De rattenvanger
zag een oor uit
het water steken
„Regering moet van zich laten horen"
c\feizekgrën
S LEIDSE SPAARBANK^
Buitenom
Binnendoor
Augustin
beëindigt
honger
staking
Bankloper vermoord gevonden
SDAP (I)
SDAP (ID
Reclame
Geboden
Vrijdag
Kodde vaker
aan overval
blootgesteld
ROTTERDAM Rovers blij
ken al vaker van plan te zijn
geweest om de 64-jarige banklo-
per Jacobus Kodde van de Noor-
derhavenkade in Rotterdam
te overvallen. Vorig jaar heeft
de recherche de heer Kodde
enige tijd na een tip in de gaten
gehouden. Er gebeurde echter
niets. In dc hele stad, van het
centrum tot aan de rosse buurt
Katendrecht, was bekend dat de
man elke dag met een fors be
drag - enkele tienduizenden gul
dens over straat ging. In
tussen heeft de politie weinig
aanknopingspunten in deze
roofmoord. Commissaris Jan
Blaauw vertelde ons gisteren:
„We zoeken de daders in of in
de buurt van Rotterdam. Van
het begin af aan hebben we ge
dacht aan een misdrijf. Uit di
verse informatie was ons
duidelijk geworden dat kodde
niet de man was om zelf met
het geld dat hlJ bij zich had de
benen te nemen".
Sectie, gistermorgen verricht
door gerechtsarts dr. J. Zel-
denrust, wees uit dat de man om
het leven was gekomen door
wurging. Hij had ook enkele
klappen op zijn hoofd gehad.
Vermoedelijk is Kodde al dins
dagmiddag in Rotterdam om 't
leven gebracht. De politie heeft
geen spoor van zijn Solex-brom
mer en van het geld dat hij in
een bruine tas bij zich had.
ZATERDAG 16 NOVEMBER 1974
Landbouwer Gerrit van Straalen:
ZOETER MEER Voor de Zoeter-
meerse landbouwer Gerrit van straa
len staat het vast: "de langdurige
regenval van de laatste weken zal
voor veel boerenbedrijven de nekslag
toe tekenen. Driekwart van de aard
appeloogst zit nog in de grond en
facet als verloren worden beschouwd.
Ook de helft van de uienteelt heeft
men niet binnen kunnen halen. Een
schadepost, over het hele land gezien,
van meer dan honderd miljoen gul
den. Dat kan rustig worden gesteld."
Boer Van Straalen, die zichzelf
heeft aangemeld om vrijwillige hel
pers over de in moeilijkheden verke
rende boerenbedrijven in midden
Zuid-Holland te verdelen, vindt dat
nu de regering maar eens van zich
tnoet laten horen. "De bedrijven, die
nog rendabel zijn, zullen over rente-
3oze voorschotten moeten kunnen
toeschikken, zodat de investeringen
kunnen doorgaan. Met die rege
ling moet de regering zeer soepel om
springen. Gebeurt dit niet, dan krijgt
de hele Nederlandse economie een
enorme tik."
De boeren zijn dus niet tevreden
met de tot nu toe genomen maatre
gelen?
"Ach, minister Van der Stee stelt
rich in ieder geval positief op. Hij laat
rijn neus zien op de plekken waar
problemen zijn. En dat had ik, eer
lijk gezegd, niet van hem verwacht.
Ik vind," aldus een somber gestem
de landbouwer Van Straalen. "dat er
♦e weinig militairen worden ingezet.
Hier zou men best wat schappelijker
kunnen zijn. Zelf heb ik ook een
Boon in dienst. Nou, ik heb werkelijk
moeten smeken om hem twee weken
'thuis te kunnen houden. Ik heb meer
aan hem, dan aan drie ongeschoolde
krachten."
Na het beantwoorden van een te
lefoontje: "het is schandalig, dat
werklozen nauwelijks hun handen
uit de mouwen willen steken. Het is
moeilijk om hen te dwingen. Waar
om wordt niet op de gevoelens van
die mensen gewerkt? Het is toch in
het belang van heel het land, dat die
oogst wordt gered? Of niet soms?"
Hoe is het met de hulp in de pro
vincie Zuid-Holland gesteld?
"Ik dacht," zegt Van Straalen na
een haal aan een sigaret, "dat we niet
mogen klagen. Natuurlijk kan het
altijd beter. Voor volgende week heb
ben zich zo'n zeshonderdvijftig
"man" gemeld, die één of meer da
gen komen helpen. Honderdzestig
leerlinge!) van de Pedagogische Aca
demie in Utrecht komen een hele
week."
Bestaat de kans, dat er straks
een tekort aan aardappelen in Ne
derland is?
"Nee, nee, dat bepaald niet,"
meent Van Straalen "Wij exporteren
een enorme hoeveelheid. Die export
zal ongetwijfeld kelderen om de
vraag in ons land te kunnen voldoen.
Wel zal de kwaliteit van de aardap
pels een heel stuk slechter zijn, om
dat de beste in de grond zijn blijven
zitten. Voor een goede aardappel zal
daarom diep in de beurs moeten wor
den getast, daar kunnen we wel op
rekenen. Maar een tekort zie ik voor
alsnog niet zitten."
Waar halen de landen, waarheen
Nederland normaal gesproken ex
porteert, hun aardappels dan van
daan?
"Dat is moeilijk te zeggen. Mis
schien dat Polen, dat net zoveel
aardappelen als alle EG-landen ver
bouwt, er nog een schepje bovenop
doet'.'
Kunnen de aardappelen, die niet
worden gerooid, zonder meer in de
grond blijven zitten?
Twee zonen van landbouwer Van Straalen: links Dirk en rechts Hubert.
"Uiberaard niet," roept Van zien dat deze problemen worden op- lichting van de werkzaamheden be-
Straalen uit. "Ze zullen allemaal gelost en dan gaan we wel weer eens tekenen, omdat nu alles met de hand
bloot gelegd moeten worden. En dan verder kijken." moet worden gedaan. En daar zijn
is het maar te hopen, dat het van de we niet meer op ingesteld. Het enige
winter hard wil vriezen, zodat ze ka- Een Duitse firma zou plannen heb- redmiddel is, dat het nu droog wordt
pot gaan. Want pas dan kunnen er ben de ouderwetse rooimachine weer en er veertien dagen geen druppel
bieten worden gepoot. Daar denk ik in de handel te brengen. Kan dat regen meer valt. Dan kan tachtig
voorlopig niet aan. Eerst maar eens voor de boeren een oplossing zijn? procent van de oogst nog worden ge-
Welnee. Het zou alleen een ver- red."
Bij deze duiker zie pijlwerd het lijk van de heer Kodde
gevonden.
ADVERTENTIE
Maak het u gemakkelijk: voor alle geldzaken
naar één adres ook voor
MAINZ (ANP) De Nederlan
der Ronald Augustin, die beschouwd
wordt als lid van de anarchistische
Baader-Meinhofgroep, heeft deze
wéék zijn hongerstaking beëindigd,
zo is vernomen uit gerechte
lijke kringen. Augustin zit gevan
gen in Hannover.
Twee leden van de Baader-Mein
hofgroep die na een hongerstaking
van 61 dagen met spoed moesten
worden opgenomen in het ziekenhuis
van Mainz, zijn buiten levensgevaar,
zo is officieel bekendgemaakt.
WEER REDEN
ZEER VEEL
imOUWEN
DEN HAAG (ANP) In Breda
en Eindhoven heeft de politie
vannacht drankcantroles gehou
den. In Breda zijn ruim 800 auto's
aangehouden. Zeven maal maakte de
Rijkspolitie proces-verbaal wegens
het rijden onder invloed op. In
Eindhoven, waar enkele honder
den auto's werden gecontroleerd,
zijn drie automobilisten bekeurd,
omdat ze teveel hadden gedronken.
Het viel de politie weer op, dat veel
mannen, die een glaasje op hadden,
hun vrouw lieten rijden. In de gro
te steden is geen speciale controle
gehouden. Wel vielen er enkele be
keuringen en rijverboden.
„Een pure
rechtdoorzee
baai, zo is dat."
Coopvaert.
Pijptabak voor
professionals.
©1,75
Rattenvanger C. Hillebrand:
"Ik zag een oor boven het water
uitsteken."
RILLANDBATH Jacobus Kodde, de bankloper die met
een steen om zijn nek iïi het water is aangetroffen, werd
gevonden door Rijksrattenvanger C. Hillebrand uit Krab-
bendijke. Hij vertelde ons: „Op vijftig meter van de plek
waar ik een rattemklem heb staan zag ik donderdagmiddag
opeens een oor boven water uitsteken. Pas toen ik dichter
bij kwam begreep ik dat het om een lijk van een man ging.
Ik heb meteen de politie gebeld. De daders hebben nog ge
luk gehad dat ik woensdag een vrije dag had, want nor
maal gesproken kom ik elke dag langs die afgelegen af-
wateringssloot achter de dijk langs de Westerschelde en
was hun voorsprong op de politie een dag korter geweest".
Meteen die avond is de Rijkspolitie
in het district Middelburg onder lei
ding van de luitenant D. C. M. Scho-
neveld begonnen met het onderzoek.
Een uitgebreid onderzoek op de plek
van het misdrijf leverde talloze voet
sporen op die mogelijk afkomstig
zijn van de daders. Uit het water van
de afwateringssloot haalde men een
halve fiets en een rubberen laars
op. Het bleken geen sporen van be
tekenis te zijn. Pas zes uur later om
een uur of tien 's avonds, legde men
verband met de in Rotterdam ver
dwenen bankloper Jacobus Kodde.
Toen ook werd oommlssarls Blaauw
gewaarschuwd, die op dat moment
weer eens bezig was met een massaal
buurtonderzoek in verband met de
moord op het vijftienjarige meisje
Wil Vervat.
Het lijk van Jacobus Kodde lag half
met de benen in de duiker onder
de doodlopende Putkilweg. Op flin
ke afstand daarvan staan enkele
boerderijen. De bewoners heb
ben niets verdachts opgemerkt. Vol
gens hen moet het lijk in het duis
ter in het water zijn gegooid. Over
dag is men namelijk druk bezig aan
weerskanten van die weg met ploe
gen.
Jacobus Kodde werd sinds dinsdag
middag 12 uur vermist. Het laatst
was hij geweest bij J. H. Strous,
grossier in uurwerken aan de West
zeedijk. De als goed bekend staan
de bankloper was in dienst van fir
ma Mees en Hope aan de Coolsin-
gel. Met een tas vol wisselgeld be
zocht hij dagelijks een reeks klanten
die veel te maken hebben met buiten
landers, diverse kooplieden, café's,
zowel in het centrum als in de rosse
buurt Katendrecht, gokhuizen enzo
voorts.
De man werkte al tientallen Ja
ren bij de bank. In wijde kring was
bekend dat hij steeds veel geld bij
zich had. De bank noemt een bedrag
van ongeveer 20.000 gulden. Volgens
mensen die geld bij hem wisselden
moet dat veel meer zijn geweest.
ZIJ noemen bedragen van één
twee ton.
RAADSLEDEN
FINANCIEEL
BETER AF
DEN HAAG Leden van gemeen
teraden zijn in de toekomst financieel
beter af. Het kabinet-Den Uyi heeft
een wetsontwerp doorgestuurd naar
de Raad van State, waarin een vaste
vergadervergoeding en een onkosten
vergoeding worden geregeld. Tot dus
ver moeten raadsleden het doen met
presentiegelden. De meesten leggen
er geld bij.
Volgens het wetsontwerp krijgen
de gemeenteraden zelf de bevoegd
heid om de vergadervergoeding vast
te stellen. In het wetsontwerp is een
maximumbedrag aangegeven.
Minister-president Den Uyl zed
dat het gemeenteraadswerk in grote
gemeenten een echte part-time-func-
tie wordt, met een "salaris" dat tot
vijftienduizend gulden kan oplopen.
PAGINA 7
In Groiarvgen heeft een man
de oude SDAP heropgericht. Mis
schien moet ik het een tikje
nauwkeuriger formuleren: h4J wil
de sociaal-democratische arbei
derspartij terug, maar omdat ook
in Groningen de tijd niet heeft
stilgestaan, moet die partij wel
zijn aangepast aan de noden en
verlangens van 1974. Bijna had ik
daar nog aan toegevoegd ,4e
maatschappelijke issues" en „ver
anderingsprocessen" van 1974.
Maar daarmee zou ik me weer
geschaard hebben onder het eli
taire volkje van universiteit en
hogeschool, waartegen die meneer
uit het hoge noordten nu juist zo
storm loopt.
Immers, zo zegt hij ongeveer, d'e
PvdA is door de intelligentsia
overgenomen, pp elke afdehngs-
vergaderimg voeren student A af
doctorandus B het hoogste woord,
die één nog ingewikkelder dan dia
ander en Jan-met-de-pet komt er
nauwelijks meer aan te pas. Als
hij het waagt om aandacht te
vragen voor de steeds maar stij
gende kosten van levensonder
houd, wordt hij weggehoond en
als hJJ het dan ook nog in zU-n
hoofd haalt om strengere maat
regelen voor kinderverkrachters
of lustmoordenaars te eisen, sol
liciteert hij naar gewelddadige
verwijdering en dan is er geen
Wibo van de Linde in de buurt
om tegen diens brede borst uit te
huilen.
Kort en goed: de PvdA terug
aan het ongeletterde proletariaat.
En dat betekent de wedergeboorte
van de SDAP.
Op zich is het flauwekul om te
beweren dat in de voorste rijen
van de SDAP de eerlijke taal des
werkmans werd gesproken. Pieter
Jeftas Troelstra was een Jurist,
afkomstig uit de betere stand.
Henriëtte Roland Holst schreef
verheven verzen en lyrische treur
spelen, hoog boven de petten uit,
Altoarda. één van Troelstra's poll.
tiafce erfgenamen had in Delft
voor ingenieur gestudeerd. MaaT
aan de basis, inderdaad, klonk
klare taal en zou men klare wijn
geschonken hebben, indien het
road van de tulpen pp de eerste
med zich in die Jaren niet zo veel
vuldig met het Wauw van de ge
heelonthouding vermengde
Een toenemend aantal studen
ten is zich voor de maatschappij
gaan interesseren. Daar stak
verantwoordelijkheidsgevoel in,
maar menigmaal ook een stuk
modieusheid. De PvdA-magistra-
ten van het harmoniemodel uit
de Jaren viJftt'g kwamen er niet
meer door eens in de zoveel
maanden op de afdelingsverga
dering van de partij het regis ter -
rondborstige taal open te trekken
en de kudde getrouwen daarmede
verder te leiden op het lange pad
naar de grazige weiden. Br scho
ven langzamerhand studentjes
aan, die zich met grote toewij
ding hadden losgemaakt van de
gepolijste taal van hun milieu,
slechts bij grote emotie ta het
gym nasium toontj e vervielen,
steeds lastiger werden en zelfs
hun lachen niet meer inhielden
wanneer de PvdA-magistraat
zich in fossiele welsprekendheid
van de in socialistische nomen
clatuur vertrouwde aanspreek
titel .makkers" bediende.
Hoe het verder gegaan is weten
we. Er schijnt een universiteits
stad te zün. waar de socialisti
sche fractie bijeenkomt In het ge
bouw van de juridische faculteit
omdat men dan de raadsleden in
meerderheid meteen bij de hand
heeft.
Er valt een parallel te signa
leren met de voetballerij. Vroeger
behoorde je Je als intellectueel
op zondagmiddag in het Concert
gebouw te bevinden, tegenwoor
dig moet Je op dat tijdstip met
een lederen slipover en zo'n gleuf
horloge mat alle schijngestalten
van de maan om de pols, pp de
tribune bij Ajax te zitten. En
Piet Keizer die er voor past om
de pias te spelen en de sonnet-ten,
hem opgedragen, accepteert met
een gezicht, zoals de melkboer
niet-gespoelde lege flessen, die
krijgt nog een trap mee. want
zo'n voetballer moet natuurlijk
wel zijn plaats weten.
De tragiek van de zaak ia
dat die Groningse meneer geen
gelijk heeft. Zo min Ajax er nu
nog komt met een aanvallende
spil, komt de taaie roaie rakker
en met de beroemde mijnwerker
van Toorop boven het dressoir en
een hartstochtelijk streven naar
algemeen kiesrecht, de achturige
werkdag, het gebroken geweertje.
Hij kan maar beter in de party
blijven, flink studeren op alle is
sues en andere moeilijke woorden.
Er schijnt weer een ééndelige en
cyclopedie op komst te zijn.
De Nederlandse Spoorwegen zijn
a/1 enige tijd met een reclame
campagne in de dagbladen beszdg,
die zich vol overgave werpt pp de
man in het algemeen en op zijn
insolide en autoritaire trekjes in
het bijzonder.
Het begon met de foto van een
managertype in de kussens van
de eerste klasse, vrijwel geheel
schuilgaande achter een dicht bij
het gelaat gehouden nummer van
„Playboy"er zijn momenten in
het leven dat het deugd doet.
bijziende te zijn.
Nu is de pluche van de eerste
klasse inderdaad wel zacht en
milid, maar de „Playboy" is stel
lig overbodig, want óJs ar eens een
ander levend wezen m dezelfde
coupé zit, dan zwijgt dat en voorts
is het zelden of nooit iemand van
de soort die de koperdiepdruk
van .playboy" onverzadigliJk lijkt
te bevolken
In de tweede klasse is daar al
meer kans op, een zwaarwegende
reden inderdaad om voor dit een
voudiger gehouden transport te
kïazsn. De reclame-ontwerpers
van de NS haken in de tweede
advertentie daarop handig in. Nu
zien wij slechts de forse rechter
hand van een heer die de maan
dagmorgen-sportkrant vasthoudt.
Tegenover hem twee mooie mel-
d'an die kennelijk altijd In het
andere treinstel ziitten dan ik. Zij
maken een peer schoon. Als ooit
directer de symboliek van de ver
boden vrucht in beeld is gevat,
dan hoor ik dat nog wel. Voor
wie wat minder visueel denkt en
qua I.Q. in het grote peloton mee
loopt, gcoait de tekst er nog een
schepje bovenop.
Rest dan afronding van het
drama. Na de .playboy" en na
de peren-6chiaiende jonge meisjes,
toont advertentie nummer drie
de echtgenote van mijnheer. Hij
wordt door haar naar het station
gebracht. Op de achtergrond ont
waart men de contouren van de
bescheiden NS-mederzetting in 't
slaapdorp. De tekst wil zoveel
zeggen als: mevrouw kan heel
nuttige dingen doen. als zij de
auto heeft. Ze kan naar 'n vrien
din gaan, koffie drinken, bood
schapje hier, boodschapje daar
Maar, aldus de advertentie In een
ogenschijnlijk hoge graad van
openhartigheid, het zal mevrouw
wel enige overredingskracht kos
ten om mijnheer van achter dat
stuur vandaan te krijgen en ge
woon de trein in.
Wij weten intussen wel beter.
Mijnheer stribbelt tegen voor de
vorm. Hij brengt zelf nu al peer
tjes stiekum mee de coupe in.
Zelfs koopt hij al geen ochtend
blad meer.
„'s Avonds haalt u 'm natuur
lijk even af", zo gaat het waar
schuwende vingertje in de adver
tentie nog even dwingend om
hoog. Dat is dan weer niet vrij
van hypocrisie. Wij kennen mijn
heer nu toch al zo langzamer
hand?
Nog even en dat afhalèn hoeft
ook ai niet meer. En mevrouw
hoeft hem niet meer weg te bren
gen.
„Respecteer de beslissingen van
den scheidsrechter, ook indien gij
meent dat zij onjuist zijn. Een
scheidsrechter die nooit fouten
maakt, moet nog geboren wor
den".
Eén van de tien geboden voor
den sportieven voetballer", uitge
geven door de KNVB in 1939.
Het eigenaardige Is dat in doe
Jaren van autoritaire regimes
en niet alleen in de politiek
onomwonden wordt toegegeven
dat scheidsrechters mensen zij-n,
die fouten kunnen maken
De KNVB zij een kleine on
nauwkeurigheid vergeven: gebo
ren waren in 1939 er wel al een
paar van die onfeilbar en. want ik
neem toch aan dat Van der Kroft.
Derks en Van Gemert intussen
boven die vijfendertig zijn.
Het begon ermee dat katholie
ken op vrijdag gewoon vlees
mochten gaan eten. Daarmee
werd die moeilijke dag achter in
de week een stuk leuker, wamt
schol is lekker, gebakken mosselen
ook. maar niet wanneer het echt
moet.
Toen hoefden we voortaan niet
meer op zaterdag te werken en
vrijdag werd de dag van gemorst
bier in het bruine café, het Rus
sisch roulette van de beschonken
automobilisten op weg naar huls
en moeder de vrouw achter de
deur met de deegrol.
Toen kwamen de opblaaspijpjes
en we werden weer huiselijk. De
deegrol keerde terug in z'n oer-
functie, wamt moeder ging de
weekend-cake alvast op vrijdag
avond bakken, terwijl vader ont
spannen achter de nieuwe „Story"
zat.
En nu komt Mies ook nog naar
de vrijdag. Daarna ligt er dan
weer één degelijke colissendam
rond de Nederlandse huiselijkheid.
En de eco-cultuur van dilt volk
blijft onverlet tot in lengte van
jaren. H. M.
