Rijden of
glijden
in
Pioniers marcheren voorbij
Velerlei
hulp uit
spuitbus
oude jaargangen
RUBBER
START
KETTING
BESLAAN
ACHTERRUIT
Fiat 128 Special
Hoe lang
houdt was?
VOCHT
US
SLOT
ANTI-VRIES
WORDT DUUR
AQUA-PLANING
ZATERDAG 16 NOVEMBER 1974
Natuurlijk moet de wagen goed
in de was worden gehouden. t Dat
betekent nogal wat werk. Want
een Duits consumentenblad heeft
eens uitgezocht hoe autowas zich
houdt. Buiten de stad in elk ge
val beter dan binnen de stads
wallen.
Vloeibare was in het laatste
spoelwater van de wasserette
houdt in de stad een paar dagen
stand, op het platteland een week.
Vloeibare was in het spoelwa
ter bij zelf wassen blijft in de
stad drie weken zitten, da ar bui
en twee maanden.
Vaste was is in de stad na
Maar ook al werkt het slot
prima dan nog kan Je buiten ge
sloten worden. Als het portier
aan de strips is gevroren. Helpt
geen moedertje-lief aan. Alleen
bruut geweld. En dat kost min
stens één rubberstrip. Voorko
men kan het wel. Door het rub
ber tevoren te bewerken van
Rubber Lubricant (kleine bus
f 3.70, grote f 7.95ï. Houdt het
rubber ook soepel.
Moeilijk startende motor? Er
zijn hulpen. In spuitbussen van
vier tot tien gulden. Ja kunt
ze zelfs inbouwen. Met bediening
op het dashboard. Maar dat is
natuurlijk duurder.
Alles draait, ook de motor, toch
wijkt de auto geen meter De
wielen slippen door. Men kan
gaan tobben met deurmatten of
stukken karton onder, de wielen.
Het kan ook met vloeibare
sneeuwkettingen. Die mogen
wel, echte niet. Even op t loop-
vlak spuiten, laten harden en
de banden grijpen aan. Kost
afhankelijk van de verpakking
vier tot tien gulden. Maar is
alleen bedoeld voor het wegrij
den. Na een paar honderd me
ter is deze „ketting" afgesleten.
Goed zicht is belangrijk. Er
bestaan speciaal geprepareerde
doeken voor het schoonmaken
en -houden van aan de binnen
zijde beslagen ruiten. Voor on
geveer een rijksdaalder verkrijg
baar. Maar men kan ook een
zachte doek laten doordrenken
in een sopje met modern af-
wasmiddel. Dan uitgespreid la
ten opdrogen. Dat is goedkoper,
maar er is ook heel wat meer
kans op sojrop de ruit.
Achterruitverwarming, een
schier onmisbaar attribuut. Ve
le auto's hebben het tegenwoor
dig standaard. Zo niet dat is
het meestal als extra te krij
gen. Kost dan wel minimaal
honderd gulden. Er zijn ook op-
plakbare in de handel. Van pak
weg tien tot dertig gulden. Maar
het opplakken is niet eenvoudig.
Vraagt degelijke voorbereiding.
Anders ligt het er binnen de
kortste keren af.
Rijden of glijden. Straks is het weer zover. Het is trouwens
al zover geweest. De nachtvorstjes hebben ons reeds geplaagd.
We hebben al staan krabben. En kan je doorslippen als je wilt
wegrijden. Ot kan je de auto niet in door een bevroren slot. Of
de wagen wil niet starten.
Daar zijn middeltje voor. In bussen. De meeste kent men wel.
Sommige misschien niet. En een idee over de prijs is nooit weg.
We gaan er derhalve een paar opsommen. Natuurlijk niet alle
maal. De autoshops staan er vol van. Maar iveet u wat het oeste
middel is bij echt slecht weerHetzelfde als bij een borrel teveel:
trein, bus of tram.
„De auto. selectie uit de jaar
gangen 1903-1969"; door Marinus
Schroevers en Francesca Hart
verschenen bij uitgeverij Skara-
bee in Laren (f 24,90).
Er zijn van die oude rotten
in het autovak, die een dromeri
ge blik in de ogen krijgen, wan
neer zij herinneringen aan wel
eer gaan ophalen. Die bijna ver
liefd kunnen kijken als zij pra
ten over de Bugatti's, Boutons
en Spijkers. Die vol nostalgie mij
meren over de tijd, dat autorij
den nog een avontuur was.
Die geringschattend de schou
ders ophalen over de huidige ge
neratie autobezitters, die in dat
vehikel op vier wielen niet meer
willen zien dan een nuttig ver
voermiddel. Om maar niet te
spreken van hun oordeel over de
velen, die de lasten van dat mi
lieuverontreinigende transport
middel zwaarder tellen dan de
lusten. Het zijn de mannen (en
soms ook vrouwen), die de stok
oude auto's bemannen, die men
bij tijd en wijle door het land
schap kan zien trekken, wanneer
weer ergens een reünie van zulke
„klassieke modellen" wordt ge
houden. En het zijn ongetwijfeld
ook de mensen op wie de uitge
verij Skarabee heeft gemikt, toen
zij met Marinus Schroevers en
Franceses Hart in zee ging om
een facsimile samen te stellen uit
de Jaargangen van ,De auto".
Bij het doorbladeren en het le
zen van dit boek krijgt men wat
meer begrip voor de gevoelens
van die autoliefhebbers. De eer
ste uitgave van „De auto"
„tijdschrift gewijd aan de belan
gen van den automobilist en den
motocyciist" verscheen in 1903.
Later werd het blad het officiële
orgaan van de Koninklijke Ne
derlandse Automobiel Club. Het
orgaan van autopioniers dus.
Hoe de auto evolueerde, niet
alleen als stuk mechaniek, maar
ook in zijn relatie tot de mens
en tot de samenleving kan men
terugvinden in deze uittreksel uit
„De Auto". Men vindt er vele
markante mijlpalen uit de ge
schiedenis van de auto in terug
Diverse afgedrukte artikelen bij
voorbeeld hebben het ontstaan en
het eerste verschijnen van de
volkswagen tot onderwerp. Te-
Fiats opperbaas dr. Giovanni Ag
nelli heeft zijn gebruikelijke pers
conferentie bij de opening van de
autotentoonstelling in Turijn dit
maal achterwege gelaten. Hij had
kennelijk geen zin in deze voor hem
en zijn bedrijf zo zorgelijke tijden
wellicht netelige vragen van auto-
Journalisten te moeten beantwoor
den. In plaats daarvan lanceerde
hij een open brief, waarin hij zijn
diep vertrouwen in het verschijn
sel auto uitsprak. „Ondanks alle
moeilijkheden zullen we overwin
nen", zo schreef hij ongeveer.
Maar ook deze optimistische har
te kreet kon niet verhinderen, dat
buiten de poorten van het ten
toonstellingsgebouw zijn arbeiders
hun vuisten balden in machteloze
woede. Woede omdat zij niet kon
den werken zoals zij wilden. In
het verleden zijn die mannen nog
al eens boos in staking gegaan. Het
grillige noodlot heeft gewild, dat zij
nu wild verontwaardigd waren om
dat zij niet aan de slag konden. Zij
werden gedwongen enkele dagen per
week vakantie te nemen omdat de
voorraden te groot werden.
Fiat heeft altijd met grote ge
tallen gewerkt. De specialist in klei
ne wagens heeft zijn kracht altijd
gevonden in het massale. En nu
Maar als er dan meer luxe in deze
Special zit, waarom kon er dan
geen klokje af? En geen dagteller?
Om van een toer entelier maar niet
te spreken. Maar er is wel een
ongelukkig laag zittende knop voor
een achterruitverwarming, een rui
tenwisser met intervalschakelaar,
ja zelfs een mogelijkheid op hand-
gas te rijden. Er zal wel een keuze
gemaakt zijn in verband met de
prijsstelling. Die in ons land' was uit
gekomen op f 9.783 inclusief btw.
Tenminste, dat kostte de wagen
nog, toen wij hem bij importeur
Lang in Amsterdam terugbrach
ten. Maar daar is inmiddels alweer
alleen heeft men voldoende ruim
te voor vier personen (en als het
over niet al te lange afstand moet
kan het best ook met vijf), maar
de bagageruimte is ook aan de flin
ke kant.
De besturing is niet licht. Men
moet er nogal stevig aan trekken,
maar ja, dat is een van die offer
tjes, die men vaak voor een voor-
voorwielaandrijving moet bren
gen. Daar staat tegenover, dat men
nagenoeg geen last heeft van wind-
gevoeligheid. Zelfs in de rumoerige
dagen, die ons eind oktober werden
thuisbezorgd, was er van windin-
vloed op de gang van zaken nau-
vier procent bijgekomen. Net deze
week verhoogd
We hopen, dat hij dat nu nog
kost, want wat de autoprijzen be
treft kan men niet verder dan bij
de dag leven.
Overigens zijn de genoemde ac
cessoires niet de enige bijdragen tot
de grote luxe en comfort, die men
de Special aanprijst. Er zitten be
tere stoelen in en er zit wat meer
ohroom op. En natuurlijk die 1300
motor, die het wagentje wel de no
dige pit bezorgt. Wat dat aangaat
mogen de kopers niet mopperen, het
is een leuk fel karretje, dat best
van zich af weet te bijten. Een te
genvaller is de vrij royale draai-
cirkel. We hadden een wat grotere
wendbaarheid verwacht bij zo'n wa
gen van toch niet al te kolossale
afmetingen: 3.87 meter lang en 1,59
meter breed.
Met de daardoor beschikbare
ruimte is knap omgesprongen. Niet
welijks sprake.
Meer moeite hadden we met on
effenheden in de weg. De stugge
vering zorgde er wel voor, dat al
die hobbeltjes en kuiltjes in de
cabine duidelijk werden geregi
streerd, wat op den duur een beet
je vermoeiend werkt.
Maar Ja, voor nog geen tien
mille kan men niet alles hebben.
Er moet een keus worden gemaakt
en het gaat er maar om, waarover
men wil heenstappen. Alles bij el
kaar vinden wij deze 128 Special
niet duur. Maar ook niet goedkoop.
Het verbruik is niet slecht. Eén op
dertien en met veel zorgvuldig rij
den zal het nog wel gunstiger
kunnen. Het comfort mag er zijn,
de rijcapaciteiten alleszins voldoen
de en de afwerking geeft zo op het
oog weinig reden tot aanmerking.
Een tegenvallende wendbaarheid,
maar daarentegen een verrassende
stuurvastheid.
We beginnen met een spuit
bus vochtverdrijver. Die water
afzetting op de ontstekingsin
stallaties verdrijft en zo voor
komt, dat de stroom daar te
recht komt, waar ze niet hoort.
Kost ongeveer drie rijks
daalders. Maar helpt niet per
manent. Daarvoor is een ande
re bus nodig, die een hermeti
sche plastic laag over de gehele
elektrische installatie kan leg
gen. Werkt alleen als motor op
bedrijfstemperatuur is en alles
kurkdroog. Éénmaal spuiten per
half Jaar moet voldoende zijn.
Kosten per bus bijna zeven gul
den.
Us op de ruiten. Sommigen
gaan op stap met een minus
cuul gaatje in het ijs. Levens
gevaarlijk. Met een krabbertje
komt men een heel eind. Maar
het risico van blijvende kras
sen is niet denkbeeldig. Soms
wordt ook spiritus gebruikt. Dat
kan, maar wel oppassen voor de
lak. Speciale ruitontdooiers zijn
vriendelijker voor de verf. Te
koop in prijzen van twee tot zes
gulden. Afhankelijk van de ver
pakking. Soms compleet met op
gebouwd krabbertje. Als u
schoonmaaktvergeet lampen
voor en achter niet.
Eén spuitbusje moet men
nooit in de auto laten liggen.
Die voor het ontdooien van het
portierslot. Anders moet men
toch aan de slag met spiritus,
warme doeken, warmwaterkruik
of aansteker. Maar met zo'n klein
speciaal spuitbusje gaat het ont
dooien van een dichtbevroren
slot niet alleen gemakkelijker,
maar ook beter. Ze kosten rond
de twee gulden en zijn ook ge
makkelijk als er in huis een
scharnier kraakt.
genwoordig is dat de naam van
een merk, maar eens was het een
woord, dat een filosifie behelste.
Een wagen van het volk. De ke
ver, die naar algemeen wordt
aangenomen nu in zijn na
dagen verkeert, heeft de doorbraak
naar het massale vervoermiddel
voor alle lagen van de bevolking
in feite geforceerd. Dat kunnen
we achteraf constateren, maar
hoe dat zich feitelijk heeft af
gespeeld kunnen wij in dit boei
ende boek terugvinden.
werd het bedrijf geconfronteerd
met massale voorraden. De ener
giecrisis, gestegen materiaalkosten,
toenmende aversie tegen de auto en
uitgestelde nieuwkopen hebben de
autobranche in moeilijkheden ge
bracht. Gezien de cijfers heeft Fiat
het daarbij zwaar te verduren ge
had.
Maar nog steeds geloven wij, dat
de toekomst is aan de lichte goed
kope en zuinige auto. En juist op
dit terrein heeft Fiat een reputa
tie. Derhalve menen wij de ver
wachting van dr. Agnelli, die voor
zijn werk zonniger tijden in het
verschiet ziet, wel te mogen delen.
Het bezoek in Turijn wijst daar
ook wel op. Meer dan een half
miljoen bezoekers. Er werd ook goe
de zaken gedaan, onder meer met
olieproducerende landen
Dat wij hier even stilstaan bij
Fiat komt omdat wij net een week
in een Fiat 128 Special hebben
rondgereden. De normale 128 heeft
al geruime tijd een stevige plaats
veroverd in de lange modellenlijn
van Fiat. Er zijn al miljoenen
exemplaren van op de weg versche
nen. De 128 Special (met twee of
vier deuren) is daar nog niet zo
lang geleden bijgekomen.
We reden een tweedeurs exem
plaar met een 1290 cc motor, die
maximaal 60 DIN-pk kan leveren
en daarbij goed is voor een top
snelheid van om en nabij de 150
kilometer op de teller. Die top
snelheid is nog steeds bijzaak. Hoe
wel steeds meer automobilisten be
reid blijken een bon te riskeren
door over de door minister Wester
terp gestelde limiet van honderd
heen te gaan, is een snelheid van
anderhalfhonderd kilometer toch
een uitzondering op de snelweg.
Bovendien is zo hard rijden In
een klein autootje zelden een ge
noegen. Wat dat betreft maakt de
ze Fiat 128 Special ook geen uit
zondering. Tot in de buurt van de
De laatste jaren is de automobilist gewend geraakt aan
tamelijk zachte winters, die hem en zijn wagen voor
niet al te veel problemen hebben gesteld. Het zou hem
kunnen verleiden te wachten met de voorbereidingen
voor de winter. Want misschien zal het weer zo'n vaart
niet lopen.
Een gevaarlijke nonchalance.
Want als Koning Winter plotse
ling uit zijn slof schiet is het
eigenlijk al te laat. Dan moet de
auto al in optimale conditie zijn.
Daarom is een tijdige w inter-
beurt geen luxe. Remmen, uitlaat
systeem, waterslangen, ventila-
torriemen, accu, ruitewissere en
lichten moeten uitstekend in or
de zijn om winterse uitschieters op
?lk moment te kunnen opvangen.
En niet te vergeten de ban
den. De automobilist realiseert
zich vaak niet voldoende, dat hij
op vier kleine voetjes door het
leven gaat. Voeten, die 's winters
de volle last van de winterse el
lende krijgen te dragen en er
desondanks voor moeten zorgen,
iat men heelhuids thuis komt.
Er zijn tips voor rijden in de
winter. We hebben ze niet van
onszelf. Maar van de testrijders
a Goodyear. Jongens, die jaar
lijks zo'n slordige dertig miljoen
kilometers afleggen. In weer en
wind. In zomer en winter. Ze we
ten van wanten. Wat zeggen zij?
1. Let op de profieldiepte van
w banden- Met minder dan vier
millimeter kunt op een besneeuwd
of glad wegdek zeker niet goed
uit de voeten.
2. Laat de bandenspanning ge
regeld controleren. Ongelijke
spanning kan de wagen zijde
lings doen slippen. En verlaag
nooit de bandenspanning. Nog
steeds zijn er automobilisten, die
denken dat ze dan meer greep op
de gladde weg hebben. Niets is
minder waar. De band verliest
daardoor zijn anti-slip eigen
schappen. Bovendien is het erg
slecht voor het karkas.
3. Hebt u een wagen met voor
wielaandrijving? Let er dan op,
dat de kofferruimte niet te zwaar
wordt belast. Extra gewicht zo
veel mogelijk voor of op de ach
teras plaatsen. Dit om de greep
van de aangedreven wielen op het
wegdek te handhaven en een sta
biele wegligging te bevorderen.
4. Op een erg glad wegdek in
de tweede versnelling wegrijden
om doorslippen van de aangedre
ven wielen te voorkomen.
5. Houd meer afstand- Op een
besneeuwd wegdek is de remaf-
stand bij 80 kilometer per uur
zeker 130 tot 160 meter. En bij
een beijzelde weg mag men daar
nog gerust honderd meter bij op
tellen. Rijd derhalve rustig, be
heerst en zeker niet hard.
Anti-vries, het wordt duur.
Shell verhoogd onlangs als eer
ste de prijs met veertig procent
tot f 7,20 per liter. Schaarste
wordt niet verwacht, maar je weet
nooit. Echte anti-vries gaat hoog
uit twee jaar mee. Als het lan
ger zit loopt men grif de kans, dat
het metaal wordt aange
vreten. Juist die toegevoegde me
taalbeschermer houdt het maar
twee jaar uit. Vernieuwen van de
anti-vries is de beste methode.
Pas als die niet meer te krij
gen is, kan metaalbeschermer
worden toegevoegd. Nogal om
slachtig gedoe. Beter van niet.
vijf weken weg, buiten de stad
na drieënhalve maand-
Bij vaste was uit Carnauba-
palm kan men In de stad op ne
gen wekenen rekenen, buiten op
een half jaar.
Dan weet u, wanneer u weer
aan de slag moet.
Het gaat niet alleen om beijzelde of
besneeuwde wegen, ook een goed nat
wegdek kan ijzig gevaarlijk zijn. We
vrezen, dat er nog genoeg automo
bilisten zijn, die niet of nauwelijks
weten, wat aqua-planing is. Dat be
tekent, dat de auto bij flinke regen
val en bij een te hoge snelheid over
een laagje water op de weg gaat
zweven, waardoor de automobilist de
controle over zijn stuur verliest.
Ervaringen met aqua-planing op
gedaan geven wel reden tot denken.
Op een drijfnat wegdek kan zelfs
een splinternieuwe band bij een
snelheid van 110 kilometer per uur
de helft van zijn greep op de weg
verliezen. Wanneer die band tot de
helft is afgesleten kan die greep zelfs
tot maar twintig procent worden ge
reduceerd. En wanneer de band glad
is kan het gebeuren, dat men elk
contact met de weg verliest. De auto
is volmaakt onbestuurbaar.
Men ziet het, zelfs bij nieuwe ban
den ligt de grens der veiligheid eigen
lijk ruim beneden de 110 kilometer.
Om maar niet te spreken van oude
re banden. Het is voor automobilis
ten zaak uit de ervaringen lering te
trekken. Men kan ook bij regen niet
voorzichtig genoeg zijn. Uit ervaring
kunnen wij zeggen, dat het geen
prettige ervaring is een voertuig in
eens onbestuurbaar te voelen voort
hollen. Voorkomen is beter.
Zoals wij ook het vreemde mo
ment kunnen herbeleven, dat
eens op de autotentoonstelling
van Parijs plaats had. De Fran
se president zou vol trots het
nieuwe model van Citroën ont
hullen. De man moet bijna de
tranen in de ogen hebben gekre
gen. toen hij voor de eerste maal
oog in oog stond met de Deux
Chevaux, het eendje, dat de we
reld zou gaan veroveren. Maar
dat wist die verbijsterde president
toen nog niet. Hij zag alleen het
wonderlijke apparaat, dat de
constructeurs aan de hand van
stringente voorschriften hadden
Een plaat uit een van Auto's oude jaargangen: reünie in Noordwijk.
gewrocht. Het oogstte toentertijd
in Parijs enorm veel belangstel
ling. Maar eigenlijk was iedereen
het maar over één ding eens; dat
het erbarmelijk lelijk was. Het
lelijke eendje was geboren. Meer
dan een kwart eeuw geleden. En
nog steeds waggelt het vrolijk
rond.
Het zijn enkele hoogtepunten
uit dit fascinerende boekwerk,
dat geheel is samengesteld uit
authentiek materiaal. Echt niet
alleen een boek, dat de liefheb
bers zal doen watertanden, maar
ook een selectie, die ook anderen
zal interesseren, omdat het een
welicht onbekend licht werpt op
een fenomeen, dat vandaag de
dag nauwelijks uit de samenle
ving is weg te denken: de auto.
honderd kilometer is het allemaal
pais en vree in de cabine, maar
daarboven accelereert het geluid
sneller dan de wagen en lijkt het
soms wel of er oorlog is uitgebro
ken. Zo rumoerig is het rond de
bestuurder, die hoog en droog boven
zit.
Want dat vonden wU een van
de meest opvallende eigenschappen
van deze Fiat: een uiterst hoge zit
op overigens prettige stoelen. De
zitting is een beetje aan de korte
kant, maar de (helaas niet ver
stelbare leuningen) geven prettige
steun in de rug. Alles bij elkaar
zit men best comfortabel in dat se-
mi-kuipje. Maar wel erg hoog. He
lemaal rechtop kan men niet zit-
en. Dan zou men het hoofd sto
ten. Is dat misschien de reden, dat
men de leuning niet verstelbaar
heeft gemaakt?
Het dashboardje is uitermate so
ber, maar dat behoeft geen nega
tief punt te zijn. In elk geval vin
den wij het niet onaantrekkelijk.
