"Grote werkloosheid drukt
stempel op miljoenennota"
Arbeidsconflicten voorkomen
■bssebb
Criminaliteit baart
Van Agt zorg
PRIJZEN 8.5
PCT. HOGER
Haast achter de
spreiding van
de rijksdiensten
Politie
meer
man(s)
Duisenberg wil verontrustende stijging doorbreken
Toch betere 'milieubelasting'
Directe hulp aan de
allerarmste landen
Minister Boersma (Sociale Zaken) wil:
DINSDAG 17 SEPTEMBER 1974
Centraal Planbureau
verwacht voor 1975
DEN HAAG Het Centraal
Planbureau gaat voor 1 januari
van het komende jaar bij de ver
nieuwing van een groot aantal
c.a.o.'s uit van een loonsverhoging
van 5 tot 5,5 procent. Daarvan is
1.5 procent een 'echte' loonstij
ging, daarbij komt dan een prijs
compensatie van 3,5 tot 4 pro
cent. Een halfjaar later moet
daar nog eens een prijscompen
satie van 5 tot 5.5 procent aan
worden toegevoegd.
Dit leidt tot een verwachte
loonsomstijging van 13 procent
op Jaarbasis. De prijsstijging voor
de gezinsconsumptie wordt ge
raamd op 8,5 procent. Voor de
doorsnee-werknemer komt dat
neer op een koopkrachtverbete
ring van 2,5 tot 3 procent. Naar
mate het inkomen stijgt wordt die
verbetering minder. Het 'draai
punt' ligt ongeveer bij een inko
men van t. 50.000.
Het is de vraag of deze gema
tigde loonsomstijging kan worden
bereikt. Om een zo goed mog«Jijke
kans te hebben heeft het kabinet
de belastingdruk verlicht
stijging van de sociale premiedruk
voorkomen. Daardoor is er ruimte
voor een redelijke groei van de re
ële lonen. Als gevolg daarvan be
hoeft minder voor schadelij
ke afwentelingen van hogere las
ten te worden gevreesd.
Het Planbureau heeft ook na
gegaan wat er gebeurt bij een
loonstijging, die twee procent ho
ger ligt. Dan zijn er nadelige ef
fecten: het reële inkomen van de
werknemer wordt nog wat verder
verbeterd, maar de produktie-
groei (geraamd op 4 procent)
wordt afgeremd, door een daling
van de investeringen komen er
minder nieuwe arbeidsplaatsen
terwijl bestaande arbeidsplaatsen
sneller worden opgeheven. Op iets
langere termijn is er een aanzien
lijk nadelig effect op de werkge
legenheid.
De werkloosheid blijft in 1975
hoog (155.000 tegen nu 140.000 ge
middeld per Jaar), al kan zich in
de loop van 1975 een lichte verbe
tering voordoen. De bedrijfsinves-
goed mogelijke teringen zullen volgens het Plan
bureau aanzienlijk stijgen ten op
zichte van dit Jaar.
DEN HAAG Duisenberg, de met veel verve opererende
minister van Financiën van het kabinet-Den Uyl die on
orthodoxe oplossingen zeker niet schuwt, heeft in de Mil
joenennota opnieuw voor enkele klinkende verrassingen
gezorgd.
Zo heeft hij voor het eerst in de naoorlogse geschiedenis het begro
tingsbeleid gericht op de verontrustende ontwikkeling van de werk
gelegenheid. De zeer scherpe stijging van de rijksuitgaven (met meer
dan twintig procent) zal naar indicatieve becijferingen van het
Centraal Planbureau direct en indirect leiden tot 45.000 arbeids
plaatsen meer.
den gerealiseerd. Duisenberg denkit worden. Hoe dat zal gebeuren is nog
het komende Jaar onzeker, maar bij de huidige situatie
doorbroken.
Daarnaast wordt de (conjuncture
le) werkloosheid bestreden op
Een noviteit in deze Miljoenennota
traditionele wijze. Voor de *Un ook de meerjarenramingen. Dat
bouwsector komt 400 miljoen be- kabinetsafspraken voor de to-
schikbaar, waarbij het de bedoeling me"de >aren' en me' 19™' Het
is zoveel mogelijk concrete nrojec- voor wat langere termijn een
ten aan te geven. Verder wordt er ülzlcl?t ln de kabinetsplannen. Deze
200 miljoen gestopt in scholings- ningcn T
maatregelen en steun aan zwakke duidelijkheid meer inzicht ln de
bedrijfstakken.
Tegen de achtergrond
krachtige externe positie
plannen van het kabinet. Dat is i
d belangrijk pluspunt van deze be
groting. Natuurlijk blijft de beslis-
land en de werkgelegenheidssituatie slnB elk Jaar voorbehouden aan het
heeft Duisenberg terecht gekozen Piment Het valt dan ook te be-
Later komt wellicht
De regering wil nog dit Jaar met
definitieve beleidsvoornemens komen de invoering van ei
over de spreiding van de rijksdiens. dT^Tk^
ten. Voor die tijd zal nog overleg wetsontwerp
worden gevoerd met
centrales
vijf
i overheidspersoneel.
van het decoratiestelsel.
Er is ee nstudie begonnen over
inspraak van het oveiheidsper- Zoetermeer.
soneel bij de spreidingsplannen. In
het bijzonder wordt ook gelet op de
problemen, die de plannen voor het
personeel met zich meebrengen. De
Rijks Pyschologische Dienst heeft in
opdracht van het kabinet een
onderzoek ingesteld naar de moge
lijke problemen. Een rapport van de
dienst zal een dezer dagen openbaar
worden gemaakt.
In zijn aanbiedingsbrief bij de
begroting wijst minister De Gaay-
expanslef beleid. De
dere uitbreiding v. de gemeenschaps
uitgaven is daarbij vooral belang
rijk, zoals van dit door socialisten
gedomineerde kabinet mocht worden
verwacht. Maar ook de particuliere
bestedingen krijgen meer ruimte door
lastenverlichting van vooral de eco
nomisch zwakkeren.
Dit expansieve beleid resulteert in
een krachtige stimulans voor de bin
nenlandse bestedingen. Dat is mo
gelijk geworden door een verdere ver
groting van het structurele begro
tingstekort met 1,5 miljard en de ex
tra aardgasopbrengsten (2.5 mil*
jardv.
Duisenberg volgt hiermee trouwens
ook de opvattingen van de OESO en
het Internationaal Monetair Fonds.
Die vinden dat de landen met een
krachtige externe positie een expan
sief beleid moeten voeren omdat dat
bijdraagt tot het voorkomen van een
„depressieve domper"
De werkgelegenheid staat dus cen
traal in dit begrotingsbeleid. Dat
heeft natuurlijk ook een schaduw
kant: de inflatiebesfcrijding kamt in
het verhaal niet meer voor. Het is
ook zonder meer duidelijk dat de scherpe
districten- stijging van de overheidsuitgaven een
de orde. infiatiebevorderende werking heeft,
er een Hoe aantrekkelijk Duisenberg's visie
vereenvoudiging er op het eerste gezicht ook uitziet,
de indruk blijft dat hij fundamen
tele problemen als inflatiebestrijding
en indamming van de sociale uitga
ven voor zich uitschuift.
De totale financieringsbehoefte van
grijpen dat Duisenberg en diens col
lega's „een beetje trots" zijn op het
invoeren van deze meerjarenramin-
Meer mankracht
en betere
uitrusting
Minister Duisenberg
Minister Van Agt
Politie wordt beter uitgerust.
De toeoeming van geweld en
agressiviteit dwingt de regering
ertoe de politie beter uit te rusten
en me?r politiepersoneel aan te
trekken. Ook het toenemend wapen-
gebruik van zware misdadigers vergt
extra zorg van de overheid. De
departementen van justitie (rijkspo
litie) en binnenlandse zaken (ge
meentepolitie) wilen daarbij inten
sief samenwerken.
Minister De Gaay Fortman wil voor
ae gem'^ntepolitie volgend Jaar tot
een verdrievoudiging van de norma
le uitbreiding komen. De komende
vier Jaar wil hij de sterkte met 2400
man opvoeren
Om te beginnen moeten ruim
duizend vacatures (op een totale
sterkte van 18.000) worden wegge
werkt. Daarnaast moet men rekenen
met pensionering in de komende
vier Jaar van 1350 man, terwijl in
die periide om andere redenen naar
schattini zestienhonderd man de
dienst zullen verlaten.
In het kader van een krachtige
wervingsplanninig wordt 1 Januari
1975 een landeljk selectiecentrum
voor de gemeentepolitie geopend.
Grote aandacht wil De Gaay
Fortman besteden aan het toezicht
op straat. Aanstelling van wijkagen-
ten Juicht hij toe. Hij werkt aan de
De toenemende criminaliteit staat najaar proeven gaan nemen met automatische verwerking van gege-
centraal in de begroting van het strafonderbreking. Zij wil hiervoor Vens die de surveillance opleveren.
een verruimin8' van de bestaande De minister wil meewerken aan de
in nee mogelijkheden. Voorlopig zullen voor oprichting van een net van
dit experiment alleen langgestraften plaatselijke criminele inlichtingen-
onderzoek in aanmerkine komen, die hierto# diensten met het oog op de zware
verzoeken hebben ingediend. Do beroepsmisdadigers.
drie De gemeentepolitie krijgt kogelvrije
in totaal wordt vesten en beschermde observatie-
vastgehouden aan hoogstens 14 voertuigen. Er wordt nog dit Jaar
dagen. een spoedcursus gehouden over het
aanhouden fouilleren en opbrengen
proef gaan nemen met de van verdachte personen,
opleiding van strafrechtspecialisten, Bij de Rijkspolitie zal de sterkte de
advocaten die zich gaan toeleggen komende vier Jaar worden uitgebreid
strafzaken. met 950 man in plaats van 700. In -
Verder zoekt men naar een nieuwe het noorden van het land zal een
innen van derde opleidingsschool worden ge-
geldboetes- Het gaat hierbij om al vestigd.
de verdachte Begin 1975 zal worden begonnen
de 11164 reaseert op een betalingsver- met de eerste opleiding
bepaalde gevallen, vooruitlopend op de wetswijziging,
alvast een meer bevredigende oplossing vinden.
Op de komend© ministersconferentie over de RiJnver-
departement van Justitie
verslag van de procureurs-generaal.
Komend jaar zal
worden ingesteld naar de slachtof- maximale onderbreking zal
fers van criminaliteit; naar bank- dagen
en roofovervallen en
enquête worden gehouden onder In drie arrondissementen wil
winkeliers en werkgevers in
horecasector.
Ook vinden er onderzoekingen
plaats naar de mate waarin
criminaliteit in raadsvergaderingen
wordt besproken; naar de onrustge-
voelens bij de Nederlandse bevolking
en naar de presentatie
kranten.
Door meer voorzorgsmaatregelen
van de bevolking kan de politie
zich richten op de hardere
criminaliteit.
De sterkste stijging van de
criminaliteit vindt plaats op het
gebied van ruwheidsmisdrijven, van
de openbare orde en de vermogens-
misdrijven. In totaal werden
zoek.
verkeersschouten.
Minister Westerterp van Verkeer en Waterstaat over
weegt indiening van een wijziging op de Wet Veront
reiniging Oppervlaktewater. Daarin zou een ander sys-
steem van "milieubelasting" worden voorgesteld, maar vulling, die
Fortman nadrukkelijk op het tekort de minister zegt nadrukkelijk in zijn Memorie van Toe- wordt gehouden, zal op Nederlands verzoek de veront- dan in ,72. Het aantal misdrijven
aan werkgelegenheid in het noorden, lichting op de begroting dat een verbetering van het
oosten en zuiden van ons land. Het heffingensysteem niet voor 1 Januari 1976 kan worden
verwachting ln december in Partfs 40 000 misdrijven mMr gepleegd
zal op Nederlands verzoek de veront- dan in ,,2. Het aantal misdrijven
reiniging door radio-activiteit als speciaal onderwerp w het ,eyen js sinds 1M0
tekort is
het kabinet aanleiding verwacht.
Tegen de milieubelasting zijn allerwegen in het land
bezwaren gerezen, met name omdat voor iedere woning
(per regio althans) evenveel wordt betaald, ongeacht
het aantal mensen dat er woont, ongeacht ook de wer-
Minister Westerterp suggereert dat de organen (pro
vincies en waterschappen) die de heffing opleggen, in treden.
op korte termijn met de spreidings
plannen te komen.
De Gaay-Fortman heeft ook plan
nen aangekondigd op het gebied van
het personeelsbeleid. Grote aandacht keUjke graad van vervuiling die zij veroorzaken,
wordt besteed aan het samenwerken
en de participatie van het personeel
ln het arbeidsproces. Daarnaast
komt er een deskundige begeleiding
van het loopbaanbeleid.
Tenslotte wordt de rechtspositie van
het overheidspersoneel opnieuw be
zien. Het reeds geopende overleg
over het stakingsrecht wordt voort
gezet. Andere rechtsposities worden
getoetst aan de maastchappelijke
ontwikkelingen en mogelijk, in
overleg, gewijzigd. Een van de eerste
zaken, die de aandacht krijgt is een
tegemoetkoming in de hoge- ziekte
kosten voor gepensioneerden.
i de orde komen.
Aldus meldt minister Vorrlnk in die Memorie van Toe
lichting op de begroting van Volksgezondheid en Milieu
hygiëne.
verdrievoudigd.
De procureurs-generaal bepleiten ln
hun jaarverslag dat opsporing, Een groot deel
Volgend jaar 258 miljoen
de ontwikke- veel langzamer gaat dan werd
Minister Westerterp van Verkeer en Waterstaat gaat vervolging en berechting ln handen lingssamenwerking zal de komende verwacht. Een direct gevolg daarvan
nog steeds vanuit dat volgend Jaar kan worden be
gonnen met de opslag van afvalzouten in de Elzas, on
danks de vertraging die er in die Franse studie is opge-
het openbaar ministerie moeten jaren gericht zijn op het verlenen is een toenemende directe nood
zijn. Zij zinden het nodig dat
een landelijk recherchecorps en een
landelijke verkeersdienst komt.
Het departement van justitie zal dit
Bij binnenlandse zaken komt
afdeling gevaarlijke stoffen,
afdeling zal dag en nacht bereik
baar zijn. Hij krijgt de beschikking
over een voertuig met meetappara
tuur en documentatiemateriaal. In
1976 zal de afdeling operationeel
Arbeidsconflicten moeten zoveel Overigens vindt Boersma dat
alle betrokkenen reële inspraak i
De mogelijk worden vermeden. Daarom voor het komende jaar moet worden ten krijgen bij het overleg
wil minister Boersma (Sociale Za- gestreefd
ken) beschikken over mogelijkheden tot staud komen
om stakingen te voorkomen en con
flicten op te lossen. Hij denkt daar
door het bedrijfsleven op te
het in goed overleg ken
zijn. Voor de bestrijding van richten instituten, die informatie v
branden op rijkswegen vooral als
gevolg van ongelukken met gevaar-
lijke stoffen worden zes speciale ifngspogingen kunnen doen.
voertuigen beschikbaar gesteld, die
grote hoeveelheden blusstoffen kun-
inkomenspolitiek. En dat dende groep van mensen, die niet
centraal niet alleen op centraal niveau, maar actief zijn (zieken, werklozen, ge-
akkoord over lonen, prijzen e.<L Daar ook op het niveau van bedrijfstak handicaDten). Van de totale beroeps-
bü zullen inkomenspolitieke zaken en onderneming. bevolking staat een zesde buitenspel,
een belangrijke rol spelen. Nivelle- De minisrer wü een interdepartemen-
ring (verkleining van de inkomens- Er komt een onderzoek naar de in- tale werkgroep instellen, die moet be-
verschillen) kan een bijdrage leve- komenspositie van hen, die een vrij kijken hoe deze ontwikkeling kan
ren tot rechtvaardiger verhoudingen, beroep uitoefenen, zoals medici, spe- worden festuit.
Bij het bepalen van de mate
clalisten, makelaars, belastingconsu
lenten e.d. Deze enquete wordt eind
dit jaar, begin volgend jaar gehou- ga^
moeten h'bben, waarmee zij kunnen sociale verzekeraren en belastingen deni en heeft betrekking op het Jaar wordt voortgezet. Grondslag voor
opkomen voor de bescherming van op de inkomensverdeling. het belo.d blijft het UJdeliJk karak-
ongevallen en r'ampTn dle"nog tornt, hun eigen rechten. Het als uiterste Het tot stand komen van een ln- 20 verkregen gegevens zullen ter van het uitlenen van personeel,
zal inkrimping van de taak van BB middel hanteren van het stoklngs- komensteteld gericht op rechtvaar- bepaalde methode wor- Verder Boersma dat n4ar
recht vindt de bewindsman dan een diger verhoudingen, ls zeker geen dcn vlieten met de looninkomens In dT^ndernemtaeen
erkend strijdmiddel. eenvoud,to zaak. Boersma meent dat en na overle. met de organise- SjHTbeiSd fehCSTXt
i nota over hulpverlening bl] optomen
worden aangekondigd. De regering
vindt dat tegen de gevolgen van
„moderne massavernietigingswapens"
geen zinvolle bescherming van de
bevolking mogelijk is.
Minister De Gaay Fortman
heeft 30 40 wijzigingen van de
Grondwet in petto. Hij denkt in de
eerste plaats aan opneming van en
kele grondrechten.
De invoering van een maandelijkse staatsloterij in plaats van de
tweemaandelijkse loterijen is een succes, zowel voor de spelers als
voor de collecteurs. De bewindslieden van financiën meiden, dat de
reorganisatie geslaagd zou zijn als de omzet 75 procent zou be
dragen van de gemiddelde omzet volgens het oude systeem. In wer
kelijkheid is de omzet gemiddeld ruim negentig procent.
en na overleg met de organisa
ties-worden gepubliceerd. Zo wordt aan het economisch beleid De
meer Inricht verkregen in de inko- kwalltelt van het sociale bel(4i ls
mensverhoudingen in ons land. Eind een we2enlUk onderdeel geworden van
dit Jaar verschijnt een interim-nota. het 0ndernemings- en investerings-
over het inkomensbeleid. klimaat ln ons land, waarbi, het
Boersma wijst ook op het wat ver- vooral ook van belang is dat ieder-
ontrustendb verschijnsel dat steeds een in hei arbeidsprocesate mens
minder werkenden aan sociale pre- tot rijn recht kan komen.
directe hulp aan de armste de bevolking in deze landen, onder
ontwikkelingslanden. Het is gebleken meer een steeds groeiend voedsel-
dat het economische groeiproces in probleem. Voor de directe hulp
de verschillende ontwikkelingslanden wordt in 1975 ƒ258 miljoen
uitgetrokken.
Nederland blijft echter voorstander
van ontwikkelingswerk op langere
termijn. Grotere nadruk wordt daar
bij gelegd op de ontwikkeling van het
(eigen) bedrijfsleven in de betrokken
landen. Landen die volgend jaar de
grootste steun van Nederland ont
vangen zijn onder meer Bangladesj,
Indonesië, Noord Jemen en Suriname
(na de onafhankelijkheid). Ook zal
directe steun worden verleend aan
verschillende bevrijdingsbewegingen
in Afrika. De totale kosten van de
ontwikkelingsprojekten bedragen net
volgend Jaar 1855 miljoen gulden
Voor de komende vier Jaar heeft
de regering een meerjarenplanning
opgesteld. In die tijd wordt de be
groting verdubbeld.
Van het totale bedrag wordt 35 mil
joen in Nederland zelf besteed. Dit
bedrag is uit de bus gekomen na
lang touwtrekken tussen de minis
ters Duisenberg (Financiën) en
Pronk (Ontwikkelingssamenwer
king). Het te voor het eerst dat er
een bedrag voor ontwikkelingssamen
werking te besteden in Nederland zelf
in de rijksbegroting is opgenomen.
De 35 miljoen is bestemd voor de
herstructurering van de Nederland
se economie ter verbetering van de
positie van de ontwikkelingslanden
in de wereldhandel. Dit betekent
een aanpassing van de Nederlandse
industrie (bijv. confectie, textielfa
brieken) aan de op gang komende
industrialisatie in de ontwikkelings
landen.
Minister Boersma
