JACHT OP KISSINGER
BEGONNEN
Verkiezingskoorts in Londen
EG-MINISTERS
ZIJN HET EENS
Frelimo wil Z.-Afrika
niet uitdagen
Moccona, lekker pittige
korrelkoffievan
Douwe Egberts
lijdelijk in
vierkante
Oud-Hollandse
stopflesges
Misleidde minister Amerikaanse Senaat?
„Ander politiek klimaat
Nieuwe regering Mozambique:
Engelsen hebben weinig vertrouwen in hun politici
NIXON NAAR
ZIEKENHUIS
BOUTEFLIKA
VOORZITTER
VAN V. N.
WOENSDAG 18 SEPTEMBER 1974
ADVERTENTIE
Van oinze correspondent)
WASHINGTON Preeidlanlt Ford heeft op zijn peirsootn-
:erenltie glashard onltkendl, dat de Verenigde Stelten recht
streeks zijn betrokken geweesit bij de staatsgreep diie vorig
aar het wettiig bewiind iin Chillli omver wierp en de dood vatn
^resident Allende met zich mee bracht. De woorden vain
Ie president zijn nog niet koud of hier wordtt een verbrou-
vdlijk rapport bekend dat een onderzoek aanbeveelt tegen
ie vroegere chef van die CIA, Central Intelligence Agency,
Richard M. Helms, omdat deze meineed zou hebben ge-
>leegd toen hij voor een Congres-commissie onder ede het-
dlfde verklaarde.
Door
K-ntan Pfeiffer
Een soortgelijk onderzoek moet
olgens het rapport uitgaan naar de
erklaringen van de vroegere onder-
dimster van buitenlandse zaken
oor inter-Ameri'kaanse zaken Char-
is E. Meyer, de vroegere ambassa-
eur in Chili, Edward Korry en Wil-
,am Broe, oud-chef van de afdeling
,atijns-Amerika van de CIA. Het-
elfde rapport beschuldigt minister
an buitenlandse zaken Henry Kis-
inger er van, dat hij de commissies
oor buitenlandse betrekkingen van
e Senaat over de ware toedracht
an de gebeurtenissen in Chili om de
iiin heeft geleid.
Al deze kwalijke zaken worden
-eer opgerakeld nu de verklaring
an de huidige CIA-ddrecteur, Wil-
am E. Colby, bekend is geworden,
rparin deze zegt dat de CIA in 1964
Irie miljoen dollar in Chili heeft
>'Teven o n de kandidatuur van
diende te doorkruisen en daarna nog
r oht miljoen dollar om ziin
erkiezing tegen te gaan en na 1969
i,;.i regering te ondermijnen.
Ford ontkende dus elke Ameri-
aanse inmenging. Ford zei ook, dat
.aar zijn mening het "Fourty Com-
üttee", dat toezioht houdt op elke ge
eime operatie van de regering, moet
Mijven bestaan.
bat ,>curty Committee", zo schrijft
faam duikt de laatste dagen steeds
j/eer op. Iedereen weet dat het iets
geheimzinnigs is, geheimzinniger nog
lan de CIA zelf, maar haast nie-
nand weet wat voor vlees hij er pre-
{ies mee in de kuip heeft. Het
yeekblad "Newsweek" komt in een
irtikel dat aan het einde van deze
iveek verschijnt een groot deel van
Be nieuwsgierigheid bevredigen.
F Het .Foutry Committee", zo schrijf
het blad, is een soort raad van com
missarissen voor America's meester
spionnen. Het heeft in de loop der Ja-
teu onder meer de weg geopend voor
Ulrike Meinhof
verwijderd
uit rechtszaal
$SRLIJN (DPA/UPI) Bij hetbe-
tin van de derde dag van het proces
Tegen drie leden van de Baader-
Meinhofgroep is Ulrike Meinhof gis
termorgen op last van de president
Iran de rechtbank in West-Berlijn uit
Be rechtszaal gezet.
De 39-jarige anarchiste was door
0rie parketwachten de zaal binnenge
bracht. Zij ging zitten, maar weiger
de een woord te zeggen. Nadat zij met
ken poot van haar stoel op de grond
'Was begonnen te stampen gelastte de
president haar verwijdering.
F Sinds vorige week vrijdag is Ulri
ke Meinhof in hongerstaking uit pro
Test tegen de .speciale behandeling
Tan politieke gevangenen" die volgens
haar maatschappelijk geïsoleerd
Worden en zijn opgesloten in specla-
Ie, geheel van de buitenwereld afge
floten cellen.
Het proces tegen de drie anarchis-
m begon vorige week dinsdag. De
twee andere verdachten zijn de 38-
arige ex-advocaat Horst Mahler en
le 35-jarige smid Hans-Jürgen Bac
ker. Zij worden ervan beschuldigd
de 31-jarige leider van de groep. An
dreas Baader, op 14 mei 1970 met ge
weld te hebben bevrijd. Op de eerste
.procesdag werd Mahler uit de rechts
zaal verwijderd omdat hij zijn toege-
jwezen advocaat op het hoofd had ge
Slagen. In hei beklaagdenbankje zit
hu alleen nog Backer.
Arafat: Israël
maakt tactisch
atoomwapen
DAMASCUS (AFP) Jasser Ara
fat, leider van ae organisatie voor de
bevrijding van Palestina, heeft in
Damascus gezegd dat Israël werkt
laan een tactisch kernwapen voor ge-
pruik op het slagveld.
De Israëli's beschikken vol
gens Arafat al over drie tot vijf
atoombommen van het kaliber van
[Hirosjima. De leider van de OBP.
deed zijn onthulling in een ontmoe-
jting met Europese gedelegeerden,
(naar de eerste Europees-Arabische,
parlementaire conferentie in de Sy-
irische hoofdstad.
Arafat veroordeelde opnieuw alle
vormen van internationale terreur en
binnen de door Israël bezette gebie
den, in het Midden-Oosten. "Ik ben
I tegen terrorisme waar dan ook, zelfs
in bezet gebied", aldus Arafat.
Mossadek, de spionage-vluchten van
de U-2, ."e invasie in de Varkensbaai
en de ondergrondse oorlog in Laos.
Vorige week werd het schandelijk
aandeel in de sabotage tegen Allende
bekend.
De commissie werd in 1948 opgericht
als een „speciale groep" van topamb
tenaren van het Witte Huis en het
ministerie van buitenlandse zaken
en had tot doel te controleren of de
spionage-projecten van de CIA het
daaraan verbonden politieke risico
waard waren.
De commissie is zeer select, ze telt
niet veertig maar vijf leden. Dat zijn
op het ogenblik minister Henry
Kissing—, CIA-chef William E. Col
by, onder-minister van Defensie Wil
liam Clements, diess collega van bui
tenlandse zaken Joseph Cisco en
luohtmachtgeneraal George Brown,
voorzitter van het comité van chefs
van staven. Het werk komt voorna
melijk neer op het samenvatten van
de uitgebreide voorstellen van de CIA,
waarin operatie-doelen worden uit
eengezet, de lijst van besohikbare
spionnen wordt opgesomd, kostenbe
rekeningen worden gemaakt en kan
sen word an geschat.
Het belangrijkste van alles is sug
gesties aan de hand doen hoe de re
gering elke Amerikaanse bemoeienis
op aannemelijke wijze kan ontken-
ne, wan leer er iets misloopt, aldus
„Newsweek".
Oude rotten in het spionage-vak
zeggen, dat de commissie lange tijd
een vrij ótrakke lijn volgde in de „ro
mantische" atmosfeer die de CIA uit
de laatste w«*ldoorlog had geërfd
de O.S.S. de voortover van de CIA.
In de Jaren '50 en elke week
vergaderd. Er werden in die üjdheel
wat operatie-plannen afgewezen, om
dat ze te riskant waren of te weinig
effect zouden hebben zoals bijvoor
beeld geneime steun aan ultra-recht
se politl-.i in Rome en Saigon.
Sinds Kissinger er aan te pas is ge
komen is dat veranderd. Het .Four
ty Committee" komt lang niet zo vaak
meer samen en Kissinger heeft maar
te zegge „de president heeft me ver
teld.." of niemand heeft meer iets
in te brengen.
Kissinger, zo zeggen mensen die
hem niet zo graag mogen, is in deze
tijd wairin de technologie voor de
inlichtingendienst veel belangrijker
is geworden dan spionage, nog steeds
volledig gefascineerd door het spel
met spionnen. „Henry Superspy",de
superspion, wordt hij wel spottend
genoemd.
Als Ki>smger zich persoonlijk voor
het prol 'ot gaat interesseren zoals
bijvoorbeeld met Chili het geval was
dan krijgt hfj bijna altijd zijn zin,
hoe andere leden van de commissie
ook mogen twijfelen.
Het is net als met zoveel andere zij
den van de Amerikaanse buitenland
se politic: het Fourty Committee"?
Dat is in praktijk dr. Henry Kissin
ger zelf.
De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Henry Kis
singer, die na het afluister schandaal van oktober vorig jaar
opnieuw in opspraak is gekomen, nu in verband met de acti
viteiten van de CIA in Chili.
BRUSSEL (ANP) De ministerraad van de Europese Ge
meenschap heeft in Brussel uitzonderlijk snel besluiten geno
men over de handel met Oost-Europa, een gemeenschappelijk
energiebeleid en het opnieuw aanknopen van betrekkingen met
Griekenland. Staatssecretaris Brinkhorst sprak van een duide
lijk ander politiek klimaat: thans kon in drie en een half uur
meer worden bereikt dan vroeger in drie dagen. Kennelijk
groeit het bewustzijn dat gezien de bijzonder ernstige econo
mische situatie waarin een aantal landen verkeren, overeen
stemming noodzakelijk is.
AFP) De overgangsregering van
Mozambique, die dezer dagen zal wor
den gevormd, wil een terughoudend
beleid van niet-inmenging voeren ten
aanzien van de door blanke minder
heidsregeringen overheerste buur
landen Zuid-Afrika en Rhodesië. Dit
verklaarde een van de Frelimoleiders,
Joaquim Alberto Chissano, die naar
alle waarschijnlijkheid premier van
deze overgangsregering zal worden, op
zijn eerste persconferentie in Loren-
go-Marques.
Het Frelimo voert een' beleid van
niet-inmenging in <ie zaken van an
dere landen en heeft niet de pretentie
de messias van de wereld te zijn. „Wij
zijn alleen overtuigd van de juistheid
van ons beleid voor Mozambique".
Chissano kreeg een spervuur van
vragen van Journalisten te verwer
ken, die hij beantwoordde in het Por
tugees, Engels en Frans.
Zuidafrikaanse journalisten vroe
gen of hij de Zuidafrikaanse troe
penversterkingen langs de grens met
Mozambique als een provocatie be
schouwt. Chissano verwees die vraag
naar de Zuidafrikaanse minister van
Defensie. „Hij weet wat de bedoeling
is, wij niet. Wij houden ons aan een
beleid van niet-inmenging. Wij wil
len niemand provoceren, want dat is
niet de manier om onze verworven
heden te verdedigen. Wij willen geen
reden geven om een nieuwe oorlog te
beginnen".
Mozambique zal tot Juni volgend
Jaar geregeerd worden door een re
gering van het Frelimo waarin ook
enkele Portugese militairen zitting
zullen hebben. Een definitief beleid
kan pas na de volledige onafhanke
lijkheid worden uitgestippeld, aldus
Chissano.
De economie van Mozambique is op
het ogenblik nog sterk afhankelijk
van deze twee buurlanden. De havens
Beira en Lorengo Marques zijn be
langrijke uivoerhavens voor respec-
tlevelilk Rhodesië en Zuid-Afrika en
veel Mozambiquanen werken in de
Zuidafrikaanse goud- en kolenmij-
Op de persconferentie was ook de
pas benoemde hoge commissaris van
Portugal in Mozambique, admiraal
Vitor Crespo, aanwezig. Chissano zei
nog niet te kunnen zeggen of Mo
zambique zich zal houden aan het
VN-embargo tegen Rhodesië. Hij
prees de Portugese autoriteiten voor
hun samenwerking met het Frelimo.
De golf van geweld die Mozambi
que de afgelopen dagen heeft geteis
terd, noemde hij een ernstige zaak,
maar een dergelijke sabotagepoging
van reactionaire krachten tegen na
tionale harmonie had hij wel ver
wacht. We moeten waakzaam zijn,
maar ons niet door emoties laten
meeslepen, of in paniek laten brengen
Met uitzondering van een klein
groepje saboteurs werkt iedereen mee
aan de opbouw van een land waar
alle rassen samen in vrede kunnen le
ven, aldus Chissano.
„Het Frelimo," zo beklemtoonde hij,
„is antiracistisch en wil de waarden
van de mens niet benaderen in ter
men van huidskleur." Op een vraag
over de toekomst van Afrikanen die
hebben gevochten in het Portugese
leger, herhaalde Chissano dat hij
niet wilde praten over blanken en
negers, maar dat er in de toekoms
tige Mozambique zeker plaats zal
ziin voor de mannen die met tot Por
tugese leger hebben gevochten, als
zij Mozambiquanen zijn".
Van groot belang voor het Neder
landse bedrijfsleven, aldus dr. Brink
horst, is 't besludt dat de Oositeiuro-
pese landen zal worden voorgesteld
handelsverdragen af te sluiten met
de Gemeenschap, en niet langer met
die imdiivMue'Le landen die de Gemeen
schap vormen. Het Nederlandse be
drijfsleven dreigde in een situatie te
geraken dat het na 1 januari niet
meer op basis van verdragen handel
met Oost-Europa zou kunnen drijven.
(Volgens het verdrag van Rome,
waarbij de Gemeenschappelijke
Markt werd opgericht, dient een ge
meenschappelijke buitenlandse han
delspolitiek te worden gevoerd. Na
1 Januari mochten geen bilaterale
handelsakkoorden meer worden ge
stoten).
Hetpolitieke besluit Oost-Europa
gemeenschappelijk te beheren heeft
een einde gemaakt aan de situatie
dat Oost-Europa de Gemeenschap
minder ernstig ging nemen omdat zij
geen overeenstemming kon bereiken
over een gemeenschappelijk beleid.
Voor een land als Italië, dat zijn
handel aanzienlijk minder heeft ge
liberaliseerd dan de andere EG-lan-
den. betekent het instemmen met 'n
gemeenschappelijk aanbod dat op
de volgende raadszitting zal worden
geconcretiseerd een niet gering
offer. Een gemeenschappelijk aanbod
veronderstelt immers een gelijke ma
te van liberalisatie. Het associatie
verdrag met Griekenland, dat na de
kolonels-coup van zeven jaar geleden
werd "bevroren" d.w.z beperkt tot de
lopende zaken, is in feite reeds
maandag in Brussel "ontdooid'.
Formeel zal het pas gebeuren op
een associatieraad, een bijeenkomst,
van de EG-ministers met hun
Griekse collega Mavros, midden vol
gende maand.
Deze "ontdooiing" is nadrukkelijk
bedoeld als politieke steun voor de
(Van onze correspondent)
LONDEN Het is vrijwel zeker dat de Britten op 10 oktober
voor de tweede keer in een jaar tijd naar de stembus gaan om
een nieuwe regering en een nieuw Lagerhuis te kiezen. Ver
wacht wordt dat de socialistische premier, Harold Wilson, mor
gen de datum officieel bekend zal maken. De verkiezingskoorts
heeft zich inmiddels al van de Londense regeringswijk White
hall meester gemaakt.
De verkiezingsmanifesten zijn ge- ke kringen is het alleen de relatief
publiceerd. Dat van de Conserva- kleine Liberale partij het daarmee
tieven was vorige week reeds uitge- eens. Labour heeft zich opnieuw en
lekt. Labour en de Liberalen pre- krachtiger dan ooit tegen politieke
senteerden respectievelijk maandag samenwerking met welke partij dan
en gisteren hun gezichtspunten die ook uitgesproken,
het doodzieke Groot-Brittannië weer
op de been moeten helpen.
Over één ding zijn de drie grote
De Conservatieven zijn in princi
pe bereid een coalitie aan te gaan,
met een andere partij, als de verkie-
partijen het roerend eens: Engeland zlngsuitslag hen geen absolute i
bevindt zich in de ernstigste
mische crisis sinds de Tweede We- der
reldoorlog en volksvijand nummer
één is de steeds maar voortschrijden-
derheid biedt. Jeremy Thorpe, lei-
de Liberalen, heeft, onder
druk van zijn achterban, verklaard:
'onder deze omstandigheden noch
de inflatie. Dit jaar twintig procent, met Heath, noch met Wilson afzon-
één procent minder dan Italië. In
de praktijk komt het er op neer, dat
als de huidige inflatie doorzet
waarde van het pond-sterling o
twee jaar vrijwel gehalveerd en o
vier jaar geen cent meer waard is.
derlij k in zee te willen gaan".
Inflatie
Hoewel de drie partijen de infla
tie als het kernprobleem zien. zijn ze
minder eensgezind als het gaat om
In Britse financieel-economische politieke oplossingen. Van de drie
kringen is men er van overtuigd dat partij-programma's is dat van Ha-
alleen een nationale regering van al- rold Wilson en de zijnen in elk geval
het meest duidelijke. De Britse pers
is echter bijna unaniem van mening
dat het programma van Labour er
meer op gericht is de verkiezingen
te winnen dan om aan te geven hoe
de inflatie het best kaai worden be
streden.
Inflatie-bestrijding moet volgens La
bour voornamelijk komen uit het
effect van het fel-omstreden sociaal
contract met de vakbonden, waarop
de beide andere partijen niet kunnen
wijzen. Sterker nog: de vakbonden
hebben het zonder meer duidelijk
gemaakt dat zij niet van plan zijn
samen te werken met de twee ande
re partijen.
Beloften
Behalve de bijna traditionele stok
paardjes als nationalisatie (havens,
scheepstouw- en reparatie, vlieg
tuigbouw) komt 't Labour-program-
ma voornamelijk neer op beloften en
nog eens beloften. Er is voor elck
wat wils: hogere kinderbijslag, hoge
re pensioenen, betere hypotheekvoor-
waarden. voedselsubsidies enzovoorts.
De Britse verpleegsters, die ruim 25
jaar om loonsverhoging hebben ge
vraagd, Kregen gistermiddag weer
plotseling te horen dat zij een loons
verhoging van maar liefst 30 pro
cent zullen krijgen. De Londense „Ti
mes" scrueef naar aanleiding va.n het
Labour-programma: ,,'m chirurg, die
weet dat zijn patiënt blindedarmont
steking heeft, concentreert zich daar
op en /erspeelt geen tijd aan het
knippen van het haar van de pa
tiënt» of het knippen van zijn na
gels"
De Conservatieven stellen in hun
programma „nationale eenheid en
nationale politick" als de sleutel voor
het inflatie-probleem. Zij geloven
in een stabiele prijspolitiek, een ri-
goreuze besparing op overheidsuitga
ven en da de lonen moeten worden
gekoppeld aan de prijsindex Vaag is
het Conservatieve programma waar
het gaat om het eventueel wettelijk
vastleggen van lonen en prijzen.
In net programma spreken de To
ries van de noodzaak tot vrijwillige
loon- en prijsbeperklng, maar laten
er direct op volgen: „Geen enkele re
gering kan beloven dat bepaalde
maatregelen niet wettelijk moeten
worden ondersteund".
Manifesten
Labour heeft in het kader van het
sociale contract uitdrukkelijk ver
klaard geen wettelijke loon- en prijs
politiek te willen, terwijl de Liberalen
aan de andere kant in hun verkie-
zingspr jgramma nog eens duidelijk
het Liberale standpunt hebben ver
kondigd dat 'n wettelijke regeling ab
soluut noodzakelijk is, gekoppeld aan
een zogenaamde inflatie-belasting.
In Britse politieke kringen worden
de verkiezingsmanifesten van de twee
politieke reuzen, de Conservatieven
en Labour, voornamelijk gezien als
monsterccxmpromissen tussen de
rechter- en linkervleugels van beide
partijen. Labour zou voornamelijk
door links, de Conservatieven voor
namelijk door rechts worden gedo
mineerd. Noch Harold Wilson noch
Edward Heath zouden werkelijk de
touwtjes in handen hebben. En ook
bij de Liberalen is het niet allemaal
koek en ei meer.
Verrader
De Jonge Liberalen hebben leider
Jeremy Thorpe „een verrader ge
noemd van de Liberale beginselen",
omdat hij zich meermalen had uit
gesproken voor een ooalibie met een
van beide reuzen. Daarom ook bij dé
Liberalen een compromis: alleen in
geval van een nationaal kabinet mag
er tot coalitie worden overgegaan.
Het vertrouwen van het Britse kie
zersvolk in de politieke leiders lijkt
er het laatste halflaar niet vroW od
geworden. Ook 't geloof in opinie-on
derzoeken is na de laatste twee ver
kiezingen niet zo erg groot meer. Wat
niet wil zeggen dat ze dikwills een re
delijke indicatie geven van hoe het
oubliek over bepaalde zaken denkt
U'f oou ontorzoek «-.nr
de BBC-televisie naar het vertrou
wen in de drie politieke leiders, bleek
dat tweederde van de kiezers niet ge
looft dat Wilson, Heath, of Thorpe de
politici zijn die in staat moeten wor
den geacht Engelands gigantische pro
blemen op te lossen. Een somber voor
uitzicht.
regering Karamanlis. De ministers
hebbsn officieel i.aten weten "vast
besloten te zijn het ontwikkelings
proces van de associatie weer op
gang te brengen en aldus te bevorde
ren dat Griekenland in een later
stadium tot de Gemeenschap kan
toetreden"
Over de Griekse wens eerder dan in
1984 zoals in het associatieverdrag
is bepaald tot de Gemeenschap
te kunnen toetreden, is niet expliciet
gesproken. Bij het beoordelen van dit
verzoek, zo verklaarde dr. Brink
horst, zijn voor Nederland twee ele
menten van wezenlijk belang: het
effect op de samenhang van de ge
meenschap, en.de gevolgen die vol
waardig lidmaatschap kan hebben
voor een land dat economisch nog
bijzonder zwak is.
NEW YORK (UPI) Julie Eisen
hower heeft meegedeeld dat haar
vader, oud-president Richard Nixon,
binnen enkele weken in een zieken
huis zal worden opgenomen voor de
behandeling van de aderontsteking
in een been. Zij zei dit tegenover
journalisten nadat zij als gastvrouw
in een televisieprogram was opge
treden.
In het afgelopen weekeinde ver
klaarde de lijfarts van Nixon, gene-
raal-majoor Walter Tkach, dat de
oud-president, hoewel hij er veel er
ger aan toe was dan twee wekpn te
voren, geweigerd had zijn advies op
te volgen om zich in een ziekenhuis te
laten behandelen.
Julie Eisenhower sprak berichten
tegen als zou haar vader onder gro
te geestelijke spanning staan.
NEW YORK (DPI) De gisteren
tot voorzitter voor het nieuwe zit-
tingsjaar van de algemene vergade
ring van de Verenigde Naties geko
zen Algerijnse minister van Bui en-
landse Zaken Bouteflika heeft een
aanvaardingsrede gehouden die niet
het gebruikelilke kleurloze karakter
had.
Bouteflika zei: "Revolutionair ge
weld is de •enige manier waarop vol
keren zich kunnen bevrijden. Als de
imperialistische agressie, gecamou
fleerd door hei verdrag van Parijs,
opnieuw bezit heeft genomen van
Zuidoost Azië, dan zijn wij er zeker
da/t de agressors zullen worden
"Het Midden-Oosten is de inzet
van omvangrijke rivaliteiten gewor
den en het is moeilijk de volledige
weerslag te meten van de strijd der
Arabische volkeren".
"Alle vreemde soldaten moeten
van Cyprus worden teruggetrokken,
ook de Engelsen (die er militaire
bases hebben). Fortugal, zolang uit
gestoten door de internationale sa
menleving, komt lof toe voor hel wij
zigen van zijn koloniale politiek. Het
beginsel van de niet-gebondenheid
vaai kleine landen is een niet weg te
cljfere component in het internatio
nale evenwicht geworden".
Ethiopië De nieuwe militaire rege
ring van Ehtiopië heeft in een com
mentaar dat werd uitgezonden door
radio Thiopië een felle aanval gedaan
tegen de vakbonden in het land en
het beschuldigd „eigenbelang" na te
streven door legen de regering ge
richte pamfletten te verspreiden.
China Een marmeren schild met
een uitspraak van Confucius is op
aandringen /an Peking verwijderd
uit het hoofdkwartier van de Vere
nigde Naties li. New York. Bij de
toetreding van de Volksrepubliek tot
de Verenigde Naties was slechte het
bijbehorend plaatje verwijderd met
de mededeling dat de plaat een ge
schenk van de .Republiek China' (Tal
wan) was.
