Noorwegen
bereid bij
crisis olie
te leveren
Inval Israel in
Libanees dorpj e
LATUNS-AMERIKA ZIET NUT VANCUBA-BOYCOT NIET MEER IN
in vogelvlucht WllüAP in vogelvlucht
m Laat'ns wat van je
c\ferzekjeiên
5 LEIDSE SPAARBANK
Arias regeert m
Spanje, maar wie
heeft nu de macht?
BEATLES
ZATERDAG 2 NOVEMBER 1974
Meerderheid OAS zou tegen voortzetting van blokkade zijn
Door
Jan van Wieringen
- CARACAS De boycot van Cuba
heeft zijn langste tijd gehad. Steeds
Zneer landen in Latijns-Amerika
•weigeren nog langer mee te doen
aan de nu tien jaar durende
blokkade van het eiland.
"Toen de Verenigde Staten in 1961 de
betrekkingen met het bewind van
•.Fidel Castro verbraken, begon
•"Washington een anti-Cuba-campag-
ne die er toe leidde dat in 1964 alle
.Latijns-Amerikaanse landen, behal
ve Mexico, hun ambassades in
Havana sloten. Cuba raakte totaal
geïsoleerd en werd vrijwel geheel
afhankelijk van de SowJ et-Unie
'Cuba krijgt Jaarlijks 600 miljoen
dollar aan economische hulp uit
Moskou. Mede daardoor werd de
-Amerikaanse blokkade een misluk-
'king. Argentinië en Peru hebben
Inmiddels hun relatie met Cuba
hersteld en het ziet er naar uit dat
'meer Latijnsamerikaanse landen
hun voorbeeld zullen volgen.
Daarom kijken politieke waarnemers
hier met meer dan normale
belangstelling uit naar de komende
vergadering van de Organisatie van
Amerikaanse Staten (OAS), die van
8 tot 12 november in de hoofdstad
van Ecuador, Quito, zal worden
gehouden. Het is een conferentie
van de ministers van buitenlandse
zaken van de landen in Latijns-
Amerika, de VS en Canada. De OAS
heeft 21 leden. Cuba is er niet bij
Er zijn aanwijzingen dat de
meerderheid van de op de conferen
tie vertegenwoordigde landen tegen
een voortzetting van de blokkade zal
zijn. Panama heeft al in augustus
een delegatie naar Havana gestuurd
om over nieuwe betrekkingen te
onderhandelen en ook Honduras
heeft zich nu tegen de voortzetting
van de boycot uitgesproken.
Geen effect
Bij de permanente raad van de
OAS is ook een ontwerp-resolutie
ingediend om het embargo op de
handel met Cuba op te heffen. Niet
alleen arme landen als Costa Rica
en Colombia, maar ook het
invloedrijke olieland Venezuela be
hoorden tot de Initiatiefnemers. De
ontwerp-resolutie constateert dat de
OAS-resolutie van 1964 toen de
collectieve breuk met Cuba begon
„geen effect" heeft opgeleverd en de
nadruk wordt gelegd op „de
volstrekte uitvoering van het
principe van non-interventie". De
regeringen van de aangesloten
landen wordt verzocht ,,niet over te
gaan 'tot daden die met dit principe
ln strijd zijn".
Men neemt aan dat de samenstellers
van de ontwerp-resolutie hopen dat
het punt van de non-interventie de
steun mogelijk zal maken van
landen, die het eerste punt alleen
niet zouden accepteren. De passage
zou kunnen zijn opgenomen als een
gebaar tegenover landen als Brazilië
en Uruguay en andere traditioneel
anti-communistische landen. Zij
zullen de passage opvatten als een
toespeling op „de subversieve daden
van het Castro-regime" in Latijns-
Amerika, waar bijvoorbeeld Brazilië
herhaaldelijk tegen geageerd heeft.
Maar ook kan de zin over
non-interventie gelezen worden als
een waarschuwing aan het adres
van de Verenigde Staten en de CIA.
Wet
De officiële houding van
Verenigde Staten ten aanzien
de plannen tot opheffing vaj
boycot is nog niet bekend. President hij
Ford heeft er aan herinnerd dat de voorganger Richard
anti-Cubaanse maatregelen zijn bereid is te luisteren
Fidel Castro
vastgelegd in de Amerikaanse wet.
de Maar van Ford is ook bekend dat
tegenstelling tot zijn
Nixon wel
ar argumen
ten van diegenen die pleiten voor
een andere Cuba-politiek.
Voor een herziening van de
Amerikaanse wetten is de mede
werking van het congres vereist.
Verscheidene leden van het congres,
onder wie senator William Ful-
bright, hebben zich al in het
verleden uitgesproken voor normali
sering van de betrekkingen met
Havana. Fulbright wil een campag
ne beginnen om die normalisatie op
gang te brengen.
De kritiek op de Amerikaanse
Cuba-politiek is niet langer een
aangelegenheid van buitenlandse
intellectuelen. Zelfs Republikeinse
senatoren brengen tegenwoordig
bezoeken aan het eiland en komen
terug vol kritiek op de houding van
de VS ten opzichte van Cuba en de
gevolgen van de blokkade.
„De Amerikaanse boycot van Cuba
is een volledig fiasco geworden", zei
Pat Holt, secretaris van de
Senaatscommissie van buitenlandse
zaken en deskundige inzake Latijns-
Amerika in een verslag van zijn
bezoek aan Cuba in Juli. .Dankzij
de hulp van de Sowjet-Unie is Cuba
een socialistische model-staat ge
worden op het westelijk halfrond",
aldus Holt.
Ook de conservatieve Republikeinse
senator James Huckley is bezorgd
over de Russische invloed op Cuba.
Hij zei onlangs in een interview dat
Amerikaanse concessies aan Cuba
afhankelijk zouden moeten worden
gesteld van het beëindigen van de
speciale vriendschap met de Sowjet-
Unie. Buckley riep op tot een
„nationaal debat" over deze kwestie,
voor de VS „overhaaste concessies"
doen.
Het zal de senator gerust gesteld
hebben, toen hij vernam dat
minister Kissinger die toch wel
van een reisje houdt niet zelf
naar Quito gaat. Hij stuurt zijn
onderminister Sisco.
Guerrilla's
De gematigde leden van de OAS,
zoals Venezuela, gaat het er volgens
ingewijden in de eerste plaats om,
of Cuba zich,, na eventuele
erkenning, opnieuw zal gaan be
moeien met hun „binnenlandse
aangelegenheden". Zal het steun
verlenen aan plaatselijke guerrilla's?
Zelfs het bepaald niet linkse
Venezolaanse dagblad El National
schrijft dat vrees hiervoor geen
reden meer kan zijn voor het
afhouden van de Cubaanse boot.
„We kunnen moeilijk volhouden dat
Cuba guerrilla's betaalt, die er niet
meer zijn", schrijft columnist Carlos
d'Ascoli. Hij noemde het daarom
„logisch" dat een land als Venezuela
nu wil overgaan tot de erkenning
van Cuba.
Maar ook bij d'Ascoli zit de oude
vrees voor de communisten er nog
diep in. In hetzelfde artikel, waarin
hij de rechtse regimes in Brazilië en
Uruguay hekelt en relaties met
Cuba vanzelfsprekend noemt, zegt
hij ook dat Venezuela er wel voor
op moet passen dat leden van een
eventuele Cubaanse ambassade ln
Caracas „niet weer beginnen het
soort avonturen te stimuleren, waar
onze extremisten het hoofd vol van
hebben".
De uitslag van de vergadering in
Quito lijkt dan ook zeker:
twee-derde van de 21 landen zal
voor opheffing van de boycot
stemmen. De minst pessimistische
pro-Cuba-diplomaten rekenen zelfs
op minstens vijftien stemmen tegen
de boycot. Anderen zijn minder
zeker. De politieke situatie in
Latijns-Amerika wordt nu eenmaal
niet gekenmerkt door grote stabili
teit. Zeker als de VS de blokkade
willen handhaven, kan de vergade
ring in Quito nog zeer interessant
worden.
OSLO Als zich iln de "toekomst weer eens een oliecriisis
voordoet is Noorwegen bereid de westerse landen oüe te le-
veren.
In een toelichting op de weigering
van Noorwegen deel te nemen aan
het olieverdelingsplan zei minister
Frydenlund van buitenlandse zaken
dat die weigering niet betekent dat
.^Noorwegen een volkomen negatief
^standpunt inneemt wat samenwer-
(king op dit gebied betreft.
Integendeel, Noorwegen vindt dat
het verdelen van olie in geval van
£.nood een noodzaak is, zo zei Fryden-
lund. Het is het echter niet eens met
de regels voor het stemmen zoals die
•'■op de energieconferentie in W ashing-
*rton zijn vastgesteld; ze zijn niet ge-
schikt voor Noorwegen als olie expor-
terend land. Noorwegen is wel voor-
stander van een of andere praktische
vorm van samenwerking met de
energiegroep, die nu nog maar uit elf
landen bestaat. Noorwegen wil voor
galles een confrontatie met de olie-
elanden vermijden. Maar als olieland
^wordt de verantwoordelijkheid te-
genover de andere landen steeds gro-
t ter en daardoor kan Noorwegen niet
afzijdig blijven, of het dat nu wil of
iniet, zo zei Frydenlund.
Oud-staatssecretaris van het Fran
se ministerie van buitenlandse zaken
De Lipskowski is gisteren naar Djid-
da vertrokken om de steun van de re
gering van Saoedi-Arabie te vragen,
voor het voorgenomen houden van
een conferentie in november van olie
producerende en olieverbruikende
landen.
Volgens Le Monde is het Franse
initiatief gericht tot Saoedi-Arabie,
Iran, Venezuela en Algerije als ver
tegenwoordigers van de olielanden,
tot de V.S., Japan en de EG als ver
tegenwoordigers van de geïndustria
liseerde landen en tot Brazilië, In-
dië en Zaire als vertegenwoordigend
de ontwikkelingslanden onder de
olieverbruikers.
LONDEN (AP) De vermaarde
Britse groep The Beatles die al Jaren
udit elkaar is, al al 7 miljoen dollar
geboden als men weer bijeenkomt om
op te gaan treden, aldus heeft John
Lennon gezegd in een telefonisch
vraagesprek met de Londense Eve
ning Standard. Lennon zei verder:
„Ik persoonlijk zou er veel voor voe
len weer eens met zijn allen een plaat
te maken".
Het kost in Italië weer eens heel wat
moeite een nieuwe regering te vor
men. Nu hebben wij, Nederlanders,
op dit punt weinig recht van spre
ken: met onze langdurige kabinets-
crises zijn wij allesbehalve 'n lichtend
voqrbeeldi. Maar 't aantal regeringen
in Nederland is in elk geval aan
zienlijk minder dan in Italië, waar
er, sinds de val van het fascisme, al
zesendertig versleten zijn waarvan de
langste een duin- van iets meer dan
twee Jaar heeft gehad. Nu moet daar
wel bij gezegd worden, dat tot die
lange reeks bijv. ook de acht rege
ringen hebben behoord, die na 1945
ononderbroken onder de leiding van
De Gasperi hebben gestaan. Het
grote aantal zegt dus op zichzelf niet
zo heel veel. De crisis van het ogen
blik is ontstaan door de val van het
vijfde kabinet van Rumor. Diens
partijgenoot Fanfani, secretaris-ge
neraal van de christen-democraten,
heeft gepoogd een oplossing te vin
den, maar die poging is mislukt en
nu probeert minister van Buiten
landse Zaken Moro (die al drie ka
binetten op zijn naam heeft staan)
opnieuw een midden-linkse combi
natie van christen-democraten, so
cialisten, sociaal-democraten en re
publikeinen uit de grond te stampen.
Gemakkelijk heeft hij het niet, en
dat geldt zowel op politiek als op
maatschappelijk gebied. Want tege
lijkertijd wordt het land weer eens
geteisterd door acties en stakingen
tegen duurte, werkloosheid, treinver-
tragingen, dure buskaartjes enz. enz.
Als dat nu alles was, zou het mis
schien nog wel meevallen, maar de
vooruitzichten zijn uiterst somber.
Italië kijkt namelijk tegen een enorm
aantal werklozen aan, dat vermoede
lijk tot een miljoen zal oplopen. De
inflatie raast door het land en be
draagt, alleen reeds voor het lopende
Jaar, meer dan twintig procent. Om
de financiële moeilijkheden eniger
mate het hoofd te bieden heeft de
Italiaanse regering van West-Duits-
land een krediet van vijf miljard
mark kunnen loskrijgen. Maar als
men weet, dat dit maar een fractie
is van het kolossale tekort op de be
talingsbalans van dit jaar, dan
vraagt men zich af hoe lang deze
dramatische toestand nog kan voort
duren zonder op een explosie uit te
lopen. Zeker is, dat de macht van da
communisten de laatste tijd sterk is
toegenomen, in die mate zelfs, dat
een party als de christen-democrati
sche scherp verdeeld is over de vraag
of de communisten al of niet in een
nieuwe regering opgenomen dienen
te worden. Intussen groeit de sociale
onrust met de dag. In Milaan zijn
twee supermarkten bestormd door
klanten, die niet meer dan de helft
van de vastgestelde prijs wensten te
betalen en in Turijn hebben duizen
den huiseigenaren en huurders de
enorm gestegen rekeningen voor gas,
elektriciteit en water met de helft
verminderd. Er heerst dus openly ke
ontevredenheid, die alleen door een
krachtig bestuur, dat voldoende reke
ning houdt met de grote armoede
van velen, overwonnen kan worden.
Laten de politici naar gewoonte de
zaken op hun beloop, dan zou het wel
eens spoedig tot een uitbarsting kun
nen komen en zou de bevolking, met
alle kwaiyke gevolgen van dien, de
straat kunnen opgaan.
Waar het in Italië om gaat, is in
de eerste plaats helt behoud van de
werkgelegenheid, die hier en daar, en
op vitale punten, tekenen van ge-
vaarlyke vermindering vertoont, zo
als by Fiat in Turyn, waar een drie
daagse werkweek is ingevoerd. Twee
de punt is: behoud van een redehjke
koopkracht, die echter door een in
flatiepercentage van (meer) dan
twintig op een rampzalige manier
wordt uitgehold. Overigens is er in
Italië wed iets veranderd: de samen
werking tussen de vakbonden is sterk
gegroeid en zy plegen thans als een
krachtige eenheid naar buiten te tre
den. Op de achtergrond van de poli
tieke moeilykheden speelt nu zelfs
de vraag in hoeverre de vakbonden
zeggenschap zullen krijgen inzake
problemen, die de arbeiderswereld
raken. In dit verband dient ook ge
wezen te worden op de kracht van
de communistische party van Italië,
met haar ruim anderhalf miljoen le
den verreweg de grootste van Europa.
Nu is die party officieel niet in de
regering vertegenwoordigd', maar
haar indirecte invloed is zeer aan-
zieniyk. „Top-communisten worden
geregeld onofficieel door de rege
ring geraadpleegd", schreef het
Amerikaanse weekblad „Newsweek"
dezer dagen „en voormannen van
de communistische party plegen van
belangrijke politieke beslissingen op
de hoogte te worden gesteld". Zouden
er nieuwe verkiezingen worden ge-
Maar, zo zeggen voorstanders
van liberalisering, door zich
te schikken naar de wen
sen van het staatshoofd gene
raal Franco en de mannen die al
tijd het dichtst bij hem hebben ge
staan, heeft Arias reeds te veel
toegegeven om nog ooit tot een
werkelijke leider te kunnen uit
groeien.
Veel Spanjaarden zijn van me
ning dat Arias zich dan al pre
mier mag noemen, maar dat de
werkelijke macht nog altijd berust
bij Franco en de oude harde van
de Falange.
Het bewijs hiervoor was voor de
gewone man het ontslag dat Arias
gaf aan minister van voorlichting
Cabanillas en het feit dat de even
eens liberale minister van finan
ciën Barrera daarop uit protest
zelf aftrad.
De premier, die in Januari voor
vijf Jaar werd benoemd na de
moord op zijn voorganger admi
raal Carrero, heeft nadrukkelijk
verklaard een liberaler beleid te
willen voeren.
In hoeverre hij zijn beloften
waar kan maken zal reeds voor het
einde van het jaar kunnen blij
ken. Arias heeft toegezegd nog dit
jaar met wetsvoorstellen te zullen
komen welke de Spanjaarden het
recht geven .„politieke vereni
gingen" te vormen.
Men vreest in sommige krin
gen dat de wetten zo zullen luiden
dat alleen zij die de steun genieten
van de traditionalisten de kans
zullen krijgen zich politiek te ver
enigen.
De komende weken zal ook blij
ken of de nieuwe minister van
voorlichting de verruimde pers
vrijheid zal handhaven.
houden, dan zouden de communisten
waarschyniyk een kwart van het
aantal kamerzetels gaan bezetten. Nu
wil dit niet zeggen, dat iedere Ita
liaan, die zyn stem aan de commu
nisten geeft, ook party lid of zelfs
maar sympathisant is. Een groot deel
van de stemmen komt voort uit wrok,
uit protest. Opmerkeiyk is, dat de
communistische kopstukken zeer ge
matigd in woorden en gedragingen
zyn en zelfs niet afkerig van het lid
maatschap van de NAVO. Een man
als party leider Enrico Berlinguer zou
het, mag men hem op zyn woord ge
loven, bovenal te doen zyn om een
eigen Europese identiteit) dus om een
Europa dat net zo min Anti-Moskou
is als anti-Washington. Wèl vriend-
schappelyke betrekkingen met de su-
per-mogendheden, maar onder be
houd van eigen zelfstandigheid. Of
dergelyke uitspraken onder alle om
standigheden overeind zouden bly-
ven, dan wel deel uitmaken van het
„zoet gefluit van de vogelaar" die in
feite streeft naar een „gefinlandi-
seerd" (dl verzwakt en geneutrali
seerd) Europa als gemakkeiyke prooi
voor de Kremlin-leiders, daarover lo
pen Ie meningen sterk uiteen. Wel
schynt de 52-Jarige Berlinguer, zoon
van een ryke, anti-fascistische edel
man, geen doordrijver te zyn. Onder
zyn leiding heeft de party een ge
matigd voorkomen gekregen, zy het
onder protest van „de oude garde".
Berlinguer is zelfs eigenaar van een
een eiland voor de kust "an Sardinië
en zijn echtgenote gaat geregeld naar
de mis. Hoe dit alles zy, menig" Ita
liaan helt over tot de opvatting, dat
ook de communisten een plaats in de
regering dienen te krijgen, hetzy door
rechtstreekse deelneming aan het ka
binet dan wel via de invloed van de
vakbonden, waarvan de grootste, de
CGIL, door communisten word* °-
leid. De christen-democraten zyn in
meerderheid tegen een dergeiyk ex
periment, maar de vraag is of zy een
dergelyke ontwikkeling kunnen te
genhouden als zy zelf te kort schie
ten in het oplossen der problemn.
Rl.
ADVERTENTIE
Wie elke avond de kinderen
een sprookje voorleest kan dat
ook doen als-ie een dag weg moet.
Gewoon, per telefoonDat vinden
ze nog leuker dan anders. En u mag
er gerust een lang en gelukkig
verhaaltjevan makenwant's avonds
en in het weekend belt u voor half geld
door heel Nederland.
TEL AVTV Israëlische militai
ren zijn gistermorgen het Libanese
dorpje Blida, dat even over de grens
met Israël ligt, binnengevallen en
hebben hulzen doorzocht. Voordat zij
zich terugtrokken staken zij rijf wo
ningen in brand.
De Israëlische minister van Defen
sie Shimon Peres heeft gewaar
schuwd dat „binnen de komende
maanden of weken" opnieuw een
oorlog zou kunnen uitbreken tussen
Israël en Syrië.
Van de zijde van het Israëlische
leger zijn de Libanese berichten over
de inval in Blida bevestigd. De Israë
li's hebben geen gevangenen meege-
Ook zyn by de inval geen
slachtoffers gevallen. Volgens de Is
raëlische lezing zijn echter geen vijf
ADVERTENTIE
Maak het u gemakkelijk: voor alle geldzaken
naar één adres ook voor
maar twee woningen vernield. Men
vermoedde dat in deze woningen
guerrillastrijders woonden.
De Israëlische atotie was de twee
de binnen 24 uur. Donderdag bescho
ten Israëlische kanonneerboten een
Libanees kustplaatsje waarin een
Palestijns vluchtelingenkamp is ge
vestigd.
Aan het Syrische front worden ma
ximale veiligheidsmaatregelen in
acht genomen omdat het mandaat
van de VN-troepen op de hoogvlakte
van Golan binnenkort afloopt, ten
zij Syrië toestemming geeft het man
daat opnieuw te verlengen.
„We zijn klaar voor de oorlog in
dien dat nodig mocht zijn", zo ver
klaarde stafchef Mordechai Gur.
In Tel Ariv zei minister Peres dat
de oorlog spoedig zou kunnen uitbre
ken in verband met Syrische akties.
Details over deze akties gaf de mi
nister niet.
BONN Bondskanselier Helmut Schmidt heeft in Moskou
overeenstmming bereikt over de levering van Westduitse
kerncentrales aan de Sowjet-Unie in ruil voor elektrische ener
gie, zo is in Bonn meegedeeld. De details van de overeenkomst
waarmee ongeveer vijf miljard mark is gemoeid, worden nog
uitgewerkt door deskundigen. De overeenkomst wordt nog
grote betekenis geacht voor de Westduitse energievoorziening
in de jaren tachtig. Volgens regeringswoordvoerder Klaus
Boelling hebben de besprekingen in Moskou duidelijk gemaakt
dat er talrijke mogelijkheden voor economische samenwerking
tussen de Bondsrepubliek en de Siwjet-Unie zijn.
Foto: Schmidt (links) en de Russische partijleider Brezjnew
drukken elkaar de hand.
Generaal Haig opperbevelhebber
STUTTGART Generaal Haig, Hij noemde in zijn eerste verkla-
de voormalige stafchef van het Wit- ring tot de ongeveer 300.000 militai-
te Huis, heeft per 15 december het ren him aanwezigheid in Europa een
opperbevel over de Amerikaanse „beslissende factor" in internationa-
strijdkrachten in Europa aanvaard, le crisissituaties.
MADRID (AP) Premier Car
los Arios Navvaro van Spanje
schijnt er in te zijn geslaagd de
meningsverschillen tussen de mi
nisters van zijn kabinet bij 'te leg
gen.
Maar zijn geloofwaardigheid blijkt
ernstige schade te hebben geleden
ondanks de verzekering dat hij
voornemens is het liberaliserings
plan uit te voeren dat hij in fe
bruari in het parlement heeft aan
gekondigd, blijft er twijfel da$ hij
daartoe in staat zal zijn.
Indien het hem niet wordt be
lemmerd door voortgaande on
enigheid binnen zijn regering, zal
de economische crisis hem er wel
licht de voet dwars bij zetten.
Volgens vele politieke waarne
mers is de premier reeds door
rechts tot compromissen gedwon
gen door het uitlokken van de re
geringscrisis van deze week.
Wellicht zal Arias gedwon
gen worden genoegen te nemen
met een loos gebaar in plaats van
het versohaffen van reëele moge
lijkheden voor het ontplooien van
politieke activiteiten aan de be
volking, die hiervan sinds de bur
geroorlog verstoken is gebleven.
Als om hierop te aintwoorden
heeft de oud-burgemeester van
Madrid donderdag zijn beloften
voor een vrijer beleid herhaald bij
de beëdiging van twee ministers
die de plaats hebben ingenomen
van twee liberale bewindslieden op
wie door rechts ernstige kritiek
was uitgeoefend.
Volgens de regering huldigen de
nieuwe ministers, minister van fi
nanciën Cabello en minister van
voorlichting Herrera, dezelfde op
vattingen als hun voorgangers.
