SPACELAB WERPT „SCHADUW" OP SCHIPHOL VOORUIT
Shell: geen gesjacher met benzine
Angst voor bestraling onnodig
Directeur
in afgelegen
huis gewurgd
Nu 071
Bezetting van kantoor
Lufthansa uit protest
tegen lot Augustin
Radiotherapeuten na affaire in Utrecht:
Laat 'ns wat van je
ZATERDAG 28 SEPTEMBER 1974
NOORDWIJK Op het oude
Schiphol stond gisteren (vrijdag) een
nogal uitzonderlijk ingerichte Ame
rikaanse Convair-990, de Galiieo-II
n gebruik is by de lucht- en
ruimtevaartorganisatie NASA en die
volgend jaar enkele vluchten zal
maken in samenwerking met de
Europese ruimtevaartorganisatie, de
ESA of European Space Agency.
ESA is een samenvoeging van
huidige ruimtevaartinstituten
E3RO in Frankryk en ESTEC in
Noordwyk, benevens de ELDO, die
ach met de ontwikkeling van lan-
jeerraketten bezig houdt.
De samenwerking tussen NASA en
ESA richt zich in de komende jaren
voornamelijk op de ontwikkeling van
Spacelab, een ruimtelaboratorium
dat door de in ontwikkeling zijnde
Amerikaanse space-shuttle in de
ruimte zal worden gebracht Deze
space-shuttle is in wezen een ruimte
schip dart, als vliegtuig kan landen
en meermalen bruikbaar is voor
ruimtemissies.
De Convair, die gisteren voor Euro
pese wetenschapsjournalisten op
Schiphol te bewonderen viel. waarbij
een en ander werd toegelicht door
deskundigen van de NASA en van
ESTEC, is voor het doen van experi
menten met betrekking tot Spacelab
ingeschakeld, omdat het inwendige
van de romp in vorm en andere as
pecten wel iets weg heeft van het
toekomstige ruimtelaboratorium: de
omstandigheden van 'n ruimtevlucht
kunnen er, afgezien van de gewichts
loosheid vrijwel geheel in worden
nagebootst.
De Convair Is thans volgestouwd
met experimenten van allerlei aard,
die niet op aarde kunnen worden
uitgevoerd, zoals bepaalde astrono
mische waarnemingen, meteorologi
sche observaties, metingen omtrent
verontreiniging van de atmosfeer,
etc. etc. Het toestel voert al enkele
jaren dergelijke onderzoekingen uit,
in samenwerking en ook voor andere
landen dan de Ver. Staten. Het arri
veerde donderdag op Schiphol na
enige maanden in internationaal
verband vludhten boven Afrika te
hebben uitgevoerd om in samenwer
king met andere vliegtuigen, grond
stations en oceanografLsche opper
vlakteschepen van verschillende na
tionaliteiten bepaalde gecompliceer
de onderzoekingen te verrichten. Gis
termiddag nog vertrok het naar Rus
land voor een nieuwe reeks experi
menten.
Vooral voor het testen van appa
ratuur voor metingen en opslag van
meetresultaten en controlebewerkin
gen daarvan in het toekomstig?
Spacelalb zyn experimentele vluchten
in de Amerikaanse Convair van be
lang.
Tijdens deze experimentele Oon-
vairvluchten zullen wetenschappe
lijke observaties worden verricht
waarvoor de initiatieven zyn ontwik
keld door instituten en organisaties
in Engeland, Frankrijk en Nederland,
die ook zelf voor de benodigde ap
paratuur moeten zorgen. Deze zal
dan aan standaardeisen moeten vol
doen. zoals dat mettertijd ook in
Spacelab het geval zal zijn.
Spacelab is namelijk op zichzelf
geen wetenschappelijke kunstmaan.
Het is een ruimte, uitgerust met
standaardapparatuur voor energie
voorziening etc., die als laboratorium
in de ruimte kan worden gébracht
voor het beschrijven van banen cm
de aarde. Het geval kan in de romp
van de space-shuttle naar die baan
om de aarde worden gebracht, waar
na de luiken van de shuttle worden
geopend. Dan is het een station
waarin een bemanning van twee tot
vier koppen wetenschappelijke en
technologische waarnemingen en ex
perimenten kan uitvoeren. Het hangt
er maar van af. welke soort instru
menten daarvoor zijn meegenomen
De ene keer kunnen dat deze. de
andere keer weer andere apparaten
zijn. Spacelab is derhalve alleen de
(overigens goed geoutilleerde) kamer
waarin die experimenten worden
verricht. Bovendien kunnen experi
menten ook op een platform buiten
het afgesloten laboratoriumgedeelte
(waarin zich normale lucht bevindt
en waarin wetenschappelijke onder
zoekers in normale kleding hun werk
kunnen doen) worden opgesteld in
het luchtledige, b v. ten behoeve van
astronomische waarnemingen.
De eerste vlucht van de Ameri
kaanse Convair om dit alles voor te
bereiden zal in juni volgend jaar
plaats vinden.
De Amerikaanse space-shuttle, die
Spacelab in de ruimte meet bren
gen en weer terugbrengen naar de
aarde, zal waarschijnlijk pas in het
tweede kwartaal van 1979 zijn eerste
strikt experimentele bemanae ruim
tevlucht maken. Pas na zes van die
proefvluchten zal de shuttle opera
tioneel zijn en pas dan kan voor het
eerst Spacelab en daarmee de Euro
pese (ook Nederlandse en Noord-
wijkse) ruimtetechnologie op zijn
waarde worden getest.
Vóór die tijd zal er nog gelegen
heid te over zijn, om veel uitvoeriger
op deze zaken terug te kamen
Drie mannen aangehouden
MUIDEN - De Amsterdamse poli- leven is gebracht. De rijks
e heeft drie mannen aangehouden stelde in de woning een ond
e pruon worden verdacht de 54-ja- in, omdat zij vermoedde dat i
4 ander was gestolen.
ge K. J. L. Andriessen in zyn afge-
gen woning in Muiden te hebben
rmoord en beroofd. Gisterochtend
erd de man door zyn werkster ge-
Hiden. Hy is met een koord ge-
urgd. Uit de chaos in de woning
eek duidelyk dat aan de moord
hevige vechtpartij vooraf is ge-
De heer Andriessen, directeur van
groothandel in elektrische arti-
len in Amsterdam, verbleef alleen
zijn tot geriefelijke woning ver-
uwde boerderij. Zyn vriend was
et vakantie.
Dr. Zeldenrust van het gerechtelijk
boratorium in Rijswijk bracht aan
it licht dat de heer Andriessen ver-
oedelijk donderdagavond
Bij een onderzoek onder de rela
ties van de vermoorde stuitte de Am
sterdamse moordbrigade al snel op
de drie verdachten. Eén van hen ver
klaarde tegenover de politie dat hy
een kledingstuk in het water van ae
Singel in Amsterdam heeft gewor
pen. De politie heeft daar gedregd,
maar nog niets gevonden.
Chinees verdacht
van moord op
7 landgenoot in
reen eenzijdige Amsterdam
uiatregelen
gen stroom
an Surinamers
DEN HAAG De regering over
legt geen eenzijdige regeling om de
wm Surinamers naar Nederland
jtoe dammen. Premier Den Uyl
elde gisteravond na afloop van
t kabinetsberaad mee dat Neder-
id wel bepaalde voorstellen in pet-
heeft met betrekking tot kamali-
AMSTERDAM Gisteren is in
een hotelletje in Brussel een 25-Jari
ge Singapore -C hinees gearresteerd.
De moordbrigade van de Amster
damse recherche heeft om zijn uit
levering verzocht. De man wordt
ervan verdacht op 26 augustus in 'n
gokhuis in de Warmoesstraat in Am
sterdam een 24-jarige landgenoot te
hebben neergeschoten. Deze wordt
nog steeds verpleegd.
Ook acht die Amsterdamse politie
de kans groot dat de main betrok
ken is geweest bij de moord op de
Groen voor
1 oktober
baby's
DEN HAAG Omdat de ver
nieuwingen aan onze groenvoor
zieningen hem zo ter harte
gaan, gaat de heer F. F. Grap-
horn uit Rotterdam aan de
ouders van leder kind dat in ons
land op 1 oktober a.s. wordt ge
boren een boom of plant aan
bieden. Becijferd is, dat dit er
ongeveer 600 zullen zijn. Dit
aantal komt overeen met het
aantal bomen dat Jaarlijks in
Rotterdam. Den Haag en Am
sterdam moedwillig door de
Jeugd wordt vernield.
De heer Graphorn doet dit
omdat op 1 oktober a.s. zijn be
drijf Terreinaanleg groenvoor
ziening Graphorn B.V tien Jaar
bestaat, zo vertelde hij gisteren
op een in Den Haag gehouden
persconferentie. Volgende week
gaat hij met zijn personeel en
aanhang (60 man) naar Wenen,
waar de 95-jaar wordende com
ponist en dirigent Robert Stolz
een naar hem genoemde roos
zal worden aangeboden.
„De ouders van de Jonggebo
renen moet me wel een kaartje
sturen en dan garandeer ik dat
ze voor Kerstmis een boom in
him tuin hebben. Hebben ze
geen tuin dan ontvangen ze een
plant voor het balkon of in
huis".
maatschappij Lufthansa is gister
middag twee uur lang bezet ge
weest door een tiental leden van
het Comité Anti Duitse Ter-
genover dit probleem is wanneer
de schuld wel bewezen is, werd uit
deze verklaring niet duidelijk.
In ieder geval was heit voor de be-
(CADT). Met deze actie, die zetters, wier actie buiten op de Leid-
zonder ongeregeldheden verliep,
wilden de bezetters nogmaals
aandacht vestigen op het lot van de doende
Nederlandse typograaf Ronald Au
gustin, die in Hannover gevangen
zit op beschuldiging van lidmaat
schap
sestraat door de moeder van Augus
tin per megafoon werd begeleid, vol
maakte de boeien los
en verliest het kantoor. De politie,
inmiddels met een overvalwagen
e>n een aantal rechercheurs
de extremistische Baa- plekke, kon volstaan met bemidde-
UTRECHT Bij binnenkomst op het station in Maastricht
heeft tegen half acht gisteravond 'n trein uit de richting Emd-
hoven een op het emplacement van dit station staand trein-
deel geschampt. Hierbij liep een conducteur van de NS lichte
verwondingen op. De ravage was enorm groot. Men is de hele
avond bezig geweest om de twee treinstellen uit elkaar te
halen. Het treinverkeer ondervond geen vertraging.
der-Meinhofgroep.
Augustuin zit in een isoleercel in
een gevangenis in Hannover. Even
als de andere gevangen leden van
de BM-groep, is hij nu al veertien
dagen in hongerstaking uit protest
tegen zijn behandeling, die door ve
len als folter wordt aan
gemerkt.
De bezetters van het Lufthansa-
kantoor o.w. de zuster van Augus
tin, hadden zich vastgeketend aan
een tien meter lange ketting. Zij
eisten van de directie dat deze
contact zou opnemen met Duitse
Justitie autoriteiten om te verkla
ren dat men het met de folterme
thoden niet eens is. Dit werd door
de directie, bij monde van adjunct-
directeur Rauhaus, geweigerd. Wel
gaf hij, na enig aandringen, een
persverklaring af dat hij tegen fol
ter en isolatie is, zolang van iemand
die gevangen zit nog niet de schuld
ROTTERDAM „Wij ontkennen wordt met de kwaliteit van de ben-
categorisch dat er onzerzijds sprake zine. Sinds het uitbreken van de
is van gesjacher met benzine". Dit oliecrisis zouden volgens de Industrie-
zegt een woordvoerder van Shell in bond-NVV de kwaliteitseisen zijn
6-j arige Chinees Yong Fait Tang, Rotterdam, allls reactie op de beschul- verlaagd, met als gevolg dat er een
wiens m-et kogels doorboorde lijk op diging van de Industriebond-NVV slechtere benzine wordt geleverd.
ling vaai de migratie de od«mé 31 Bu8!u3tus uit hrt walto' b'J gisteren, dat i
cie werkgelegenheid P e centraal rthniMrtn waH fbrnriAirUAr» in
op sommige olieraf- „De kwaliteit
centraal Station werd opgehaald. finaderijen in Rotterdam geknoeid
de afgelopen weken beslist nale
niet verslechterd", aldus de Shell- rang te verlenen aan de produktie
woordvoerder. „Tijdens de oliecrisis van nafta voor de chemische indus-
is de kwaliteit enigszins minder ge- trie".
weest vanwege de aanvoer van an- Inmiddels heeft het Consumenten
dere ruwe oliesoorten. Ook speelde Contact zich in een telegram tot de
een rol, dat in overleg met de rege- minister van Economische Zaken ge-
super-ben- ring en in het belang van de natio- wend met het verzoek om in deze
lendoptreden.
Een woordvoerder van het CADT
verklaarde, dat soortgelijke acties
tegen vestigingen van Duitse
maatschappijen in Nederland on
verminderd voort zullen gaan. Te
vens wordt er naar gestreefd de ac
ties in heel Europa te coördineren.
Tegelijkertijd met de actie in Am
sterdam vonden er soortgelijke
demonstraties in Londen en Hamburg
plaats. Ook het internationale tri
bunaal voor de rechten van de mens
is ingeschakeld. De Franse schrijver
en filosoof Sartre, lid van dit tribu
naal, heeft zich al tegen de behan
deling van de leden van de BM-groep
uitgesproken.
De Duitse bedrijfsvestigingen in
ons land zijn onder verscherpte be
waking gesteld.
„Bondskanselier
heeft ruk aan
de bel gegeven'"
beslist i
>r- zaak klaarheid te brengen.
ilaamdagochtend zal het overleg
pinnen tussen de Nederlandse en
rinaamse regeringsdelegaties over
vraagstuk van de migratie. De
derlandse regering zal volgens
imier Den Uyl ook de grote be-
rfte aan informatie over de Ne-
•land binnenkomende Surinamers
ir voren brengen. "Wie zyn het,
t is hun beroep, hun voorkeur,
ar willen zij zich vestigen?"
aarnaast wenst de regering te
nen tot grotere spreiding van de
-inamers in Nederland, dit op
lis van vrijwilligheid.
>e toestroming van Surinamers is
I minder dan de regering aan-
ikeltjk meende: naar schatting
len dit Jaar ruim 10.000 Surina-
rs en Antillianen Nederland bin-
ikomen. Het tortaai aantal Suri-
hers en Antillianen, dat op het
nblik in Nederland woont. be-
«agt volgens premier Den Uyl on-
78.000 k 79.000.
ASSEN De rechtbank in Assen
ift gisteren een 73-jarige man uit
ogeveen wegens doodslag veroor-
ild tot een Jaar gevangenisstraf
t aftrek van voorarrest en terbe-
ikkingstelling van de regering,
bejaarde man bekende dat hij op
maart in Hoogeveen zijn 74-jarige
irman Hendrik Veldman in diens
i het leven heeft gebracht,
een vechtpartij zijn ontstaan
handeltje van twee stenen
[hondjes, een asbak en enkele an-
spullen.
Door
Madeleine Roumen
DEN HAAG De radiotherapie is
in opspraak nu twaalf patiënten ver
moedelijk schadelijke gevolgen heb
ben opg-nopen door bestraling in het
academisch ziekenhuis Utrecht. Als
gevolg daarvan maken veel
zich zorgen; zij zijn bang om te
vraag: .Bestraling levert niet meer
gevaar op dan elke andere behande
ling bij patiënten die net zo ziek
ziin".
Overbodig
De raüotherapeuten zijn
riiotherapie genezen door middel
van bes'-aling is in veel gevallen
van kwaadaardige ziekten zoals kan
ker bitrt-ere noodzaak. Geen of uitstel
behandeling kan tot de dood lei-
bestraald. Net zo bang als toen den. Wel behandelen met de z
r veel
Is de angst voor bestraling wel ge
grond? In een gesprek met twee ra
diotherapeuten, mevrouw J. M. V.
Burgers van het An toni van Leeu-
wenhoeknuis en J. G. van Andel van
het Ro'/erdams Radiotherapeutisch
Instituut, luidt het antwoord op die
even- grotere Kans op genezing kan bij de
patiënt meer littekens achterlaten
dan bij de andere.
Per Jaar moeten van de 36.000 men
sen met kwaadaardige ziekten zo'n
tien- tot twaalfduizend worden be
straald. Zij zijn geheel of gedeeltelijk
aangewezen op deze behandeling om
beter te kunnen worden. Zij hebben.
gewoon geen andere keus.
Door de ontwikkeling-vooruitgang in
üe radiotherapie kunnen nu ook die
mensen worden geholpen, die anders
niet zouden zijn behandeld. Voor hen
zijn de mogelijkheden van bestralen
uitgebreid.
By de bestralingstoestellen die
stralen kreeg. En dat gaf bijwerkin-
LEIDEN Met ingang van
heden is het netnummer van
het gebied van de Leidse tele-
fooncentrala veranderd van
01710 in 071. Het kengetal is nu
dus 071.
ADVERTENTIE
Een blije kinderstem door de
telefoon. En een blij verraste
opa. Want hij ziet z'n
kleinkinderen niet zo vaak meer.
Maar hij hoort ze graag
Gun hem dat plezier. U draait en zij
praten.
En u weet het: 's avonds en in het
weekend belt u voor half geld door heel
Nederland.
gen. Nu ae ziekenhuizen met moder
ne apparatuur werken is de kans op
schade uan andere delen in het
lichaam gering geworden. „Voor een
aantal mensen is bestralen beter dan
'n operatie. Is bestralen alleen maar
mogelijk met hoge risico's, dan wordt
de patiënt toch geopereerd", volgens
radiotherapeuten. „Overigens wordt
over ied°re patiënt vóór de behande
ling overleg gepleegd tussen chirurg,
radiotherapeut en eventueel internist.
Informatie
De patiënt informeren over even
tuele bijwerkingen van een behande
ling is naar de mening van de art
sen „moeilijker dan zo op het eerste
gezicht lijkt". Mevrouw Burgers: „In
zo'n eetuce gesprek met een patiënt
praat 'k dikwijls nog niet over bij
werkingen. De patiënt heeft er aller
eerst recht op om te weten dat er nog
toekomst voor hem is. Hij heeft dan
al genoeg emoties om te verwerken".
Om mensen toch zoveel mogelijk
informatie te geven over de behande
ling die hen te wachten staat, vinden
sommige ziekenhuizen het nodig om
een verhaal op papier te zetten. Zo
wordt in het Antond van Leeuwen
hoekhuis gewerkt aan een kleine bro
chure over bestraling en de mogelijke
bijwerkingen daarvan. Dit is evenwel
niet bedoeld als vervanging, maar als
aanvulling op het gesprek met de
dokter.
Alle pogingen om onnodige angst
bij patiënten weg te nemen hebben
pas dan zin, wanneer de medische
wereld .iet alleen over de behande
ling zelf, maar ook over de risico's
kan en durft praten. Aan de ene kant
het risi?o van de ziekte waaraan
iemand kan doodgaan Aan de an
dere Kant het risico van de zo nood
zakelijke behandeling.
Wanneer achteraf het vermoeden
rijst dat een bepaalde bestralingsme
thode te groot gevaar met zich mee
heeft gedragen betekent dat volgens
de radioonerapeuten nog niet dat we
bang moeten zijn voor bestraling.
„Als mensen zich niet meer zouden
durven laten bestralen, zou Je echt
risico lopen", zeggen zy. „Dan zouden
veel meer mensen aan hun ziekte
overlijden".
DEN HAAG Minister-president
Den Uyl heeft in een brief van de
Westduitse bondskanselier een uit
eenzetting gekregen van het Duitse
standpunt ten aanzien van de ver
hoging van de landbouwprijzen. Zo
als bekend heeft de Duitse regering
besloten niet akkoord te gaan met
het besluit van de EG-landbouwraad
.om de landbouwprijzen met vijf pro
cent te verhogen.
In die brief spreekt bondskanselier
Schmidt de wens uit dat de verga
dering van volgende week woensdag
een vergadering zal zyn van gemeen
schappelijke landbouwministers en
ministers van Buitenlandse Zaken.
Het kabinet heeft in de zitting van
gisteren besloten aan dit verzoek ce
voldoen, met als gevolg dat staatsse
cretaris Brinkhorst van Buitenlandse
Zaken (minister v. d. Stoel is in New
York) en landbouwminister Van der
Stee naar Luxemburg reizen.
Schmidt schrijft - Den Uyl dat er
geen aanleiding is de zaak een dra
matisch accent te geven. Hy belooft
dat er een gemeenschappelijke oplos
sing te vinden is, een geloof dat door
premier Den Uyl word gedeeld. Een
punt is dat de Duitse regering ver
langt dat de grondslagen voor het
Europese landbouwbeleid opnieuw
worden geëvalueerd. Daarby wordt
gedacht aan een intergouvernemen
tele conferentie, maar deze gedachte
wijst de Nederlandse regering af om
dat zij daarin een verzwakking ziet
van de communautaire instellingen
Wel moet een discussie in de EG-
raad mogelijk gemaakt worden.
Daarby zal de vraag aan de orde
moeten komen of het beleid op de
oude voet moet worden voortgezet of
dat veranderingen mogelijk zijn. Drs.
Den Uyl, sprekend aan het slot van
de kabinetsziting, wees byv. op de
overschotten in de zuivelsector. Er is
'n boterberg, maar tezelfdertijd wor
den de prijzen verhoogd. De vraag
kan opgeworpen worden of niet eerder
een beleid gewenst is dat op produk-
tiebeperking is toegespitst. „Schmidt
heeft een ruk aan de bel willen
Bestraling: paniek overbodig.1
Kamervragen
over fouten
DEN HAAG De PvdA-ka
merleden Lamberts en Mamman
willen van de staatssecretaris
sen Klein (Onderwijs) en Hen
driks (Volksgezondheid) nadere
Informatie hebben over de be-
stralingsfouten, gemaakt by het
Academisch Ziekenhuis in
Utrecht. Ook willen zy dat de
Kamer wordt ingelicht over de
gevolgen van dde fouten en
over de maatregelen die beide
bewindslieden naar aanleiding
van deze gebeurtenissen heb
ben genomen.
DEN HAAG Nog voor het ein
de van dit jaar hoopt de regering de
vervolgnota Bestrijding Structurele
Werkloosheid bij de kamer te depo-
Minister-president Den Uyl zei gis
teren na afloop van de kabinetszit
ting dat de kritiek op het werkgele
genheidsbeleid uit vele hoeken is ge
komen en dat het kabinet zich daar
over uitvoerig heeft beraden.
SOSJI De Rus Lev Po-
loegajevski heeft voor de derde
maal het internationale Tsjigo-
rinsc haak toernooi in Sosji ge
wonnen. Hij behaalde elf punten
uit vijftien partyen. Poloegajevski
heeft gedurende het gehele toer
nooi de leiding gehad.
