingiyst stond 't
niet als gevaarlijk vermeld.
Arrestatie inzake
moord op rechter
WEST-BERLIJN (AP) In ver
band met de moord op de president
van bet Westberiynse hooggerechts
hof. Gtinter ven Drenkmann, is gis
teravond een vrouw gearresteerd, zo
heeft de politie bekend gemaakt.
In kringen van de politie werd ver
nomen dat de vrouw, wier naam niet
bekend gemaakt werd, er van wordt
verdacht medeplichtig te zyn ge
weest aan de moord die een week ge
laden plaats vond.
Linkse studenten, met hamer en sikkel op hun helm, mar
cheerden gisteren door Tokio uit protest tegen het bezoek van
president Ford. De politie trachtte een einde aan de betogin
gen te maken. Voor morgen is opgeroepen tot een algemene
vervoersstaking uit protest tegen het bezoek van Ford, Tanaka
en de inflatie.
ANKARA (AP) Formateur Sadi
Irmak is erin geslaagd een nieuwe
Turkse regering te vormen die byna
geheel bestaat uit onafhankeiyke se
natoren en niet aan een politieke
party gebonden technocraten.
De enige politieke party die in het
kabinet is vertegenwoordigd is de Re
publikeinse Rechtsparty, die in de
450 zetels tellende volksvertegenwoor
diging met 12 kamerleden is verte
genwoordigd. Vier van de 26 minis
ters in Imraks kabinet zyn lid van
de Republikeinse Rechtsparty, 16
ministers zyn hoge ambtenaren en
academici en vyf zyn onafhankeiyke
senatoren.
Alle grote Turkse partyen hebben
geweigerd mee te werken aan Imraks
regering en wilden evenmin steun
in het parlement toezeggen. Hierdoor
is het twijfelachtig geworden of het
nieuwe kabinet in staat zal zyn een
vertrouwens votum te winnen.
De 70-jarige Imrak, zelf een on
afhankelijk senator en hoogleraar in
de medicynen, kreeg verleden week
de opdracht een nieuwe regering te
vormen toen geen oplossing in zicht
scheen voor Turldje's langdurige re
geringscrisis.
Aanvankelijk hoopte Imrak de par
tyen te kunnen verenigen in een in
terim-regering die zo spoedig moge-
lyk verkiezingen moest uitschryven,
maar de partyen konden het niet
eens worden over een datum voor de
nieuwe verkiezingen, hoewel ze het er
allemaal op een na over eens waren
dat vervroegde verkiezingen noodza-
keiyk waren geworden.
WASHINGTON Ondanks de
spanningen in het Midden-Oosten en
protesten in Japan, heeft de Ameri
kaanse president Ford zyn reis naar
Japan, Zuid-Korea en de Sowjet-
Unie door laten gaan.
Het bezoek dat Ford vanaf van
daag tot 22 november aan Japan zal
brengen, betekent een hoogtepunt
in de geschiedenis van de Japans-
Amerikaanse betrekkingen
Ondanks het zo belangryk geachte
bezoek van Ford heerst er in Japan
geen feesteiyke stemming. De Ja
panse regering wankelt vooral
premier Tanaka's politieke toekomst
is onzeker gezien de beschuldiging,
dat hy zich aan overheidsgeld ver-'
grepen heeft en de linkse oppo
sitiepartijen willen de Amerikaanse
president zelfs met betogingen een
'warme ontvangst" bereiden. En toch
komt Ford pp een gunstig tydstlp.
Sinds het eind van de laatste we
reldoorlog is de bereidheid van Ja
pan om het bondgenootschap met de
V.S. te handhaven en te versterken
nog nooit zo groot geweest als nu.
Vooral de economische terugval in de
laatste maanden hebben de Japanse
leiders tot de overtuiging gebracht
dat men de band met de VB. niet
kan verbreken.
Het omstreden besluit om Seoel in
het reisschema van Ford op te ne
men, wordt door regeringsfunctiona
rissen in Washington gerechtvaar
digd met een verwyzing naar de "geo
grafische noodzakeiykheid". Presi
dent TsJoeng-Hi Park van Zuid-Ko-
rea verwacht van Ford die op 22 en
23 november in Seoel zal zyn, de
verzekering dat de V.S. hun troepen
sterkte in Zuid-Korea op het hui
dige peil 38.000 mar. zullen
handhaven en voorts militaire hulp
op grote schaal zullen biyven geven.
Of de Amerikaanse president deze
garantie zal kunnen geven, hangt
onder meer ook af van de waarde
ring diie zUn critici voor het dicta
toriale bewind in Zuid-Korea kunnen
opbrengen. De democratische senator
Robert Byrd heeft al laten weten
dat de hele reis van Ford momenteel
niet alleen overbodig, maar zelfs
pyniyk is. Massabetogingen, zo
vreest men in Washington, kunnen
het "image" van Ford aantasten.
Ook is men er bang voor dat Fords
aanwezigheid in Seoel uitgelegd kan
worden als een rechtvaardiging van
het dictatoriale bewind in Zuid-Ko-
Dode in Belfast Een 20-jarige
man is zondagavond in Belfast op
straat doodgeschoten. Een vrouw en
een tiener werden door schoten ge
wond. De schoten werden in de Crum
lin Road gelost uit een snel rijden
de auto. Eerst werd gevuurd op twee
voetgangers en even later op nog
drie. De slachtoffers waren allen pro
testanten.
Erskine Childers
ROME Het wereldvoedselcongres oud-minister Giuseppe Medici 'ar-
in Rome is gesloten en men heeft er rivederci' zeggen tot de afgevaardig
de klok maar 'n halfuurtje voor hoe- den van 130 landen en allerlei niet-
ven stil te zetten: om vijf voor half gouvernementele organisaties,
een in de nacht van zaterdag op zon- In een kleine twee weken tijds heeft
dag kon de voorzitter, de Italiaanse de conferentie in tal van resoluties
allerlei manieren aangegeven waar
op de landbouwproduktie in de ont
wikkelingslanden bevorderd kan wor
den, hoe men de boeren in die landen
bij de opbouw van de landbouw en
van de gehele plattelandssamenle-
tng kan betrekken, hoe men de
vrouw, die In de ontwikkelingslanden
zo*n belangrijke rol speelt, zowel bij
de produktie van het voedsel als bij
de manier waarop het gebruikt wordt,
ten volle in 't beleid dient te betrek
ken.
Als belangrijkste besluiten van de
ze conferentie sprongen echter wel
naar voren het aanvaarden van een
resolutie, waarin de oprichting wordt
aanbevolen van een fonds waaruit
de ontwikkeling van de landbouw ge
financierd kan worden, en van een
andere resoltutie, waarin de oprich
ting wordt aanbevolen van een raad
op ministerieel niveau, die zyn se
cretariaat zal krijgen bij de voedsel-
en landbouworganisatie der Verenig
de Naties (FAO) in Rome. De raad
zal heit werk gaan coördineren, dat
tal van internationale organisaties
zullen ondernemen om de aanbeve
lingen van de conferentie In praktijk
te brengen.
Het fonds, door een dertigtal ont-
wikkelings- en olielanden plus Neder
land, Australië en Nieuw-Zeeland
voorstesteld, zal zowel geld uit de
'oude' rijke landen als uit de olielan
den naar de landbouw in de ontwik
kelingslanden kunnen doen stromen
en het is voor het eerst in de geschie
denis dat zo'n ontwikkelingsfonds he
lemaal op de landbow gericht is.
Officieel is er nog geen bedrag ge
noemd dat erin zou kunnen komen
maar er wordt wel allerwege gedacht
aan een beginbedrag van een mil
jard dollar, de secretaris-generaal
van de conferentie, de Egyptenaar
Sayed Marei, sprak in zijn slotrede
op de conferentie de hoop uit dat de
betrokken landen reeds de komende
weken informele besprekingen zullen
gaan houden zodat het fonds reeds
begin 1975 in werking kan treden.
De wereldvoedselraad, zoals het
nieuwe coördinerende orgaan zal
gaan heten, zal bestaan uit lidstaten
van de Verenigde Naties of van ge
specialiseerde V.N.-organisaties (zo
als o.m. de FAO).
Die algemene vergadering van de
V.N. moet eerst nog de hele opzet
goedkeuren. De taak van de raad zal
zijn het beleid op het gebied van de
held" en voedselhulp van de verschil
lende landen en organen te coördi
neren.
De ontwikkelingslanden hadden
graag een veel gezaghebbender li
chaam willen hebben, een geheet
nieuwe "voedselautoritelt". Maar de
Westerse landen voelden er niet voor
zover te gaan en ook niet te veel voor
het scheppen van geheel nieuwe li
chamen met nieuwe bureaucratieën.
Tot op de laatste conferentiedag
hebben de beide groepen moeizaam
gepoogd tot een oplossing te komen
en tenslotte Is dan dit compromis uit
de bus gekomen, waarvan secretaris
generaal Marei in zijn slottoespraak
hoopte dat het toch goed zal erken.
Zelf had hij, blijkend de voorstellen
die hij de conferentie had gedaan, lie
ver iets 'met meer autoriteit' gehad.
