Is er een andere
indeling in de
kerken op komst?
"In levenden lijve": verruimend boekje
HANOMAG
HENSCHEL
zuinig
van huis uit
KERKDIENSTEN
In onze jeugd brachten we nogal eens een deel van de vakantie door in één van de vele stede-
kes waaraan de provincie Gelderland nogal rijk is. Inmiddels is ook deze plaats uitgedijd. Daar
waren maar twee kerken, in de volksmond de grote en de kleine genoemd. De grote was dan
de hervormde en de kleine de gereformeerde, die hoofdzakelijk stamde uit de tijd van de Af
scheiding, waarna ze door de Doleantie een kleine uitbreiding had ondergaan. Het was in ieder
geval ook een grote gereformeerde kerk.
ZATERDAG 16 NOVEMBER 1974
Deze zomer waren we er weer eens.
Toen we informeerden naar de ker
ken, was het beeld grondig veran
derd. De Vrijmaking had diep inge
grepen. Het grootste deel van de ge
reformeerden had zich achter Schil
der en de zynen geplaatst. Het klein
ste deel was synodaal gebleven. Toen
er roering kwam in de vrijgemaakte
gereformeerde kerken Het deze dit
stadje niet onberoerd, zodat men een
vrijmaking beleefde van de vrijge
maakte geref. synode. Intussen was
hier ook een Christelijk Gereformeer
de Kerk "geïnstitueerd", zoals dat
in de geref. kerkelijke taal heet.
Het was maar een klein groepje,
doch van het begin af aan had zich
rond hem een kring van sympathi
santen geschaard, die kwamen, zo
wel uit de drie gereformeerde kerken
als ook uit de hervormde kerk. Uit
de hervormde kerk hadden zich leden
losgemaakt die tesamen me>t anderen
een protestantenbond stichtten en
aan de reeks kerkelijke gebouwen
er nog één toevoegden. En om het
verhaal te beëindigen; er was ook
hog opgericht een afdeling van het
Jaeger des Heils, die haar leden trok
Uit de verschillende kerken, zelfs één
Uit de protestantenbond. Het waren
mensen die vonden dat de kerk waar
toe zij behoorden niet genoeg getuig
de en in sociaal opzioh niet genoeg
aanpakte.
Verstoord
Tot zover dan het verhaal dat we
kregen op onze vraag naar het ker
kelijk leven. Het is daar dus zeer
bloeiend. Het is misschien boeiend
voor sociologen, maar mijn zegsman
was er toch niet zo gelukkig mee.
Hij vond dat dit van het goede te
veel was. Er was in zijn stadje iets
verstoord. Aldoor pratende kwam de
vraag of we leefden in een tijd dat
het kerkelijk leven toegroeide naar
een geheel nieuwe indeling. Er waren
gereformeerden met nieuwe psalm
berijming en anderen die er niets van
moesten weten. Er waren vrijge-
maakten met de nieuwe bijbelverta
ling en anderen die zich hielden aan
de oude overzetting van de Staten,
In de Chr. Geref. Kerk had Je de
zelfde problemen, wat begrijpelijk is,
gezien haar samenstellende delen. Er
waren hervormden die het ook hele
maal by het oude wilden laten en
anderen die wat betreft de bUbel-
vertaling en psalmberijming meer
voor vernieuwing voelden. En nu
hebben we de gezangen-kwestie nog
helemaal niet aangeroerd, wat een
nummer apart is. En zo kwamen er
nog meer dingen ter sprake die in
het kerkelyk leven van dat stadje een
nog al belangrijke rol speelden. Maar
die vraag of we heengingen naar een
geheel nieuwe kerkelijke indeling
heeft ons toch het meest bezig ge
houden.
Waarom zijn mensen niet meer te
vreden met hun eigen kerk? Nu Ja,
ontevredenen heb Je altyd en overal
gehad, maar waarom is het "grens
verkeer" tegenwoordig een meer
voorkomend verschijnsel dan dat
vroeger het geval was en waarom
doen ze nu de stap om uit hun kerk
te treden en zich te voegen by een
andere kerkeiyke formatie?
Is dat nu gemakkelyker dan dat
vroeger het geval was? We hebben
het ook gehad over de oecumenische
gedachte, doch maar heel even. Ge
zien de gisting die zich hier in de
laatste dertig Jaren heeft voorgedaan,
is het te begrypen dat het aldaar
niet direct een vruchtbare bodem
was.
Golfslag
Nu mag dit stadje een sprekend
voorbeeld zyn van hetgeen er in de
laatste tientallen Jaren op het ker
kelyk terrein is omgegaan, we heb
ben zo het gevoel dat het toch wel
een beeld geeft van wat er overal in
protstant Nederland gaande is. In
de ene plaats en streek is dit in
meerdere, in andere in mindere mate
het geval, maar overal merk Je toch
iets van diezelfde golfslag van het
kerkelyk leven, dit dan genomen in
de brede zin.
Men ontdekt kerken die men be
ter vindt dan de eigen kerk; althans
kerken waar men zich meer thuis-
voelt, om wat voor reden dan ook.
En met die oecumenische toenade
ring is het over heel de linie nog
niet om over te Juichen, zelfs niet
by kerken die zyn aangesloten by
een oecumenische instantie. Na de
kerkenconferenties die in september/
oktober van dit Jaar zyn gehouden,
werd door mensen die in de Raad
van Kerken in ons land een bepaalde
positie innemen dit ook openlyk ge
zegd.
Het is waar dat de verhoudingen
tussen de kerken onderling sinds de
laatste wereldoorlog anders zyn ge
worden, waarover we ons alleen maar
er zyn anderen die er zioh aller
minst over verheugen. Het ïykt me
zo toe dat, wanneer het gaat om
de kerken in haar geheel, we nog
altyd te doen hébben met een weer
barstig blok. De scherpe kanten die
er vroeger waren, zyn er dan nu
wel wat af, doch er blyven in iedere
kerk nog wel genoeg leden over by
wie die scherpe kanten er nog wel
degelyk zitten.
Telkens weer hébben we kunnen
constateren dat oecumenische toe
nadering meer een zaak is van en
kelingen die gegrepen zyn door het
ideaal van de eenheid der kerk, dan
dat ze gedragen wordt door brede
lagen uit de kerken zelf. En wan
neer synoden en episcopaat (om die
er nu ook maar by te nemen) er
mee te maken krygen, wordt het ge
woonlijk hélemaal 'n moeiiyke zaak
Waarop zit dit alles vast? Is het de
historie die remmend werkt? Is het
de belydenis die al dan niet gekend
en gehandhaafd wordt en op welke
wyze moet dat dan gebeuren? Is het
de structuur van een kerk die ons
Ds. R. Kok uit Bennekom wordt hier gefeliciteerd door zijn
grootvader ds. R. Kok (83). Grootpapa bevestigde zijn klein
zoon als nieuwe predikant van de Christelijk Gereformeerde
Kerk in Bunschoten. Hij is trouwens één van de oudste nog
dienstdoende predikanten in Nederland.
vreemd doet staan tegenover een
andere? Is het de 'sfeer' die in een
kerk wordt aangetroffen? zyn het
een aantal van deze facetten met el
kaar?
We weten op al deze vragen zo
geen antwoord te geven en evenmin
hebben we een antwoord klaar op de
vraag wat mensen by 'grensovergan
gen' in die andere kerk dan aan
trekt. Dit alles ligt vanzelfsprekend
vooral in het persooniyk beleven en
dan kun Je als buitenstaander alleen
maar raden en veronderstellingen
maken.
Federatiemodel
Het is nu zestien maanden geleden
dat er in Utrecht een gezamenlyke
synodiale vergadering werd gehouden
van de hervormde en gereformeerde
kerken. Wie die vergadering heeft
meegemaakt keerde hoopvol terug
wanneer hy aan de toekomst dacht.
Die vergadering werd gehouden in
een kerk van één van de buitenwij
ken van die stad, waar het samen
gaan van die twee kerken reeds een
bepaalde gestalte had gekregen.
Dr. C. H. Lindijer. hoogleraar
pastoraat aan de Universiteit van
Amsterdam, heeft onlangs een
boek geschreven met de titel:
„In levende UJve". Het dient om
mensen inzicht te geven in de ge
sprekken, dde huisbezoekers voeren,
zodat zij ontspannen en open
het avontuur van de ontmoeting
met de ander aangaan. In een
reeks korte, helder geschreven
hoofdstukken verschaft de schrij
ver naast duideHJkheid over het
waarop en waartoe van het huis
bezoek, een massa informatie over
wat er in gesprekken gebeurt, over
fasen daarin, over het luisteren
zelf en het reageren op de ander.
Er is aandacht voor „typen" men
sen, voor mensen in verschillende
situaties en leeftijden. Geloofspro-
blemen en vragen van goed en
kwaad zijn niet vermeden. Door
z'n bondigheid blijft het boek boei
en. Wie van bepaalde onderwerpen
meer wil weten, treft een uit
gebreide verwijzing naar andere li
teratuur aan.
Het is niet alleen een studieboek.
Bijna alle hoofdstukken eindigen
met een rubriek „om te doen".
Hierin zijn vragen, oefeningen in
gesprekstechniek, voorbeelden en
spelen venneld. Het boek is dan
ook geschreven om ermee te wer
ken. Om de oefeningen ten volle te
benutten, verdient het aanbeveling
er als groep mee te handelen.
Want over communiceren kim Je
alles lezen, maar het kan pas al
doende geleerd worden.
Het Is een boek van deze tijd.
Dat blijkt vooral uit het veelvul
dig voorkomen van woorden als ge
voel, rélatie, ontmoeting, echtheid.
Het vraagt van de lezer openheid,
een bereidheid om te leren en de
dingen ook eens anders te willen
bekijken. Hoewel het speciaal is
geschreven ten dienste van ge-
imeenteleden, die huisbezoeken
brengen, is het tevens interessant
voor ieder die beroepshalve of
niet met anderen gesprekken
voert en met hen werkelyk wil
communiceren. Een helpend boek,
dat stimuleert en verruimt en heel
wat gerust stelt; mensen en ge
meenten kunnen er heel wat aan
hebben.
C. H. Lindijer: In levenden lij
ve. Boekencentrum, Den Haag.
Prijs: f 13,90.
KEES VINK.
(Kees Vink is onze nieuwe me
dewerker voor de rubriek geestelijk
leven, die in het veld van de reli
gie voornamelijk aandacht zal
gaan besteden aan protestantse
zaken. Vink is in het dagelijks le
ven als evangelisch-luthers pastor
werkzaam in Leeuwarden.).
Waarom zou zo iets over heel de linie
niet kunnen plaats vinden? Vooral
mag dat worden verondersteld sinds
de Geref. Kerken de grote hindernis
van de Wereldraad van Kerken had
den genomen. In die tyd werden
beide kerken opgedreven (een te
sterk woord misschien) door de
werkgroep "Samen op weg."
Allerlei publicaties zyn er ver
schenen over de verhouding tussen
deze twee kerken, die toch zo dicht
by elkaar staan, zodat men het zelfs
waagde een 'federatiemodel' op te
stellen. Behalve in die Utrechtse
wyk is dat 'Samen op weg* in meer
dere gemeenten te zien. Hoofdzake
lijk zyn dit jonge gemeenten, zoals
in de Zuiderzeepolders en in nieuwe
stadswyken of in dorpen die zyn
uitgegroeid tot hele en halve steden.
Merkwaardig is dat natuuriyk al
lerminst, want daar zyn mensen ko
men wonen die door hun verhuizing
zyn losgeslagen van hun oude ver
trouwde omgeving. Maar over heel de
linie? Daarover valt vooralsnog niet
te roemen. Er hebben zioh na die
Utrechtse vergadering wat wry vingen
voorgedaan. De brief van het breed
moderamen van de hervormde syno
de aan de Ver. van Vryzinnig Her
vormden, die tenslotte niet door het
breed moderamen behandeld bleek
te zyn, had een vinnig rumoer in de
geref. synode tot gevolg.
We denken ook aan de behandeling
op de hervormde synode van het stuk
over een hedendaags beiyden van de
geref. hoogleraren G. C. Berkhouwer
en H. Ridderbos. Het werd gekraakt,
nog wei in beider tegenwoordigheid.
Al mag er nadien vanuit verschillen
de hervormde classes een protest te
gen deze behandeling zyn gekomen,
dit neemt toch niet weg dat hetgeen
we zoeven 'wryvingen' hebben ge
noemd, dieper zit dan dat het alleen
maar een onbetekenende oppervlak
kige taak zou zyn.
„Grensovergangen"
We hebben dit opgehaald als een
voorbeeld dat het niet zo maar gaat
om twee kerken te laten samengaan
WOORD VAN BEZINNING
hoogste te verhogen. Een menslie
vender God bestaat niet. Wie dat
op zichzelf betrekt en goed tot
zich laat doordringen krijgt de
neiging op te houden met schrij
ven en in een jubel uit te breken.
Maar weet zich ook geroepen
iedereen er bij te roepen. Kom,
laat God nu niet alleen staan. Hij
wil dat wij Hem helpen.
Nu, dan is er werk genoeg aan
de winkel. Juist vandaag hoorde
il, dat de wereldbevolking in vijf
tien Jaar tijds gestegen is van 3
naar 4 miljard. God heeft nog
nimmer tevoren zóveel schepse
len tegelijk op deze aarde het le
ven gegeven. Daarover zou im
mense vreugde moeten kunnen
bestaan: zóvele mannen, vrou
wen en kinderen. En deze prach
tige aarde kan er nog veel meer
bevatten.
Maar er is geen vreugde. Eerder
angst en bezorgdheid. Zal er ge
noeg voedsel en kleding en woon
ruimte zijn voor zovelen! En de
grondstoffen raken op
God heeft de mens voor een ge
weldige uitdaging gesteld. Wannee
wij met zóvelen en straks met
nóg meerderen zijn, zullen wij de
handen ineen moeten slaan. Als
volkeren, rassen en werelddelen.
Elkaar laten verhongeren: daar
is geen kunst aan. Of Uever ge
zegd: dat kunstje kennen we al
lang. Maar met elkaar werken
om éllen voldoende te hebben, het
goede leven op deze - nog eens -
heerlijke aarde te leven: daar is
ontwikke lings neen overle-
vings samenwerking voor nodig.
Dan zal er natuurlijk veel moe
ten veranderen in de gezindheid
van de mensen, die het nu (te)
goed hebben, om de anderen ook
wat levensvreugde te bezorgen op
Gods aarde, onder Gods zon.
Dat móet gewoonweg, dat kan
niet anders om zijnentwil, wan-
cneer wij tenminste iets verstaan
hebben van de bijbel, en de God
van die bijbel een beetje in het
hart hebben mogen kijken.
H. J. VAN ACHTERBERG
Hervormd predikant
te Leiden.
Eerbied voor
het leven (3)
Het is niet goed mogelijk te pra
ten over "het leven" zonder meer.
Als men aan honderd mensen zou
vragen; wat verstaat u onder "het
leven" zouden er waarschijnlijk
honderd verschillende antwoor
den komen J>at wordt er zeker
niet minder op, wanner men deze
vraag zou stellen aan mensen van
verscheidene goedsdlenstige over
tuiging. Een boeddhist, een hin
doe, een islamiet, een christen zul
len allen andere antwoorden ge
ven. Eerbied voor het leven is dan
nog weer een hoofdstuk apart.
Velen zullen niet eens weten dat
zo iets bestaat en er slechts een
schouderophalen voor over heb
ben: eerbied voor het leven? Ik
weet alleen maar van eerbied voor
3od!
Wie in de bijbel het oor te luis-
;eren legt, zal daar vanwege de
•erbied voor God Juist ook grote
»erbied bespeuren voor wat Hij ge
schapen heeft: de aarde en haar
volheid, de wereld en wie daarin
ivonen. Daar kan men niet tot een
andere conclusie komen dan dat
God ook zélf zijn schepselen eer
biedigt. Al wat hen bedreigt vindt
In Hem een geducht tegenstan
der. De machten, die de mens zelf
creëerd tot zijn eigen ondergang
moeten rekenen op Gods over
macht. Maar ook wat de mens
van bulten af bedreigt, hem tiaar
het leven staat, zoals de dood,
heeft God tegenover zich gehou
den en is door Hem overwonnen.
Als God zo voor de mens in het
krijt is getreden is het dan niet
onze taak en roeping zijn zijde te
kiezen en eveneens voor de mens
in het krijt te treden?
De bijbel roept ons op zijn mede
standers, mede-arbeiders van God
te zijn. Hij werd in Jezus Chris
tus onze medemens. Hij verneder
de zioh ten diepste om de mens ten
ADVERTENTIE
efficiënt transport
Automobielbedrijf ADR! MULDER B.V.
Rijnsburgerweg 86 b, RIJNSBURG. Tel. 01718-73144
en dan zUn het hier twee kerken die
dicht by elkaar staan, die in deze
tyd precies dezelfde vragen en pro
blemen hebben. Let maar op de
agenda van beider synoden. Stel u
voor dat beide synoden besloten zou
den hebben dat zy p©r 1 Jan. 1975
over heel de linie in federatief ver
band zouden gaan samenwerken. Dan
zou dit weer heel wat kerkelyk ru
moer, zo niet erger, hebben gegeven
en de 'grensovergangen' zouden mis
schien meerdere haast hebben ge
kregen.
Wat op de ene plaats mogeiyk is,
biyfct in de andere (nog) niet moge-
lyk. Wel zien we, wat we ook by
Rome kunnen opmerken waar ver
schillende kerk-provincies vryer zyn
komen te staan tegenover het cen
trale gezag, dat ook in de Geref.
Kerken deze tendens zich voordoet
van plaatselijke kerken tegenover de
synode. In de hervormde kerk was
dat reeds lang het geval.
Zyn we pessimist wanneer we den
ken aan een oecumenisch samengaan
van de kerken? Dat niet. De kerken
hebben elkaar nu eenmaal nodig in
een wereld waar de securalisatie
steeds meer om zich heen grypt. Laat
men echter in dezen niets overhaast
doen, maar wél de gelegenheden aan-
grypen waar en wanneer die er zyn.
Mocht er een geheel nieuwe kerke
iyke indeling komen (wat wy nog
niet zien) dan zal men toch weer
voor dezelfde vragen staan. Wie zal
zeggen hoe een komend geslacht dan
de huidige kerkeiyke problemen ver
der zal breien?
S. J. M. HULSBERGEN.
i 7 u ds J. Vos te Alphen aan den Sassenhelm Herv. Gem. 10 e
0-x 6.30 u R. K. Bo-
nifaciuskerk (zat. 7u) 8,30, 10 Ned.
koorzang en 11.30 u pred. J. VelthulJ-
in.ujK.erk 10 u ds J. Vroegmiiewelj. 5 u 5 i
Rijn. R. K. kerk (zat. Tu) 9. 10.46 e
Hooglandse KerK ïu u as n. o. nem- oerei. jvci*. v v, -----
stede (Jeugddienst) 11.45 u Oecum. stu. ds Raven. 6.3C
denjüendlenst (za/terdag 7 u avondge- Middernachtsgroep (Zw. singel 21) 6 sel
_s Jac. de Vos. Pniélkerk l
Heymans, van Katwijk aan den Rijn
6 u ds J. Catsburg. Groen van Prms-
terersohool 10 u ds J. Catsburg. Zieken
huis „Overduln" 2 u ds J. G. v. lepe-
Wijkgebouw „De
Nieuw Vennep Herv. gem. 9.30 t
Hillegom, Volle Evangelie Gem.
Maranathakerk 10 u dB H. J. van Ach
terberg.
Konlngskerk 10 u ds A. K. van der
Schoot. Voorschoten (H. Avondmaal).
Bethlehemkerk 10 u ds E. M. Panne-
koek.
Bevrijdingskerk 9 u ds M. H. Boogert
H. Avondmaal).
Vredeskerk 10 u ds T. Brulnsma. Den
Zuufêrkerk 5 u ds P. Sytsma (gemeen-
sch. zangdlenst).
Eglise Wallone 10.30 u Pasteur D. Ribs.
Academisch Ziekenhuis 10 u ds P. P.
J. D. van Malssen.
Dlaconessenhuls 10.30 u ds H. W. Hem-
Jeugdkapel .De Goede Herder" 10.30
Petrakerk (Surlnamestraat) 10 u ds
Koolstra. 5 u ds Overduln.
Oude Vestkerk (Oude Vest 133) 10 u
ds G. den Heeten. Nieuw Vennep, 5 u
ds Hortensius.
Beloftekerk (Robijnstraat) 10 u ds
Sljtsma. 5 u ds H. J. Lugtlgheld, Leld-
schendam.
Bevrijdingskerk (Aerent Bruunstraat)
10.30 u ds Hortensius. 5 u ds Koolstra.
Huize „Groenhoven" 10 u ds Vegter.
Gezinsdiensten ..Jeugdhaven" 10 u „De
Mirt" ds De Heer. 10 u „Het Mieren
nest" De heer Kroon.
Ger. Gem. 10 en 4.30 u ds Boogaard.
Chr. Geref. Kerk 10 en 5 u ds Carlier.
Baptlstengem. (Oude Rijn) 10 u ds v.
Remonstrants Doopsgezinde gem Lok
hor stkerk) 10.15 u ds E. P. Meyerlng
Chr Science (Steenschuur 6) 10.30 u
Holl. dienst.
Nwe Apost. Kerk (H. Rijndijk 24) 10
Geref. Gem. In Ned. (Konlngskerk)
11.30 en 5.30 u leesd.
Jehova Getuigen (Hogewoerd 175),
2.30 u Vestestraat 10 en 3 u.
Evang. Luth. Kerk 10.15 u P. 81erat.
R.K rkerk Leonardusparochie 9, 10.45,
Lodewijksparochie 9.30, 11, 12.15 en 6
H.'Middelares'9 30 en nu lm*. .7
Ger. Kerk, Vlnkenlaan) 10.30 u ds D.
Keainilng, 7 u ds A. L. Lapré, Geref.
Kerk. Vinkenlaan 9 u ds R. S. Elgers-
H. Miaaeiares a.ou eu n u
u. S.t. Josephparochie 8.30, 9.30, 11
Hartebrugparochie8. 9.30 (Latijnse
mis) 10.45, 12 en 6.30 u (zat. av. 7u)
Petrusparochie 9, 10.30, 12 en 6 u (zat.
av. 7u).
Antonlusparochle 9.30.
VrijeaKath? Kerk (Vreewljkstr. 19).
sel. Volle Evang. Gemeente (Kinder
vreugd) 10 u H. Bulthuis.
Benthuizen Herv. gem. 9.30 en 6u
dienst des woords. Geref. Gem. 9.30 en
6 u leesd.
Bodegraven Herv. gem. (Dorpskerk)
réër 5°ri 7= -w'
Gerei. Kei* 8.30 u leesd. 3 u ae Tb.
Hoff. Geref. Vrijgemaakt bulten ver
band 9.30 u ds Muggré, van Den Haag, Hoofdstraat 10 i
7 u ds G. Roukema. Geref. Gemeente Rank, Golfbaan
Remisestraat) 10 u Leesd. 7 u ds D.
Hakkenberg, van Lisse. Woensdag 3 u
R. Boogaard 7.30 u ds R. Boogaard
19 u) 8.30 u, 9.30 u (hoogmis). 11 u.
gezinsmis) en 5.30 u.
Valkenburg Herv. gem. 10 u ds E. K,
z Van den Beigh- Teygeler uit Katwijk a.d. Rijn. J
ds J. Bosman. R. K.
12.15 u. va^bden 6.30 d.MO? vSlle Evan^ Gem. W
hemkerki 9.30 u ds Drooeers. 6.30 u land samenkomsten: Openbare Lage
re School, Voorstraat 100 9.45 u. Soefi
beweging, Universe 1 (kerk voor allen)
Sportiaan. Katwijk aan Zee. Aanvang
Aarlanderveen Herv. Gem. 10 u ds.
G. van Doorn te Nieuwkoop. 7 u ds.
Van Ieperen te Bergschenhoek Geref.
Kerk lffu en 6.30 u ds B. Hassefras te
Putten. Chr. Geref. Kerk 9.30 u Dienst
des Woords, 2.30 uliC.t.d Wee te
Hulzen. R. K. kerk (zat. 7uur) 7.30 u
en 10 30 uur. Ter Aar Dorpshuls Aar-
dam 9 en 12 uur.
hemkerk) 9.30 u ds Droogi
ds Van Embden. Geref. Kerk 10 en
6.30 u ds Hulsman te Rijnsburg (Nieu-
werbrug) 10 en 6.30 u ds Koffeman.
Geref. Kerk (vrijgem) 9.30 en 4 u ds
H. J. J. Peenstra. R. K. Kerk 8.
10 en 11.30 u (zat. av. 7u).
Boskoop Herv. gem. 9.30 u ds J.
H. Rooze. Gezam. dienst met de Gere
formeerden. Geref. Kerk 9.30 u ds H.
Rooze, 6.30 u zie Herv. Kerk Geref kerk
(vrijgem) 9.30 en 5 u ds Hoff.
Voorhout Herv. Gem. 10 u ds Hoogen-
Eyk. kamp, 10 u Jeugdklnderkerk ln Boer-
haaveschool. R. K. kerk (zat. 19 uur)
9 u (Hoogmis) 10.30, 11.45 en 5.30 u.
Voorschoten Herv. Gem. Dorp 10 u
ger (Leiden) R. K. Parochie Maria ter
Zee 8 u, 9.30 u 11 u en 7 u (zat. 5u).
Noordwijkerhout Herv. Gem. 10 u
ln zaal Brama ln de Dorpsstraat, ds J.
Linden (HA) Geref. Kerk Streefland R. K. Kerk Sint Jozef (zat
Chr. Geref. 9.3
Z. Afrika; Geref. Gem. 9.30
8.30, 10.3Ó en 7 u ds H. J. Swlerts HA
R. K. Kerk IRldderveld) 10.30 u.
Avondmaal. Hoofdstraatkerk 10 u
W. Boxman. Ede. R. K. Lau-
1 Vliet, 6.30 u ds W.
Netten. Heilig AvorLdmsal. KerV)To 30 1
Geref. Kerk ZuKkerkerk Lammen-
schansweg 15) 10 u ds. J. Overduln. ds J.
Veenendaal. 5 u ds f" T
de heer Th. Verwoerd. Ver.
ds g! van Loenên. Baptlstengem. (ach- mwnt^ntr^) 10.30™
Verboom, De Hoeksteen 9,30
v.d. Heuvel, 6.30 u ds D. van Vlietrae-
dienst kapelaan thelkerk 9.30 u ds W. Verboom, 5 u ds
Verdonk. (Paulus- j. v. d. Heuvel. Immanuëlkerk 10 u ds
- j n. Flink. Geref. Kerk Kruiskerk
v.» Lefeber. Opstandlngskerk
Prinses Marljkestraat 10 u ds J H Bo.
gers. 6.30 u ds M. Fokkema. Gebouw
Nabij Van Lennepstraat Jeugdkapel de
heer Otto 10 u. Zaal Opstandlngskerk
Prinses Marljkestraat 10 uur Jeugdka
pel de heer Scholten. Martha-Stich-
ting "Rijnstroom" 10.30 u ds N. J. M.
Hoogendijk. Oudshoornseweg 10 u ds
R. Oort H. Avondmaal. Slonskerk
Hooftstraat 9 u ds S. W. Verploeg. 6.30
Rijnsburger te Amersfoort.
t de lekespelgroep met het spel
"Paulus bulten de muren". Geref. Kerk
Maranathakerk Raadhuisstraat 10 u
ds. Fr. de Jong, 6.30 u ds M. van Har-
melen. Salvatorikerk W. de Zwijger-
laan 10 uur ds M. van Harmeien. 6.30
u ds Fr. de Jong. De Goede Herder-
10.30 u ds a.l
de Ruiter. 6.30 u ds G. den Heeten te
Nieuw-Vennep. Ridderveld "De Bron"
Troubadourweg 9 u ds M. Fokkema,
Slagboom te Barendrecht.
Evang. Centrum (Zijlsingel 2) 10 tL Oud Geref. Gem. Kerkgebouw
evang. Zijlstra (dinsdag 8 u idem)
straat 240. 9.30 u en 4 u Leesdlen-
sten. Rem. Geref. Gem. Van Manders-
loostraat 10 u ds Van Os. Baptisten
Sv&ng. Chr. Gem. (Mlddelstegracht). Gemeente, Triomfatorkerk Molenwerf-
heer J. Modderkolk; R. K. kerk
(dorp) (zat. av. 7.30) en 8.45. 10 en
11.30 u Ontmoetingscentrum Snijded-
wljk (zaterdagmiddag 5.30) 10.30 u.
Hazerswoude Geref. Kerk 10 u ds.
Versluys, 5 u ds Keizer te Blelswljk. R.
K. Bernarduskerk (Rijndijk (zat. 7u).
10.30 u. R. K. St. Mlchaelkerk (Rijn
dijk) (zat. 7u) 9 u. Koudekerk aan de
Rijn Ridderhof zondag 10.30 u. RK.
Kerk der Engelbewaarders (Dorp) (zat.
7 u.) 8. 10 en 11.30 u.
Hoogmade Herv. Gem. 10 u ds P.
Schooneboom, R. K. kerk (zat. 7u)
9 en 11 u.
Kaag Herv. Gem. 10 u ds Oarstens.
R. K. Kerk 10 en 7 u (zat. av. 7u).
Katwijk aan den Rijn Herv. gem.
Open Hof 10.30 u eerw. heer J. W.
Hoffenaar, van Voorhout. Het Dorps
huls 6 u ds E. K. Teygeler. Ontmoe-
tlngskerk 10 u Eerw. heer J. Vink, van
Katwijk Zee. 3 u aangepaste kerkdienst
uitgaande van de Oudervereniging
"Philadelphia" Voorganger Ds. J. G.
van Ieperen. 6.30 u ds R. Steenstra,
van Lelden (Jeugddienst) Geref. kerk
9 u ds B. Bouraa, van Noord wijk 5 u
ds R. de Vries. R. K. Kerk St. Jan de
Doper (zaterdag 7u) 9.30 en 11.15 uur.
Mgr. Bekkersschool 6 u.
Katwijk aan Zee Herv. Gem. Nieu
we Kerk 10 u ds L. Boer. 6 u heer W. J.
d. Kraaite, van Alphen aan den Rijn.
v.d. Valk Boumanweg 236, 10 u
J. de Vries. 5 u evangelist Stringer RK
Kerk 9 en 12 u (zat.av. 7u).
Leimui den Herv. Gem. 9.30 u ds J.
H. de Vree, Geref. Kerk 9.30 u ds J.
Huizebosch te Woubrugge 7 u ds Jos
G. Los, R. K. kerk (zat. 7V) 7.30. 9.30
en 1.1.15 u.
Llsse Herv. Gem. Grote kerk 10 u ds
J. v.d. Velden, Pauluskerk 10 u en 7
u ds H. G. Oostinga. Geref. Kerk lOu
ds J. Hartkamp. Hillegom. 5 u ds N.
Wijngaarden van Nieuw Vennep Chr.
Geref. Kerk 10 en 4.30 u ds D. H.
Biesma, Geref. Gem. 10 en 4 u ds D.
Oskamp. Geref.
Th Heemskerk Geref. Kerk (vrijgem)
8 30 u leesd. 3 u ds A. Geelhoed. Geref
Kerk Vrijgem buuten verband (Ge-
D. J. Modderaar. 5
i J. J. H. Hof-
I.SJ4. Immanuelkerk),
sch. Gem. 9.30 u en 5 u ds A.
loop. Oud Ger. Gem. In Ned. Zuidkade
7u) Bonaventura 8,
va/tori) 9 en 5 u ds Schuurman. Oud
Geref. Gem. 9.30 en 3 u leesdlenat Ak-
tie Kruistochten Ned. Ma. 8 u ds J.
Gravendeel, ln Mariënburcht. R. K.
Rljnsaterwoude Herv. Gem. 9.30 u
en 7 u ds T. H. Oostenbrug. Chr. Geref.
Kerk 9.30 u Dienst des Woords 2.15 u
ds G. Bouw te Schevenlngen R. K.
kerk (zat. 7 u) 7.30, 9.30 en 11.15 u.
Rijnsburg Herv. Gem. (Gr. Kertk)
(zaterdag 7u) 7.30, 9.30, 11 en 5.45 u.
Nieuwkoop Herv. Gem.
H. Eiigeibew. Bogerd (HD). 5 u ds Van Nlel. Qeref Tonkelaar.
Kerk. Petrakerk 9.30 1
ds J. G. Los. Leimulden. Immanuël
kerk 9.30 u ds J. Kremer Den Haag 5
ds Joh. Meynen, Den Haag. M
6.30 u ds G. P. Nooteboom. Chr. -
R. K. kerk (zat. 7u) 7.30. 9. 10.45
7u.
Nleuwveen Herv. Gem. 9.30 u ds.
kret te Sassenhelm. 6.30 u ds J. GE-
braad te Bleiswijk. Geref. Kerk 9.80 u
P I ng.
(mavoschool) 10 u ds A. H. Agtereek,
Kerk tuinbouwschool 10.30 u
iv. 7 u.).
Hoff-Visser te Vugt (Avond
maal) R. K. Ontmoetlngskerk 8.30 u
11.45 u en 6.30 u (zat. av. 7u) St. Vlk-
torkerk 10 u (zat. av. 7u) Jehovah's ge-
tulgen, Koninkrijkszaal, Burg. Troost-
straat 4. 3.30 u Openbare toespraak.
Heerschappij vanuit de hemel - zult u
die aanvaarden? 4.30 u Wachttorenbe
spreking: De goddelijke hoedanigheden
Noord 9.30 u dhr. P. v.d.
selschadelaan 28; 4 u Jeugdbij eenkomst
Warmond Herv. Gem. 10 u ds Den
Orgelfront in de Nederlands
Hervormde Kerk te Hillegom,
Smits R. K. Kerk De Goede Herder
(zat. av. 7u) 9.30, 10.30, 12 en 5.30 u H.
Wllllbrord (zat. av. 7u) 9.30 en 6 u.
Herv. Gem. Dorpskerk
rh. C. Frederlkse, 4.30 u,
aurg. Katwijk Zee, 7 u dr
Th. C Frederlkse. Klevltkerk 9 uur
Jeugdkapel (11 t/m 13 jaar), 10 u Kin
derdiensten. 10 u ds J. T. Wlersma.
Messlaskerk 10 u ds F. H. Landsman
's-Gravenhage, Dorpscentrum 9.30 u,
Hr. W. L. Kamerling, Rotterdam. 10 u
Kinderdiensten. Gebouw Shalom 10 u
Jeugdkapel (12-14 Jaar). Zuiderhout
10 u Kinderdiensten, Deylerhuls lOu
Jeugdkerk, Chr. School Middelweg 10
Geref. Kerk 9.30
i ds Bezemer, Ter Aar. 6.30 u ds Hul-
Gem. 10 u ds S.
Janskerk
750u) 7.30, 10 e
u. R. K. Christus Dienaarkerk (zat. 7
u) 8.30, 10, 11.30 en 6 u. R. K. kerk
Meerburg (zat. 7 u) 10, 12 en 6 u.
Zwammerdam Geref. Ksrk/Herv.
Ermelo (HA.) R. K. kerk i