Zuidafrikaanse
kerken drijven
zichzelf apart
KERKDIENSTEN
.Ultimatum aan Geref. Kerken
„Ik wens geen vriend die mij niet mijn feilen toont; die als ik ja knik het ook doet. Dat doet
mijn schaduw veel beter". Dit is een uitspraak van de Romeinse wijsgeer Epictetus, oorspron
kelijk een slaaf, die om zijn grote kennis werd vrijgelaten. Toen in 94 na chr. alle wijsgeren op
bevel van keizer Domitianus, Italië moesten verlaten, omdat hij ze maar een lastig volkje vond,
was ook Epictetus daarbij. In Griekenland heeft hij zijn werkzaamheden voortgezet en het is'
aan één van zijn leerlingen te danken dat wij nu nog van hem bezitten het kostelijke boekje
Encheiridyn of Handboekje, waarin de boven aangehaalde uitspraak te vinden is. Die uit
spraak getuigt van levenswijsheid. Doch laten we wel weten dat dit tonen van feilen niet altijd
zo gemakkelijk is. Het moet ook worden geaccepteerd en wanneer dat niet het geval is, kan het
totaal uit zijn met de vriendschap.
ZATERDAG 9 NOVEMBER 1974
Aan die uitspraak moest ik den
ken toen ik het ultimatum las dat de
Nederduits Gereformeerde Kerk in
Zuid-Afrika heeft gesteld aan de
Gereformeerde Kerken in ons land
op haar synode die midden oktober
in Kaapstad is gehouden en waar
het apartheidsbeleid van de kerk en
daarmee ook van de regering nog
eens extra is onderstreept. Zo'n en-
kei bericht als we over de radio hoor
den en later in de krant afgedrukt
zagen, zegt op zichzelf nog maar be
trekkelijk weinig. Langzamerhand is
er meer bekend geworden van die
synode te Kaapstad en ook van de
motivering van de besluiten die er
genomen zijn. In het laatste nummer
van het "Gereformeerd Weekblad"
heeft één van de drie afgevaardigden
van de synode van de Geref. Kerken
in ons land, prof. dr. H. Ridderbos
uit Kampen, zijn eerste indrukken
van die synode te Kaapstad gegeven.
Ook stond in dat nummer van 1 nov.
afgedrukt een groot deel van het ver-
Open huis in
Wassenaar
WASSENAAR As. zondagochtend
'(aanvang tien uur) houdt de Her
vormde Gemeente „Wassenaar-Dorp"
open huis in de Dorpskerk in het
kader van de open-deurdienst. Het
thema is „Alles is beter dan de
kerkDe samenkomst wordt
geleid door de heer P. C. Taal. Muzi
kale medewerking wordt verleend door
het Rotterdams Jongenskoor en de
organist Wim Landsman. De school
Bellesteyn aal creatief werk presen
teren, terwijl de kinderdiensten
„Dorp" een aendingsprojekt zullen
verzorgen.
slag van deze synode over dit ulti
matum, zoals het te vinden was in
het Kaapse dagblad "Die Burger".
Zodoende weten we iets meer van
hetgeen zich daar heeft afgespeeld
waardoor de aloude vriendschap tus
sen de twee genoemde kerken nu
schijnbaar op springen staat.
Duidelijke taal
Laten we eerst letterlijk het aan
vaarde synodebesluit vermelden, zo
als het te vinden was in het verslag
van "Die Burger". "Indien die sinode
van die Gereformeerde Kerke in Ne
derland nie binnen afsienbare tyd die
ernstige leerstellige dwalinge uit hul
midde verwyder deur middel van
leertug nie en indien hul besluit ïn-
sake steun aan terrorisme aan ons
grense nie later as die eerste sitting
van die volgende sinode herroep
word nie, ons die ban tussen die
Nederduits Gereformeerde Kerk en
die Gereformeerde Kerke in Neder
land as verbreek beskou."
Dit besluit liegt er niet om. Het is
in alle opzichten duidelijke taal. Het
is niet te veel gezegd dat hiermee
een ultimatum is gesteld. De Neder
duits Geref. Kerk van Zuid-Afrika
heeft haar eisen op tafel gelegd en
de Geref. Kerken in ons land zullen,
op de eerstvolgende synode maar
liefst, moeten besluiten hoe zij daar
tegenover staan. Zullen ze die eisen
inwilligen of niet.
Het besluit in Kaapstad bestaat
uit twee delen. Door middel van leer-
tueht zullen "ernstige leerstellige
dwalinge" moeten worden verwijderd
en ten tweede zal steun aan "terro
risme aan ons grense" moeten wor
den herroepen. Een ultimatum is nog
nooit de rechte wijze geweest om een
dreigend conflict te verhinderen. Het
verscherpt alleen maar de verhou
dingen. We kunnen ons dan ook on
mogelijk voorstellen dat de synode
van de Geref. Kerken in ons land,
na dit Kaapse besluit, zal terugko
men op haar eenmaal genomen be
slissingen. Wat dat eerste betreft, da
"ernstige leerstellige dwalinge". is
de zaak nog volop in bespreking,
maar we kunnen ons weer niet voor
stellen dat het Kaapse ultimatum
daarop veel invloed zal hebben
Wat het tweede betreft, de steun
aan "terrorisme", daarover ls op de
Geref. synode zeer langdurig gespro
ken, veel langer dan in Kaapstad ge
sproken is over het ultimatum. Dat
was ln één tot anderhalf uur afge
daan, onthulde ons prof. Ridderbos.
"Van een discussie was nauwelijks
sprake." Vanwege de tijd werd de
zaak zeer bekort, terwijl een tiental
sprekers die zich hadden opgegeven,
niet aan het woord kwamen. Dit
moet de drie afgevaardigden van de
geref. synode wel vreemd hebben
aangedaan, want in ons land neemt
men er alle tijd voor, zeker wanneer
het gaat om een ernstige zaak en
dat was het hier. Hier neemt men
dan alle tijd opdat iedereen zich kan
uitspreken en wanneer het gaat om
een zaak waaraan ernstige gevolgen
kunnen zitten, wordt die van alle
kanten bezien. Dat haastige spoed
zelden goed is, werd volgens het ver
slag van "Die Burger" ook in Kaap
stad gehoord als een waarschuwing.
Het komt mij voor dat, wanneer de
Geref. synode zich met de besluiten
van de Zuidafrikaanse synode zal
bezig houden, zij ook nog wel een
hartig woordje zal zeggen over een
ander besluit dat aldaar genomen is,
n.l. dat de staat de bevoegdheid
heeft in bepaalde gevallen het huwe
lijk van personen van verschillende
huidskleur te verbieden. Dit was een
antwoord op een beslissing van de
Geref. Oecumenische Synode, waar
bij werd ontkend, dat de staat in de
zen wetten mag stellen die dit ver
bieden. Dit werd onbijbels geacht. In
Kaapstad heeft men zich kerkelijk
Dr. Michael Ramsey, aartsbisschop van Canterbury, houdt hier
hier voor het laatst een preek in Canterbury Cathedral. De
aartsbisschop trekt zich op 15 november uit het bisschoppelijke
leven terug.
wederom vaster gehecht aan de
apartheidspolitiek van de regering.
Men meende dat het niet tot de taak
van de kerk behoorde dat de "door
God gewilde verscheidenheid en ge
scheidenheid van de verschillende
volksgroepen door interraciale huwe
lijken" zou worden opgeheven.
Apartheidspolitiek
De republiek Zuid-Afrika is tegen
woordig nog al eens in het nieuws.
Er is telkens weer sprake van om
dit land uit de Verenigde Naties te
stoten. Wanneer het aan de meer
derheid van de deelnemende landen
had gelegen, was het reeds gebeurd.
En nu is er weer sprake van de enige
marine-basis die Engeland hier nog
heeft, te ontruimen. Het argument
dat telkens weer wordt gehanteerd
is de apartheidspolitiek. In de we
reldpolitiek komt dit land steeds
meer alleen te staan. Dat heeft een
versnelling gekregen sinds de omme
keer in Portugal dat met zijn kolo
niën een goede dekking was voor
Zuid-Afrika.
Die aanval op het apartheidsbeleid
weert men hier af met het argument
dat men geen inmenging kan dulden
in de binnenlandse politiek. Zuid-
Afrika komt in de wereld steeds meer
apart te staan en we moeten zeggen
dat ons dit aan het hart gaat, want
we voelen ons met de Afrikaanders
nog altijd als volken van één stam.
En nu, door de besluiten van de
synode te Kaapstad, drijven de ker
ken van Zuid-Afrika zichzelf steeds
meer in de apartheid en eenzaamheid
wat niet bevorderlijk is voor 't gesprek
met kerken aan wie ze verwant zijn.
Ze aanvaarden niet dat zij niet als 'n
schaduw Ja kunnen knikken. Ze drei
gen steeds meer in eenzijdigheden
te vervallen. Dit gevaar komt al meer
naar voren, naarmate verhoudingen
worden losgelaten, zelfs die, welke
men zelf toch wel zeer op prijs stelt.
Wanneer men aldaar gastvrijheid
heeft genoten, zoals met ons het ge
val is, en wanneer men zich aldaar
geen moeite heeft gespaard om zo
veel mogelijk van dit schone land
te laten zien, gevoelt men de ver
bondenheid nog des te meer. Ook die
kerkelijke verbondenheid krijgt ge
stalte wanneer men spreekt mét
mensen die in het kerkelijk leven een
bepaalde plaats innemen en wanneer
men een stuk kerkelijk leven mee
maakt.
Doch het is onontkomelijk om,
wanneer men er is, niet te spreken
over apartheid. Wanneer Je er zelf
niet over begint, zullen zij er wel
WOORD VAN BEZINNING
Wanneer wij n.a.v. een afschu
welijke gijzeüngs-affaire, (die ge
lukkig boven verwachting, goed
afgelopen is) en n.a.v. de abortus
affaire op het thema: „Eerbied
voor het leven" terechtgekomen
zijn, steken allerlei andere bran
dende kwesties de kop op.
Nog niet zolang geleden vierden
wij de Vredesweek. Natuurlijk is
dit niet een kwestie van een week,
maar van een heel Jaar. Zoals Pa
sen b v. niet een zaak is van de
Paas-dagen, maar van een heel
Jaar onzes Heren.
De vragen van oorlog en vrede
blijven ons achtervolgen. Er is
geen plaats en geen moment voor
welk mens ook op aarde te beden
ken, waar of wanneer hij zich aan
deze vragen zou kunnen onttrek
ken. Wanneer het ergens om eer
bied voor het leven gaat, dan ze
ker hier.
Zo ls het steeds geweest, maar
er is een heel nieuwe dimensie
aan toegevoegd, Sedert een heel
Eerbied voor
het leven
atoomwapen-arsenaal te land, te
water en in de lucht achter de
hand gehouden wordt, voor het
geval dat
Ik heb er de discussie in het
maandblad „Wending" nog eens op
nagelezen van 16 jaar geleden. Het
begon met de bewerking van een
brochure van Helmut Gollwitzer
over: „de christen en de ato-
mische wapenen". Hij wijst scherp
iedere deelname aan de atoom
wapens door de christenen af. Er
zijn nu slechts twee mogelijk
heden: of wij elimineren de oor
log of de oorlog elimineert ons.
C. L. Patijn antwoordt een
paar maanden later en wijst op de
christelijke verantwoordelijkheid
het politieke vlak. Een eenzijdige
afschaffing van atoomwapens: de
oproep tot atoomstaking schept
grote en onmiddelijke risico's in
het politieke vlak. 7en eenzijdige
afdanking lost het probleem op,
maar de schade is mij te groot. Zij
is zelfs dodelijk aldus Patijn.
Een paar maanden later komt
C. J. Dippel met een artikel van
maar liefst bijna 50 pagina's. Ik
geloof, dat dit nog altijd een klas
siek stuk is voor ieder, die de be
nauwenis serieus neemt van een
oorlog met atoomwapenen. Op zijn
minst betekent dit immers de kans
van verminking of vernietiging van
de mens op deze aarde. Het gaat
om niet meer of minder dan de
redding van de wereld. Daarom
zal het moeten komen tot een ra-
dikale ommekeer in de omgang
met vijanden en geschillen. We
tenschap communistische ideo
logie traditioneel christendom:
zij dagen de christelijke gemeente
gedriëen uit haar speciale roeping
in dergelijke situaties waar te ma
ken.
Dat moet uitlopen op een dui
delijk „neen" tegen het gebruik
van of de dreiging met atoom
wapens. En een even duidelijk
„ja" tegen het voortbestaan van
de menselijke samenleving. Niet
uit humanitaire overwegingen
slechts, maar omdat God de
Schepper is van het menselijk le
ven. Meer nog: omdat Hij in
kruis en opstanding van Jezus
Christush „God met ons" is. Zo
hoog heeft Hij de mens verheven.
Daarom mogen wij de mens niet
vernederen tot een natuurpro-
dukt zonder meer, dat Je naar
willekeur individueel of massaal
kunt uitroeien.
Als God zoveel eerbied voor
't leven heeft, dat Hij Zelf schiep,
hoeveel zorgvuldigheid! moeten wij
dan nieta betrachten t.o-v. dit
groot geschenk.
Vrede is een heerlijk woord.
Maar zolang er geen vrede is
met God doordat wij de rede.
die Hij ons geschonken heeft,
niet aanvaarden, zal er ook geen
vrede zijn op deze wereld. En zal
telkens weer blijken dat een mens
massaal, maar ook partikulier
thuis en in zijn werkkring tot alles
in staat is.
Ds. H. J. van Achterberg,
Herv. predikant,
te Leiden.
over beginnen. Ze verdedigen die,
maar telkens weer vraag je in hoe
verre dit voor hen ook een vraagstuk
is. En onherroepelijk komt dan het
besluit van de Wereldraad van Ker
ken aan de orde die steun verleent
aan de vrijheidsbewegingen door het
anti-racisme fonds, gewoonlijk aan
geduid met de letters P.C.R. (Pro
gram to Oombat Racism).
Terrorisme
Steevast wordt er ginds gesproken
over "terrorisme". Volgens het ver
slag in "Die Burger" heeft prof. Rid
derbos op de synode te Kaapstad, de
houding van de Geref. Kerken in ons
land fors verdedigd. "Hulle (geref.
kerken) steun nie terrorisme, maar
steun diegene wat onder druk van
onmenswaardige toestande in nood
verkeer en in wanhoop daarop rea
geer." Hij wees er op dat in de Por
tugese koloniën de terroristen niet
uit de lucht zijn komen vallen. Hij
kon de emotionaliteit van de Kaapse
synode begrijpen, "maar hier word
glad nie oor die oorzake van terro
risme gepraat nie". "Diegene wat tot
onlangs nog as terroriste beskou is,
is nou die regering van Mozambique
en die Suidafrikaanse regering kan
dalk erkenning aan hulle gee".
Hij gaf de verzekering dat beden
kingen tegen het deputaten-rapport
van de geref. synode in ons land, se
rieus zullen worden bezien. Maar
eveneens zal men op de synode van
Zuid-Afrika serieus de bedenkingen
moeten bezien die men in Nederland
heeft. Het is voor hem volkomen on
aanvaardbaar wanneer dr. K. Vor-
ster stelt dat de Nederlandse ker
ken nu maar moeten kiezen tussen
terroristen en bandieten en broeders
in Christus. Niettegenstaande zijn
pleidooi werd het besluit met grote
meerderheid aanvaard. Ter voorko
ming van misverstand zij nog gezegd
dat het anti-racisme fonds in Zuid-
Afrika alleen steun verleent aan het
Luthuli Memorial Fund, dat bestemd
is voor studiebeurzen, onderwijs enz.,
wat moeilijk onder terrorisme is te
rangschikken.
In ons land krijgen we dus nog een
nasleep van deze Kaapse synode en
we vermoeden dat ook in Zuid-Afri
ka het laatste woord over het ge
nomen besluit nog niet is gevallen.
Dit is tenminste te hopen.
H.
Geref. Gem. 9.30
Vrl]e Kath- Kerk Vreewljkstr. 19) HonkS?).'
nekoek. 11.45 u. Oec. studentendienst.
Marekerk 10.30 u. ds. C. R. H. ter
Haar Romeny Oegstgeest. 5 u. ds. A. J.
de Jong.
Z.Iaranathakerk 10 u. ds. H. W. Hem-
Koningskerk 10 u. ds. R. Steenstra.
Marekerk 7.30
Bodegraven Herv. Gem. (Dorps
kerk) 10 u dr A. de Kuiper te Haarlem.
Noordwljks dub-
Berkenwoude.
Academisch Ziekenhuis 10 u. ds. J. E.
26) 11.30 u. Samenkomst.
belkwartet.
Aarlanderveen Herv. Gem. 10 u.
ds. Lalleman te Oude Wetering. 7 u. ds
V. Ieperen te Bergschenhoek. Geref.
Kerk 10 u. ds. W. den Braber te Breu-
kelen, 6.30 u. ds. W. P. H. Puwels te H-
legom. Chr. Geref. Kerk 9.30 u. Rienst
7 u.) 7.30 u. en 10.30 u. Ter Aar Dorps-
W. Balke (Salvatorkerk)
Buitenhuis. 6.30 u ds v. d.
Pas. Geref Kerk (vrijgem.) 9.30 u lees-
t dS h. Feenstra. RK Kerk 8.
i J. G. Stelwagen van Lunteren, 2.30
ds J. Stelwagen, intrede: Geref. kerk.
r Tas; „de Stek". 11 u ds M. Dijkstra;
mpucu aan ucu iki.iii xierv. uem. Q
Gebouw Nabij. Van Lennepstraat 10 u. nt£rhf pn s™d*
i'WSSS vrede'k"k 10 dhr'J- STÏÏ SS,:»*sA JÖ^..L9.fj™
3 ds A. Bac; Vrijz. Prot. 10 in Remkerk
de heer P. v. d. Laarse; Pinkstergem.
J. Robbers.
Gemeenschap van Kerken (Meren-
wijk) 10 uur oecumenische dienst, ds.
Kruiskerk Gouwsluis 10
0 uur ds. M. Hanemaaijer, 6.15
dienst de heer Sipke i
Oude Vestkerk (Oude Vest 133)10 i
ds. Post, 5 u. ds. Bovenberg.
Belof tekerk Rob IJ nstr10|
C. de Vries, Den Haag-7
ds. Koolstra.
Bevrijdingskerk (Aerent Bruunstr.)
10.30 u. ds. Schock, 5 u. ds. Sijtsma.
Gezinsdiensten „Jeugdhaven": 10 u.
„De Mirt": mej. Owél. 10 u. „Het Mie-
"The Relations"
Apeldoorn.
Zaal Opstandlngskerk Prinses Ma-
rijkestraat 10 uur Jeugdkapel de heer
Hartwigsen Martha-Stichting "Rijn
stroom" 10.30 1
samenkomst in lokaal Nieuwstraat 27;
Bethel 9.30 en 5.30 u de heer J. Mod
derkolk: RK Kerk (dorp), (zaterdag-
RK Bernarduskerk Rijndijk (zl...
1) 10.30.
RK St. Michaelkerk (zat. 7 u) 9 u.
Koudekerk aan den Rijn Ridderhof
:ondag 10.30 u.
RK kerk der Engelbewaarders Dorp
zangkoor "De
De heer Spijker.
Baptistengem. (Oude Rijn) 10 u. ds.
v. Mameren.
Remonstrants Doopsgezinde gem
(Lokhorstkerk) 10.15 u. ds. J. C. Beek
huis te Haarlem).
Chr. Science (SI
Holl. dienst.
Nwe. Apost. Kerk (H. Rijndijk 24) 10
Geref. Gem.' in Ned. (Konlngskerk)
11.30 en 5.30 u. leesd.
Geref. Kerk. Maranathakerk. Raad
huisstraat, 10 u. ds. A. Borrnan. 6.30 u.
ds. M. van Harmeien.
Salvatorikerk W. de Zwijgerlaan 10 u
ds M. van Harmeien. 6.30 u ds A. Bor-
"Open Hof": 10.30 u ds E. K. Teygeler.
Dorpshuis16.00 u ds M. Heymans.
Ontmoetingskerk: 10.00 u ds M. Hey
mans. dankstond voor gewas en arbeid.
8.30 udsE K. Teygele:
De Goede Herderkerk Ten Harms en- Geref. Kerk: 9.00 ds D. H. Elderman,
".00 u ds F. Pijlman.
RK Kerk St Jan de Doper: (zat. 7 u.)
Jehova Getuigen (Hogewoerd 175)
1.30 u. Vestestraat 10 en 3 u.
Evang. Luth. Kerk 10.15 ds. J.Happee
Leger des Hells 10 u. heil. d. en 7.30
i. verlossingssamenkomst oJ.v.: kapl-
Bron" Troubadour- 9.30 e
Geref. Kerk (Vrijgem.) 9.30 en 6.30 u
Delft (dinsdag 8 u. film).
Pinkstergem. (Oude Rijn 3) 3 uur
van-elist TJong.
Evang. Chr. Gem. (Middelstegracht)
Mgr. Bekkersschool: 6.00 i
W. Kool.
Oude Kerk 10 u ds D. W. Koelman
6 u Kand. G. H. Abma, van Putten.
J. Geursen.
r Dienst des Woords Ichthuskerk 10 u ds L. Boer. 5 i
diensten. Aktte Kruistochten Ned. (mavo-school) 10 u ds A. H. Agtereek
'ag 3 u ds J. Gravendeel in Ma- RK. Kerk tuinbouwschool 10.30 uur
(zat. av. 7 uur).
Sassenheim Herv. Gem.: 9 u <23
A. Westra. 10.30 u ds A Westra (Ge-
zinsdienst i.v.m. gemeente-weekeinde)
4 u (geb. Ontmoeting) Afsluitings-
Lefeber uit Alphen aan den Rijn
Gem.: 9.30 li ds dienst (i'.vjn. gemeen te-weekeinde). ds G
ds Geref. Kerk: 10 u ds D. W. Gesink. 5
6.30
Kerk (zat
Dienst des Woords. RK.
u ds'H. v d Berg. Chr Geref. Kerk:
10 en 5 u ds. Jac. J. Rebel. Ned. Prol. Geref kerk 9.30
Bond: 10.30 u ds E. H. Cossee. Volle Woude te Amsterdam. RK Kerk (zat
Evang. Gem.: 7 u samenkomst (geb. - -
Nieuwveen Herv. Gem.: 9.30 U
ds J. Kaai en 6.30 u ds Kalf te Ben-
nebroek. Geref Kerk: 9.30 u ds W.
Bakker te Amstelveen 7 u nog niet
bekend. RK. Kerk (zat. av 7 u.) 9.
10.45 en 5 uur. Ned. Prot, Bond 7 U
ds Van Bilderbeek van Nieuw Vennep.
Herv Gem.: 9.30 u ds V. d Velden
te Lisse en 7 u de Goverts Geref.
Kerk 9.30 u de Den Heeten en 4.30 u
ds Wijngaarden. Chr. Geref. Kerk 9.30
en 3 u ds Biesma te Veenendaal.
Xoordwijk Herv. Gem.: (Vlnken-
laankerk): 10.30 u ds O. V. Henkei ta
Den Haag en 5 u ds. J. G. B. Jansen
(gem dienst) (Kapel) 10 u dr Jansen
5 A. L. Lapre (De Rank) 9.30 -
Ned. prot bond). RK. Kerk (Panera,
tlus parochie) (zat. 19 u) 8.30. 9.80
(Hoogmis) 11 u (gezinsmis» en 5.30
ds D. Veldkamp uit Den Haag. Geref.
Kerk 9.30 en 6.30 u ds Rooze. Geref.
Kerk (vrijgem.) 9.30 u leesdienst 5 U
11.30 uur Kapel Sint Bevo 9.30 J. 0.'Héurél; Bethelkerï 9.30 u
Kansel in Remonstrantse Kerk uur) lo
te Oude Wetering.
Samenkomsten: Openb. Lagere School,
Voorstraat 110.
9.45 u.
Soefi-beweging, üniversel (kerk voor
allen) Sportlaan, Katwijk aan Zee. 4 u.
Koudekerk Herv. Gem. 10 u ds
A. G. v. d. Linden 7 u zie geref kerk
Geref. Kerk 10 u ds Swlerts, 7 u gem.
opendeurdienst ds J. H. Bogers, herv.
pred. te Alphen. RK Kerk (Rldderveld)
u. Kapel Sanota Maria (zat.
i (Zw. singel 21) 6
Baptisten Gemeente Triomfator kerk
Mol en we r&traat 10 u dr. Relling 6.30
1. dhr. Van der Keur.
LodewJjksparochle 9.30, 11, 12.15 t
6 u. (zat. av. 7 u.).
H. Middelares 9.30 en 11 u. (zat.a
7 u. St Josephparochle 8.30, 950, 11
Ziekenhuis „Overduin" 2 u d
r8Qeref.0ïKerk Vredeskerk 10 u ds G. 11.1&
itraatkerk 10 u mr. J. Reuge-
brlnk, 6.30 u ds G. van Loenen.
Scheppingskerk 9 u en 10.30 ds J. P.
Honnef. 5 u mr. J. Reugebrink.
Baptistengem. (achter v. d. Valk
Boumanweg 236 10 u dhr J. de Vries.
5 u dhr De Vries (HA). RK Kerk 9 en
12 u. (zatav. 7 u).
Lelmulden Herv. Gem. 9.30 u ds
J. H de Vree. Dankuur voor gewas en
arbeid. 7 u ds J. J. Ruitenberg
7.10
Oegstgeest Herv. Gem.: (Groens
Kerk) 10.30 u ds G. F. Calleabach t#
Nij kerk (Pauiuskertc) 10 u ds W. E.
Verdonk (Gemeentecentrum10.30 u
ds J. van Rossum, 10.30 u (Jeugdkerk)
Simon BM Geref. Kerk 10 en 7 uur
ds K. Vegter (HA). Geref. Kerk (Vrij
gem.) 9.30 en 3 u ds G. Spijker. Geref
Kerk (Vrijgem. bulten verb.) (Ge-
meentecentrum) 8.45 en 4 u ds v. d
Berg (HA). RK Kerk 9. 10.30. 12 en
6.30 u (zat av. 7 u) Bona venture 8. 10
en 11 u (zat. av .30 6u).
Oude Wetering Herv. Gem.: 9.30
u dhr. Drhver te Voorschoten en 5 u
zie eeref kerk. Geref. Kerk 9.30 uur
ds j Cziria en 5 u ds Hulsman te
Zoetermeer Gezlnsdlenst. RK. kerk
Meerkreuk (zat 7 u) 8.10. 9.40. 1150
Vliet-.
Bank uit Ede. Immanuëlkefk 10 uur
ds N J Flink. Geref. Kerk: Kruiskerk
10 u ds B Koekkoek en 5 u ds D. J.
Modderaar. Ontmoetingskerk 10 u ds
D. J. Modderaar en 5 u ds H Visser
(herv. pred. gem. zendlngsdienst met
Immanuëlkerk). Chr. Afgesch. Gem.:
9.30 en 5 u ds A. P Verloop. Oud
Geref. Gem. in Ned.: Zuidkade 158:
10 en 6.30 u leèsdlenst. Rem Geref.
Gem.: geen dienst. RK Ontmoetings
kerk: 8.30, 11.45 en 6.30 u (zat av.
7 u). St. Viktorkerk: 10 u (zaterdag
avond 7 uur). Jehovah's Getuigen.
Koninkrijkszaal. Burg Trooststraat 4;
Halsema. 5 u ds D. H. Elderman
kerk) 9.30 u ds Van Nlei
Sassenheim. Geref. Kerk:
Hartebrugparochie 8. 9.30. (Latijnse (zat. 6.30 u) 9 i
RK Pius X kerk (zat. 7 u) 9. 1050
Ned. koorzang 11.45 en 17.30 u.
Rldderveld De Bron H. Geestkerk
Pred. J. Seijsener.
Lat. koorzang
Chr. Geref. Kerk 10
s Th Hoff. 3 u Th.
Geref. Jeugddienst. Geref. Kerk 10 u Maranathakerk 9.30 u ds Huisman
ds H, D. de Wit en 5 u ds J, J b
„Sion", gemeenschapsruimte, chr. ba
sisschool De Savornin Lohman. Lin-
dengaarde 17a. Ingang t.o. station
NS Noord: 9.30 u voorganger P. v. d.
Helden Tesselschadelaan 28 4 uur
jeugdbijeenkomst (dinsdagavond 8 uux
bijbelstudie).
Warmond Herv. Gem. 10 u (HD)
en 7 uur ds Den Tonkelaar.
Wassenaar Herv. Gem.: Dorps
kerk: 10 u Open Deurdlenst dhr V
O. Taal en 4.30 u ds W. H. van Kooten
Hillegersberg en 7 u ds J. T Wiersma
Kievletkerk: 9 u Jeugdkapel (11 tot
en met 13 Jaar) en 10 u kinderdien
sten. 10 u ds. J. T. Wiersma. Messias-
u ds Th. C. Frederlkse. Dorps-
(zat av. 7u.).
12 Molukse Pro-
kerk. 9.30 u ds Pesiwarlssa
ran Capelle aan den ÏJssel.
Molukse Evangelische Kerk. 11.00 u
Velden Herv./Geref. dienst. Chr Ge
ref. Kerk: 10 en 4.30 u ds D. H. Bies-
.a. Geref. Gem.: 10 en 4 u Leesdien-
•n Geref. Kerk Vrijgem. (Prlncestr.)
Leiderdorp
Epe Immanuëlkerk: 9.30 u ds J. C
van Egmond en 5 u ds Huisman.
Chr. school Middelweg: 10 u kinder-
diensten. Geref Kerk: 10 en 5
ds V. d. Meulen (Zuid) 10 en 5
Volle Evangelie Gemeente Rijnland
10 u leesdienst ds Bech (HA). Ned Prot Bond (Lan-
Chr. Geref. Kerk ge Kerkdam 46) 10.30 ds A. Werner.
RK Kerk De Goede Herder (zat av.
7 u) 950, 10.30. 12 en 5.30 u H. Wll-
t 7 45. 9 en 10.45 t
terwoude
10 u ds Bot
R.K Kerk St. Janskerk Zuld-
buurtseweg (zat. 7.30 uur), 7.30. 10 en
11 uur. R.K. Christus Dienaarkerk
i zat.v. 7 u) 8.30. 10. 11.30 en 6 uur
K Kerk Meerburg (zat 7 uur) 10.
10.30, 11.45 en 5.30 uur
dr G de Ru. Den Haag. Aula Noord-
Hofland: 9.45 cis v. d. Schoot. Kupel
Rijndijk10 u Vlc. Berkhof. Clubgeb.
(Anth. v. Leeuwenhoekkade): 10 uur
Jongerendienst. Geref Kerk: 10 uur
ds Reedijk en 5 u gez. Jeugddienst
(herv. geref.). Aula Noord Hofland:
0.45 u ds v. d. Schoot Geref. Kerk
(vryeem.): 10 en 5 u ds J. v. d Jagt,
Doesburg. Rem. Doopsgez Kring: Cu],
tivreel Centrum: 10.30 u Jhr. mr. A C.
D. de Graeff. uit Den Haag. RK. Lau-
rentiuskerk (zat. 7 uur) 8.30. 10.30
nis 12 uur Moeder Godskerk
7 u) 8. 9.30, 11 en 6 u, H. Hart vafl
Jezus in ^DeZilk^(zat wr^U)^8fr ds J. H._y. d. Bank te Ede 6.30 u
Nieuwe uitgaven
Heksenkring, door Hieke de Jong.
Uitgeverij Meulenhoff, Amsterdam,
f 17,50.
De kroeg van groot verdriet, door
Marnix Gijsen. Meulenhoff f 19,50.
De Waterman, door Arthur van
Schendel. 14e druk. Meulenhoff.
f 17,50
Piet Mondriaan. Een catalo
gus van zijn werk ln Nederlands
openbaar bezit, door Cor Blok. Meu
lenhoff. f 24,50.
Sneeuwblindheid. Gedichten door
Willem M. Roggeman. Uitgeverij
Nijgh en van Ditmar, Den Haag.
f 12,50.
De gedichten van een vrijmetse
laar, door Willem Brandt. Nijgh en
Van Ditmar. f 12,50.
De eerste doodzonde, door Lawren-
ce Sanders. Uitgeverij Luitingh, La
ren f 26,90.
De nacht van de witte beer. Avon
turenroman over het ongeremde le
ven van Eskimo's die, in kleine pri
mitieve communes, de gevaren van de
Noordpool trachten te trotseren, door
Alexander Knox. Luitingh. f 19.90
Dans in de schaduw, door M. Dane-
man. Luitingh f 18.90.
Sprookjes van De Efteling door
Martine Bijl en Anton Pieck. Uitge
verij Omniboek, Den Haag. f 19,90.
Het fenomeen, door Marie-Louise
Doudart de la Gree. Gedramatiseerde
documentaire over het leven van de
kunstschilder Han van Meegeren.
Omniboek. f 7,50.
Een kerstvertelling, door Charles
Dickens. Omniboek. f 14,90.
Harlequin en Co, door Morris West.
Uitgeverij H. Nelissen, Bloemendaal.
f 23.50.
Canto Flamenco door Marc An dries
Gemini literaire paperback. Stan
daard Uitgeverij, Antwerpen/Uitgeve
rij P. N. van Kampen,Amsterdam.
